www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Ipui onak
Bizenta Mogel
1804

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Ipui onak, Bizenta Antonia Mogel (Maite Iribarren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

IPUI 46

Pagoa ta Kañaberea

 

        Baso batean zeuden alkarren ondoan Pagoa, ta Kañaberea. Etorri zitzaien egoi aize zatar ta sendoa, ta Pagoak ez zuen beratu ta makurtu nai, ta bai arpegi eman, ta jarki aize gogorrari, esan ez zidin bera baño sendoagoa zala aizea. Berriz Kañaberea makurtzen, ta obentzen zitzaion, ta zerabillen aizeak bein batera, bein bestera, sendo egon ezinik. Diotsa Pagoak:

        —O Kañabera argal, miazti, ikarakorra! Zergatik zabiltza zabuka ordi baten gisan, sendo egon ezinda? Ez dakutsu nola ni sendoago naizan aize guziak baño? Emen ausitzen dira beren aserreak, niri zaburik eragin gabe. Arpegi ematen dioet, ta ezin dute ezer nirekin.

        Eranzun zion Kañabereak:

        —Ezagutzen det nik nere argaltasuna; ez naiz ni zu bezein sendoa; ez det erakutsi nai ez dedanik.

        Alako batean dator aize olatu ain portitz ta gogaitkarria, non da ausi zuen gerri gerritik gure Pagotzarra, ta jo zuen bera, oñean gelditzen zala Kañabera giratzallea. Lurrean zetzala Pagoa egoi-aizeak garaiturik, diotsa Kañabera zutik zegoanak.

        —O Pago luze, lodi ta mardoa! Nora dira zure arrotasunak? Zergatik sinistu ez, zegoala zu baño indartsuagorik? Zure orri, edo ostro argi egiten zutenak zimeltzen asi dira; laster igartuak ekusiko ditugu. Etorriko ere dira gizonak beren aizkorakin jo dezulako lurra, ta lotsa kenduta, txikituko zaituzte, etxetara eraman ta surtan erretzeko. Ona zertara etorri dan zure errotasuna. Ni makurtzen nintzaion aizeari, ta nago orain zutik kalte gabe.

        Ipuin ezin obea adierazotzeko gizon arro, astin, ta buruiritzikoai, nola geroenean izango diran beratuak. Burua makurtzen dutenak, edo humillatzen diranak geldituko dira zutik, kalte gabe, aizerik gogorrenak garaitu ezin dituela. Zenbat mutill ta gizon arrok, indarrak erakutsi naia gatik, iritzirik sendoagoak diradela burruka ta makillaka, garaituak izan dira, jo dute bea, lurpera gorputza eramateraño! O arrotasuna! Zenbat galdu dituzun! Orregatik egia garbia da, beratzen dana biotz arrotuz, beratua. Esopok baño obeto jakin bear dute egia au Jesukristoren eskolan azi diranak. Bada

 

                Ez inoiz burua goratu geiegi,

                Eroria izan ez zaitean beregi.

 

aurrekoa hurrengoa