Alkar
Pedro Mari Otaño
1904
[liburua osorik RTF formatuan]
[inprimitzeko bertsioa PDFn]
[Literaturaren Zubitegia]
Bertsio elektroniko honen jatorria: Alkar, Pedro Mari Otaño. Buenos Aires, 1904
|
|
|
Nasketak
Lengo egun batian
Juan eta Andres,
inguraturik beren
umez eta andrez,
asi ziran izketan
bullan eta oska
bazirudiñ norbait jan
zutela ozka.
Andre eta umiak
gero etxera juan
ta bakarrik gelditu
ziran Andres ta Juan.
Biyak mintzatzen ziran
ainbesteko suban
jende ark nunbait txit miñ
izan biar zuban.
Andresek onla ziyon:
— adi ezazu, Juan:
lengo oitura onak
nora zaizkigu juan?
— Lengo oitura onak
nora juan diran?
baziñaki bada zer
su ematen diran...
— «Zu» ematen dizula?
— «Su» esan dizut, «su»
zer euskaldun andaluz
zerade berriz «zu»!
— Nik ori esan arren,
euskaldun bikaña,
lur au maite detana
agiyan bik aña.
Nola esan nik zenbat
maite detan bera!
ikusten deranian
dijuala beera,
negarrez urtutzen da
nere biyotz beraa.
Gure ontasun danak
dizkigute ostu,
gero sutan gaudela
nola ordia oztu?
Guri bildu zaizkigu
urtiak gañera
ta semiak soldadu,
eraman gañera.
Eziñ gusto emanaz,
ainbeste erori,
guk, zer egingo degu?
lurpera erori!
Nere emaztiari,
begira negon atzo,
gaztia dalarikan
biurtu zait atso.
Txardiña zarra jan ta
gañetikan ura
nola onduko zayo
kolore txar ura?
Ezurretan barrena
sartu-zayo otza,
gau guztiyan badegu
eztularen otsa.
Seme bat du ta bera
soldaruskan sartu,
bat denbora baño len
nola ez bada zartul
Oraindik gaztia da
urtez eta illez,
buru dana betia
biar zuben illez,
ortzak ere juan zaizka
indar danak illez.
Aren kolore onak
zeduzkanak igez
egiñ diote noski
sekulako iges.
Len pozez mendiraño
oi zana atera,
gaur ozta azaltzen da
etxieko atera.
Beldur nintzan gaitz ura
geiegi eltzia,
ta salda onarekiñ
jartzekoz eltzia,
biarrezkua nuben
zerbaiti eltzia.
Ill nituben lau ollo,
ollarra ta aatia;
bañan nere andriak
eziñ pasa atia,
Beyak ere esnerik
etzedukan iya,
zergatik jaten zuben
zingirako iya.
Onelakoxe danak
etorririk guri
iya igartu gera
len geundenak guri.
— Zure koitak ixilik
dizkitzut aditu,
esan dezu nekian
zerala aritu,
lengo ondasun danak
ala-ere aitu,
sinista zazu ez naiz
batere arritu.
Ni gauz oyen ganian
izketan astian
ari neike ixildu
gabe bi astian.
Nik guztiyak esango,
banizkitzu zuri,
izubak ipiñiko
zinduzke aiñ zuri
non egingo zenduken
zuk, ezikan eze,
ikararen indarrez
balantz edo ese,
ta lurrera erori
igar eta eze.
Nik ere banituben
lau bei ta bi ari,
gañera berdumenak
zenbait libra ari,
semeari esanaz
«mutill», saya ari;
danak eman giñuzkan
zure etsai ari.
Nik ere banituben
ala ta botia
diana dadukat aiñ
urruti botia,
gomak ez luke egiñgo
aiñ luze botia.
Oraiñ etorri zaigu
bizi-modu zalla,
galdu gendubelako
len gendukan salla.
Lo egiteko daukat
oirik ez ta aska,
alperrik da nai arren
memoriya aska,
ill arte bizi biar
burubari azka.
Izugarrizkua zan
gizon ayen mintza,
argatikan ziraden
— era orlan mintza,
aserrez gorriturik
aurpegiko mintza.
Ayek esango zuten
geyagore anbat,
bañan ezin zeikian
beti egon an bat.
Argatik ez nioten
geiago aditu,
ta neronek somatzen
ez det nai aritu.
|
|
|
|
|