www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Bertsoak
Xenpelar
(-1869)

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Xenpelar bertsolaria, Xenpelar (Antonio Zavalaren edizioa). Auspoa, 1969

 

aurrekoa hurrengoa

BERTSO BERRIAK
MUTIL ZARRAREN BENTAJA
EGI ETA GARBIAK

 

Dozena bat bertso berri

gaztien konsolagarri

nere mingaña sano dan arte

nai nituzke jarri;

begiratuaz alkarri

andrerik ezin ekarri,

mutil zarraren despeida zer dan

esango det sarri.

 

Egon zaitezte aditzen

zartuta nola gabiltzen,

gazte denboran ezkondu gabe

erraz da gelditzen;

oraiñ ajiak berritzen

indarrak ere urritzen,

soldata gabe oraiñ jarri naiz

anaia serbitzen.

 

Anaiak nauka mendian,

konñata aldamenian,

gazte denboraz akordatzen naiz

sasoia joanian;

ez det gularik janian,

gau ta egun beti lanian,

ondo egin da esker gaiztua

gero azkenian.

 

Illobak nauka arrotza:

«Ua emendik orrontza!».

Nekia franko, esker gaiztua,

alimentu otza;

soldata gabe morrontza,

begiratua zorrotza,

animosua ez dago mutill

zarraren biotza.

 

Iñork nai badu ikasi

nere lirua ikusi,

mutill zarraren testamentua

irakurtzen asi;

illobak dauzkat nagusi,

indarrak juan igesi,

onez aurrera orien mende

biarko det bizi.

 

Ezurrak zaizkit gogortu,

belarriak ere gortu,

modu onetan mutill zarraren

enbidia nork du?

Andrerik ez nuen artu,

oraiñ anparo biartu,

fraile naita're ezin niteke

komentuak sartu.

 

Engañatu naiz ederki,

merezi baño obeki,

neskatxak ere ez dirate nai

aterik iriki;

badute milla aitzaki,

gaztiaguak izaki,

estimaziyo txarra nola dan

mutill zarrak daki.

 

Mutilla bere zarrian,

neskatxak ere indarrian,

egun guzian aien pardelak

nere bizkarrian;

gero illunabarrian

estimaziyo txarrian

ibiltzen naute soñeko galtzak

kendu biarrian.

 

Lenago erromerian

dama gaztien erdian,

jita ta bira ibiltzen nitzan

panparroikerian;

oraiñ tristura begian,

nago estado erorian,

pipa bat artu ortzian eta

suaren guardian.

 

Mutill zarraren pobreza

iñork ikusi nai-eza,

eskarmentua duenik bada

konsidera beza;

bakardadedo tristeza,

nork izango ez du pereza,

illobarentzat utzi bearra

bere interesa.

 

Nik daukadan ganantzia

badaukat nori utzia:

bi alkandora, galtza pare bat,

anaiak autsia;

au da esperientzia,

munduko diferentzia,

multil zarrari tokatzen zaio

orlako jantzia.

 

Orra illoba gaztiak

nola dauzkadan trastiak,

irabazirik ez du izango

oiekin sastriak;

enredo eta nastiak

orla dagoen tristiak,

ala ere ezin eskarmentatu

nerekin bestiak.

 

Onekin amairugarren

premizia edo amarren,

ondorenguen eskarmentua

egongo da emen;

ezkon zaitezte lenbailen,

sasoia juan baño len,

orra nik esan mutill zarraren

istullua zer den.

 

aurrekoa hurrengoa