www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Koplak
Joakin Lizarraga
1793-1821, 1983

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Koplak, Joakin Lizarraga (Juan Apecechea Perurenaren edizioa). Euskaltzaindia, 1983

 

 

aurrekoa hurrengoa

Pasioaren zenbait pausu

 

 

                1 Odio artu ziotena gaixtoek

 

Sandu hipokritek Jesus onari

artu ziote odio ta inbidia, zeren

ziñez sandu ona amablea zen;

zeren bekatariei barkatzen zuen;

zeren milagroak iten zituen;

zeren guziei ongi egiten;

zerurako bidea erakusten;

legea manatzen, egiak erraten.

 

 

                2 Saltzea Jauna Judas traidoreak

 

Saldurik erosten dute

merke eder Jesus iltzeko

nola erresa; ala asetzeko

beren inbidia, ori indute;

bera emanda gu bizteko.

 

 

                3 Odol-izerdia

 

Beira Jesus onegia:

Pensatu doloresko

pasioan, ta bere odolesko

izerdi lotsagarria...

Bere Aitari dago eskatzen

gizon bekala izuturik,

baña dena ofreziturik

osokiro konformatzen.

 

 

                4 Preso eramatea

 

Judasek Jauna apaturik,

guziek dute arrapatzen,

lotzen erru, maltratatzen,

ta ermaten arrastaturik.

 

 

                5 Anasen etxera

 

Anasen etxera lenik,

Kaifasen aurrera andik;

esperan zeude an iadanik

otsoak batzarre eginik,

alas olas axuria

galtzeko nolanai dela,

gaixtotako daukatela,

golpatus ere aurpegia.

 

 

                6 San Pedroren ukatzea

 

San Pedrok lotsarriturik

ukatu zue bere Jesus;

baña an urrikiaren sus

negar asi ze heriturik.

Berzeek tenturik gabe

tratatzen Jesus golpatus,

begiak ere bendatus,

ez nior bere alde jabe.

 

 

                7 Kalabozoan sartu

 

Noiz ere bai aspertu ondoan,

uzten dute kalabozoan,

loturik ta postura gaixtoan

gauaren gañarakoan.

Errepausarik eztare an;

guziak an trebe dire,

gaizkiak berritzen dire:

Zenbat, nork pensa, nork erran?

 

 

                8 Agertzea biramonean

 

Agertu biramonean

ze gaixtoen alzinean,

kolore gaitz ubeldurik:

Non an urrikaturik?

Galdegin ia Kristo den;

aitu baietz, ta alaere

aiek ez duda batere

Pilatosgana ermandadin,

gal dezan au ark berere:

Guk ezin kastiga aski emen.

 

 

                9 Pilatosi presentatua

 

Jesus presentaturik

Pilatosen alzinean,

juduek tema berean

falsoki akusaturik.

Ark ongi informaturik

libre deklaratu zue

anitz aldis erran zue

etziola kausarik

aurkitzen, ta penarik

deus gabe utzi nai zue.

Ongi: Baña juez olloa

aien oius loturik

nai damaten arturik

Herodesgana presoa.

 

 

                10 Herodesen sentenzia

 

Herodesek, baize urdea,

san Juan zuena ilarazi,

Jesusi ezin atrarazi

zion itz bat, naiz lebea.

Erotako du tratatzen,

manta txuri bat paratu,

irris ta burlas jokatu

eta ala du itzularazten.

 

 

                11 Pilatosengana itzultzea

 

Pilatosek ikusirik

Jesus ala bialirik,

dio berriz, eztiot nik

aurkitzen kulpa batere,

ezeta Herodesek ere,

bentzait ez mostra andirik.

Aiek oiu, gaixtoa dela,

ezin libre utzi daikela.

 

 

                12 Autara, Jesus edo Barrabas

 

Pilatosek libre naies

Jesus, baizekie uso zena

libratzea nai zutena,

baliatzen bazkoa jaies.

Zeuka preso Barrabas

gaizkiegille famatua;

Jesus berriz ain sandua

eman autara beras,

zein nauten libre berez,

Jesus edo Barrabas.

Aien mian satanas:

Barrabas, diote; ez au, au ez.

 

 

                13 Jesusen azotatzea

 

Beraztu naies juduak,

Pilatosek azotatu

zue Jesus eta urratu.

Nola permiti zeruak?

Beira, arima, ongi emen,

Jesus zatikaturik

eta odolestaturik

eta nola bera usten den!

 

 

                14 Aranzees koronatzea

 

Etzire asetzen juduak

gaitz egines, naiz urratu;

berze bat zute pensatu,

baizire gizon deabruak.

 

Au, diote, nai ze izan

errege, korona zagun,

nola apaindu billa zagun

ta bere agurrak eman.

 

Jarririk alki batean,

korona zarres buruan,

zetro-gisa kana eskuan,

purpura zar bat soñean.

 

Gero doaz ellegatus

ta eskarnios salutatus,

agur errege, burlatus,

aurpegira lixtukatus,

burua kanas golpatus,

esku ta ostiko tiratus.

 

 

                15 Agertzea jendeari: «Ecce homo»

 

Jesus ala ilundurik

Pilatosek atra zue

jendeari, ta uste zue

ikusi lastimaturik;

eta «ecce homo» erran zue,

ona gizon gura emen;

baña an etze lastimarik,

oiu bai: ken, kenbez, ken.

