|
XIBERUA ETA MARZELINE
(XVIII. m. BNP, FCB, MS 136.
Tx. Peillenen transkripzioa, AFJU, XVI, 1982, 263-326.
Beste aldaera: Patri Urkizu, AFJU, 1973, VII, 118-188)
Aktüren izena
Xiberua
Tomalina
Ama
Marzelina
Semia
Lüküs abokatia
Española
Bedezia
Grefiera
Arnegi
Paiot
SATANERIE I
Satan eta Belzebut jalki
Satan m(intza).
Belzebut, zer diok?
Erak hire üdüria,
Enüxentü behar düdala
badiat süspeizionia.
Belzebut
Satan, behadi hunat,
nahi derat eran egia.
Aspaldian enüxentü inzala
banian süspeizionia.
Satan
Ala, Pandart alkhegabia,
müthür mithiri debria,
arazu hori hik
eni eran behar heitana.
Badikik hik, Belzebut,
Ene mithil izala.
Eta hire eginbidia dela
Eni errespektü kareiatzia.
Belzebut
Bai, nik zuri errespektü ekar
badit obligatione propirik,
orai artio ükhen dit zure ganik
segürki rekonpensa propirik.
Zerbütxatü zütüt
Ene egin ahal oroz fidelki,
Eta ez ükhen orano
Soldatarik zure musatik .
Satan retira Belzebut m.
Jente hunak, juan da
Satan hebetik,
Ene soldataren xerka
Arauz aparenki.
Horegatik badüt beldürra
Ezten juan tresoriala,
bena bai garotebaten xerka
Emaiteko bisaretik (sic) behera.
Satan jalki bursareki eta
maki(la bat) eskian eta m.
Satan
Behadi, Belzebut,
Orai soldata behar dük
Eta bursa huntan
ürre eta zilhar badük.
Horez kunten ezpahiz
ükhenen dük biskaretik
Ehün eta hamar kolpü
makhila hunez fierki.
Belzebut
Cette bursa propia düzü,
Zihaur üdüri düzü,
Kure begira ezazü
Eta sar üzkütik.
Eta makila hori
Üzten ahal düzü
Eta bestella kartak
Ez behar tizügü phartitü.
Satan
Belzebut, behadi
Enük orai khexü,
bena eztük behar ene
diharürik galthatü.
Debriak, eztik diharürik
gezür baizik betherik,
andre zunbait nahi badük
franko badiat hetarik.
Belzebut
Andre ükheitekoz
Pünzela behar dit,
bestela, ene fedia,
Eztit bathere halako beharik.
Satan
Belzebut, eztük heben
Bathere Pünzelarik.
Pünzela ükheitekoz
Behar diaigü juan hebetik.
Marzelina jin zamaris
Xiberua jalki paseia
Satan
Soik, soik, Belzebut,
Marzelina nun den
bere galant ororeki
hainxe gainti jiten.
Retira Satanak
Pazetareki jalki Marzelina,
paseia. Jalki Arnegi
eta m.
Xiberua
Igaren gaihan amex bat
Egin düt ohin ninzalarik.
Neskatila eder bat
Oihanbatetan arakuntratürik.
Amesak oro gezür direla
Estüzü osoki egia,
zeren nihaurek ikusten beitüt
orai heben aproba .
Marzelina
Osagarri düt ere
hori beita osagari.
Eritarzün segrepat badit
ezpeitüt eran ihuri.
Eritarzün horek nizü
amiñibat esitzen,
bedezirik ezin ükenez
beniz phenatzen.
Xiberua
Zerda zure eritarzüna?
Edo, hainbeste sofritzen düzia?
Nik sendo ahal bazintzat
Eremedi zinzaket berhala.
Bena enüzü barbeo, ez bedezi,
eritarzün süberte baten baizi.
Süberte hartarik badüzü
Egin giniro eremedi.
Marzelina
Badüzü, bai, eremedi,
konforme ene eritarzünari.
Bena enüzü erraitera ausart
zer düdan heben klarki.
Xiberua
Hire eritarzünaren ezagüzia
etzitan üdüri difizil dela,
dezagün, aren, egin
mementian bedezinajia.
Hox, eman berhala, aren,
hainxeko haritx haren undoala.
Hara unduan eran izadan
akort izanen giradia.
Marzelina
Hox, emazü berhala
zük nahi düzün lekiala,
Zük badükezünes animorik
hura izanen beita.
SATANERIE II
Paseia / Sataneria jalki.
Satan
Hola, hola, Xiberua eta Marzelina,
Ene zerbütxari maitiak,
Suita etzazie, suita,
h(art)ü (d)ütüzien ürhasak.
Xiberua eta Marzelina retira
Satan
Egüneko exenplietan
Ene mithila kuntent iza?
Xiberua eta Marzelinareki
behar dügia libertitü unxa.
Belzebut
Ene bürüzagia, behar tizügü
bethiere türmentatü,
gure zerbütxari fidelak
hurak izanen dütützü.
Nula beitzira danzaz enherik,
ahua egarik idortürik,
guazan kolpübederaren
edatera hebetik.
Satan
Jente hunak, bagoatza,
izan ziteie unxa,
unduan sogin ezagüzie,
astuak jo zitzaiela.
Retira .Jalki Lüküs eta Jermain.
Paseia
Jermain
Nula ekarten zira,
Musde Lüküs abokatia?
Unxatho zirela üdüri zünüke,
zihauren dispositionelat ja.
Lüküs
Unxatho ekarten nüzü, jauna,
Musde Jermain abokatia.
Egün horietan ereus nüzü
hargatik ene bihotzian ja.
Abokatü izatia hun da,
balinbada hanitz pratika,
bena egün hoietan
eztügü zer pleteia.
Jermain
Izanen da bai pratika.
Egiteko gaistuak estauka finik.
Present ederik jinen da, bai,
orano gure gana.
Jinen zaikü, bai, guri
ollasko zunbait eta axuri,
elle ederik eran behar deregü
halako ekarliari.
Lüküs
Oillaskoki eta axuri
Eni ere hun zitazü izigari,
bena, nahiago nikezü dobagei
ahüñe zunbait eta erbi.
Haietarik unxa ase eta
gure egitekua eginen
dügün bethi zerbait bil
zer nahi jinen den.
Jermain
Abis galthazaler ere
dizegün egin gure gisa,
nula ere uste beitügü
enzün nahi diela.
Lüküs
Bai, eta eman ere,
bethi ere esperantxa.
Bere egiteko orotan
bürütan juanen direla.
Behar dügü izan segret eta abil,
Estezagien deusere deskubri,
Bestella Ifernüko debrietarat
juanen dira gure pratikak,
«idokiren gütie gure kargietarik»
Jermain
Bai, hori hola düzü,
abisazia komeni düzü.
bena hox emazü presentin,
behar dizügü baraskaldü.
Retira biak Jalki Marzelina eta
Tomalina.
Marzelina m.
Beha zite hunat, ene ama,
orai biak hebe beikira.
Nahi neikezü deskubritü
zer den ene phentsamentia.
Bena othoizen zütüt graziaz,
beharnaizü lagüntü.
Ene desein hunetan
bethiere obeditü.
Xiberua, behar ginikezü
aihaitara kümitatü,
amoriua hartan ezari beitüt,
inganazera iseiatü.
Tomalina
Nik pentsatüren diñat remedi.
Trankilki egon adi,
debria espadü hura,
inganatüren beitügü eijerki.
Eginen diñaigü, bai, friko,
unxa hun beitate jateko.
Aragi freskareki nahasirik
asto hün eta olio.
Hura eremedio huna dün
Mutikuen gogatzeko.
Behin nihaurek esprabi diñat
estün holakorik orano.
Marzelina
Benedika dakizüla ispiritia,
ala pentsamendü huna,
beharik ausartü nüzü
ene ideiaren deskubritzera.
Hanitz phena ditadazüt
orai zure kitazia,
bethi handitzen ziztadazüt
orai ene doloriak.
Tomalina
Dezagün, aren, berhala
presta gure doba.
Prestatü gabe amenx,
jin estakigün huna.
Retira biak. Jalki sataneria.
