|
BERTSO BERRIAK SENPELARREK JARRIAK
Bajatu gera graduan,
lengo egunak goguan,
gustora giñan orduan;
bertso berriak jartzera nua
euskeraz eta klaruan;
pasiak dauzkit buruan,
jakin ditzaten munduan,
komeni diran moduan.
Miseriyaren adarrak
dauzkat itzegin biarrak,
eragin ditzadan farrak;
jornal-biderik sanuak eztu,
eskasagua elbarrak;
fameliyetan negarrak,
bajatu diran indarrak,
mantenduko nau gitarrak!
Etsaiak naute tentatu,
obe deala kantatu,
badaukagu zer kontatu;
jan da eran ongi eta gañera
biziyuetan altatu,
lenago gaizki usatu,
orain jornalak bajatu,
askori zaigu gertatu.
Biziyuak galantziyan
daude, nere iritziyan,
mantenuan da jantziyan;
tripak koleran sakeletatik,
ez daude pazientziyan;
jornalak diferentziyan
len ogei orain zortziyan,
gerrara guaz ontziyan.
Daukagun tranze estua,
lenguak eziñ aztua,
burutik iya nastua;
urte oietan jornaleruak
ebilli degun gustua,
biziyoz aberastua,
jokuak eta kastua,
oraiñ sakela ustua.
Galan nindurin markesa,
maiz tabernarako presa,
oraiñ daukanak ar beza;
nun degu lengo irabaziyak
ematen zigun grandeza?
falta degunak pobreza,
daukanak utzi nai-eza,
bizi-modu aldrebesa.
Goizian diru kontatzen,
tabernarako plantatzen,
bazkari ona tokatzen;
kafia artuta kopak eranaz
erari fiña jokatzen;
egiñik eztet ukatzen,
oraiñ ezpañak nekatzen
zardiñ-ezurra txupatzen.
Egin da zenbait kamiyo,
korputzak milla jeniyo,
trabajantiak au diyo:
Biziyoetan altatu gera
oiek dirala meriyo,
lengo diruak ariyo,
nondik-nai zarpa jariyo,
eztu gezurrak baliyo.
Alparria ta sekantza,
billareko makil-dantza,
jendiaren alegrantza;
tabernariak ezagutzen du
urte oriyen mudantza;
falta duenak arrantza,
mingañarekin fiyantza,
gero izain du kobrantza.
Zarra bezela gaztia,
bat beziñ oker bestia,
beti barrendik eskia;
lenago janak eztu beteko
utsa daguen estia;
au gure pena tristia,
nai degu irabaztia,
orrekiñ dago nastia.
Lenago errotariyak,
urrena panaderiyak,
gañera tabernariyak;
gauza eman da kobrantzarik ez,
olian markak jarriyak;
jornalak daude urriyak,
bajatu dira neurriyak,
negarrez gaude erdiyak.
Erraziyua bakandu,
bat eman eta bi kendu,
fameliya eziñ mantendun;
goizetik baru, bazkari txarra,
afari ona berandu;
sakelatik alargundu,
begiratua illundu,
orra gustuak atzendu.
Ezkondu eta ezkongai,
guztiyak ondo bizi nai,
dirua degunian jai;
familiako buru-zariak
pena geiago ere bai,
len ardua eraten lasai,
oraiñ urrutitik usai,
etxian gaude andre zai.
Miseriyaren artia,
askok badegu partua,
penagarrizko urtia;
iñork nai badu libersiyorik
zabaldu degu atia;
bertsuen errematia,
txaponian billetia,
nork dauka borondatia?
1867
|
|