NERE ERRIKO UJOLA
1882an
Gipuzkoako euskeran
Jose Manterola jaunari
Fuerorik gabe ezta zoriontasunik gure Euskal-errian
Ujola aundi izugarri bat
Izan zan mundu onetan,
Mendi ta aitzik goratsuenak
Ito ziraden uretan,
Gaizto guztiak ziran bukatu
Kastigu gogor latz artan,
Zeren justoak ziran orduan
Gitxi ikusten gizonetan,
Baña oiek ditu Jaungoikoaren
Arret aundiak zainketan.
Geroztik ere izandu dira
Euskal-errian ujolak,
Baña etziran urak egiñak
Baizikan beti odolak,
O! zenbat aldiz etorri ziran
Ujola antzera gizonak!
O! zenbat bider etsaiez ase
Ziraden emen sakonak!
Baña asnasa artu oi zuten
Beti naieran tontorrak.
Orretxegatik izandu ziñan
Iñoiz ondatu gabea,
Doatsu eta zorioneko
O! nere Erri maitea!
Beti uztargi ederrak zizun
Adierazi pakea,
Zeren añ sendo zeunkan egiña
Zure euskladun kutxea,
Idolatriak nun ezin zuen
Iñoiz iritsi sartzea.
Kutxa orrekin salbatu ziñan
Sendoki ujol danetan,
Gure ontzia beti azaltzen
Zalako uren gañetan,
Baña gaur emen zazpi urteko
Ujola gogor onetan,
Dabil txit estu iya itoan
Ordurik larrienetan,
Baga irakiñ, aize puztsu ta
Ekaitz indriska tartetan.
Kutxa onetan arkitzen gera
Elkartutako anaiak,
Beti erreguz zeruruntz zuzen
Jasorik gure bagiak,
Ai! ikusiko balizkigu gaur
Edozeñek arpegiak,
Esango luke dirudigula
Anima errukarriak,
Garbitegian aietxen gisa
Gaudelako emen itxiak.
Aiek bezela egiten degu
Beti ots eta garrasi,
Aien erara gure besook
Beti goruntza eraiki,
Aietxen gisa egin artean
Zeru gogorrok erdibi,
Ixilltzaka dei egingo degu
Erruki! erruki! erruki!
Kartzela illun onen ateak
Noiz bear dira idiki?
Aiek su garraz, gu negarrokiñ
Bearko gera garbitu,
Aien erara baña penau guk
Nai degu onean artu,
Aien modura zeren noizbaiten
Guk uste degun libratu,
Zeren Jaunari zorra egingo
Diogun aurki kitotu,
Ta orduan berak zarren gloria
Egingo digu biurtu.
* * *
Noiz gozatuko ditugu, Jauna,
Asaben eguraldiak?
Noiz eguzkitan arkaitzai farrez
Ikusiko arpegiak?
Noiz iturriak diruditela
Leiarki garbi biziak?
Gure errekak zillarkiturik,
Loretsuturik zelaiak
Noiz esnatuko gaituzte goiz goiz
Txorrotxioka txoriak?
Noiz entzungo da erromerian,
Euskaldunaren tuntuna?
Dultzaiña, alboka, txilibitu ta
Txistuzko soñu leguna?
Ogei urtetik ogeitalaura
Mutill anka arinduna,
Noiz ikusiko erakutsiten
Plazetan biguntasuna,
Pelotan beti erdaldun danai
Sartzen diela beldurra?
Fuerorik gabe ez da izango
Ikusgarri añ ederrik,
Fuerorik gabe ez dago zertan
Uste alako egunik,
Fuerorik gabe ez da guretzat
Mundu onetan gauz onik,
Fuero gaberik zeren guretzat
Ezdan Euskaldun-Erririk,
Euskal-erria gabe ez degu
Berriz zoriontasunik.
Bukatu bada O Jaungoikoa!
Gure erbeste luzea,
Beeratu Jauna, zuk gure kontra
Jaso dezun ezpatea,
Bigundu Jauna, guretzat dezun
Antziñako asarrea,
Birali Jauna zerorren uso
Pake adierazlea,
Ikus dezagun laster uztargi
Kolore ederrez betea.
Atoz usotxo zuri zuria,
Olibo adarraz mokuan,
Kanta dezagun gaur esperantza
Euskaldun kutxa barruan,
Gure begiok zu ikustean
Noek zinduzan moduan,
Esango degu atertu dala
Epe gitxiren buruan,
Oñak jarriko ditugula bai
Euskal-erriko soruan.
Gure belaunok bertan josirik
Gurasoen Jaungoikoa,
Adoratzeko eskañirikan
Antxumea ta usoa,
Aietxen bidez elkartade bat
Egiñ ez urratzekoa,
Aurrera beti euskaldun lege.
Santua gordetzekoa,
Dalako berau Jaunak Aitorri
Antziña emandakoa.
Dierri danak esan dezaten
Arri egiñaz batera,
Gure zaintzalle euskaldun zarren
Jainkoa dala berbera,
Ujola andi gogorrenetik
Ark gaituala atera,
Berak zuzendu mirari batez
Ararateko gañera,
Leorra oso agertu arte
Euskaldun zarren lurrera.
|