SATANERIE III
Satan
Ene ustez Xiberuak
behar dik unxa aihaltü,
Tomalina eta Marzelina
dobabaten prestatzera juantük.
Xiberu heiek eijerki
inganatzen die,
emaste gaistuek eskierki
ifernüko debriak dire.
Belzebut, zük eta nik bazakizügü
mündü orotako beri,
bena holakorik orano
ez ahal dizügü ikusi.
Jalki Marzelina eta Tomalina
Satan
A, Tomalina eta Marzelina,
Xiberuk behardü ailhaltü unxa,
askenekos unxa pakatüren dü
debrien asto zinzaria.
Belzebut
Hoien izpiritiak
Eztizü, ez, bere saria
bethiere gaizki egiteko,
Ifernüko mila deabria!
Satanak retira
Xiberua jalki m.
Gaihun sutazen deiziet,
Tomalina eta Marzelina,
ama alhabak algarrekila,
nulaxe igaran düzie egüna?
Tomalina
Unxatho igaran dizügü egüna,
hunki jin zirela, Xiberua.
Marzelina, ekaran kaiderabat,
jar dadin hortan berhala.
Jar zite horxe, Xiberua,
amiñibat, plazer badüzü,
Gero, zük daskizün beriak
kuntatüren deisküzü.
Tomalinak ezar mahaina eta minza
Kaidera horeki, Xiberua,
huilant zite mahaiñiala.
Buxi bat behar düzü jan,
orai gure konpaiñan berhala.
Xiberua
Eniz orai mengua
jiteko zien mahaiñialat,
eztü orano oren bat
etxen aihaltü nizala.
Tomalina
Eztüzü deus eran nahi
zü etxen aihaltia gati,
eztüzü heben deus handirik,
ez egin konplimendürik.
Xiberua
Batere mengua enizalarik,
jiteniz zien obeditzia gatik.
Egon ahalzinatekien
hartü gabe holako phenarik,
Jar oro eta jan. Xiberua m.
Ala, buxi huna,
hulakorik estüt txesta seküla.
Eztüzie eran nahi zerden,
ala amenx erisikia da.
Marzelina
Egün goizan ihizlaribat
borta huntara jin düzü,
erbibat bazizün atzamanik
eta hura erosi diozügü.
Egin dizügü gero dobabat,
egün ahal bezain unxa,
goguan erabili dizügü
xesta erazi behar geneizüla.
Jaten ahal düzü trankilki,
esteizü eginen gaitzik,
eztüzü ükhenen hain sari
erbi jateko abantaillarik.
Xiberua
Ala beitzen haur doba huna!
Gogo hunez jan düt, ja.
Eremestiatzen zütiet hanix,
Ene ama alhaba maitiak.
Tomalina
Ene haorak, berantzen hasi beita
Oherat ni banoa,
ziek ellesta ziteie
amiñibat algarekila.
Retira Tomalina Xiberua m.
Biak paseia.
Nula ekarten zira,
ene maitia Marzelina?
Zure arranküran nüzü,
zü bistan etzütüdanin ja.
Marzelina
Eni ere lüze bertan, aren;
zure ikusi gabia
eta bihotzian düdan phena
deskubritü nahia.
Xiberua
Minza zite bertan, aren,
zer deizün phena egiten,
zure bihotzian zer den
ene ahal zira deskubritzen.
Marzelina
Askenik algar ikusi günianian
beitakizü zer egin günian.
Gük segretian egin eta
izan behar beita püblikian.
Xiberua
Posible deia othian
gradü hortan giradian?
Lan hortan ari ginandian,
enigma hori phentsamentian.
Eztüna segretü hori
deskubritü eni baizik,
arauz amak jakinik ere
estikeñaigü ansiarik.
Marzelina
Amaren zeren ansiarik
behar dügü arren ükhen?
Harek bazakizü, kasi,
gü zer ari ginen.
Amaren araproxiek
eztitarie, ez, anxiarik.
Ni hauren suitako malürak
emaiten diküzü bai handigorik.
Eta zük, aldiz, ez emaiten
bathere satifationerik,
lehen aldiz eraiten zeneitan
franko elle ederik.
Xiberua
Hiri elle eraitez
lehen ere enün net phenatü,
zeren hihauk beteitan
bethi arakuntrü xerkatü.
Beste althe entzün diñat
beste elle ederik ere,
ebilten inzala hi
beste hanixeki ere.
Marzelina
Enzün badüzü hala,
Eztüzü hori egia,
eztit ükhen atentionerik
kureki baizik seküla.
Ama, jalkhi berhala
orai badit zure beharra.
Leheneko elle ederak
ikusten tit trunperia.
Tomalina jalki hiroak paseia
Xiberua retira.
Tomalina
Eran izadan ene haura
zer dün hainbeste oihütan.
Zer egiten deiña phena
deskubri akit berhala.
Marzelina
Zer düdan ene phena
nahi deizüt eran berhala,
zointan izigarri beita
nik düdan aflitionia.
Xiberutan ükhen nizün
ene amoriua plazatü,
bena loxa düt debrü horek
naian ederki trunpatü.
Arakuntrü ükhen nizün behin
hareki belar mundoil batetan
eta loxa dit ordüko arrakuntrütik
orai oküpatürik nizan.
Ene ama maitia,
hunek phena emaiten ditazü,
zihaurk ezagütü zazü, bena
sabel xipia han zitazü.
Tomalina
Ene haura, horregatik
ehadila, ez, afliji.
Lehen ere ajitü zitaña
ber kasia nihauri.
Ni tronpatürik baratü nündüña
prekozionen jakin gabez,
hik segürtatürik dün gero amez
asto hunaren poterez?
Marzelina
Eremedio horek poteria
uste banü balükiela
beste zunbaiteki harte huntan libertitzeko
Har niozü phena.
Tomalina
Orai aldiz, ene haura,
gitian hebetik retira.
Trankilki egoiten ahaliz.
hüra hiri izanen dela.
SATANERIE IV
Retira biak. Sataneria jalki.
Satan m.
Eran ezadak, ene mithila,
eia, zer üdüri zaia,
Xiberuak ala Marzelinek
eruanen diela biktoria.
Belzebut
Ene bürüzagia,
hori ezin jakiten dizügü,
bena nunti nahi hati
gure zerbütxari geiak dütüzü
Retira. Jalki Tomalina. Marzelina
paseia. Jalki Xiberua eta m.
Zien zerbütxüko nis,
ene ama alhaba maitiak,
lüze üdürizen zeitadan
zien ikusi gabia.
Paseia oro
Marzelina, erradazü
nulaxe zira libratü?
Orai üdüri zitadazü
khanbio düzüla hartü.
(edo leheneko estatü zirela
üdüri zitazü libratü)
Marzelina
Estüzü behar düdatü,
leheneko estatü nisala khanbiatü.
Izigarri iruski
izan nüzü, bai, libratü.
Tomalina
Behazitie, ene haurak,
orai beita phüntia,
gure egitekuez gitian
aphürbat elhesta.
Algaren hun beitziradie
bethi etxeki behar düzie.
Oraidanik jüntazeko hatik
orano gastetto ziradié.
Xiberua
Espaiñan esne saltzeko
pratika handi bada.
Heltübada ünhüde kunbaiten
beharra han ajitüren da.
Marzelina
Ene ama, Xiberuaren
eta zure deseiña hala bada,
zien obedizia gati
aren nurat nahi banua.
Xiberua
Españalat nahi bahiz abiatü
nihauk nahi ait lagüntü.
Ni Franziarat ützüli gabe
ni ere bai plazatü.
Bena gaiza bat behar diñaigü
orano harzara pensatü,
anaie arreba girela
orori han deklaratü.
Marzelina
Xiberu, nahi banaizü lagüntü
behar dizügü, aren, phartitü,
eta lehenik aldis orai
ekipajia prestatü.
SATANERIE V
Retira. Sataneria jalki.
Satan
Azo hotz, egün bero,
plaza huntan zunbat erho.
Huna jin ziren zaharrak
eziradie gü beno zühürrago.
Retira. Jalki Marzelina eta Xiberua astuareki.
