www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Koplak
Joakin Lizarraga
1793-1821, 1983

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Koplak, Joakin Lizarraga (Juan Apecechea Perurenaren edizioa). Euskaltzaindia, 1983

 

 

aurrekoa hurrengoa

Kalbariorat

 

Ala ia azkenean

juezak kurturik

Jesusen iltzeko

kruzifikaturik

dekretatu zuen;

guzia ilundurik

galdu zen ta gal duzuen.

 

Notifikaturik

admititu zuen,

humil renditurik

ofrezitu zuen

bai bere bizia,

ta berla eman zuen

bereki zuen guzia:

 

Jangoiko andiaren

honra ta gloriatan,

gizagendearen

protxu ta onetan,

inik bitarteko,

naiz bere kostutan,

guziei ongi egiteko.

 

Guruzea arturik

besarka soñean,

doaie akaiturik

indarka: Gañean

gure bekatuak;

erorka bidean,

ezin emanes pausuak.

 

 

                Isaak dibinoa

 

Isaak dibinoa

segitus Aitaren

bere destinoa,

obedienziaren

hume onegia,

kunplitus beraren

karidade geiegia.

 

Isaak lenekoak

aitaren atzean,

biotz onekoak

zerama soñean

egurra, ta sua

eskuan; lenean

aitak arma prestatua.

 

Semea bidean

humil mintzatzen da

aldapa igatean:

Ona damagu ia

egurra ta sua,

baña erresa non da

bear dena, aita amoltsua?

 

Aitak uste zuen,

seme bera zela,

baña erran etzuen,

baizik baduela

Jaunak emateko

ta emanen duela

erres sakrifikatzeko.

 

Isaak ia loturik

erres bat bekala,

aitak goraturik

arma, bereala

zerutik oiu bat,

il ura ezdezala,

bai arren partes ari bat.

 

Jesus on obena

da abantallareki,

arreki in etzena

egin zen oneki:

Arri ze keñatu;

oni herioareki

gaitz guziak gañeratu.

 

 

                Badoa ezin joanes

 

Badoa ezin joanes,

gorputza kurturik,

pausu ezin emanes

indargabeturik,

ta banbaleatzen

kargak garaiturik,

auspeska maiz lurreratzen.

 

Burua heriturik,

odoles usturik,

izerdis urturik,

atsa goraturik,

kolore gaizturik,

ezin txutiturik,

erdi ila iduriturik.

 

Bizirik eltzeko,

alokatzen dute

bat eramateko

karga; beldur dute

il daien bidean,

zeren nai baitute

ilarazi guruzean.

 

An amak semea

beiratu zuena:

Ah! Zer dolorea!

Zer pena biena!

Pensa zenbat negar!

Baita erranzirena

biotza aditus elkar.

 

Andre batek zuen

izan ausardia,

pasatus guzien

erditik guardia,

fiel txukatzeko

Jaunari izerdia,

ta fineza mostratzeko.

 

Estimatu zion

in zuen onkia:

Betiko utzi zion

Jaunak iduria

inpreso oialean,

nola memoria,

amoresko señalean.

 

Ain lanze tristean

daude lamentatzen

batzuk, ikustean

ala maltratatzen

Jesus onegia,

ta ain gaizki pagatzen

in zuen on geiegia.

 

Ez ala negarrak,

dio, neregatik,

jerusalendarrak,

nola zuengatik

tristaturik egin,

ta zeurenengatik,

nai barin ba duze jakin:

 

Ezi zur ezean

au egiten bada,

inen earrean

dela zer uste da?

Eztuena humerik

noizbait izanen da

izatea obekienik.

 

 

                Kalbarioan

 

Kalbarioan ia:

Goatze prestatzeko

ordu da, ta heri da,

etzin ta an artzeko

erioaren loa,

ta ala bukatzeko

artu zuen itekoa.

 

Goatze gurutzea

itze gogorreki,

ta konfortatzea

mirra ta hozpiñeki;

oraño bizirik,

baña ats gutireki,

il-kolore ta erdi ilik!

 

Guzien aurrean

Jesus biluxirik;

bere guruzean

dena edarazirik;

oñak itzeeki

ta eskuak josirik:

Ah nolako oñazeeki!

 

Gero goraturik

gurutzeareki,

Jauna gelditurik

bere kargareki

dilindan airean,

beira arimareki

ondaturik dolorean!

 

Pensa bidanabar,

bere ama amanteak

zer pena, zer negar,

zer aiots tristeak,

nolako agoniak!

Ta zer ikusteak

an alako sobraniak!

 

Alare juduak

ez urrikaritzen!

Ain nola deabruak,

eztare urrikitzen,

baizik blasfemiak

oraño berritzen,

aomaturik beren miak!

 

 

                Lurra ikaratu ze

 

Baña ia munduak

ezin aguantatu,

eztare zeruak

alzina beiratu

ala maltratatzen

Jauna; mendekatu

nai ta ez utzi kidatzen.

 

Pena mostratu ze,

mostrak egin zire:

Luna ikaratu ze,

eta elementuak

nastekatu zire,

ta idiki monumentuak.

 

Belztu ze zerua,

mostratus tristura;

ilundu mundua,

guzia ilundura;

lutos bestiturik

iruzki eder gura,

eguna gau biurturik.

 

Nork bada, nork erran,

amarik obena

nola txutirik an

beiratzen zuena

ango trajedia

zegon, ta zer pena

iltzean seme andia!

 

 

                Nainuke nik emen

 

Nainuke nik emen

Jesusen gogoa

ikusi nola zen:

Juduen gaixtoa

beira berareki,

ta zer kastigoa

nai zuen egin aieki!

 

Ikus ta ikasagun

birtute guzia;

len lenik ar zagun

exenplu bizia

karidadearen,

ta modu berria

txarkerien ordearen.

 

Jaunak jendeari

millaka onkiak,

jendeak Jaunari

millaka gaizkiak,

ta orai azkenean

eztitu urrikiak,

iltzen ala duenean.

 

Ori baño iago:

Iltzen dagonari

agitz gaizkiago

ezi ladronari

errabiareki

daude Jaun onari

ozka ta ozka mieki.

 

Jaun onak oraño

aien ona nai du

iago berek baño;

ta iago pena du

aien galtzeas bai,

ezi iltzeas baitu;

eta oraño barkatu nai!

 

aurrekoa hurrengoa