www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Olerkiak
Juan Ignazio Iztueta
(-1845)

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Iztueta'ren olerkiak, Juan Ignazio Iztueta (Jose Garmendia Arruebarrenaren edizioa). Kardaberaz, 1978

 

aurrekoa hurrengoa

ASTE SANTUA DATOR

 

        Paper aundi batean dago. Estrofa edo aapaldi laukoetan sartuta. Frantzisko Inazio Albisu Irivek aldatu zituan. Berdiñ amaitzeagatik, seguru asko, bost errenkako aapaldietan daude jarrita. Guk amarrekoetan jarri ditugu. 1817'ko lapur baten auzian arkitzen ditugu, folio batzueri josita. Neurketa kontuan ez dira ainbestekoak. «Nere kristau maitiak» baiño traketsagoak dira. Ona emen Lorentzo Sukiak egin ditun konponketak. Lenengo estrofaren bigarren errenkan, «nere kristauak sarri» ordez, «O! kristauak sarri» izan diteke. Bigarrengoak, bigarren errenkan «gizonaren bide», dio, «gizonan bizie» ordez. Zazpigarren errenkan berriz, «erraz galtzenbaiegu», dio. «Errez galtzen badegu» izan bear luke. Zortzigarren errenkan, «nekez» ordez, «zaill». Irugarren aapaldiaren laugarren errenkan, «beti» ordez, «bai». Laugarren estrofan, zortzigarren errenkan, «Jaungoikoaren» ordez, «Jainkoaren». Bederatzigarren aapaldian, zortzigarren errenkan, «ederra» ordez, «eder». Eta amargarren errenkan, «usaia» ordez, «usai». Amargarren aapaldian, bigarren errenkan, «ederra» ordez, «eder». Laugarrenean, «illaren» ordez, «illa», amaikagarren estrofaren laugarren errenkan bezelaxe. Amalaugarren estrofan, laugarren errenkan, «nekatu» ordez, «neka». Amaseigarrenean, laugarren errenkan, «pekaturik» ordez, «pekatu». Eta amargarren errenkan, «eztabaida» ordez, «ez baita». Emezortzigarren estrofan, laugarren errenkan, «onelako», «olako» ordez. Aapaldi onan bertan, seigarren errenkan, «ain gutxi» ordez, «da ez... dotorea». Azkenik, «Kapagin txikia da / kantore autorea» ordez «Kapakin txikia / da kantore autorea». Oartu gaitezen, laugarren estrofak, nolako antza daukan «Nere kristau maiteak»ekin. Ta bostgarrenak, zazpigarrenak eta amabostgarrenak, ogei ta irugarrenarekin. Euren gogaetak ere berdintsuak dira.

 

          1

Aste santua dator,

nere kristaubak, sarri;

luzifer traidorea

biziro da larri;

nork bere pekatuak

gogora ekarri,

batere utzibage

konfesatu garbi,

Zerurako bidean

naibadegu jarri.

 

          2

Denbora gutxiko da

gizonaren bizie;

anima garbizeko

egin diligentzie;

iruripen utsa da

mundu au guzie,

erraz galtzen baitegu

nekez irabazie;

asarre egingo du

Jaunak Justizie.

 

          3

Aberatsa bezela

igual pobrea,

aditzeko pronto da

beti konfesorea;

baldin badauka ere

lenago gordea,

konfesatu ezkero

barkatzen da ordea,

berekin badarama

damu ta dolorea.

 

          4

Dirurik eman bage

ausen baita ditxa!

kosta zitzaion bada

Jesusi bizitza;

zerura nai duanak

gustoak uzi bitza;

sinisten ezpadegu

Jaungoikoaren itza,

maite edukiko du

portergak giltza.

 

          5

Jaunaren arpegia

naiduanak ikusi

gusto lizun guziak

bearditu utzi;

mundu triste onezaz

obe degu etsi,

illbear degu bada

bigar edo etzi;

ori dakigularik

gera emen bizi.

 

          6

Gusto guziak emen

dituan korputza,

geldituko da bada

aizkenean lur utsa;

pekatu egitea

bear degu lotsa;

gure ondoren dabil

beti eriotza;

deskidatzen bagera

luziferren poza.

 

          7

Naigaberik ez eman

gure Jesus Jaunari;

gorputz ustel au degu

arratoian danari;

il-da norako geran

oroitzen danari,

biotz falso eta

kontzientzia larri

Batere durabage

bearko zaio jarri.

 

          8

Anima arlotea,

korputza jantzia:

illtzen geran orduan

ai zer ganantzia!

zatar puska batekin

estalirik guzia:

ura ere ojala

ezpalitz ausia!

zuloan geldituko da

gauza itsusia.

 

          9

Kostunbre gaiztoari

obe da uztea

kondenatu ez dedin

anima tristea;

eskusatu bear da

modara jaztea;

korputza izanarren

eder ta gaztea,

ill orduko dario

usai ta pestea.

 

          10

Lenago izanarren

eder ta galanta,

izugarria baita

korputz illaren planta,

naiz dela majoa ta

igualmente maja,

asizen dan orduan

apezaren kanta,

zulora bear ori

guzik lan onbata.

 

          11

Kanpeatuakatik

lenago kalean

eztu iñork egonai

illaren aldean;

larri izaten dira

zulora artean;

utziko baliote

an ere pakean!

mudantza ona baita

istante batean.

 

          12

Oroitu utsarekin

arri litake kasi;

penitentzi egiten

beardegu asi;

zulo zikin batean

arratoiakin nasi,

ura ere txikia

ezin dezake azi;

orra zer estadutan

beardegun bizi.

 

          13

Gorpuza zulora ta

anima gaisoa

urrukarria da

ezpada nork jasoa;

disimuloarekin

botarik lazoa,

aren ondoren dabil

luzifer falsoa;

kuidaduz obe degu

ipini pausoa.

 

          14

Egin bearrak gera

munduko aldia;

esamina egiten

nekatu memoria;

gozatu nai duanak

zeruko gloria,

anima gaisoari

egin guardia;

gaiztoarentzat dago

egualdi gorria.

 

          15

Infernua guziz da

paraje illuna;

ez egin luziferrek

agintzen diguna;

allegatuko zaizu

juizioko eguna,

Jauna ofenditua

damuko deguna;

oraindik bizi gera

ausen da fortuna!

 

          16

Gure Jesus maitea

esanaz oidago

ez dezagula egin

pekaturik geiago;

guregatikan zuan

eriotza igaro,

galanki azotaturik

illbaño lenago;

asarre egotea

ezta bada milagro.

 

          17

Idukiagatikan

pekatu larria

aisa para diteke

anima garbia;

baldin konfesatzeko

ezpada nagia;

bitarteko ona da

birgina maria;

Jaunak izan dezala

miserikordia.

 

          18

Jakinduria nailuke

buruan gordea

ongi ateratzeko

onelako obrea;

ez naiz filosofoa,

ain gutxi dotorea;

estudio bageko

gizon bat pobrea;

Kapagin txikia da

kantore autorea.

 

aurrekoa hurrengoa