www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Testamen zaharreko historioa
Bernard Larregi
1775-1777

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Testamen Çaharreco eta Berrico Historioa (Lehenbicico liburua). Bernard Larreguy. Fauver-Duharte, 1775.

Testamen Çaharreco eta Berrico Historioa (Bi-garren liburua). Bernard Larreguy. Fauver-Duharte, 1777.

 

 

aurrekoa hurrengoa

LXXII. KAPITULUA

Sansonen sortzea

Yui. 14.

 

        Iskritura sainduak ez du, Jeftetik lekhora, gauza baitezbadakorik aiphatzen, baizik Sansonez mintzo denean. Xeheki dakharke gizon miragarri haren bizia. Sanson zen Danen tribukoa. Aingeru batek erran zion haren amari, etzela gehiago agor egonen, emanen zuela mundurat haur bat Jainkoari konsekratua izan beharko zena; beira zadiela beraz edatetik arnorik, edo hordi-araz dezaketen edaritarik. Emazte hark erran zioen bere senharrari zer iragaten zen. Senhar hunek nahiko zuen berak ikhusi aingeru hura. Jainkoak laudatu zuen haren nahia. Emazteak ikhusi zuenean aingerua bigarren aldikotzat, deithu zuen berehala bere senharra. Senhar hunek othoitztu zuen aingerua, onhets zezan aphain zezaten pitika bat harentzat. Aingeruak ihardetsi zion: ez dut niholere yanen; bainan ungi balin bazaitzu ofrenda diozozu holokausta bat Jainkoari. Manuek (hunela deithzen zen senhar hura) galdegin zioen bere izena aingeruari, nahiz bere ezagutza erakutsi, hark erranak konplituren zirenean. Aingeruak ihardetsi zuen: ez duzu zeren nere izena galdetu: hori da gauza gorde bat yakinen ez duzuna. Manuek hartu zuen pitika bat, ezarri zuen harri baten gainean, eta ofrendatu zion Jainkoari. Orduan egin izan zen mirakuillu bat Manueren eta haren emaztearen begietan. Harri hartarik ilkitzen zen kharra altxatzen hari zela zeruko alderat, aingerua higan zen khar haren erdian, eta suntsitu zen. Senhar emazte hek ezagutu zuten ordu hartan, gizontzat zedukatena aingeru bat zela: ikhara sarthu zen heien bihotzetan, eta eman ziren lurrean ahuspez; Manue beldur zen hill. Emazteak altxatu zion bihotza, erraten zuela: Jainkoak nahi izan bagintu hil arazi, etzuen onhetsiren gure sakrifizioa, eta ez gintuen yakintsun eginen ethorkizunaz.

        Jainkoak agindu bezala, Manueren emazteak eman zuen mundurat ume bat, Sanson zaritzona. Ume hura handitu zen, eta Jainkoak benedikatu izan zuen; ordudanik Jainkoaren izpiritua haur haren baitan edireten zen. Sanson, hemezortzi urthetarat zenean, nahi izan zen ezkondu filistindar batekin; galdegin zioen bere aitari laudamendua. Aita hura nekhez erori zen hartarat, filistindarraren aiphamenak berak laztu zuen guzia; etzekien alabainan Jainkoaren izpirituak zarabillala Sanson. Sansonek markatzen zuen Jesu-Kristo guziz botheretsua, esposaturen zuena, egun batez, jentilen eliza, utzirik Judea. Sansonek bilhatzen zuen ezkontza hartan, parada bihurtzeko filistindarrei, berek hanbat urthez israeldarrei yasan-arazi zioten gaixkien ordaina.

        Sansonek, emazteki filistindar harengana zohala, harekin ezkontzeko, bathu zuen lehoin gazte bat errabian zohakona: Jaunaren izpirituaz bethea nola baitzen, athera zitzaion lehoin hari armarik gabe, zigor bat ere gabe: lothu zitzaion basa abere hari, eta eman zuen zathitan, pitika bat izan balitz bezain errexki. Handik zenbait denboraren buruan, bide beretik iragatean, nahi izan zuen ikhusi berak hillikako lehoina: ediren zuen haren zintzurrean erlen eztia, bere kofunetan egin izan balute bezala; hartu eta yan zuen ezti hartarik, eman ere bai bere burasoei. Handik laster Sansonek egin zuen bazkari bat bere ezteietan zituen gizon gazte lagunekin, eta erran zioten: Explika zatzue hitz hauk: yanaria ilki da iretsailleaganik, eta eztitasuna borthitzaganik. Gizon gazte hek etzuten sekulan bere baitarik emanen explikazione hura; ordean othoitztu zuten Sansonen emaztea yakiteaz senharraganik hitz hek zer erran nahi zuten. Emazte hau abiatu zen hunenbat antzerekin lausengatzen bere senharra, non azkenean ardietsi baitzuen nahi zuen guzia. Lehiatu zen gizon gazte hek yakintsun egiterat explikazione hartaz.

        Aiphatu dugun lehoinaren etsenpluak adiarazten zuen, aitzinetik, elizako aiteen arabera, Jesus-Kristok, egun batez, egin behar zuen ganbiamendu handia paganotan eta idolatretan: erran daite populu hauk, bertze orduz, lehoin errabiatu baten pare zirela. Etzuten batere urrikalmendurik giriztinoez; aitzitik, ematen zituzten zathitan: ordean salbatzailleak garaitu eta ematu ditu bere bothere bakharraz, eta armarik batere gabe. Hain ungi egin izan du non heriotzezko sententziarik baizen ekhartzen etzuten enperadoreek utzi baidituzte giriztinoen kontrako bere manu dorphe eta kruelak, eta agertu baidire elizaren alde; hil-arazi tuzte bera bihotzetan kharatstasuna eta krudelitatea, eta egin izan dire eztiaren pare arima Jainkotiarren alderat: erran nahi da beraz, salbatzaileak bere heriotze sainduaz, egin duela lehoina baino kruelago zen populu batez, populu berri bat, populu bat sarthua dena salbamenduko bidean, eta giriztinoek duten zuzen bera duena zeruko erresuman. Ganbiamendu zorionezkoa! Lehenago paganokeriaren eta idolatriaren ilhunbe loditan bizi zirenak dire orai, Jaunaren miserikordiari esker, fagoratuak graziaren argi preziatuaz: biztuak dire Jesu-Kristo baitan; gorphutz bat egiten dute giriztino guziekin, eta Jainko bera ezagutzen dute bere yabe eta nausi adoragarritzat.

 

aurrekoa hurrengoa