www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Linguae Vasconum Primitiae
Bernard Etxepare
1545

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio informatiko honen egilea: Josu Lavin; Urkiola, 1-1C 48990 - Getxo (Bizkaia)

 

aurrekoa hurrengoa

AMOROSEN GAZTIGIA

 

Bertzek bertzerik gogoan eta nik andredona maria

Andre bona dakigula guzior othoi balia

 

Amorosak nahi nuke honat beha balite

Hon lizaten gaztigurik agian enzun liroite

Amore bat hautazeko konseilu bat nekeie

Balinetan sekulakoz gogoan sar balekie.

 

Nihaurk ere ukhen dizit zeinbait ere amore

Bana bantik eztut ukhen probexurik batere

Anhiz pena arima gal hanera eta neuriere

Amoretan plazer baten mila dira dolore.

 

Amoretan othe date leial denik batere

Hiz ederrez ezpa ioiaz mutha eztadin huraere

Hoben uste duienori anhizetan traidore

Hobena date gaizenik arimaren berere

 

Bekhatuzko amoria bethi date traidore

Erioa dauginian egia zogeri date

Hartu duten plazer oro orduian iragan date

Bekatuia geldizen da penazeko gero ere

Anhiz plazer ukhen badu anhiz behar dolore.

 

Amore bat nahi nuke liadutanik egia

Bizi eta hilez gero hain lakidan balia

Zerbizatu nahi nuke halakoa bizian

Heben labur bizia da iagoitikoz bertzia.

 

Mundu oro iraganik ez eriden bertzerik

Ieinkoaren ama hona grazia oroz betherik

Haren amore izateko ezta ehor dignerik

Unsa zerbiza dazagun maite gitu bertarik.

 

Amoriak bano dira hartzaz bertze guziak

Behar handien denian faltaturen bertziak

Uste bano lehen gira hilzen bekhatoriak

Hark aiuta ezpagiza nola giren galduiak.

 

Andre hona har dazagun orok gure amore

Bertze oro uzi eta egin hari ohore

Hala egin badazagu ohoratu girate.

Bertzegatik hura gabe oro galdu girade.

 

Ieinkoaz landan mundu orok eztu hanbat balia

Zeruia lurra ixasoa haren peko guzia

Orotara hedazen du behar bada eskuia

Bera handi izan arren preziazen xipia

Halakoa uzi eta non dukegu bertzia.

 

Bertze amoreak baten bezi eztirade perestu

Nork beria bertziari eztu nahi partitu

Ama birjen gloriosa hanbat bada konplitu

Ororenzat bera baita leial dela abastu.

 

Amorosek badagite behin bere nahia

Handiago jiten zaie bertze nahikaria

Ezi ukhen behinere bere konplimenduia

Bethi peitu deramate bere mende guzia

Emazte eta gizon orok har amore maria

Eta orori baitekegu berak konplimenduia.

 

Andre honak ukhen dizi ederretan grazia

Ehork hura gaixteriaz ezin lezan inbia

Bana bistaz hilzen zuien nahikari satsuia

Figuraren ekhustiaz dakikezu egia.

 

Ixasoan hur guzia zeruietan izarra

Oihanetan izalori lur guzian belharra

Egunari iguzkia gau belzari ilhuna

Lehen faltaturen dira ezi hura gugana

Balinetan egiazki gu bagaude hargana.

 

Zeren bada erho gira gaixo bekhatariak

Andre leial honegana goazen othoi guziak

Elas othoi aribira bertze amore falsuiak

Harekila segur dugu behar dugun guzia.

 

Elas amoros gaixoa hire enganatuia

Erhogoatan badaramak eure mende guzia

Ene andere graziosa ezpadakik balia

Bai bizian bai hilian bethi oha galduia.

 

Denbora duian artian egik ahal hongia

Erioa dauginian miraz dukek orduia

Orduian ere nahi baduk onsa ialgi dagia

Onsa hari gomendadi nik diosat egia

Finian ere eztik uzten hark galzera beria

Orduian ere bere eskuian dik grazia guzia.

