www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Ama euskeriaren liburu kantaria
Felipe Arrese Beitia
1900

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Ama euskeriaren liburu kantaria, Felipe Arrese Beitia. José Astuy, 1900

 

aurrekoa hurrengoa

LAUBURUAGAZ LAURAK BAT

 

                Saritua izan zan 1883an Euskalerriako Alkartadeak

 

Esan daiala Eguzki orrek

Esango ezpaneu ondo nik

Ondra aundian lau Ama Aizta

Beti euskeldun izanik,

Ea ibilli diran sekula

Lotsaz begiak baturik,

Ta alargun triste batzuen gisan

Buruak baltzez jantzirik.

 

Gaur arte joan bajakez bere

Asko gizaldi luziak,

Millaka aldiz uda eder ta

Negu ekatxez betiak,

Badakiz bere Eguzki orrek,

Oneen gertaldi guztiak,

Esan bekigu gaur noz izan diran

Onelako añ tristiak.

 

Baña badakit gaur bestekorik

Ez dituala ikusi,

Ez diralako lau Ama aiztok

Sekula onelan bizi;

Ez diralako jaio ezkero

Iñoz aurkitu añ gaizki,

Ez dabelako erbestekorik

Emen ezautu nagusi.

 

Etxeko-andra bazter onetan

Eurok beti izan zirean,

Aginpiderik ez eutselako

Bestek arrapau etxean;

Munduan ziran lau Aiztok bizi

Laurok bakarrik zorioneko

Zirala diñot lurrean.

 

Laurok bakarrik ziran doatsu

Egiaz mundu onetan

Baña orra gaur otseiñak legez

Erdeldunei serbietan

Onen lege ta erabagiai

Indarrez obedietan

O zorigatxa! semeak barriz

Soldadu deutsez tratetan.

 

Edan eziñda garraztasunok,

Urratu dabez zapiak,

Beti buruan ekarrezanak

Edurra legez zuriak,

Mundu guztian baziran bere

Aiztok ezagungarriak,

Nok esango dau gaur direala

Euskaldun garbi garbiak?

 

Nok esango dau leenak dirala

Gipuzkoa ta Bizkaia?

Nok esango dau lengoak eurak

Naparroa ta Araba?

Nok baña ez daki, Euskera Amaren

Alaba ederrak dirala,

Ta euren ondrea illunduteko

Baliau dala indarra?

 

Orregatiño zaill eta gogor

Dagoz euskeldun fedean,

Laurok begiak josirik daukez

Zintzo Lauburu zarrean:

Laurok biotzak loturik barriz

Sendo korapill batean,

Juramentaurik ez banatzeko

Lurrak dirauan artean.

 

Errazoerik aundienagaz

Laurak-bat oi jake deitu,

Fede bat zaintzen direalako

Beti biziro saiatu;

Lauburugaz zaill laurak batera

Ekiñik ill edo goitu,

Areriorik indartsuenak

Egin zituen apurtu.

 

Alperrik eben etsai arroak

Pentsetan zirala artzak,

Euskal-erriko semeak gaitik

Barriz zirala bildotsak;

Ustelak baña urten jakezan

Asmo, eretxi, ta amesak,

Euren odolaz egiñik emen

Jan ziralako buskentzak.

 

Zergaitik beti sartzen zirean

Gure asabak batera,

Euren bandera jasorik gora

Arerioen artera,

Aukeran ezin biziko ziran

Erri onetan bestela

Izan balitza euren odola

Gurea legez epela.

 

Ez dago bada beste biderik

Ezpda eureen bandera,

Ez dago beste salbagarririk

Utsik Lauburu ederra;

Baldin badogu auxe jasoten

Neure anaiak batera,

Orañdik emen lenago legez

Doatsu izango gera.

 

Baña bestelan bildur bearko

Dogu anaia neuriak,

Lauburu dogu euskeldun utsa

Erdeldun dira bestiak;

Dirala erdeldun guretzat diñot

Enparau guzti guztiak,

Ez ebelako besterik jaso

Iñoz asaba maitiak.

 

Bandera auxe agaitik dakust

Emen ainbeste tokitan,

Mendi, atx, txuntxur kanpantorre ta

Jauregi zar gallurretan;

Bandera auxe ondra aundian

Gorde dabe lur onetan,

Lau Ama aiztok jaio ezkero

Dingilizka bularretan.

 

Bandera oni eusten badeuste

Aurreruntz bene benetan,

Bandera auxe jarten badeutse

Erdeldunai begietan;

Bandera auxe guk bere danok

Badabilgu biotzetan,

Zapi zuriak laster jantziko

Amok dabez buruetan.

 

Bandera auxe dakust azkenez

Gure Arbola gañean,

Arren euskeldun dan danok batu

Gakiozan gaur oñean;

Eta kantasu danok batera

Geure berbeta ederrean

Entzun daiguen ikaratuaz

Mundu guztian danean.

 

Gora Bizkaia! gora Gipuzkoa!

Naparroa ta Araba!

Laurok genduzan eskubideen

Besteren eske ez gara;

Eta azkenez gora Lauburu!

Euskel-erriko bandera,

Beragaz geure Foru maiteak

Biztuko doguz atzera.

 

aurrekoa hurrengoa