Marzelina
Ala phena handia
herritik phartitzia,
bena adiskide bat beitüt nihaureki
hura düt ene konsolia.
Jalki españula, españulika.
Xiberua m.
Ave Maria pouisima
Españula
Sen pecado conçebida
Españula
Hunki jin diradeiela,
Ene Franzez maitiak,
ziauzte barnialat
abürbat deskantzazera
Triatila jagain. Oro jar.
Españula
Franziarik zer berri
deitadazie ekarten neri,
edo zer enplegütara jin zirien
zaküskuie deskubri.
Xiberua
Franzesaren esnia
Espaiñan unsa saltzen dela
Enzün ükhen dizüt eta
Plazatü nahiz, huna jin gütüzü.
Españula
Bien benido, mi amigo,
honji etorri zirastela
nirekin plazeto
behar dügü orai apanatü,
La Conte Konpostegin galthatü.
Xiberua
Nula Franzez hunek
esne huna beitü,
Salario hun baten emaitera
zük ere beharzü phentsatü.
Españula
Hilabeteko onza ürhia
lizate ene boronthatia,
eia zü kuntent zirenez
emadazü repostia.
Xiberua
Hilabeteko unka ürria
badiñaigü orai ellia,
eia kuntent izanez
emaden hik repostia.
Marzelina
Ene anaie maitia,
zü kuntent bazira
estit arabokatüren
zük abonitzen düzün ellia.
Españula
Franzesa Marzelina,
eran ezadan orai egia,
lagün hori zer ürrasiteko düña
badiñat arainküra.
Marzelina
Ene bürüzagi Jauna,
eraiten deizüt egia,
anaie bat düdala
unsa ofizier huna.
Españula
Hire anaie izateko
sudura din zorosto,
begia gaisto eta
beldür nün bera hire gogoko.
Marzelina
Sinhexi behar düzü, Jauna
Ene anaie bat dela
Eta xerka izozü pratika
Muru egilé hun bat beita.
Españula
Kantero huna bada
ükhenen din pratika
lana franko Españan,
bere markekin jiten bada.
Españula retira. Xiberua (m)
Adio, Marzelina, adio,
Franziarat orain nün ützültzen,
bena hanko berrieki
ahal bezain sarri nün ützüliren.
Bena saje izatiaz
hiri nizain gomendazen,
ni oraiko boronthate hunian
hire eretzian bethi nün izanen.
Marzelina
Saje izanen nüzü, Xiberua,
orai artio bezala.
Besterik ajizen espazait
trankil juaiten ahal zira.
Retira bedera alde, Xiberu erdialat
Marzelina jalki, paseia,
jalki Arnegi.
Arnegi
Nula ekarten zira,
neskatxa gastia?
Iduritzen zitazü zu
franzesa ziradila.
Marzelina
Bai, Franzesa nüzü,
Ez hanbat lazetü,
amiñibat allageratzen nüzü
zü heben beitzütüt rekuntratü.
Arnegi
Eni ere plazer egin ditazü
zure heben arrakuntratzia,
franzes giren bezala
behar tizügü egin ezagütziak.
Franzesak franzesaren ikustik
bethi plazer egiten du,
hartakos behar dizugu
zuk eta nik algar konsolatu.
Marzelina
Zer aldetako zira zü?
Eradazü, plazer badügü,
edo eta heben gainti
zer ofizio pratikatzen düzü?
Arnegi
Basanabare aldeko
hargin bat nuzu,
ofizio hura hemen gainti
nik pratikatzen beitüt.
Zu ere, neskaxa, nunko zira?
edo hemen gainti, zer ari zira?
denbora eradazü,
eia nula duzun izena.
Marzelina
Xiberu aldeko nüzü,
eta izena, aldis, Marzelina,
ünhüde heben plazatürik
Españul elli batekila.
Arnegi
Ebien, Marzelina,
aren ünüde bazira
aren pratikatürik zira
heben ofiziua.
Ikasia ahatz estakizün
behar zünüke praktikatü,
eta abantailla ükhaiten duzünin
bethi hungi perexatü.
Marzelina
Perexa nio gogo hunez
abantaillaren ükheitia,
hebeko Españulezia
estie deuse balia.
Arnegi
Hox, emazü, Marzelina,
nunbait xokobatetara.
Ikusten dizüt orobat
beharüne handian zirela.
Retira / jalki sataneria
SATANERIA VI
Satan
Oh, Oh, Marzelina,
bethi nunbait ajizen izana,
beharrünin edireiten is
Franzian eta Espaiñan.
Behadi hunat, Belzebut,
Marzelinaz izigari kunten nük,
zeren gure legia
ederki etxekitzen beitü.
Belzebut
Kanbia estadin, amex,
behar dizügü bethi tentatü,
oranokoz ja hori
gure zerbitxari fidela düzü.
Retira/ Xiberu zamaris jin
/ jalki Marzelina eta Españula
/ biak jar.
Xiberu m.
Jinkuak gai hun deizüla,
Marzelina Españularekila,
Nulaxe igaran düzie
aspaldi huntako denbora?
Marzelina
Honki jin zirela, Xiberua,
ene anaie maitia,
Xiauri aphürbat barnialat
Ingoiti eiñerik beitzira.
Xiberu igain
Españula
Gizun hori hemen gainti
zer ari da bethi?
Anaie düñala oxes,
galant txar kunbait heitan hori.
Karako, uste balinbanü
hola lizatekiela hori,
bira ostikata eman eta
ideki zinzakeiet hementi.
Marzelina
Sinez ezazü, Jauna,
egiaz anaie düdala,
eta etxenko berrien jakiteko
gitian hebeti retira.
Retira / Jalki Marzelina, Xiberua paseia.
Xiberua
Ikusi düna, Marzelina,
hire bürüzagiaren airia?
Hiri eta eni nula
mesfidatü zaikün Espaiñula?
Marzelina
Estizü horek deus egiten
haur mesfidatürik ere,
ene aita eta ama nulaxe diren
kure ganik jakin nahi nüke.
Xiberua
Unsa tüzü zure aita et_ama
herenegün goizan ja,
bai eta orobat
arastako familia.
Eta zü zertan zira?
Edo nula gobernatzen zira?
Ene eretzian fidelitatia
bethi etxekiten düzia?
Marzelina
Mintzatü zira fidelitatias,
harez estüzü behar düdarik,
sekülan ezin jalkiten
ahal zitziat bihotzeti.
Balinbanü ere abantailla
nahi estüdan bezala,
bestek eliozie ez ükhen
nitan parterik seküla.
Arnegi jalki eta m.
Hori zer debru gizon da
eran ezan, Marzelina,
edo zer urrasetan den
minzakit berhala.
Amenx galant zunbait duna?
Uste banu hala dela
buria erdia nizeion
debruen zameola.
Marzelina
Anaie bat dit haur
nure ikustera jinik,
estezazüla othoi eran
aizinago ellerik.
Xiberua
Eran ezan, Marzelina,
haur zer garamatika da,
gisun horeki, arauz
badün zerbait gorabehera?
Eheitana aurki eran
fidelitatia etxekiten eitana?
Orai ezagützen diñat, bai
debrien urde hardia.
Arnegi
Zer egiten duk huneki,
debruen kara gaistoa?
Khen adi hebeti, bestella
ükhenen dük bi ostikata.
Xiberua
Que men fouti de tout,
alatürik goihena,
balin bahiz ere hi
Ifernüko mila debria.
Makila khaldüs has /
Marzelina m.
Jinkuaren amorekatik.
Othoi, ükhüra zitaie.
Arnegi, aren, pazenzia
har ezazü zük ere.
Arnegi
Khen akit hebenti,
enezaiñala hunki,
behar diuñat biskara hauxe
apho txar huni.
Xiberua eskapa, oro retira.
SATANERIE VII
Sataneria jalki. Satan jar
Aiei, hel, Belzebut,
tripa diat garotatürik,
bai eta alte erxia
bere platinan okertürik.
Behar deitak eremedio
hik zerbait phentsatü,
bestela behar diat
hil edo zapartatü.
Belzebut
Satan, zer düzü othian
zure tripa belsian?
