www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Parnasorako bidea
Eusebio Maria Azkue
1896

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Parnasorako bidea, Eusebio Maria D. Azkue (R.M. Azkueren edizioa). Astuitar Moldagintza, 1896

 

aurrekoa hurrengoa

DEUNGAK

 

Deungak dabilz gaur munduan

eurak nai daben moduan

        onai guztiai

        ill ta biziai;

onei... aldabena ostuten

ta arei... izena kenduten.

 

Deungak eztauke Erregerik

Iaungoikorik ez legerik,

        ez eta zerurik

        ez inpernurik:

nai dabe ondo bizitea

ta gorputzagaz iltea.

 

Deungen nagosi izatea

da iazotea katea:

        katea urrezkoa

        ta arantzazkoa;

zeinen gauzarik onena

da gutxi irauten dabena.

 

Deungak euren batzarretan

dagoz gaubeko orduetan

        iminten planak

        gauzonak danak,

bildur barik kenduteko

eta on guztiak ilteko.

 

Londres deritxon erria

da gizon deungen abia:

        orain ta beti

        ango legeti

bardinak dira gizonak

munduan deungak eta onak.

 

Iakinik daukaz deungeak

 

Inglaterrako legeak,

        eta Inglaterrak

        gizon okerrak

beti bear dabezala

azpiratuteko argala.

 

Ingeles idun-sendoak

danak baten antzekoak

        edo bateti

        edo besteti

dabilz mundua argituten

eta bazterrak ostuten.

 

Asko egin dabe aleginik

Sizilia beretu ezinik

        ez guzurrakaz

        ez iraunakaz,

ezin izan dabe atrapau

Maltak alper urrean dau.

 

Napolestarrik geienak

Errege maite ebenak

        guztiz bakean

        bizi zirean

pozik euren zoriagaz

eta eskubideagaz.

 

An etzan urkamendirik

zutik ilteko bizirik,

        petxu txikiak

        ta kontu argiak

egozan inon ez legez

ain ebilzan gauzak artez.

 

Egun deungaren batean

sartu zan euren artean

        pausu pausuka

        ta isil ostuka

gizaldi onetako argia

munduen erregarria.

 

Tximista onegaz suturik

gerta zirean itsurik;

        eta Frantsesak

        eta Ingelesak

puztuten eben jentea

ondatuteko Erregea

 

Bi barik iru gaur dana

bat zanen loba laztana

        dago iokoan

        bien ondoan

barateru bat eginik

zerbait arrapau ezinik.

 

Barateru onen asmua

da azpiratu Aita Santua,

        gaur bere amesak

        dira ezer-ezak;

alper daukaz iru txakur:

Victor, Giussepe ta Cavour.

 

Giussepe txartes-gorria,

bizar-eskira egosia,

        itxas-lapurra

        lepo-makurra

gudari zarren aurrean,

baldin badaukaz urrean.

 

Cavour, Victorren begia,

Palmerston sutugarria

        Rusell, Mazzini,

        Pocrio, Cialdini

ta Akakof bioztsua

ugazaben lengosua.

 

Dabilz guztiak batera

Pio Nono ondatutera;

        barateruak

        daukaz erruak,

ta Aita Santuak bere bai,

bakarrik zanean Mastai

 

Galdu dituez erriak

Italiako guztiak

        deungak ganeti

        oi dalez beti,

orain dabilz zoraturik

eginda legez bururik.

 

Baina Fedean argiak

infernuko ate guztiak

        goituko ditu

        eta gitxitu

Luzbelen otsein zatarrak

ta gaur daukazan indarrak.

 

Buonaparte Iaun andia

munduen itzalgarria

        il zan aitz baten

        birao esaten

egon etzalako beti

mundu guztian ganeti.

 

Deungen azkana armina

izaten da ta bardina;

        eldu baino len

        asten dira emen

igaroten zori txarra

eta ezta au mundu bakarra.

 

aurrekoa hurrengoa