Bi exenplu eder horren gainean

LAUGARREN KAPITULUA

        Hanbat doatsu erran dudanaren ongi aditzea, non ezpaitut dudarik eginen zuri haren luzeki deklaratzeaz. San Hieronimok dio gizon gazte bat ohe guri baten gainean hedatu eta lotu izan zela firikuzko lokharri legunez, eta emakume lizun batek berariaz haren fermutasunaren inharrotseko, harekin etzanik eskuztatze eta balaku likhitz suerte guziez hura gonbidatzen eta ertxatzen zuela; hark ez othe zuen parerik eztuen haragizko pitzturarik sentitu behar? Haren sensuak ez othe ziren atseginduraz bethe behar? Haren burua eta fuina ez othe ziren ordu hartako bereko plazergarriez iragan behar? bai segur, eta halarik ere hura inguratzen duten hain bertze asalduren, eta atsegingarriren artean, tentazionetako bizuntza eta erauntsia izigarrizko haren erdian erakusten du bere bihotza eztela garaitua, eta borondateak eztuela nihola ere konsentitzen: halaz eta ikusi zuenean gauza guziak zituena bere kontra alxatuak, eta bere gorputzeko partetarik etzuela bat ere bere manuko mihia baizen, hura hortzez trinkatu eta aurtikhi zuenaz gero burreuek eztirez eta bertze errementez gorputza pena zezaketen baino kruelkiago hare arima zerabillan emazteki lizun haren begitartera; hala ere Tiranoak ez fidaz hari garai lekidikeola doloreez, uste izan zuen garaituko zitzaiola atseginez.

        Santa Katalina Sienekoak gauza beraren gainean izan zuen guduaren historia guziz da miragarria: huna laburki nola den. Espiritu gaixtoak esku izan zuen Iainkoa ganik birjina saindu haren garbitasunaren akometatzeko ahal zukeien errabiadura handienaz, kondizionerekin ordea etzuela hura ukhituko: ekharri ziotzan bada bihotzera gogoramendu lizun motha guziak, eta haren geiago pitzete gatik, bera bere lagunekin gizon eta emakume iduriak harturik, milla eta milla haragizkotasun eta lizunkeria suerte giten zituen haren begien aitzinean, hura gonbidaztzen eta ertxatzen zuela hitz eta sohas ahal diratezkeien itsusienez, eta gauza hek guziak kanpokoak zirelarik, guziarekin ere sensuen bidez barrena sartzen ziren birjina garbi haren bihotzean, zeina, berak gero aitortzen zuen bezala, hetaz baitzen bethea, hala non ezpaitzitzaion azkhendu lizunkeria eta haragizko atsegin lizunen uholdeak eta erauntsiak inharrosi etzuen gauzarik, gaineko borondate hutsa eta finena baizen. Gudu hartan denbora handiz egon zen, eta gure Salbatzailleak, egun batez hari bere begitartea erakusi zioenean, erran zioen Andre saindu hark: Non zinen, ene Iauna maitea, ene bihotza ilhunbez eta lizunkeriez bethe zenean? Horren gainean ihardetsi zioen: Alaba, zure bihotzean ninzen. Eta nola, hark berriz, ene bihotzean zinunden hain bertze lizunkeriekin? hain leku likhitsetan egon nahi duzu bada? Eta gure Iaunak erran zioen: Erradazu, alaba, zure bihotzeko pensamendu hek emaiten othe zerautzuten plazerik edo damurik? khiratz othe ziren edo gozo? Enuen, Iauna, dio, neurrigabeko khiratstasunik eta tristeziarik baizen. Eta hark berriz: nork ezarten zuen khiratstasun eta tristezia handi hura zure bihotzean nik baizen ene goderik egonaz zure arimaren erdian barrena? Zinetzazu, ene alaba, zurekin orduan izan ez baninz zure borondatea inguratzen zuten eta ezin hauts zezaketen gogoramendu hek, dudagaberik hari garaituko eta barrena sartuko zitzaizkon, eta nola zure borondatea batera edo bertzera zilhegi baita, plazerki hartuko zituen, gero manera hartaz zure arimari herioa emanen zioten; baina zeren barrenean bainengoen ezarten nuen zure bihotzean frogatu duzun damua, eta tentazioneari athea ahal bezanbat hertsten zioen gudua; eta zeren ezin baitzidekeien nahi zuen bezanbat, hargatik desplazer eta gaitzeritzte handiago sentitzen zuen tentazionearen eta bere burua beraren kontra: manera hartan pena hek merezimendu eta irabasia handi bat ziren zuretzat, eta zure bertutearen eta bortitztasunaren emendagaillu handia.

        Ikusten duzu, Filothea, nola su hura estalirik zegoen hautspean? nola tentazionea eta atsegina sartu ziren bihotzean barrena? nola inguratu zuten borondatea? Ikusten duzu, nola borondateak xoildurik, zihardukan eta guduka hari zen gogora ekharten zitzaion gaizkiaren kontrako khiratstasunez, desplazerez eta arnegamenduez, bethi finko zegoela konsentimendurik eman nahi gabez hura inguratzen zuen bekhatuari? O Iainkoa! zer hetstura Iainkoa maite duen arimarentzat, ez iakiteaz nihola ere ea Iainkoa duenz bere baitan, edo eztuenz, ea zeina gatik dihardukan iainkoaren amorioa haren baitan osoki iraungia denz edo ez! halabaina zeruko amorioaren perfekzioneko lorerik finena eta punturik gorena da, amoriodunaren paira eta guduka arazitzea amorioa gatik, iakin dezan gabe ea duenz, zeina gatik eta zeinarekin batean horrela gudukatzen den amorioa.