www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Sermoiak
Joakin Lizarraga
1771-1800, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Unibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

Sermo. In Domo 2ª:
Post epiphaniam:
De Miraculis Christi

 

Nuptiae facta sunt in Cana Galileae. Joan.2.

 

        kontatzen du San Juanek egungo ebanjelioan, nola zelebratu zen Matrimonio bat, ta izan zirela konbit Maria Santisima ta Jesus bere diszipuloeki; eta faltaturik ardoa, Jesus onak bere Ama Santisimaren petizios itzuli zuela ura ardotan. Eta au izan zela bere milagroen prinzipio. Erakusten zaigu lenik matrimonioa Jangoikoak paratu zuena ta Jesu Kristok sakramentutara goratu zuena dela gauza ona, honratu nai izan zutelarik beren presenziareki Jesus ta Mariak. Bigarrenik, nola bear den artu estado gau ta bizitu ortan, konbidatus Jesus ta Maria, naut erran, enkomendatus biei orazio, bizimodu ta medio oneki, logratu naies azken fina, baita salbazio betirokoa. Irugarrenik, on dela ardoa Jangoikoak kriatua ongi usatzeko, baña obeago, ta bearrago matrimonioan ardo gark signifikatzen duena, baita karidadesko amorea bizikideena elkarrengana, au da, Jangoikoa gatik, Jangoikoa gatik. Milagro garren okasios nai dut kontatu zenbait in zituenetaik Jesus onak, eta modua, grazia ta afekto ona, zeñeki in zituen. Ala beraren bizia ta iltzea kontaturik laburkiro, ezaundurik zerbait bere jenio ta amore ona guregana, orai milagroak, ta aien zirkunstanziak aditus, ezaun dezagun obeki gure Jaunaren ona. Janari ona on da, baña obeago giso onareki. Ala Jesusek egina ta emana gure faboretan on da, baña borondate ta amore jenerosoaren salsareki obeago da. Goazen progatus. Lenik estima zagun Maria. Abe Maria.

        Asi gaitzen itsasotik. Bein erran zio San Pedrori, baize arranzari pobre bat, botatzeko sareak (Luc.5.). Jauna, erran zio ark, gau guzian nekaturik eztugu deus arrapatu. Baña berorren manura edatuko dut sarea. Egin zue ala, ta ia ezezazkete atra sareak betearen utses, ta betezuste bi barkoak arraies: urtiki baizekio arriturik sandua oñetan ziola: Jauna, aparta bedi eneganik, bainaiz gizon bekataria. Berze bein agitu ze berze ainberze (Joan.21). Eta nork daki zenbat aldis ia? Itsasoan garenas geros, bein bere diszipuloeki zegolarik itsas-onzian, agitu ze aizeen ta uren nastekazio andi bat, (Math.8) de manera ezi ia ia ez ondatu bai ondatu zebila onzia; Eta bere Majestadea lo. Aiek lotsaturik idatzari zute (sic), Jauna, libra gaiza, galduak gara. Jaun dibinoak amolsu erran ziote: Zergatik zauste ain beldurti, fede gutitakoak? Orduan jaikirik manatu zue aizeei ta itsasoai, eta guzia pausatu ze. Berze bein zebiltza itsasoz gure jauna gabe diszipuloak, botatzen zuela aizeak onzia gora bera, nola pilota. Gau erditik gora agertu zekiote Jesus eldu zela oñes uren gañean (ib.14). Lotsarriturik aiek asi zire klamatzen. Jaun onak mintzatu ziote amoroso: Idukazie konfianza, ni naiz, etzaistela lotsa. Orduan San Pedrok, Jauna, ori barin bada mana bez noaien orrengana uren gañean oñes. Zato, erran zio Jaun dibinoak. Bazoeie sandua oñes uren gañean. Baña mogiturik aize bat, asi zelaik ondazen oiuegin zio beldurrak: Jauna, libra benaza. Istante arrapaturik eskutik Jaun dibinoak erran zio: Fede gutitakoa, zergatik dudatu duzu? O Jesus, mertxedea berze alde dela, nork eztu admiratzen ain jenio ta modu ona ta arrestia bereeki?