Hain gaiski zireia
zure barne koronpitian?
Behar düzü eremedizeko
zure pe de busa laxatü,
gero jakinen dizügü behar düzünes
libratü ala zapartatü.
Satan
Bai, othoi, Belzebut,
Abilua lasterka
eta zer bait eremedi
ekar izadak berhala.
Ekar kristelbat / Satan m. retira
Aiei, othoi, Belzebut,
estük kausitüren xilua.
Ifernian ere baledi
lanza horen moskua.
Belzebut
Zaude ükhürü, Satan,
eman dezadan unxa,
bestelan karatüren zaizü
zure üsküko fonsa.
Kure ertxe priorik
behar dizü laxatü,
labamentü hunez baizik
behar zünin zapartatü.
Retira / Jalki paketareki.
Marzelina paseia.
Jalki Arnegi eta m.
Posible deia, Marzelina,
Franziarat abiatü zirela,
ala betaut phena egiten
zure ganik phartitziak.
Marzelina
Eni bergisa aren
pena ditazü, Arnegi,
bena plazer badüzü
behar düzü jin eneki.
Arnegi
Suitako, Marzelina,
gu algaren hun bagina
jin ninzu, bai, zurekin
eta lagunt etxera.
Zer da zure gradua
edo deux egin ginirua?
Eran izadazut zuk ere
deseiñik bazunukia.
Marzelina
Prima hun bat nüzü,
Arnegi, sinhexi behardüzü
eta zureki eskuntzeko
desiña banikezü.
Othoitzen zütüt, graziaz,
behar naizü lagüntü,
fortüna hanbat emeki
zük eginen beitüzü.
Arnegi
Kure eranetan konfidatürik
jiten nüzü zurekin,
bena othoitzen zutut
ez egin trunperiarik.
Paseia Arnegi
Eskieia gu helturen
sekula zure etxera,
ala erunerasten nauzu
amenx mündiaren basteriala?
Marzelina
Etsitiela, ez, debeia.
Abanzü dizügü bai bidia
huntarik landa dizugu
lehen, lehen heria.
Paseia / Jalki Tomalina /
Marzelina m.
Jinkuak gai hun deiziela,
ene aita et ama maitiak,
plazer egiten dereit
zien osagaritan ikustiak.
Tomalina
Adio, ene haur kariua,
othian aren heltü iza?
Honzi jin izala
hire konpaiñarekila.
Paiot
Lagüntho hori zer düña,
eran ezadan, Marzelina.
Horek üdüriago liken
maneisto bat lizatekila.
Tomalina
Ene haurak, eiñerik beitziradie
pausatzera, hox, emazie.
Gero zien beriak
kuntatüren deiskützie.
Retira oro / Jalki Marzelina /
Arnegi m. paseia
Trunpatü nain, Marzelina,
nun da hire primajia
espahenzat laurdenka
guti luken artia.
Debruen bisaia,
ala apho zanko elgera,
uzi ere ahal nundukeña
Espaiñatik erakari gabe huna.
Marzelina
Enüzü orano prima bena
segür izanen nüzü,
solamente gure aita et ama
behardizügü kausitü.
Paseia / Jalki Tomalina Paiot /
Jar oro.
Tomalina
Alo, Arnegi ta Marzelina,
orai beita phüntia,
behar düzie heben harat phentsatü
erejistratü behar düziela.
Eta egün berian
gitian, aren, abia,
geruak tornü hunik
espeitü ekarten seküla.
Hox, emazie berhala
berantzen hasitho beita.
Iskiribatuen igaraiteko
ükhen dezagün denbora.
Paseia Arnegi m.
Heltü gabe hara beriala
nahi dut eran ene egia.
Hunekin erejistratzeko
estut hanbat hun gogua.
Paiot
Orai düka püntütua
arazu hoien eraitekua?
Borxaz edo amorioz
jineniz (sic), bai, aizina.
Arnegi
Ziek bortxatüren nauziela,
bai debruen gezura.
Ziek bezain hun dut, bai,
süstengatzeko arazua.
Paiot
Zer dük hire arazua,
eran ezak, Arnegitua.
Marzelina nahi ükia ützi
orai bi haur horekila?
Arnegi
Bi haur balin batu,
Erazu nunganik dutu,
eneganik balutu ere
aragretik enikezu.
Marzelina Espaiñatik
gezures nizu erakari,
zuntan eraiten bezeitan
prima hun bat zela eni.
Paiot
Espadüzü nahi erejistratü
haur bat behar dozü hartü,
bestela güstiziala
mementian behar dizügü.
Arnegi
Holako kunbersarik
haboro eraiten badeitazu
hebenxe berian
biskara hausten deizut.
Paiot
Ene biskara hausteko
so egiten dük aphaltito,
sakolan sartüko hait
eta ha lephua tinkatüko.
Arnegi
Zuk ni sakolan sartuko
estuzu holako ogi buxirik ükhen / orano,
debrien animal zikinzia,
orai dizugu ikusiko.
Arnegi jo Paiot eta urthuk.
Bestek bara.
Arnegi
Hor debrien animala,
orai aski baduzia?
Enauzu zuk, es, ni
aisa bildüko sakolala.
Arnegi retira / Marzelina m.
Paiot
Ah, eta haur zer da?
Othian posible deia
azione haur gük orai
ikusi behar güniena?
Tomalina
Paiot, othian aren
ezin jaikiten zira.
Marzelina, behar diñaigü
eruan biek arteka.
Paiot
Unxa kolpü gaistotua
eman ditazü, Tomalina,
Arnegi debrüto horek
Estia besaire fripua.
Arteka har eta retira / Jalki
Arnegi paseia / Jalki Jermain
jar / Arengi m.
Jinkuak egün hun deizüla,
Musde Jermain abokatia,
jiten nuzu zure gana
inportantzia handirekila.
Present txipi haur orizu,
zure gomendazen nizaizu,
Egitekobat zuk
behar deitazut pleteiatu.
Jermain
Zer düzü egitekoa
esplika izadazü, gizuna.
Ene lepua berme
zü bürütan juaiten espazira.
Arnegi
Marzelinak badizu
bi haur nuntipaitik,
eta ene direla oxes
nahi diestadazie harerazi.
Marzelinak Espaiñatik
gezüres nindizun ekari,
prima hun bat zela eraitez
eskuntüren ginela algareki.
Desidatü nizu gero
behar dugula güstiziala,
bena ené aldia etxekazu zuk,
pakatuko deizüt behar déna.
Jermain
Trankil egon zite, gizuna,
egiteko hori ützazü nitara,
eta zortzi erian jin zite
ordian eraikiren düzü jügamentia.
Retira Jermain erdialat bestia basterialat.
Jalki Tomalina paseia/
Jalki Lüküs jar.
Tomalina m.
Jinkuak egün hun deizüela,
Musde Lüküs abokatia,
jiten nüzü zuri
grazia batez othoizera.
Arnegik ükhen gitizü
gü egiaski trunpatü,
eta egün zortzi aldiz
jüstiziala behar dizügü.
Bi haur ene alhabareki
harek bazitizü,
eta orai, aldiz, gisala
ükatü nahi diozü.
Egiteko hortan, Jauna,
Zük behar gütüzü lagüntü,
Zure phena oros onsa
Izanen zira rekonpensatü.
Lüküs
Esteizüt hitz emaiten presiski
bürütan juanen zirela,
bena eginen deiziet
bethiere nik egiten ahal düdana.
Eta zortzi erian gero
jin zitie kortiala,
bataren fabori segür
jügamentia izanen da.
Retira badere alde / Jalki grefiera,
Jermain, Lüküs Jüjia, oro jar.
Jüjia m.
Grefiera, izkiriba ezak
orai Jaun hoien eranak,
eta frauderiarik izan estadin
goguman ezak unxa.
Grefiera
Trankilisa zite, Jaun Jüjia,
Eginen dit egin ahala.
Ene lepua berme izkiribian
frauderiarik izaten bada.
Jermain
Jaunak esta kestione
behar dügü minzatü,
eta gure egitekuez
ere bai esplikatü.
Kausa konsekenta egün
badügü esplikatzeko,
attentione plazer badüzie
hartü eni behatzeko.
