www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Zerbait
Pedro Mari Otaņo
1895

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Zerbait, Pedro M.ª Otaño. Victoriano Iraola-ren moldizkiran, 1895.

 

 

aurrekoa hurrengoa

Nasketak

 

Lengo egun batian

Juan eta Andres,

inguraturik beren

ume eta andrez,

asi ziran izketan

bullan eta oska

bazirudiñ norbait jan

nai zutela ozka.

 

Andre eta umiak

gero etxera juan

ta bakarrik gelditu

ziran Andres ta Juan.

 

Biyak mintzatzen ziran

ainbesteko suban

jende ark nunbait txit miñ

izan biar zuban.

 

Andresek onla ziyon:

—adi ezazu, Juan:

lengo oitura onak

nora zaizkigu juan?

—Lengo oitura onak

nora juan diran?

baziñaki bada zer

su ematen diran...

—«Zu» ematen dizula?

—«Su» esan dizut, «su»;

zer euskaldun andaluz

zerade berriz «zu»!

 

—Nik ori esan arren

euskaldun bikaña,

lur au maite detana

agiyan bik aña.

 

Nola esan nik zenbait

maite detan bera!

ikusten deranian

dijuala beera,

negarrez urtutzen da

nere biyotz beraa.

 

Gure ontasun danak

dizkigute ostu,

gero sutan gaudela,

nola ordia oztu?

 

Guri bildu zaizkigu

urtiak gañera

ta semiak soldaru

eraman gañera.

 

Eziñ gusto emanaz

ainbeste erori

guk, zer egingo degu?

lurpera erori!

 

Nere emaztiari

begira negon atzo

gaztia dalarikan

biurtu zait atso.

 

Txardiña zarka jan ta

gañetikan ura,

nola onduko zaio

kolore txar ura?

 

Ezurretan barrena

sartu zayo otza

gau guztiyan badegu

eztularen otsa.

 

Seme bat du ta bera

soldaruskan sartu

bat denbora baño len,

nola ez bada zartu!

 

Oraindik gaztia da

urtez eta illez,

buru dana betia

biar zuben illez,

ortzak ere juan zaizka

indar danak illez.

 

Aren kolore onak

zeduzkanak igez

egiñ diote noski

sekulako iges.

 

Len pozez mendiraño

oi zana atera

gaur ozta azaltzen da

etxeko atera.

 

Beldur nintzan gaitz ura

geiegi eltzia,

ta salda onarekiñ

jartzekotz eltzia,

biarrezkua nuben

zerbaiti eltzia.

 

Ill nituben lau ollo

ollarra ta atia

bañan nere andriak

eziñ pasa atia.

 

Beiak ere esnerik

etzedukan iya

zergatik jaten zuben

zingirako iya.

 

Onelakoxe lanak

etorririk guri

iya igartu gera

len geundenak guri.

 

—Zure koitak isillik

dizkitzut aditu,

esan dezu nekian

zerala aditu,

lengo ontasun danak

ala-ere aitu,

sinista zazu ez naiz

batere arritu.

 

Ni gauz oien gañian

izketan astian

ari neike ixildu

gabe bi astian.

 

Nik guztiyak esango

banizkitzu zuri,

izubak ipiñiko

zinduzke aiñ zuri,

non egingo zenduken

zuk, ezikan eze,

ikararen indarrez

balantz edo ese,

ta lurrera erori

igar eta eze.

 

Nik ere banituben

lau bei ta bi ari,

gañera berdumenak

zenbat libra ari,

nere andria beti

ardatzian ari,

semiari esanaz

«mutill», saia ari,

danak eman giñuzkan

zure etsai ari.

 

Nik ere banituben

ala ta botia

diana darukat aiñ

urruti botia,

gomak ez luke egingo

aiñ luze botia.

 

Oraiñ etorri zaigu

bizi-modu zalla

galdu gendubelako

len gendukan salla.

 

Lo egiteko daukat

oirik ez ta aska,

alperrik da nai arren

memoriya aska,

ill arte bizi biar

burubari azka.—

 

Izugarrizkua zan

gizon aien miñtza,

argatikan ziraden

era ortan mintza,

aserrez gorriturik

aurpegiko mintza.

 

Aiek esango zuten

geiagore anbat

bañan ezin zeikian

beti egon an bat.

 

Argatik ez nioten

geiago aditu,

ta neronek somatzen

ez det nai aritu.

 

aurrekoa hurrengoa