        Pasa gaitzen itsasotik oian ta leku solletara. Segitzen zute araraño jendeek debozios beterik, ta atzendurik sustentuas; orgatik bein borz milla, kontatu gabe aurrak ta emastekiak, ase zitue borz ogi ta bi arraieki, ta sobratuetaik bete zire amabi esporta. (ib.14) Berze bein laur milla zazpi ogireki. (ib.45.) Baña graziaren grazia da kariño ta piedade beratx gura: Lastima dut jendeas, baitaude iru egun gontan ene atzetik, ta usten baitut barurik, angabetuko dire bidean. Diszipuloek ziote, bialzeko an urbileko errietara, jan zezaten beren kostus, baña guzien Aita amorosoak beretik nai izan zitue mantenitu. O Aita ona, nork eztio naiko obeditu ta fiatu? Goazen errietara, non baita jende adiña nezesidade. Asi gaitzen leprosoetaik. Jausterakoan bein Jesus oianetik, paratu zekio leproso bat belauriko humil erraten ziola: Jauna, nai badu, banazake garbitu. Eskatu bezain laster ukitus bere eskuareki Jaun dibinoak errespondatu zio: nai dut bada, geldi zaite garbi. Ta erran ta egin. Istante garbitu ze arras. Manatu zio ordea presentatzeko sazerdoteai. (Math.8.) Berze bein amar leprosoek urrutitik eskatu ziote oius: O Jesus, urrikari bedi gutas. Ikusi orduko erran ziote Jaunak: Zoaste, presentazaiste sazerdoteei. Joaterakoan, nola etzekitela, aurkitu zire garbi libre guziak. Nork ikusi du mediku ain poderoso, ain amolsu, ain merkerik? Ikusagun itsuetan. Bat jaiotzes ala zena argitu zue untatus begiak bere lixtus ta autses in zuen loiareki, bialirik gero garbitzera Siloe deitzen zen iturri batera, ez bear bearres, baizik misterios. Famatua izan ze milagro gau, asko errateko eman ziotena fariseo inbidiosoei (Joan.9). Berze bidek eskatu ziote grazia bera. Jesusek galdegin ziote: sinesten duzie badezaketela egin? Aiek: Bai Jauna. Orduan ukitu zizkiote begiak, ziola: Eginbegizie zuren fedearen konforme. Istantean gelditu zire argiturik. (Math.9.) berze bat zego bide batean limosna eske. Aitu zue eldu zela Jesus Nazarenoa; ta asi ze klamatzen, o Jesus Dabiden Semea, urrikari bedi nitas. (Marc.10.) Askok erraten ziote, zegola ixilik. Baña ark ia oiu: Jesus, urrikari nitas. Gelditurik Jaun dibinoak manatu zue ekar zezatela pobre gura. Zeukalarik alzinean erran zio: Zer nauzu in dezazuten? Ark: Jauna, ikus dezaten. Jesusek: Bada ikusazu; zeure fedeak in dizu on. Istantean ikusi zue, ta segitu zue atzetik.

        Bada espiritu gaixtoetaik libratu zituenak norktaki zenbat diren? Modu ona usatzen zuena da niri daramana atenzioa. Aita batek ekarri zio bere semea agitz tormentatua espiritu gaixtoaganik, ezin libratu zutena apostoluek. Jauna, erran zio Jaun dibinoai, al badezake zerbait, in bezagu mertxede. Agotik agora Jaunak: al badezakezu sinesta, guzia da posible sinesten duenai. Sinesten dut, Jauna, erran zue Aitak negarres, bizkor bez ene fede eria. Oneki libratu zio Jaun dibinoak perfektoki. (Marc.9.) berze bat itsu ta mutu zena libratu zue oroat. (Math.12). Murmuratzen baizute Fariseoek, botazen zituela demonioak demonioaren birtutes. O inbidiaren itsua! murmuratzen zute alaber, sendatzen zituela eriak jai-egunetan. O hipokritak! joan ze bein sinagogara, ta zego an gizon bat zeukana eskua arturik. Aiek zeude barronde beira ia sendatuko ote zuen jaiegunean. Zato erdira, erran zio Jaun dibinoak; eta aiei: Zillegi da jaietan egitea ongi, edo gaizki? Bizia ematea, edo ez? Aiek ixil. Orduan beiratus guziei triste aien itsutasunagatik, erraten dio gizonari: Edazazu eskuoi. Edatu zue, ta gelditu zekio sano ta sendo. (Marc.3.) Berze jai bates paratu ziote alzinean hidropiko bat. Galdegin ziote Jaun dibinoak Fariseoei: Lizito ote da kuratzea jaiegunean? Aiek ixil. Baña bere majestadeak sendatu ta biali zue istantean. Eta aiei erran ziote: Zeñek zuetaik, erorzen bazaio bere astoa edo idia butzuan, eztu atrako andik, naiz dela jai-egunean? Ta etziokete erresponda. (Luc.14).

