EUSKELDUN BATEN GOGORAZIÑUAK

                Zeruko egi ta argiaren arerioa da inbernuko illunpe guzurtia

Argia ta illuna iñoz bat ez dira,

Adiskide bein ere ez, gaba ta eguna,

Egiak arerio beti dau guzura,

Ta sekula anaia onak ez dau txarra,

Zuzenak okerra, otzanak mukerra,

        Sotillak zantarra,

Justuak kontra beti gaizkille zitala.

Alan gabak nai leuke eguna azpiratu,

On ta argi zaliak danak illunpetu,

Txarrerako gaiztuai lotsa ona kendu,

Agaitik Eguzkia oi da aserratu,

Errañuz agertu, su ta gar jarraitu,

        Tximistak tiratu,

Illun baltza betiko albalei amaitu.

Argitzen dauz gizon on gabak itsutuak,

Illunak gordetako nai leukez zokuak,

Eguzkiak begiztau ezin bestekuak,

Baña nun topau leikez orren ezkutuak?

Ai! baña gaiztuak daukez billatuak,

        Eta gertutuak,

Lendanaz lurpietan nun egon lekuak.

Eguzkiak artzen dau zeruaren goia

Ikuste arren ondo sorua guztia,

Baña gaba lurpian dago estalia,

Ezarri ez dagion ak goitik begia,

Dau ardura andia ikara larria,

        Bildur ez txikia,

Galduko ete daben betiko auzia.

Eta asiagaz bat eguna beeruntza,

Nasaituten duako gabari biotza,

Ikusten dabelako zabaltzen keriza,

Zeñek emoten daben illunaren antza,

Au dalako motza, motel eta otza,

        Gabaren laguntza,

Norentzat pozgarri dan beti gauza baltza.

Begietatik zelan juan Eguzkia,

Alan kerizpetuten da lurra guztia,

Illunak zabaltzen dau laster arpegia,

Balitz legetxe barau garaitzalaria,

Errege andia, Munduko nausia,

        Ta agintaria,

Artu daioen danak obedientzia.

Eguzkia juan dok, alde egin egunak,

Goian an gure izar begi txikidunak,

Gañera illargiak zabal errañuak,

Orrexek dituk argi guretzat naikuak,

Eukazan kantuak ta ulu senduak,

        Baten mosoluak,

Gabaz betete arren gurari gaiztuak.

Gabari eldu jakok nai eban eria,

Egunagaz batian juan dok lotsia,

Argiak baño onek jakak lege obia,

Zertarako juogu asaben fedia?

Ta kristandadia, eta Eleisia,

        Ta bere legia?

Guk biak doguna dok gaur libertadia.

Bildur ziran abere ta egazti onak,

Txistuka gautxori, ta sagusar zantarrak,

Otso ta aiseriak barrezko algarak,

Ipurtargiak uste zirala izarrak,

Ango diadarrak, biba gu gautarrak!

        Gu gaituk azkarrak,

Mundu barrian orain zoliak bakarrak.

Ollarra ots orreekaz laster iratzarri,

Lotan beguan legez entzun dana ak zoli,

Arbola adar baten eguan au geldi,

Eta zelan amaitu sermoia ontzari,

Ixillik bertati, dinotso olluari,

        Urtxo eukanari,

Zoratu jakola uste dot mosoluari.

Zer uste al dan gabak edertuta antza?

Eruango deutsala egunari baza?

Illargi ta izarren argia ta otza,

Ipurtargia barriz ar txiki ta baltza...

Ezain eta utsa, eta barriz ontza,

        Argitan da lotsa,

Illunpetan bakarrik dauka ak biotza.

Noz ebiltzan guztiak jolas onenetan,

Biba, gure eguna! Dau ollarrak kantetan,

Argia datorrela onek dau sometan,

Bildurra sartu eutsen txarrai biotzetan,

Zer izango ete zan egunez euretan,

        Jarririk argitan,

Gordetan ez baziran laster zokuetan.

Urten zan andik laster goizeko izarra,

Onek jarri zituzan izu ta ikara,

Iruntsirik eguna oso ill etzala,

Eska eutsen ontzari uste bat on zana,

Esan egiala, berak eritxana,

        Zeñek beriala,

Esaten deutse danai gorde zeitezala.

Otsua basuan i, koban aiseria,

Zuluetan sagusar, ta i gautxoria,

Sasipetan ezkutau ari ipurtargia,

Ta nik eleis-kamaran bajuat tokia,

Or nire eretxia, ta erabagia,

        Ustez egokia,

Itxaron eldu arte era on barria.

Illuna bakar triste itxi eben danak,

Orduan, ai, zer pozik, ollo ta ollarrak!

Ixildu ziralako aiseri algarak,

Kukurrukuka sendo ango diadarrak,

Buruak zuzenak eregita danak,

        Ta arro gangarrak,

Ixillik zokuetan gorderik gautarrak.

Gabak legez guzurrak artuta egiantza,

Zenbat eruan oi dauz bere alderuntza?

Egiten diriala milla oker gauza,

Galdurik arima ta askotan gorputza,

Ai zer zorigatxaga! Illun guzur utsa,

        Da askoren poza,

Txar mueta guztiak ori dabe maita.

Guztiz antxiña onek asi eban gerra,

Zeruan baña laster bota eben beera,

Infernutik bere au igo zan lurrera,

Gizonak eukan ona ziero galtzera,

Illunpetutera, bere biziera,

        Argi ta ain ederra,

Zorioneko toki lur au zan bestela.

O errakuntza baltza! Gizonak laztandu,

Munduak egi ontzat sarritan dau artu,

Nok zeruko argia nai daben lañotu,

Lurretik albaleike baita desagertu,

Baña alper nekatu, utsian saiatu,

        Ezingo dau goitu,

Zeruko Eguzkia gaur dago indartsu.

Argi ta egia da gure Jaungoikoa,

Kristinau-Eguzkia Ebanjelioa,

Bere zale ez dana gau-batzarrekua,

Mosolo ta lagunen banderapekua,

Bardin judegua, ainbat paganua,

        Maometanua,

Protestantia zeinda masoi artekua.

Zergaitik bizi diran oneek illunpian,

Zeruko argiari sendo gerra giñan,

Alperrik baña dabiltz ez dabe lurrian,

Jaditxiko garaitzau eta azkenian,

Lotsa gogorrian, etsaiok azpian,

        Eleisa gañian,

Ikusteko ustia daukat biotzian.