www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Ama euskeriaren liburu kantaria
Felipe Arrese Beitia
1900

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Ama euskeriaren liburu kantaria, Felipe Arrese Beitia. José Astuy, 1900

 

aurrekoa hurrengoa

NEGUKO GOIX ZORAGARRI BAT

 

Gaba orduko eguna eldurik

Mendi gañean nintzan ni bere igorik

Alde guztietara begira jarririk

Erri on bat nekusan jantzita bakarrik

Eta beste guztiak billos mutildurik.

 

Negua izan arren zerua garbia,

Udan lgetxe au zan goix bat añ argia

Mendiak bardin atxak o ze miraria!

Eguzkiak ezarri orduko begia

Guztiai asten jaken barrez arpegia.

 

Zer egin neikean nik ezpada samurtu,

Belauniko jarrita Jainkoa agurtu,

Biotz onen barrutik eskerrak agertu,

Neure Erriarentzat gloriak eskatu,

Damu ta pozez artean kantau abiatu.

 

Negu ta uda badagoz kanpoak berdiak,

Etorteko onaren dira señaliak,

Soñeko orregaz jantzi beti dan Erriak,

Goitik itxaroten dauz egun pozagrriak,

Entzutean zeruak bere eskariak.

 

O! Erri jaungoikozko ta atxurlaria,

Atxai burruka kentzen deutsazu ogia,

Botiaz bekoizko zeure izerdia,

Samurtzen dituzula lur zall zeñ arria,

Emoten bearturik lan orren saria.

 

Lau mill urte onetan Euskaldun garbia,

Jaunari izateko zara eskiñia,

Mendi atxen artean gorderik bizia,

Orbandu baga iñoz zeure jatorria,

Oituren izan zedin irakaslaria.

 

Alan iraun zenduan gizaldi askotan,

Iñoren bear baga ziñan gobernetan,

Baña aurkitzen zara egun batzuetan

Biziera barri ata neketsu latzetan,

Zure gatxaz pozturik txarrak auzoetan.

 

Arek zuri ikasi egin bearrean

Ipini zinduezan euren bardiñean

Sortu arren plan asko gaurko egunean

Zu baña nausi zara mundu zabalean

Lege onak asmetan errein artean.

 

A! Ebroz onuntzako Israel barria,

Mundu osoak atzo eutsun inbidia;

Zelan baña zakust gaur katigu jarria?

Nundik etorri jatzu orren gatx aundia

Erdeldunak lotzeko euren buztarria?

 

Eretxi ezbardiñak gauza batzuetan

Ipiñi zinduezan emen burruketan,

Oker asko zenduzan egin bitzuetan

Kastiguz orañ Jaunak zaitu garbietan

Zeure gaizki egiñen negar malkoetan.

 

Fedez oraindik baña zu zara nausia,

Esperantzan daukazu iraupen aundia.

Karidadez añ bero sutsu ta goria

Jaungoikoa dalako beti zure naia,

Agatik entzungo dau gaurko eskaria.

 

Amar justo badira Jauna zure Errian

Noz arte bear dogu egon lotsarian

Frantziako anaiak lengo gizaldian

Gero Naparroan ta gaur nire alderdian,

Oso menderatuta iñoren azpian?

 

Librau egizu Jauna librau zure Erria,

Zuregana dlako zuzendu guztia,

Urrin baña urrindu beraren etsaia,

Artu dau Israelek betiko garbaia,

Euskeldun izateko gaur erabagia.

 

Goratu daian zure izen añ santua,

Amaren titiagaz iruntsitakua,

Gure lenengo Aitak beti ondratua,

Eta bere semeak zintzo ezautua,

Euskeraz adoretan dogun Jaungoikua.

 

Joko dituguz gero gure zortzikuak,

Aterako kantu ta musika gozuak,

Garaitzak iragarten danbolin txistuak,

Aratuko dituez kale ta auzuak

Urietan piesta iñoz ez lakuak.

 

Neskatxen atanborak, mutillen tutunak,

Alboka txilibitu, gañera dultzainak,

Artzaiñen dantza salto ta uju ujuak,

Alegerauko dabez mendi ta basuak

Ikusirik oitura zarrak biurtuak.

 

Buruak zutituta itxaroten zoli

Mendi-atxak egongo jakoz egunari

Sortaldera begira ete dan agiri

Agur bat egiteko goix Eguzkiari

Gure Foru ederren maitetzalleari.

 

Argiz bat dira asiko txori kanta otsak,

Beor ardi ta beiak orroeka pozak,

Akitian beoka txal eta bildotsak

Bizar eta adarrak armatuta auntzak

Txuntxurretan beeka zuri eta baltzak.

 

Geisoak zelan gura daben osasuna

Atsegin billa dabil atsekabeduna

Itsuak argitzean dauka poztasuna

Izate onek bere euskelduntasuna

Kantauko dau elduten danean eguna.

 

Eleiz jarriko doguz apañduak

Argi urre damazkoz danak estalduak,

Jaunari eskinteko opari dontsuak

Artzaiñak ekarriko dituez autuak

Bildots zuri otzan ta orban bagakuak.

 

Eskinteak egiñaz abade santuak,

Korutik erantzunaz soñuz organuak,

Otseztituko dabez kantiko gozuak,

Alabantza gloria esker onezkuak

Orañ esango dodan baten erakuak.

 

«Pozetan zoraturik gora daigun Jauna

Erri fededunaren salbatzalle dana

Samur eta errukiz Erri onengana

Begiratuz jaso dau jausi egoana

Oitura zarretara biurturik dana.

 

»Beragan eukalako uste os-osua

Orañ egiaztu da itz Jaungoikozkua,

Tubal gure Aitari eukan agindua,

Lur au zala izango añ berarizkua

Deitu eioen danak zorionekua.

 

»Erakutsi dau Jaunak beso indartsua.

Gizon txarraren asmoa itxi ondatua,

Lurrera zelai bota Erri anditsua,

Goratu ta eregi umill beratua,

Gozau dagian bere lege euskerazkua.

 

»Gloria, bai Aitari, bardin Semeari,

Gloria Espiritu guztiz Santuari,

Baita gloria bere Euskel erriari

Oitura garbientzat ispillu danari.

Mundua dan artean alan izan bedi».

 

aurrekoa hurrengoa