        Etzue berexten ez egunik, ez gaiz-jeneroik, ez personarik, guzietan guziei egiteko ongi. San Pedroren amaiarreba zego eri andi, ta eskua ukiturik, istante sendatu ze, ta xaikirik zerbitzatu zue maiean. (Math.8.) Berze emasteki bat amabi urtes kuran ibilirik, ta gastaturik medikueki zuen guzia debalde, zoeie jendearen ertean Jesusen atzetik, ta zio bere baitan: ellegatzen banaiz ukitzera solamente bestidurain kanton bat, sendatuko naiz. Ellegatu ze, ukitu zue, sendatu ze. (Marc.5.) berze bat emezorzi urtes egon zena inklinaturik kurkurra ezin goratus burua, Jaun dibinoak ikusi zueneko erran zio: Emastekia, libre zara gaiz gortaik. Istante ark goratu zue burua ta boza laudatzeko Jangoikoa. (Luc.13) Kananea erris-kanpoko andre bat etorri, ta segitzen zio oius: Jauna, otoi urrikari bedi nitas. Jaunak ezeta itzik ere. Ark ia oiu atzetik. Diszipuloek erraten ziote: Jauna, despei bez, ezi beti dago oius atzetik. Errespondatu zue: Israelgo ardi galduen bila etorri naiz, ez erris kanpokoen. Bitarteo ellegaturik emastekiak belauriko erran zio: Jauna, fabora benaza. Jaunak, ezta arrazio humeen ogia artu ta ematea tzakurrei. Ark ontara, ba Jauna, txakurttoek ere jaten dute nausiaren maietik erorzen direnetaik. Orduan Jesusek: O emastekia, andia da zure fedea; egin bedi nola nauzun. Eta istante emen erran, ta an egin, sendatu ze etxean alaba, zeñendako eskatzen zuen Amak (Math.15) Gogorkara dirudi mostratu zekiola oni prinzipioan baña ze ones ori ere, progatzeagatik, ta premiatzeagatik beraren birtutea.

        Ikusagun ia Jesusen ona iletsieki ta desauziatueki. Kapitan batek eskatu zio: Jauna, daukat mutiko bat perlesiaturik estado txarrean. (Math.8) Neurau joanen naiz, erran zio Jesusek, ta sendatuko dut. Berzeak: Jauna, ez naiz digno sar dadien berori nere etxean, baizik solamente erran bez itzes, ta sendatuko da nere mutikoa. Zoaz bada, erran zio Jaun dibinoak, ta egin bekizu nola sinetsi duzun. Eta ordu berean sendatu ze mutikoa. Berze Jaun errege-gisako batek eskatzen zio nai bazue joan arren etxera, baizeuka semea il zen ia. (Joan.4) Jaun onak erran zio: Ezpaituzie ikusten milagroak, eztuzie sinesten. Berzeak: Jauna, betor, il daien baño len nere semea. Zoaz zu, erran zio Jaun dibinoak, ezi ongitu da zure semea. Ala izan ze erran bekala. Berze bat ekarri ziote bere goatzean lauren ertean, ta sarturik tellatutik paratu ziote alzinean. Ikusirik alako fedea Jaun dibinoak erran zio perlesiatuari: Seme, barkatzen zaizkizu bekatuak. Murmuratzen zute Judioek: Nork dezazke barka bekatuak, ezpada sollik Jangoikoak? Jaun onak erran zue: Zein da aisago, erratea barkatzen zaizkizu bekatuak, edo erratea jaiki ta arzazu goatze ori soñean, ta zoaz? Bada, xakin dezazien dutela potestade gura, zuri erraten dizut, erran zio eriai: Jaiki zaite, arzazu goatzeoi, ta zoaz (Marc.2.) Erran bekala egin zue. Famatua izan ze berze batena, baizue ogei ta emezorzi urte eri zegola. Oni erran zio urrikariturik Jaun dibinoak, (Joan.5.) Nauzu izan sano? Ark: Nainuke, Jauna, baña eztut gizonik ortako. Jaunak orduan: Jaiki ta arzazu soñean zeure karretongoi, ta zoaz etxera. Istante ark sano ta sendo artu bere karretona, ta bazoeie. Jaieguna ze. Judioek erraten ziote: jaieguna da, ezta zillegi eramatea soñean karretongoi. Ark zio: bizkortu nauenak manatu nau. Eta etzekie nor zen mediku dibinoa. Onek aurkitu zue gero tenploan, ta erran zio: Orra sendatu zara; etzazula ia bekaturik egin, eztakizun agitu gaizkiago. Errezeta gau ematen ziote askoeri sendatuaskeros, baita señale, asko gaitz datorrela bekatuen kasos.