Arnegi oxes gizun bat
jin izan zeitan etxera,
zointan eran üken beteit
Marzelinak trunpatü diéla.
Lüküs
Hori beste kunbersa
Marzelinak trunpatü diela
deusere phensatü gabe
estezazüla ideki diskusa.
Marzelinak bi haur batü,
biak Arnegiganik ümentü,
eta orai aldiz harek
nahi beteiko ükatü.
Hortan gaiñen, Jaunak,
emazie zien üdüria.
Estüzü aparenziarik Marzelinak
Arnegi trunpatü diela.
Jermain
Jaunak, pharkamentüreki
esta orano hortan aski.
Marzelinak ükhen zian Arnegi
Espaiñatik gezüres erakari.
Alegazen zeion Marzelinak,
Ezi prima hun bat zela
hareki jin ledin Franziarat,
algarreki eskuntüren ziela.
Eta beste alte ere orano,
Eia nun dira aproba
bi haurto hurak
Arnegiganik dütiéla.
Lüküs
Estizie, ez pübliki,
arauz, egiten lan hura
nunti nahi düzü harek
ükhen ahal dezan aproba.
Eta beste alte ere orano
Marzelinak nahi zizün espusatü,
bena Arnegik trunpatü undüan
Etzeion nahi behatü.
Jermain
E bien, Mesieur Lucus,
Cela s_il est vrai,
Zer nahi düzü Arnegik egin dezan
Marzelinak nahi ükhenik ere?
Zer egin zinirozü zük,
gezüres nonbaitik erabili bazüntü?
Eraiten deizüt hortan gaiñen
arazurik bathere estüzü.
Lüküs
Eztea küs eta kuinüs
in mandüka meo,
zük bezain hun düt bai
arazua süstengatzeko.
Eta zük, Jaun Jüjia,
emazü zure jügamentia
legiaren konforme
Jüsto izanen den bezala.
Jüjia
Jügatzen düt eta ordenatzen
Presentian orai heben
egiteko hori izanen dela
Marzelinaren kuntre.
Marzelinak Arnegi
gezürez zeren zian erakari,
hartakoz arazu hori
baliatüren zaio Arnegiri.
Beste althe esten aproba
haurak Arnegiganik dütiéla.
Hartakoz hor akitüren da.
Pai de bentura, mai de segura.
Jalki Tomalina, erditik sar.
Jalki Arnegi, basterretik sar.
Jüjia m.
Grefiera, izkiribatzen düka
nik eman jügamentia,
eta eman ezak Arnegiri
eraiki dezan berhala.
Grefiera
Izkiribatü dit, bai Jauna,
orai zük ditatiak.
Arnegi, orai hüllant zite.
Orizü jügamentia.
Retira oro / Jalki Marzelina m. /
paseia
Behar düt orai arnegatü
motikuer haboro fidatzia,
eta ezgabe esküsa
haur beita phena debria.
Arnegi fripu harek
eijerki nai trunpatü,
eta sekülan besain beharrin
nihaur aldiz baratü.
Haur da phena maradikatia,
eztakit orai zer phensa
deus erailerik arauz
estüt ükhenen seküla.
Neskatila kunbaitek beitie kostüma
unsa nahirik kunplimentü egiteko,
nik espadüt galthazalerik
nihaurek düt eskentüko.
Hobe düt ahalke labüra
eziez damü lüzia.
Grado hortan ja,
Inposible zait pazenziazia
Hanxe gainti gikunbat
hunat jiten ari beita,
goguak eraiten deit hura
ene bedezia ahal dela.
Paseia / jalki Buxera m. zamaris
Jinkuak egün hun deizüla
neskatila gastia
neskato jari nahi lizatienbat
ihur ere bazanakikela.
Kamaritik eraix, Igain triatiala
Marzelina m.
Zer gradotako, ene gizuna,
nahi düzü zük neskatua,
eia hun izanen denez
nik xerkatüren deizüdana.
Buxera
Lan suerte orotako
hun izanen den gisako
emasterik gabe beiniz
nik behar nikezü halako.
Marzelina
Zük emasterik estüzüla,
bai orano berri ja.
Separatü zireia algarganik
ala amenx hil zaizia.
Buxera
Etzitazü, ez, orano hil,
bena ideki dit etxerik.
Egündano esta sortü
halako milla debrürik.
Enirozü haboro pazenzia
halako personarekila,
ene hüxartian bethi jauneki
eta ni unxa mesperetxa.
Marzelina
Halako emastia
othian aren badüzia?
Merexiago likezü harek
adar ordarien egitia.
Eta nahi deizüt orai, eran,
zer den ene pensamentia.
Ni nihaur nündükezü
neskato jarri ninzana.
Buxera
Goguan erabilten nizün,
ah, zü izan bazina!
Bena ene gustokorik
etzitadazün ajitüren seküla.
Aurki eran beteitadazü emastiari
adar ordariak egin behar neizola,
haien egiten ere aren
zük lagüntüren naizia.
Marzelina
Laxüki hortan gaiñen
eskütüzü bilaiskatüren,
mereximentia badiela
nihaurek beitüt ikusten.
Buxera
Eta soldatatako
kunbat phensatzen düzü?
Harez ere behardizügü
orai arauz minzatü.
Marzelina
Hilabeteko bost libera
zuri espazaizü sobera,
hortan gaiñen emadazü
zük zure repostia.
Buxera
Hortan akord izanen gira
badükezü hilabetian bost libera.
Gero behar deitazüt egin
emastik egiten zeitan zerbütxia.
Marzelina
Akordian reserbatzia
estüzü propiki egitia,
bena akort izanen gütüzü.
Gitian hebeti retira.
SATANERIA VIII
Erretira biak esküa. Jalki,
Satan bera m.
A, Marzelina, Marzelina,
hire suiak bethi iraiñen dia,
areta suitan ükeiteko
aski hun dün, bai, ürhaxa.
Belzebut, nun iz,
ene mitil perestia,
unsa ase eta
lan güti egilia?
Jalki adi bertan huna,
bandit bürü handia,
espanto egile eta
obren apart üzlia.
Jalki Belzebut
Zer diok, Satan,
gizun balient izigaria,
unxa ase eta
lo zabalik egilia?
Bethi plainta betherik iz
hi enetako,
eta ere deus emaiten
aldiz soldatako.
Satan
Belzebut, arazu diat
ingoiti zerbait eraiteko,
estiat mithil beharrik
nik auher egoiteko.
Leheneko mitilitarik
badiat kanbio,
hi ja hobe iz
bona xera egiteko.
Soldata nahi badük
hik ene ganik,
kargübat nahi derat eman
estrena-gei lehenik.
Ezarten ait, Belzebut,
horen karikatik idekizale,
eta orurik egin estezen
ahuen tapazale.
Belzebut
Kargü propia emaiten deitazü
ene nausi egin bidexia,
debriek bola zitzala
zure kargü ororekila.
Retira / Buxera jalki, paseia,
jalki Xiberua m. ordi.
Gai hun, Buxera,
egariareki helzen nüzü huna.
Pintubat ardu
Ideki plazer deitazia?
Buxera
Bai, gisala, zer egaria
Erorten izan eta,
apho gixa txar, beti
orai jiten itzait etxera.
Kanpua hartü behar dük,
bestela bi pelat ükhen dük,
sobera xerka eran gabe
sinhexirik hobe dük.
Xiberua
Bi pelaten emaitia
uste düka hain aisa dela?
Gezürra eranen dük müthüretik,
debrien aphozankua!
Ke men futi de tut!
Enaik idekiren etxe huntarik,
Marzelina beharbeitüt ikusi
jalki gabe hebetik.
Buxera
Estük ikusiren Marzelinarik,
eia ehaidanez idekiren etxerik.
Toza bi pelat hoiek
eta juan hadi hoieki.
Eman bi pelat bilaiska bat
Marzelina jalki separatzera eta m.
Horik zer faizu dütüzie
edo zien artian zer ükhen düzie?
Xiberu, othoi, zuaza etxera
ohialat aldis zü ere.