 

Mundu honek anhiz jende enganatu darama

Iagoitikoz bizi ustez haren sehi dabilza

Guti uste duienian ehor uzi darama

Erho iokhatuia date hartan fida dadina.

 

Nihaur ere ebili niz anhizetan erhorik

Gaoaz eta egunaz ere hozik eta berorik

Loa galdu pena aski bana ez arimagatik

Orai oro nahi nuke liren ieinkoagatik.

 

Ni bezala anhiz duzu halakorik munduian

Mende oro dohatenik bethi banaglorian

Ohart giten buruiari denbora den artian

Andre honak har gizake gomendutan agian

Hanbat bada graziosa ama ororen gainian

Jin dadinik eztu uzten hartu gabe grazian

 

Kulpa gabe ehor ezta haur da segur egia

Bekhatuiaz damnazen du iangoikoak munduia

Bekhaturik ezta izan zutan andre handia

Ararteko zakizkula digun barkhamenduia.

 

Bekatoren salbazeko ieinkoak egin zinduzen

Bere buruia egin dizi iuje iustiziaren

zu miserikordiaren refujio zinaden

Nola berak iustizian ezin salba lizake

zure miserikordiaz remedia litezen

Balinetan egiazki zugana jin balite.

 

Egundano ezta izan ez izanen iagoitik

Bekhatore hain andirik ezetare satsurik

Bere bidian iaugin bada zuri gomendaturik

Ukhen eztuien barkhamendu zure amorekatik

Ez galdu da ez galduren zure gomendukorik

zuri gomendazen gira bilik eta bizirik.

 

Bertze emaztiak ama dira zenbait haurto xipiren

Eta gero obororik punzela ezin dirate

zu anderia ama zira birjinarik ieinkoaren

Eta geroz erregina zeru eta lurraren.

 

Ieinkoa iaun den gauza ororen zu zirade andere

Arrazoin da mundu orok dagien zuri ohore

Ezi hala ari zauku Ihesu kristo bera ere

zuk bezanbat dignitate mundu orok eztuke.

 

O anderia ezin date ehor zure bardinik

Gainekorik zuk eztuzu ieinko beraz bertzerik

Ieinko ezten bertze oro dago zure azpitik

Ieinkoaren ama zira mundu oroz gainetik.

 

 

Mundu orok eztu egin zuk bezanbat hargatik

Orogatik bano oboro hark ere daidi zugatik

Bere ama ezin uzi obeditu gaberik

Othoi grazia egiguzu giren zuienetarik.

 

Unsa zuk har banenzazu gomendutan gogotik

Ezin damna naindeiela zinesten dut segurki

Anhiz begiratu duzu galduren zenetarik

Niri ere hel zakizat othoi galdu gaberik.

 

Ehonere gaizik ezta zuk khen eztirozunik

Ez etare hontasunik zure eskuian eztenik

Denbora eta lekhu orotan ezin duda gaberik

Graziak oro zure eskuian iangoikoak emanik.

 

Nahi duiena hala duke amak semiaganik

Seme honak anhiz daidi amaren amorekatik

Gure natura haritu du zutan amoraturik

Iangoikoa ezarri duzu gure anaieturik.

 

Haren eta gure ororen ama zira dignerik

Amak eztu sofrizeko semen artian gerlarik

Samurturik badakutsu gure gaizkiegatik

Ororen ama zira eta bake gizaku bertarik.

 

Orai egiten diraden gaizki handiegatik

Ieinkoak ondatu zukeien lur guzia engoitik

Balinetan zu ezpazina ararteko gugatik

Oro soszengazen gitu zure othoiegatik

 

Gu gaixtoak izan arren ezten zutan faltarik

Fin honera hel gizazu giren salbuietarik.

 

Ama eztia nik badagit zure kontra faltarik

zuk gaztiga eta dreza nazazu othoi bertarik

Elas norat ihes naidi zu neure ama uzirik

Neuretako eztazagut zu nolako amarik.

 

aurrekoa hurrengoa