www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Aurrekoetxea, G. eta Videgain, X.: Haur prodigoaren parabola Ipar Euskal Herriko 150 bertsiotan. 2004

 

aurrekoa hurrengoa

[1280]

Commune de Béhasque Lapiste

Canton de St-Palais

Haur errebelatia (prodigua)

 

        1. Guizon batec etzitien bi seme beizic. Gastenac erran zaïon bere aitari. «Ordu da ene buriaren nausi izan nadin eta ukhan dezadan sos. Behar dut hemendic yoan eta lekhu ikhusi. — Pharti zazu zure hontarsuna, eta emadazu nic ukhan behar dutana. — Ba, ene semia, dio aitac: nahi ducan bezala. Gaichto bat hiz». Guero harmeiru bat zabaltzen du, phartitzen du bere huntarsuna eta eguiten bi pharte bardinac.

        2. Egun gutien burian, seme gaichtoa yoan zen herritic, fierrarena eguinez, eta nehori adioric eguin gabe. Phasatzen du hanitz landa, oyhen eta ur handi, eta heltzen da hiri handi batetara, non despendiatu beitzien bere sosa oro. Zonbeit hilabeteren burian, saldu behar ukhan zituen bere arropac emazte zahar bati eta yarri behar izan zuen muthil bezala: igorri zuten landetarat astuen eta idien begiratzera.

        3. Ordian hanitz maluros izan zen. Etzien guehiago oheric gauaz lo egiteco, ez eta suic, hotz egiten zienian berotzeco. Zombeit aldiz haimbestetainoco gose handia zien nun gogotic yanen beitzituen urdec yaten duzten aza osto eta fruitu usteldiac: bainan nihorc etzacon deus ere emaiten.

        4. Ats batez, sabela hutsic, bere buria usten du erortzera banca baten gainera, eta leihotic so egoiten da airian arhinki zabiltzan chorier. Guero ikhusten tu zeruan ilhargia eta izarrac, eta bere baithan erraiten du nigarrez zagolaric: «Han, ene aitaren etchia bethia da muthilez: badute nahi duten bezaimbat ogi, arno, arrautze eta gazna. Ni, aldiz gosiac hila nago hemen».

        5. «Eh bien, yeikico niz, yoanen niz ene aitaren ganat eta erranen dacot: Egin nien bekhatu bat, zu kitatu nahi izan zintudanian. Oguen handia ukhan nien, eta behar nuzu punitu, badakit ontza. Ez nezazula guehiago deit zure semia, trata nezazu zure muthiletaric azkena bezala. Oguendun izan nintzan, bainan phenetan nintzan zutaric urhun».

        6. Aita bere baratzean zen, bere lilien hurtatzen finitzen: sagartziac eta mahatzac bisitatzen zituen. Ikhusi zienian bere semea bidean yiten, dena izerdiz eta erhautsez bethia, zango bat bestiaren aitzinian ezin ezarriz, etzien kassic sinhesten ahal. Bere buriarekin ibili zien hea punitu ala barkhatu behar othe zacon. Azkenecotz, nigarra begian besuac zabaltzen ditu, eta tinkatzen dielaric emaiten daco pot handibat.

        7. Guero bere semea yarrarazten du: Oïhu egiten du bere yende eta auzuer: «Lehen bezala nahi dut maithatu, gaicho haurra, diote erraiten, elgarretara bildu zireneco. Aski punitia izan da: nehorc ez dezacola orai erreprochuric batere egin. Yin ziste haren ikhustera: Ekharracozie behala abillamendu pullit bat, ezarracozie ehian ehaztunbat eta oski berriac zangoetan. Hatzemaiten ahal duzie ere oïlar eta ahate, eta ekharten hiltzeco hon den aratche bat: edanen dugu eta yanen elgarrekin, eta eginen phesta handi bat».

        8. Muthilec bere nausiari obeditu zuten eta ezarri dahailla eder bat mahaïnian. Memento hartan berian, seme guehiena yiten da ihizetic bere sakhurrekin. «Zer da arren assantz hori? du oïhu egiten yuramenduca. Iduri zaut khantuz ari zistela hemen, ez da goitche arra yin nadin. Ehotu zirea, ene aita?».

        9. «Ez, ene semia, ez nuc ehotu, dio errepostu guizon zaharrac. Hola egiten dut zeren eta alegrantziaz bethia beniz. Khantuz ari gira, irus gira, eta badugu zeren. Hic nahi ala ez nahi, beharco duc khantatu gurekin, eta gurekin ere alagueratu, Zeren eta hire anaya hila zena bizirat arra yin baita. Ara sorthu balitz bezala duc: atzo galdia zukan, egun horra non edirena den».

 

Puyade

 

aurrekoa hurrengoa