www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Aurtengo San Fermin jaiak bi alditan egin dire; ots leer egiteko leenengo aldian; bi egunez atsendu, eta berriz larunbatako gaua eta igande osoa.

        Leenago aldian, lau egun-terdi arrabot zakar baten pean egonik eta gero, ostegun-ostirale egunetan, arri-erauntsi tzar batzu; asko lekutan kalte andiak egin dituztela.

        Kalte andiak eginagatik, larunbat gauan, gauerdiko dantza zikina; sorgindantza deitzen dutana, delako verbena ori.

        Alde guztietarik ortara goazi; zine lizuna dela, jantzi nabarmena dela edo mee eta gertu dela... gu beti ortara.

        Azken urte oketan, Takonera delako lilitegi eta zuaiztegi zabalean egiten da «sorgin dantza» ots, leku geiago zoko geiago.

        Arri erauntsiek kalte geiago egin dituen erriak, Tafalla eta ingurukoak, Estella ta ingurukoak, Gares, Mendigorria, Mendaza etc.

        Gobernadore jauna ibilia da erriz-erri, bere begiz ikusteko egin dituen kalteak.

        Ogi geienak moztuak eta baletan zaudelakoz, ez da ainbeste kalte, bano ala ere asko lekutan ondatu dena eta eraman dituen ur-andiak (zamak) aunitz izan omen da... «Casa Nabarra de Seguros» delako ari ogeita amar erriek galdin dute, arriak egin kalteak negurtzeko.

        Aizpun jauna Iruñen zagolakoz larunbat eta igandean otoiztu dute, izan dadin Gobernuaren eta errien bitarteko; kalteak zerbeit eztitzeko gobernuko laguntza erdiesten.

        Iruko jauna eta lagunek ez daude lo, Aezkoako mendiak bere jaberatzeko.

        Uste zutelarik eztabaia xuriturik edo prest zagola ongi erabakitzeko; ganbaran legegaia agertzean beste gisaz agertu delarik, berriz lanean asi behar izan dute ortan, eta Marzillako tren bide berrian.

        Ministroez beste norbaitek eskua sartu bide du, gure diputadoek nai ez duten gisaz gauza egiteko.

        Gobernukoen artean eta diputadoen artean eztabai, andia, baserri jaben eta maisterren lege berriari buruz.

        Batzu, gure diputado euskaldunak eta beste asko ere, nai lukete lege berria izan dadin Aita Sainduen itzetara eta beste batzu, aldiz jabek eta aberatsek nai duten bezala; oken alde agertu dire karlistak eta erregetarrak.

        Igazko gari duenak saltzeko eta gobernuari saldu nai badio; eldu den 19 garreneraño epea dauka, adiarazteko; zenbat saldu nai dion eta zein lekuetan daukan, edo zein errietan.

        Encierro delako batean, Bustinduy Donostiako gazteari, adar-ukaldi bat eman bai zioten bularrean, larunbatean il zen Donostian, Jainkoa baitan bego. Emengo bere adiskide batzu meza bat emanazi dute.

        Encierro ori, orai, azken urte oketan egiten den bezala, ez da arrigari gertatu dena gerta dadin.

        Leen, ortaratzen zirenek lasterkariak ziren eta gutiz gora bera, bazakiten nondik lasterka asi, zezenekin batio plazaratzeko.

        Orai egiten den bezala bidea jendez bete beterik aurkitzen da eta zezenak gelditu behar dute, lekurik uzten ez diotelakoz. Igandean zuten azken eguna.

        Merkatuko aberetan geienik izandu dena, beti bezala zaldibeor-potoka xeak; ots, larreko beorretarik.

        Ijito-jende asko izandu da, ok ez daude benere, lanik gabe, beti ibilki.

        Aro naasi-bero tzakarren ondotik egunaldi politak egiten ditu, ozkiro.

        Egun oketan pilota partida politak ere izandu dire, eskuz eta palaz.

        Jaietako egunetan, egonak dire, aeroplano zenbeit, ez dakit zertako etorriak.

        Urbilen aldi artio Jainkoak ala nai duela.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa