Otxandioko udea

Neure adiskide don Pantaleon Zuaza jaunari bere eguneko bazkarian

irakurriak

Egunak dira oso tristeak

Emen sarritan neguan,

Pagadui ori ikusten dogu

Billox billoxa abenduan;

Baña jantziten asi ezkero

Aprilla jaio orduan,

Ez da gelditzen arrotu arte,

Begira zelan dagoan.

Egunak daukaz gizonak bere

Alegere ta tristeak,

Danetakoak iragoten dauz

Jaio eguin dan guztiak;

Geienez dira alegereak

Gaztien egun ta asteak,

Baña bestera gero oi dira

Bat zartutean urteak.

Baña aberatsak zar egitean

Eta au diñot benetan,

Pobreak baño obeto irago

Oi dabez mundu onetan;

Don Pantaleon eta andreak

Egun au urte askotan,

Gaur legez gozau eingo al dabe

Udako etxe onetan.

Udan leku au guztizkoa da,

Gaztela baño oba da,

Larregi bero gitxitan dago,

Geienez dabil Iparra;

Etxegintzako asmoa jauna,

Ez eban egiñ ain txarra,

Askok eiñ balei elitzateke

Izango erri au aiñ zarra.

Eguntxo baten baña diñoe

Etzala egin Sebilla,

Ez ta Granada osterantzean

Jarri Bilbori begira;

Etxe ederrak asko egiten

Uri orixe nausi da,

Baña, eldu dan mallara eltzen

Urteak joan eztira?

Etxe eder au ein dabelako

Oneretxiak askuak

Artu beiz eta berorrek legez

Uste dot urrengokuak

Konpoetara joan da jarten

Diranak aberastuak

Dituezala askok egingo

Etxeak udarakuak.

Udan ementxe ditue jauna,

Naikerak bakartadean,

Ez Madrillen ez erri andian,

Ta asko bizi dan kalean;

Ezpada auxe lako tokian

Gañera euskal-lurrean,

Nun eztagoan ezen bildurrik

Ez egunez zein gabean.

Ze gozoa dan aberatsentzat

Udan au lako etxea!

Baso ondoan nun gura legez

Bizi dan ugazabea;

Nun zelan gura baita bizi da

Bertako etxanderea,

Ixiltasunaz an dabelako

Gozetan libertadea.

Bai, emen daike aberats batek

Gozau nai daben bakea,

Lurrean dogun gauzarik onen

Eta bardiñik bagea;

Zergaitik ona ez dan elduten

Inbidiaren sugea,

Zergaitik ona ez dan sartuten

Bere izpia dongea.

Ementxe bizi leiteke jauna,

Ermitaño bat egiñik,

Eztauka zetan kanpora aldendu

Gura ezpadau emendik,

Bertantxe dauka jardin ederra,

Bertatik urten bagarik,

Pasietako egiñ artean

Jateko ezpadau gogorik.

Soñularitzat aurrean daukaz

Ugaraxoak errekan,

Txirtxirrak bere ixilldu baga

Emen bertantxe landetan;

Ontzak uluka ez dauz entzuten

Gabez pagadui orretan,

Ta iratzartu ez dabe egiten

Txorien kantak goixetan?

Aixeak barriz ze gozo meiak,

Iñontzak o! ze preskuak,

Iturrietan zelako urak

Garbi ta osasuntsuak;

Ibiltokiak pagopeietan

Ta landa kerizpetuak,

Nun leikez udan Gaztelan topau

Onetariko lekuak?

Baita or dauka noz gura beti

Mendi orrexen gañean,

Edurtegia guztiz eroso

Egun bero ta errean;

Gaurko antzera limonadea,

Eginda gura danean

Otzituteko erraiak oso,

Nai bada leitu artean.

Gaztelatarrak gura badabe

Udan oztxua tokia,

Betoz onaxe ementxe dauke

Eurak nai daben guztia;

Ementxe dauke zer jana merke

Non nai ostatu garbia,

Gorputz-arimak deskantzetako

Ixill ixill dan erria.

Udan ez eze neguan bere

Nai dot nik ementxe bizi,

Orduan bere ezkagoz jauna,

Erri onetan ain gaizki;

Gorbeiak baldin egiten badau

Kapea zuria jantzi,

Egurra sendo laster suari

Guk oi deutsagu egotzi.

Don Pantaleon erri au zer dan

Nik añan ondo badaki,

Ez daukat zetan irakatsiten

Berorri bururik ausi;

Millaka eskerrak baña artu beiz

Bazkari eder au gaiti,

Zeñegaz ondrau emen gaituzan

Adiskide on ez gitxi.

Osasunagaz gozau begie

Onetariko etxea,

Gozau begie, Jauna ta Andrea,

Bertan lurreko ditxea;

Orretarako nik opa deutset

Bizitza luze luzea,

Urte askotan irago daien

Otxandion bai udea.

Zorionakaz irago beie

Arren bai, gaurko eguna,

Berau dalako berori jaio

Egin jakuna mundura;

Igoko al dau emendik gero

Zuzen ta artez Zerura,

Gura guraso euskaldun onak

Gaur bizi diran lekura.

                        Euskalduna, 1903, 95

                        Ibaizabal, 1903, 90