Retira Xiberu erdialat /
Bestiak basterialat
Marzelina jalki paseia /
Jalki tratalanta eta m.
Nulaxe iz, Marzelina?
Üdüri dün unxa izala,
baniña orai hiri
deskubritzeko gaiza bat.
Bena enezañala arafüsa,
dolü estakidan erana,
behar itzait orai jin
nüsteneko kanbera hartara.
Egün ene tratian
egin diñat irabazi,
eta trenpia hun beitüt
nahi nündüken libertitü hireki.
Marzelina
Hox, emazü aren berhala
ahal bezain segreki,
bestela galdia nüzü
jakiten badeit bürüsagik eni.
Retira biak besapez, jalki Marzelina.
Buxera paseia
Marzelina m.
Ah, ene bürüzagia,
ala beitüt phena handia,
bena zük, othoi, konsolanezazü
othoitzen zütüt, graziaz.
Buxera
Zer da zure phena,
eradazü, Marzelina.
Eginen deizüt, bai, nik
egiten ahal düdanik bada.
Marzelina
Gure lan segretak
deskubritü behardizie,
enüzü haboro egoiten ahal
zuri deklaratü gabe.
Sabela zitadazü, bai, hanzen
pensatzen beitüt zer den,
bena denbora igaran
zaitadala denin mehatüren.
Buxera
Hortan gira, Marzelina?
Enizün phensatzen areta,
nurganik düzün gero
unsa badakizia.
Marzelina
Ah, holako arazua
oithian emaiten deitazia?
Enüzü, ez, ni antatü
zureki baizik seküla.
Buxera
Enzün diñat kunbersa,
estakiñat gezüra ala egia,
tratalantbat eta Xiberu
bethi hiri etxeka zirela.
Beste althe, enün nahi ni
besten haur hasten ari,
jüstiziala behardiñaigü,
eia zer eranen deikien guri.
Retira biak / Jalki paseia
Buxera jalki Jermain jar /
Buxera m.
A, Jermain, Jermain,
zuri nüzü hersatzen
eta egiteko inportant bates
ere bai gomendatzen.
Kausa hortan, Jauna,
zük behar naizü lagüntü,
zure phena orotzaz
Izanen zira satisfatü.
Jermain
Zer da hire egitekua?
Eran izadak, ene gizuna,
eta klarki mintzadi
pleteia nadin aisa.
Buxera
Ene neskatuak, badizü
haurbat nuntipaitik
eta nahi ditazü Jauna
hura eni erexeki.
Jermain
Hau dük kestionia,
ene gizun maitia,
neskatila hura hik
seküla hunki düka?
Buxera
Bai Jauna, nik
zunbait aldis hunki dit,
bena badüzü beste zunbait
nik beno haborotan hunki dienik.
Jermain
Espahü hunki bathere
egitekua klarago zükia,
bena egin ahala eginen diat
hire fabori bethiere.
Retira bedera alde Jalki Marzelina
paseia / Jalki lüküz jar /
Marzelina m.
Zure neskato, jauna,
mus de Lüküs abokatia,
orizü present hau eta
othoi aphüra pharka.
Lüküs
Hunki jin izala, Marzelina,
Presenza deitana ekarten
hitz emaiten deiñat nik
estüñala hik galdüren.
Jermain
Badakizia gero unxa
büxeraganik dia haura?
Marzelina ebilten züzün
beste hanitxekila.
Nurk daki Marzelina
zuinen kolpütik zen baratü,
o haren jakitia
lan gaistua dizügü.
Jüjia
Jermain, eran ezak,
deusere badakika?
Buxerak neskatila hura
behin ere hunki dia?
Jermain
Eran ditazü, Jaun Jüjia,
behin hunki ziela,
eta ordian egin ziela
bere fonzionia.
Bena behinkua gatik
estizü harek krimarik,
zunbatetan esta heltü
Marzelina bestereki.
Lüküs
A, Jermain, Jermain
areta esteizü eskolak gainti egiten,
bena zihauren mihitik zira
orai atakirik ikanen.
Buxerareki behin heltü dela
orai badügü borogainxa,
besterekila ere antatü dela
orai ekarzü aproba.
Jermain
Tratalant batheki bazin
kanberabat afermatürik,
eta hura es zerbütxatzen.
Marzelinareki baizik.
Hurak han zer ari ziren
Ala orazione eraiten,
esterozü es Buxerari
zük hura eraxekiren.
Marzelina
Kausa zenzialbat badizüt
zuri esplikatzeko,
eta zure beharra
ere bai hartako.
Nula neskato beiniz
haurbat badit bürüzagiaganik,
eta orai trunpa onduan
es kasürik egin nahi.
Ükazen ditazü, Jauna,
estüdala horeganik.
Ororeki botinajin izateko
enüzü ez hain nahasirik.
Lüküs
Haur hura Buxerari
nik diuñat erexekiren,
present hunen ekartia
ezain, es, dolütüren.
Eskü xilinxan jiten
ikusi nahi niken,
nik behardena eginen diñat ordin
trankilki ahaliz juaiten.
Retira bedere alde / Jalki Grefier
Lüküs, Jermain, Jüjia /
Oro jar
Grefiera, behakit unxa,
bai eta ere izkiribik,
hortan gaiñen eman ahal dezadan
nik ere jügamentia.
Grefiera
Jügamentü eta pleteiü
bai eta ere izkiribik,
konforme jinen dütüzü
estezazüla bathere anxiarik.
Lüküs
Jaunak, behazitaie
orai ni minzo benizaizie,
behar dügü orai pleteiatü
kausaren konforme.
Marzelina ümen dü
bere bürüzagik trunpatü,
algarreki hanbat egün
nahi beitero ükatü.
Ihaurk ikusi tüka
ofiziuan ari ziela,
espadüzü haren aproba
haura Buxeraren da.
Jermain
Espalinbadüzü zük
arazu hoberik fornitzen,
esterozü Buxerari
zük haurik eretxekiren.
Lüküs
Ixilik, musde Jermain,
espalin bazira egoiten,
zure pleteiü orotan
nik zütüt interditüren.
Jüjia
Jaunak, aski enzün düt,
orai jügatü behardüt.
Buxer hura izanen da
haur harez kargatü.
Espazin nahi haztia,
etzizün behar aitortü,
bere mihitik izanen da
gizun hura kondenatü.
Espalü behin baizik hunki
eraiten dian bezala,
elikezü balio ordükuagatik
haur bathez kargatzia.
Bena, hala eranik ere,
balima esta egia.
Bena nik ja legiaren konforme
behar düt eman jügamentia.
Jalki Buxera erditik, jar
Marzelina basteretik jar.
Jüjia
Buxera, hunat behadi,
haur hasten behar dük ikasi,
eta hebenharat estezala
haboro honki Marzelina.
Buxera
Haura hazi behar düta
behin hunkiagatik Marzelina?
Ifernüko debriak bola beza
holako bizitzia!
Marzelina
Behin baizik enaiküla hunki?
Ene aitzinian, es eran holakorik.
Biga, hiruetan erauxi gabe,
seküla igaran dügia gayik?
Buxera retira haurrareki
Grefiera
Marzelina, orizü orai
harzan jügamentia.
Nurako nahi libre zira
kotak iharauz eta iharos.
Hola libratzen bazira
ez dolü, Marzelina,
aizinara ere ariskatzen dizü, bai,
orano ajitüren zaizüla.
Abisbat nahi deizüt eman,
zure unxa hun beitate.
Mutikueki harzara helzen zirenin,
haren ixilik ezarzü bi jakile.
Orai eijerki libratü zira
bere mihitik hatzaman beita,
bena abiseizü lagünak
etzizan tronpa.
Marzelina
Nahi nüzü orai zühürtü
eta gizunez ez fidatü,
eta orai aldiz plazerez
Jaunak, ziek eremestiatü.
Egin gürbat / Oro retira /
jalki Sataneria / jalki Marzelina paseia /
jalki Bedezia jar /
Gürbat Marzelina m.
Zure neskato, jaun bedezia,
nulaxe ekarten zira?
Enzün dit gobernanta baten
beharin ziradiela.
