www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Aurrekoetxea, G. eta Videgain, X.: Haur prodigoaren parabola Ipar Euskal Herriko 150 bertsiotan. 2004

 

aurrekoa hurrengoa

[1220]

Canton d'Espelette

Commune d'Espelette

Traduction de M. Larre Martin

propriétaire à Espelette

Haür barriatuya

 

        1. Guizon batek ez zituin bi sémé baizik. Gaztenak éraïten dio béré aïtari: Ordou da izan nadin éné bourouaren naousi éta izan dézadan diroua. Béhar dout youan ahalizan lékhou ikhoustéra. Farti zazou zoure ontasouna éta éman daoutazou nik béhar douana. Baï éné sémia, dio aïtak; nahi douyan bézala. Gaïchto bat haïz éta gaztigatuia izaïn hiz. Guéro idékitzen zuilarik harmario bat fartitou zuin béré ontasouna éta éguin zituin bi farté bardinak.

        2. Egoun, goutiren ondouan sémé gaïchtoua youan zen herritik hazkarraïna éguiten zuilarik éta nihori adiorik éran gabé. Kouritou zituin hanitz larré, oyhan, our eta youan zen hiri handi batéra non chahoutou béitzuin béré diruya. Zombaït hilabéten bourouyan, saldou behar izan zituin béré arropak émaztéki zahar bati éta yarri zen séhi; égorri zouten landétara asto éta idien zaintzéra.

        3. Ordouan arras malourous izan zen. Eztzuin guéhiago ohérik gaouaz lo éguitéko ez sourik hotz éguiten zouénian bérotzéko. Zombait aldiz haïn gosé handia zuin, yanen béitzituin haza osto éta frouitou ousteldou chériek yaten ditouztenak, baïnan néhork ez zion déousik émaïten.

        4. Arratx batez, tripa houxa, érortzera outzi zen kadira baten gainera, béhatzen zuilarik leïhotik choriak aïrian arinki zabiltzanak. Guéro ikhousi zuin aguertzen zérouan ilharguia éta izarrak éta nigarrétan erran zuin: Hantchet, éné aïtaren etchia séhiz bethia déna douténak oguia éta arnoa arroltziak éta gasna nahi douten bézembat. Dembora béréan ni hémen gosez hiltzen haïniz.

        5. Béraz choutitou béhar niz, youaïn niz éné aïtaren kaoustera éta errain diot: békhatou bat éguin nuin, zou outzi nahi izan zintoudanian. Falta handia izan dout éta behar nouzou gaztigatou. Ez nézazoula guéhiago zouré sémé deit, artha nézazou zouré azken séhia bézala. Faltadoun izan niz, baïnan hiratzen haï nintzen zouré ganik houroun.

        6. Aïta béré baratzian zen béré loren ourestatziaren akhabantzan: miratzen zituin sagar éta mahatx hondouak. Noïz éta ikhousi zuinian béré semia heldou bidian déna estalia izerdiz éta heraoutsez, zangoa herrestan, doïdoya sinhexi zuin. Galdatou zuin béré bourouari heya gaztigatou béhar zuin édo barkhatou béhar zion. Arras nigarra béguiétan, zabaltzen diozki bésouak éta botatzen zélarik haren lépora éman zion mousou handi bat.

        7. Guéro yar arrazi zuin béré sémia; déitou zituin béré yendiak éta haouzouak: «Maïtatou nahi dout aïtzinian bézala haour gaïcho haou, eraïten dioté, elgarrétara bildou ordouko. Izan da aski gaztigatoua; nihork ez dézala méhatchourik éguin. Zaouzte ikhoustéa; ekarrozui laster kamisola éder bat, émozui erraztoun bat errian eta zapata berriak zangouétan. Hartzen ahal tuzui éré oïlarrak, ahatiak éta ékhar aratché bat hiltzeko on déna; édan behar dougou, yan elgarrékin éta phesta handi bat éguin».

        8. Séhiek obéditou zouten béré naousiari éta éman zouten mahaïnaren gaïnian dafaïla éder bat. Dembora bérian, sémé zaharrena heldou zen ihizetik béré chakourékin: «Zer da béraz harabotx haou? oïhou éguiten dou youramentoukaz. Ousté dout kantouz haï ziezten hemen: ez da goizégui ethor nadien. Erroua zira éné aïta?».

        9. Ez éné sémia ez nouk hala, ihardetxi zuin zaharrak. Haou éguiten badout, zeren bozkarrioz béthia baïniz. Kantatzen dougou éta ourous guira, ézen badakigou ongui zéren gatik. Hik nahi édo ez kantatou béhar douk hik éré éta bozkariatou gourékin zéren éta hiré anaya hil zéna itzouli beïta bizira. Sortzen baliz bézala douk. Atzo galdoua zuian, égoun horra kaousituya.

 

Fait à Espelette, le 10 janvier 1895

Martin Larre

 

aurrekoa hurrengoa