Ark: eztu onek gaizkirik.

Aiek: kruzifika, kruzifika bez.

 

 

                16 Sentenzia kruzifikatzeko

 

Pilatosek ia etsiturik

aietas, eta arriturik,

ta berze aide iziturik,

sentenzia injustoa eman zue

iltzeko kruzifikaturik;

eskuak garbitus lenik,

aren emateko, erran zue:

Ni libre naiz onen odoletik.

 

 

                17 Kalbariora biajea

 

Jesus onak artu zue

gurutze gura soñean,

ta gure bekatuak gañean.

Zoeie erorka ezin jasis,

beira ia atsanditurik,

izerditan, auspeska eroririk.

O gure kulpen pizua!

Jaun andia akaitu du,

ta lurrera bota du,

ezin emanes pausua.

 

Ama-semerik obenak

biak an opaturik,

elkar ain amaturik,

zer penak, pensa, bienak!

 

Peona alokatu zute

gurutzea eramateko,

ala bizi ellegatzeko

Jesus; artan il nai zute.

 

Beronikak izerdia

Jaunari oialas garbitu,

Jaunak artan inprimitu

betikos bere iduria.

 

Gure kulpak ermantu

Jesusek bere soñean,

pagatzeko gurutzean,

ta ala salbatzeko gu.

 

Jositzeko gurutzean

Jesus an biluzirik,

zauri odoles beterik

beira guzien aurrean.

 

 

                18 Guruzifikatzea

 

Errege dena zeruan

beira kruzifikaturik,

ladron-gisa trataturik,

lan gau eginda munduan!

 

Gaixtos burlatzen ai ziren;

Jaun onak ongi nai diote:

Ene Aita, barka bezote;

eztakite zer ai diren.

 

Oroi bedi nitas, zio

ladron onak guruzetik.

Jaun onak berla beretik:

Bai, errespondatu zio,

paraisoan, diot firmeki,

egoin zara egun nereki.

 

Amari san Juanes dio:

Ama, orra zure humea.

San Juan bere Amas zio:

Orra beira Ama zurea.

 

Iltzen an ikusten dut

Jesus ona irur ordutan:

Aita, dio, zure eskutan

ene arima ematen dut.

 

 

                19 Jesusen iltzea

 

Ilda Jesus gure amores;

guk biotz barin badugu,

bizi ta il in bear dugu

bere amores ta dolores.

 

 

                20 Jaustea gurutzetik

 

Gorputz ila jautsirik,

au bere Amak arturik,

zenbat penas urturik,

ziñez martir bizirik!

 

 

                21 Ilaren ortzitzea

 

Jesus da gure eguzkia,

Maria gure ilargia:

Eguzkia il gordeturik,

ilargia ia ilundurik!

 

Jautsi ze linboetara,

entendatzen da, arima,

an zeuden arimen atratzera,

Abrahanen senoan zeudenak,

sinesten da ezi guziak;

purgatorioan zeudenak,

pensatzen da ezi geienak

edo agian guziak.

 

 

                22 Erresuzitatzea

 

Gorputza aragiskoa iltze

arimaren berezteareki;

arima itzultzeareki

gorputza berriz biztu ze.

 

Jesus gugatik ilik,

arima berezirik;

au berriro itzulirik,

betikos ia bizirik.

 

Penatzera munduan

jautsi zena zerutik,

iganda ia mundutik

gozatzera zeruan.

 

An jarririk egotea

bere Aitaren eskuiean

da potestade berean

betikos erreinatzea.

 

 

                23 «Inde venturus est judicare»

 

Utzi zena gurutzean

mundukoek paratzera,

etorko da juzgatzera

mundua azken egunean.

 

 

                24 «Credo in Spiritum Sanctum...»

 

Dugu Espiritu Sandua

arimei inspiratzeko,

erretzeko ta argitzeko,

zerko argia ta sua.

 

 

                25 «Sanctam Ecclesiam...»

 

Eliza emengo zera,

ta familia non gureki

Kristo, gu berareki

gorputz bat, bera burua.

 

 

                26 «Sanctorum Communionem...»

 

Sanduen komunionea,

zeren sanduek gureki

emen ta guk sandueki

dugun komun unionea.

 

 

                27 «Remissionem peccatorum...»

 

Bekatuen barkatzeko

da axuri garren odola,

bañu on bat ala nola,

ongi arimen edertzeko.

 

 

                28 «Garnis resurreccionem...»

 

Gorputzak il bear direla

arimen despeitzeareki,

ta eben gero unitzeareki

aiek biztuko direla,

da fede; ezi on ta gaizkiak

biek eginik batean,

justo da, pagu berean

akonpaña daitzen biak.

 

 

                29 «Vitam aeternam»

 

Bizitza sekulakoa

azken itza Kredoaren,

azken fina gizonaren,

ona guzis zerukoa.

 

Bizi gonen ondorean

bizitza eternidadean,

zeruan edo infernuan:

Grazian doaiena zeruan,

desgrazian doaiena infernuan.

Emen bizitza labur,

gorputzaren iltzea segur,

arimarenas beldur,

atzerat ezin itzul edo biur:

Juizioan bear ikusi,

kontuak ertxi,

sentenzia segi:

Gloria edo pena beti beti;

beira bada nola bizi.

 

aurrekoa hurrengoa