Banizün nik ere ideia
nonbait plazatzekua,
boronthate hortan jin nüzü
orai zure gana, jauna.
Bedezia
Hunki jin ziradiela,
nunko ere beitzira,
eia komenizen ahal ginenez
gitian aren ellesta,
eta beste gaiza bat ere
eran behar deitazü,
Pünzelajia emanen deitadazia
zihaureki balinbadüzü?
Marzelina
Ene pünzela ikates
estüzüla bathere düdarik,
areta igorteko abantailla
hanixetan ükhen dit.
Bedezia
Othian posible deia
zü pünzela zirela,
eta etzira determinatürik
aren igori behar düzüla.
Marzelina
Enizün determinazen Jauna
loxas tronpatürik bara,
orai kasi delibera niozü
okasionia agitzen bada.
Bedezia
Hox emazü barna
soldataz ellestatüren gira,
goguak eraiten ditazü
zü eta ni akort giratiela.
Retira eskün, jalki Jermain eta Lüküs
Lüküs
Musde Jermain, badit
zuri eraiteko bat,
gure asken audianzan
hartürik maleziabat.
Jermain
Zer düzü malezia?
Mintza zite, aren, berhala,
ükhenenzü ümilitate
zure loxa denik bada.
Lüküs
Zeren behar zünian pleteiatü
gisa hortan ene kuntre,
Buxeraren süstengatziagatik
arazurik bathere gabe?
Jermain
Marzelinaren abokatü zinelakoz
badüzü handi mentia
eta ez ezagüzen egia,
haboroziez astuak latia.
Lüküs
Zük badakizü legia
abiseizü gaintirik egin eskolak,
eia hamar eta hirur zunbat
Ideki ezazü kuntia.
Eki Jaun handito zira
bena enezazüla sobera kuluna,
bestella baratüren zira
kaskatürük sinketa.
Lüküs
Gizun unesta zirazü,
abokatü izateko,
kargü hortako beno haboro zinateke
bortiala urdain juaiteko.
Jermain
Estit nik zü bezala
gezürez tronpatü,
bena hori izanen düzü kausa
nahi zütüt denonzatü.
Lüküs
Zer arazu düzü zük
ene denonzazeko?
Estüzü ja leterarik igoriren,
Iskiribatzen espeitakizü orano.
Jermain
Halere zük beno haboro nik
kausa idekiren dit,
etzütüt nahi haboro ikusi.
Khen zakitzat bistati!
Retira bedera alde / jalki Bedezia /
paseia
Marzelina
Ah, ene bürüzagia,
esteia haur phena handia?
Bista galzen ezagüzen dit
egünetik egüniala.
Zelüko Jinkuak
orai pünizen nizü.
Haren boronthate saintia
bethi dela konplitü!
Bedezia
Posible deia, Marzelina,
galzen zaizüla bista?
Bena orano jinen zaian, bai,
etzitiela, ez, loxa.
A, Marzelina, bethiere
Jaunari gomenda zite.
Harzaz zunbait aldiz
hartü behar zünüke
Marzelina
Ene bürüzagia, orai ere
kasi estit ikusten deusere.
Bista gal ürrentü gabe
etxerat abiatü behar nüke.
Bedezi ziren bezala
eremederik bazanakikia?
Orai ariska nirozü
zureki düdan soldata.
Bedezia
Nik eremedi emanen deizüt
harek hun eginen beteizü,
südüretik tabak harezazü
bista erakariren beteizü.
Eta juan nahi bazira,
gitian hebeti retira.
Nik montürabat prestatüren deizüt,
gogohunez juan zitin eta.
SATANERIE IX
Retira biak / jalki sataneria
Satan
Marzelinari zer heltü zaion
enzün düka hik ere?
Askenekoz, gisala
aski dobatü die.
Mündü huntan igaran dik
zunbat gorabehera,
eta igaranen ere bai
orano bizizen bada.
Belzebut
Estadin amenx kanbia
orai loxatüxerik beita.
Satan, dezagün aren
gük bethiere tenta.
Retira. Jalki Marzelina montüras.
Jalki Tomalina eta Paiot.
Marzelina
Ene aita eta ama maitiak,
huna nitzaizie tristerik,
begiétako bista
kasi oro galdürik.
Tomalina
A, ene haur maitia.
othian posible deia
hik galdürik düñala
begietako bista?
Paiot
Eraix adi montüra hortarik,
eta hox eman barna.
Barbertobaten xerka
ni banuan berhala.
Eraix zamaritik aita amek har
artian eta retira /
Marzelina jalki, paseia
jalki Xiberua eta m.
Nulaxe iz, Marzelina?
Enzün diñat bista galdü düñala,
unsa phena hartü beitüt
segürki ene bihotzian.
Marzelina
A, Xiberua, Xiberua,
estizügü leheneko denbora.
Askenekos plazerak oro
jiten tüzü finizera.
Orai halere begi bateti
zerbait ikusten dit
bena izan nüzü, bai,
bista oro galdürik.
Xiberua
Jinen zain, bai, bista
ehadila, ez, loxa.
Orano ni izanen nün
hire konsolazalia.
Orai diela dozena bat urthe
beitakin zer egin günian,
behardiñaigü, arren, pratikatü
ordüko negozia, Marzelina.
Marzelina
Soberanzia lükezü
orai arauz, Xiberua,
eta jakiten badeik galdik
gero zure emastiarekila.
Xiberua
Egon adi trankilki,
esteiñala horek phenarik,
estiñaigü ene emastiaren
itsü baten beno haboro axolik.
Marzelina
Hox, arren, berhala
zure boronthatia halabada.
Enitezü ni ausart
zuri arafüsatzera.
SATANERIE X
Sataneria jalki. Satan m.
Biba, biba, Marzelina,
hire korajik estin aphür balia,
mündü huntan esta sorthü
arauz, hire paria.
Belzebut, ikusi düka
Marzelinaren apetitia?
Bista galdürik eta,
ezin ützi ofiziua.
Belzebut
Hori neskatila menguanta,
jin züzün mündü huntara
gogun dit es othe denez
hori aseren seküla
Satan
Bai, bai, aseren dük
O hatxak deronian mankatü,
arte huntan arastan
inposible izanen dük.
Retira. Jalki Xiberua / paseia,
jalki Marzelina.
Xiberua
Huna nizain harzara,
ikustera Marzelina,
inposible zitadan hiregana
jin gabe egoitia.
Marzelina
Enzün düt kunbersa,
estait gezürra alla egia,
guri jelostürik emastik
zerbait eran deizüla
Xiberua
Bai ixiltü ere bai,
debria, espadü bertan
mintzatü den bezain sarri
ezari diñat kanpuan.
Marzelina
Nik ere errekuntrü egin
hanxe errekabatetan,
eta mesperetxatü dit
deusen ere hun esten gisa,
eta eran derodan bezala
eginen nirozün obra.
Solamente mintzatü balis
hausten nirozün büria.
Xiberua
Estin zer eni ere
aipa dizadan deusere,
bestella etxerik idokiren dik
hitzik enzüten badüt solamente.
Marzelina
Laxüki elkit ahalzü,
ni jinen nitzaizü,
bestella zure eihargari
hori izanen düzü.
Bestella ere orano,
nuntipaiti bengatüren nizozü.
Aizürbatez nahi nikiozü
büria erdiatü.
Xiberua
Agian orain hilen dün
eri dela üdüri beitü.
Behar diñaigü jakin lehen,
jinkoauak nahi dinez erekeitatü.
Marzelina
Bai amez heri baledi,
bista hortarik laxüki,
izan estadin mündü hori
zure eta ene eihargari.
Xiberua
Hox, emazü, Marzelina,
nonbait xokobatetara,
ene emastiaren despit
libertitü gitian unsa.
Retira Jalki Lüküs eta Jermain
Jermain
Et bien, monsieur Lucus,
comment porte vous?
Eté vous faché
comme l_autre jour?
Lüküs
Etés vous faché?
que men fouti si non tabé,
c_est pourquoi jénipas,
zure axolik bathere.
Jermain
Je m_en fou a moi aussi,
espeitüt zure axolik bathere,
autrement si vous voulez ami,
izaten ahal gütüzü hola ere.