        Ikusagun ia bizten ta bizkortzen ilak. Prinzipe bat joan zekio: Jauna, oraietan il zaida alaba. Baña betor, ukitzeareki berroren eskuak, biztuko da. Joan ze Jesus ona, ta ikusirik jendea lamentatzen etxe gartan, atrarazi zue. Eztagola, zio, ilik neska, baizik lo. Burlatzen zekizkio baizekite ilik zegola. Sartu ze kuartoan Jesus, eta arturik ila eskutik manatu zio: Ea jaikizaite. Ta jaiki ze bizirik. Berze bat zeramate karrikan ortzitzeko, baize bere amaren seme bakarra. Ama zoeie akonpañatzen anitz jendereki. Jaun dibinoak ikusirik, ta urrikariturik erran zio: Ez dezala negarrik egin. Eta urbildu ta ukitu zitue andak; ta zemazkitenak detenitu zire. Orduan erran zio ilari: Mutil, zuri manatzen dizut, jaikizaite. Eta jarri ze txuxena, ta asi ze mintzatzen, ta entregatu zio bere amari (Luc.7.). Berze ila agitz famatua izan ze Lazaro Santa Martaren ta Magdalenaren anaia. Au eri zegolaik, bi aizpek biali ziote Jaun dibinoai erratera: Jauna, berorrek maite duena dago heri. Detenitu ze Jaun dibinoa joan gabe zenbait egunes. Bitarteo iltze Lazaro, ta orzi zute. Joan ze gero, ta bi aizpek, lenik batak, gero berzeak erran ziote: Jauna, egon baze berori emen, etze ilen nere anaia. Errespondatu zio Santa Martari: biztuko da zure anaia. Martak erran zio: Badakit biztuko dela erresurrekzioaren azken egunean. Erran zio Jesusek: Ni naiz erresurrekzioa ta bizitza. Sinesten duena nere baitan naiz ilik biztuko da, eta bizi ta sinesten duena nere baitan ezta ilen sekulan. Sinesten duzu au? Bai Jauna, erran zue ark, nik sinesten dut, zeren berori da Jesu Kristo, Jangoiko biziaren Semea, etorri dena mundu gontara. Galdegin zue lekuas, non orzi zuten. Manatu zue kentzeko arri gañekoa. Martak erran zio: Jauna, ia urrintzen asi da ila, ezi badu laur egun ilik. Erran zio Jaun dibinoak: Eztizut erran, sinestatzen bauzu, ikusiko duzula Jangoikoaren gloria? Gero egin zio oiu bat ilai. Lazaro, atoz kanporat. Eta bereala atra ze ila zena bere mortaxareki; ta Jesusen manura lazatu zute. (Joan (11)) Nork eztu ikusten milagro gebetan ez solamente Jesus gure salbazalearen podorea, baitaere amorea, piedadea, modu ona ta ongi egin naia gizonei? Nork eztu konfiatuko bere on guzia ta salbazioa alako salbazalean? Au da Jesus, zeintas landara ezpaita berze nioren baitan salbaziorik, ezi ezta zeruaren pean berze izenik emanik gizonei, zeintan gaizken salba, erraten zioten bekala San Pedrok judioei (Act.4.). Zeñek ezpaute nai ezaundu beren itsutasunes, gauza guziek ia ezaundu dute, errateko ala San Gregorio andiareki (h. In evang. epiphaniae), ta daude klamatzen Jesus Jangoiko zeruek ezaundu dute, zeren jaio zelaik, biali zute izarra magoen ekarrarasteko; itsasoak ezaundu du, zeren utzi zue ibili zeien oñes arren gañean. Aizeek ta lañuek ezaundu dute, zeren errenditu zire obediente beraren manura. Eriotzeak ezaundu du, zeren utzitu libre eriak ta ilak, manatu duelaik bere Majestadeak. Lurrak ezaundu du, zeren ikaratu ze il zutelaik bere Majestadea gurutzean. Iruzkiak ezaundu du, zeren ilun duze beraren eriotzean. Arriek ere ezaundu dute, zeren zatikatu zire elkarren kontra egun gartan. Ezaun zagun guk ere, sinesta, ama, ta estima zagun konfiaturik ezkaituela utziko sekulakos.

 

aurrekoa hurrengoa