www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Aurrekoetxea, G. eta Videgain, X.: Haur prodigoaren parabola Ipar Euskal Herriko 150 bertsiotan. 2004

 

aurrekoa hurrengoa

[1281]

Commune de Beyrie

Canton de St-Palais

Haour prodigoua [1]

 

        1. Guizonbatec etzitien bi sémé bézic. Gazténac érantzacozoun béré aitari: «Ténoria loukezou éné bouriaren naousi izan naïn éta oukhan dézadan dihourou. Béhar nikezi youan éta bazter ikhousi. Pharti zazou zouré hountasouna éta éman ézazou éné zouzéna». — Baï, éné sémia, éranzizin aïtac: «hic nahoukan bézala. Gachtoua hiz éta izaïn hiz pounitia». Guéro tirouarbat idokiric, phartitou zizin béré hountasouna eta éguin zizin bi pharté bardinac.

        2. Zounbéit égounen bourian, sémé gachtoua youan zouzoun héritic, iten zielaric fiéraïna, éta éran gabe adioïc néhori. Couritou zizin anhitz bazter, oïhan, éréka éta yin hiri handi batétara, noun despendiatou bitzien béré dihourou gouzia. Zounbéit hilabétéin bourian béhar oukhan zitzin saldou béré aropac émazte zahar bati éta béré bouria acordatou mouthil yartzeco: igori zizien alhorétat han béatzéa astouen éta idien.

        3. Ordian, aras malérous zouzoun. Etzizin guéhiago ohéric gaouaz lo itéko, ez éta souic bérotzéco hotz zénian.Zounbéit aldiz, haïn gosé handia zizin yanen béitzitien ourdec yaten touzten aza osto éta froutou ousteldou hec: béna néhoc étzacozien éméiten déouséré.

        4. Gaoubatez, tripa houtsic, outzi zizin érortéra béré bouria cachéta baten gagnéa, soïten zielaric léihotic choriac zognac hégaltatzen bitzien ahinki. Guéro ikhousi zitzin aguertzen zélian arguizéitia éta izarrac éta éran zizin béré bithan nigar iten ziélaric: Hantche, éné aïtaïn étchia béthia béita mouthilez zougnec béitouté ogui éta ano, araoutze eta gasna, nahouten bézéinbat. Dembora bérian, ni gosiac hiltzen nizi hémen.

        5. Béraz, nahizit yéiki, youaïn nouzou éné aitaren hatzemaïtéra eta eranen dacozout: Békhatoubat yin nizin nouiz éta éré nahi oukhan béinien zou outzi. Oukhan nizin oguen handia, éta béhar nouzou pounitou, badakizout ountsa. Enezazoula guéhiago déit zoure sémia, trata nézazou zoure azken mouthila bézala. Oguendoun nindouzoun, béna énéatzen nintzoun zouré ganic ouroun.

        6. Aïta béré baratzian zouzoun, béré lilien arosatzen finitzen ari: biyitatzen zitzin sagartziac éta mahatsac. Ikhousi ziénian yten bidian béré sémia izerdiz eta erhaoutsez béthia, zangoua hérestan, doïdoïa sinhetsi zizin. Béré bouriari galdéin zizin béhar ziénez pounitou ala béhar zacon barkhatou. Afin, nigarrac béguiétan zitiélaric, bésouac hédatou zazkotzoun, éta aourthoukitzen ziélaric béré bouria haen léphouaen gagnéa, éman zacozoun pot handibat.

        7. Guéro, yararazi zizin béré sémia; déithatou zitzin béré yendiac éta aïzouac:«Nahizit maïthatou léhen bézéla, haour gachoua, eran ziézoun bildou zitiénéco. Aski pounitia izan douzou: néhoke oraï eztezacotela yin éréprotchouic. Zaïte ikhoustéra; ékhar acozié fite barnéko poillit bat, ézar acozié éhaztounbat éhian éta zapata bériac zangouétan. Hartzen ahal toukézié éré oïllarac, ahatiac éta ékhartzen aratchébat hiltzéco houn déna: édaïn dizi, yanen elgarekin éta éguinen phesta handibat».

        8. Mouthilec obéditou zizien béré naousiari éta ézari zizien tahailla éderbat mahaïaïn gagnian. Mémento berian sémé guéhiéna heldou zouzoun ihizitic béré zakhourékin: «Zerda ba azantz hori? oïhou éguin zizin arnégatzen ziélaric. Ouste dizit khantatzen douzien hémen; étzouzoun gotché yin nindaïn. Ehoua zirea, éné aïta?».

        9. Ez éné sémia, énouzou hala, éresponditou zizin zaharrac. Hori éiten baout, zéren éta bozkarioz béthia biniz. Khantatzen dou éta irous guira, ezik badizou zertaco. Hic nahi ala ez, hic éré béharcodouc khantatou éta alaguératou gourékin, zendaco éta hiré anéia hil zena phistou béita. Oraï sorthou bézala douc: atzo galdia zoukan, égoun houna hatzémana.

 

L'Instituteur de Beyrie,

Hoquina-Urruty

 

Quelques remarques sur la prononciation de la langue basque

        1° D'une manière générale, on prononce toutes les lettres séparément, sauf le son: ou

        2° On dit:

inne pour in

anne - an

enne - en

é-i - ei

a-i - ai

o-i - oï

onne - on

se - z

        3° Tous les é sont férmés.

        4° La lettre s a un son gras comme dans la prononciation de la langue béarnaise: appuyer la langue sur le palais, serrer les dents et avancer les lèvres.

 

aurrekoa hurrengoa