Eberbous carom factoun est,
bazakit nik latia ere,
et autrement ausi,
beste lenguaje hanix ere.
Jermain
Autrement ferafoutra,
zük lenguaje ükhenik ere,
aussi je né pas besoin,
düdan beno haboro batere.
Une fois je mavai porté,
espeitüt axolik eranik ere,
un homme quelque chose,
eta zuri seküla ez deus ere.
Lüküs
Par me foi a moi aussi,
Marzelina tabé,
zure presenzaren espeizen,
hura ahalke bathere.
Jermain
Oh, Lüküs abokatia,
gitian hebeti retira,
Pariseko kortiala juaiteko
zü eta ni kapable gira.
Lüküs
Hanko abokatiak
gü beno sabantago othe dia?
Ez, segür düzü estakiela
gük bezain bat lenguaje.
Jermain
Hanko abokatiak oro
interditü behartizügü,
ezi gure ispiritüak
parégabe dütüzü
Lüküs
Beste gaizabat ere badüzü,
nula eskola handia beitügü
behar dizügü traditiones
debria oro phensatü.
Retira. Jalki Xibe, paseia.
Jalki Mark.
Xiberua
A, Marzelina, Marzelina,
plazerez jiten nün hiregana,
askenekoz orai badiñaigü
libertate edera.
Orai artio insültazale
ükhen beitügü bethiere,
Jin behardün ene etxerat,
beharra beitüt hire.
Marzelina
Askenekoz pünitü beita
gure inturunpizalia,
bihua, bihua bistatik,
jinkuak lagündakiola.
Xiberua
Orai artio segretin
beikinen gü bethi ere,
orai estiñaigü axolik püblikin
ihuren ere.
Marzelina
Hox, emazü, Xiberua,
mementian zure etxera,
nik zerbütxatüren zütüt
zük nahi düzün bezala.
Paseia jalki semia
Xiberua
Alle, apho zankua,
estük egin ene mania?
Orai jauz eraziren derat
biskareko erauxa
Haura kaska, zafla
Xiberua
Aren, sinhez ezak
beste aldian ere aita,
bestela iradokiren derat
ore korpitzetik haxa.
Marzelina
Haurek unsa kreintatü behardizie,
bestela gaiñia hartzen dizie.
Nik beste hainbeste emanen dirot
zü eiñerik bazirade.
Marzelina zafla haurra eror eta m.
Haurra belhariko
Jinkuaren amorekatik,
üzi nezazie bizirik,
ah, ene ama gaxua,
ikus bazinza zure haur tristik.
Xiberua Marzelina retira.
Semia
Büria düt hantürik,
korpiza minez betherik,
amaganat behardüt
nik ere sari.
Zü zelian zira
balima jinkuarekila,
zure haur tristia hebe
aita krüdelarekila.
Aita krüdela eta
amaiñu-geia krüdelago,
jinkuak ebaki zin arauz
gure zortia holako.
Retira jalki Xiberu bere amareki
paseia.
Xiberua
Nula ene ama beitzia
zureganik behardit abonimentia.
Behardeitazü permetitü
Marzelinareki eskonzia
Ama
Ez, ene fedia,
goititürik besua.
Esterat nik hori
abonitüren seküla.
Hire emaste zena
harek eihar erazi zia,
urde ahardi haren harzia
estiat abonitüren seküla.
Xiberua
Borxaz edo amurioz
abonitüren deiküzü,
zük es nahi ükhenik ere
legiaz bortxatüren zütügü.
Retira bedera gainti / jalki Marzelina
Tomalina Xiberua, Paiot paseia.
Xiberua
Ene amak enizü
egün nahi ükhen abonitü,
Marzelinareki eskunzia
espeteit konsentitü.
Paiot
Nik testamentü huntan
Irakuri diat legetua,
amak nahi es ükhenik ere
borxazen ahal dügüla.
Tomalina
Zeren estü nahi abonitü?
Ah, debrien eihara!
Areta haren despit
eginen dizügü ja.
Ama jalki Xiberua M.
Ama abonitzen deitadazia?
Eraiten deizüt harzara,
bestela ere, sinhex ezazü
borxatüren zütüdüla.
Ama
Ene goguaren kuntre
hox, arren berhala
hitz emaiten deizüt nik,
orano aseren zirela.
Paseia oro. Jalki mera, jar /
Xiberua m.
Egün hun, jaun mera.
zük plazer badüzü.
Marzelina eta ni
nahi güntüzün errejistratü.
Mera
Sedepe edoun hassiou
açet queban ha biste
c'est pourquoi aujourd'hui
non baga pas gouaie.
oro jar mera m. jaiki jakilik
Xiberua, harzen düzia Marzelina
presentian dena zure emaste?
Mera
Adora que lei heit
avoste escritura
pagam d_abort eta
apres fera outre entadehora.
Paka Mera eta retira Mera eta jakilik,
bestiak paseia, Xiberuren Ama eor
eta m.
Aiei, aiei, flaküz
enainte jin aizina.
Behar naizie, othoi, lagüntü
Igaiten aston gaiñan.
Xiberua
Nahi bazira, jaiki zite,
eta ahal bazira, jin zité.
Orai estizügü gük
zure beharrik bathere.
Estizü, ez, merexi
horek gure lagünguareki,
zeren esküntin obeditzen
egin gabe konplimentürik.
Retira oro. Jalki Marzelina
Xiberua / Jar / Xiberua m.
Aspaldiko deseiña
orai diñaigü kunplitü,
behar diñaigü aren, orai,
gogohunez aihaltü.
Presta ezan mahaiñia
eta aiharia adela,
esteiliar saldo bateki beno
trankilago izanen gira.
Deus hun dienak hoiek
oro jan lizakeñe,
bena behardiñaigü intertan
gihaurek unxa aihaltü.
Marzelinak mahaiña heda
eta ezar arto eta sagar ere.
Marzelina
Pasteix hox eta sagar ere,
Esteiak aruntho dirade,
bena espeikütü ihurke ikusten
estügü axolik bathere.
Jaten ari Jin Zamaris Satanak
eta jeneral Cornut
SATANERIE XI
Jeneral m.
Eran ezak, Xiberua,
ni nur nizan ezagüzen naika?
Egün hona jiten nitzaik,
hiri bisita egitera.
Behar dük orai uhuria
kargübaten ükeiteko,
zuintan unsa agradable
hura izanen beita.
Ni nük jeneral Cornut
eta izena Plat futüt,
bena nahi derat orain
hiri korona zeditü.
Emastia arauz pünzela
enzün diat hartü diala,
nahi diet orai tabalaerazi
Franzian eta Espaiñian.
Igain triaten gaiña
Jenerala
Alo, aren berhala,
huillant akit, Xiberua,
behardük orai rezebitü
uhuresko korona.
Xiberua
Eran ezadak hik zer izendia
edo zer korona emaiten deitala.
Hire mina gaisto debriareki
enizaik sobera fida.
Cornut Jenerala
Korona hunen süstanzia
eranen derat berhala,
entelega ezak Franzia orotako
kurnatik handiena izala.
Eta hori zer dük kausa
espahakin, eran nahi derat
hire emastia delakoz
püta ororen gehiena.
Etük ükenen eskapirik
orai korona huntarik,
nahi bahinzan huni ebitatü
ehin behar hartü emaste hori.
Satan
Allo, allo, Xiberua,
gogo hunez harzen ahaldük,
beitiable egual
kargü ederra behardük.
Ezar korona bürian
Xiberua
Hau hain pezürik,
zer mila debria da!
Üdüri zait mündia
oro gaiñen düdala.
Belzebut
O, zer uste dük dela
adar kargaren handia?
Sofri ezak, sofri
pazenzia handiarekila.
Satan
Jaunak, etkaiua ederki
korua hori egoiten?
Kargü hortako etkükeia
propiagorik ediren?
Belzebut
Gitian orai retira
gure jeneralarekila.
A, Xiberua, Xiberua,
ehiza orai gizun edera.
Retira oro.
Bertsio honen iturria: Patri Urkizu, Zuberoako irri-teatroa. 1998.
|
|