www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Ez dakit zertaratu bearrak ote garen!

        Aurten bezenbat gazteri igandero multzoka iritik lekora dabiltzanak ez dut ikusi.

        Batzu oñez, bertzeak bertze gisaz multzoka mutikoak eta neskatxak; aurten neskatxak ere asi dire mari-mutikoena egiten bertze irietakoak bezala.

        Urbileko menditara dela; Aralar-a dela, Astabizkarrera dela.

        Erronkari, Axitartera; bada emen, urbil aski dauden leku xoragarriak.

        Baña iragan igandean beribil batean, ilunabarrean eldu ziren lau lagunek miñartu zuten; beribila urandira lerratuz Larrotxapea delako emengo auzoan.

        Gerokorik ez omen dute.

        Bertze beribil bat Legarda ondoan itzulipurdika errekara juan omen zen; iru zoazin eta bat ilotza an gelditu zen, bertze bat, konorturik gabe eta irugarrenak deusik ez.

        Astelen goizean Donostitik eldu ziren bi lagun beribil batean; eta Iruñe ondoan, aitzinean eldu zen kamion bat iragan naiez, zerbeit baztertu eta arbola bat jo zuten; bietarik bat ilik eta bertzea miñartu gabe.

        Ez dakit zertan dagon, baño maizegi ditugu olako makurrak igandetan. Orrek nai du erran, edo gidariek ez daudela burutik ongi edo aparexu oriek erabiltzeko jakin bear dena ez dakitela.

        Sanferminetako bortz egunak nolakoak izan ditugun, zuen adiarazteko, ni ez naiz gai.

        Ortarako leku guzietan barna ibili bear, berriak ikasteko edo ikusteko, eta nik naiago etxean jarrita egon, ibili baño.

        Emengo bestetan, zezenak ditugu jostaketa nagusiena eta aurten, bortz egunez, seira zezen il dituzte eta azkeneko egunean zortzi: zezen iltzale oberenetarik emen zituzten, eta Gipuzkoa-Bilbao eta alde guzietarik jendez leerra etorri dira, bereziki azken bi egunetako.

        Aurten bi gauza berri izan ditugu bestetan «Exposition agricole industriel» poliki egina eta ikusgarriki apaindua; badu zer ikusteko: eta Certamen artísticoek ayuntamentuak idekia; untara, euskarazko lan asko biali omen dute eta oketarik multzo bat saritu dituzte.

        Merkatuan abere ainitz arkitu omen da; bereziki zaldi-beor; tipi ta andi; azken egun oketan bei eta idien merkatu, orietarik ere ba omen da. Zaldi oberenak erosten dituzte valenziarrek.

        Guzien buruan, Iruñeko bestetan jostaketa bitziena, iñon emen baizik ikusten ez dena, erdaraz encierro deitzen dutena.

        Iri mutur batetik bertzera, karrikaz karrika, olazko esiz, esten dute bide bat; eta gauerdian ekartzen oi dituzte egunean eguneroko zezenak idiekin lagunduz bide orren mutur batetara: eta or idukitzen dituzte goizeko zazpitaraño.

        Zazpiak jo eta su-ziri baten otsak adiarazten du tegiko ataria idekitzera doazila, eta unaiek makil ukaldiz idiak eta zezenak multzoan eta egin aala laster eramaten dituzte zezen plazara.

        Bide guzian egoten oi dire mutil eta gizon asko, zezenen aitzinean lasterka joaiteko.

        Orietarik ainitz, ezin geiago gelditzen dira bazterretan, non ta botatzen ez diren bide erdian eta zezenak izigarriko oldarrean eldu direlarik aldetik iragaiten, gelditzen ezpadira, ezin ibiliz jendeak trabatuz.

        Ala ere, bakan baizik ez da miñarturik.

        Izituak, arrituak, eldu dire idien ondoan, ok bai dakite bidea eta ez zezenek.

        Eldu den igandeko «uskar eguna», Auritzen.

        Pilota partida ez da nik erraten nuen bezala, baizik eta bi azpeitiar anaiak, eta Lasa-Oyarbide.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa