www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Itz-lauz
Xabier Lizardi
1934

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen jatorria: http://www.jazzfree.com/jazz9/arrain/

 

aurrekoa hurrengoa

BIDE TA BIDE-ONDO

 

        «Urli» adiskidea. Lauso mamiak sortu omen-dizkizut adimenean. Oietxek argitzeko, bada, egite aal-nizuke alegin, betarik eta are aldarterik banu. Oiaingoz, orde, itz gutxiz etsi bearko. Agian, esan nezake aurrerago, «berrizale» izatea zeri deritzodan, ta berrizale izateak zer besterik dakarren ondotik.

        Gaurkoz ekizu, «Urli», illunpean zarabilten naspil oiek nik sortuak ez dirala. «Euskaldun Bat»ek elkartu zitun «bide berri» zaleak eta ulerkaizkeria. Berak adierazi, berrizaleak aurreraegi-zale dirala. Ondoz, berberak aterea dezu idazle-mallekiko auzia. Ez, nere aburuz, balio-mallak: agian soilki, olde ta ausardi-koskak. Edermena ez degu guziok margo bereko ariez eioa: batzuk zuri, besteek urdin, berrizaleok... gorri?... Antola or. Orrek ez du ukitzen artillearen bikaintasuna.

        «Euskaldun Bat»i erantzun-bearrak nenkarrela, gogotik etzendun baztertu bear; ez-ta ere, arloa ark erakarri-oñetik ez ateratzearren, eltzen niela aren eriz-kerari ta ari-muturrei. Zio gutxitxoz egotzi didazu ogen larria. Iñoren lanari eskarrak ematen ez dakidala; nerea bakarrik aintzakotzat artzen dedala, atera liteke zure esanetik. Zuk agertu bezain arropuz banintza, inpernu betikora bizitan epaitua aal-nengoke. Beldurgarri zait ori. Ez. Berrizale yotzen ez diran zenbaitxoen lanak ederresten ditut, eta ez diot iñori arririk yaurti, nere burua gerizatzu-bearrez, «Euskaldun Bat»eri berea itzuli baño.

        Bigarren naspil ori, bada, zuek eta «E-B»ek auzolanean sortua dezute.

        Ta irugarrena, azkenik, zerorrek, bakarrik, iñoren laguntza gabe. Mordolozalleekikoa, alegia. Nere itz askatuak urrengoan astiroxeago irakurtzea nai nuke. Neurtuentzat ainbat asti ez aal-dezu bearko.

        Ondoz, etzenduan «Larreko» agurgarria ta ni elkarren aurkez-aurke zertan yarria.Orretxek geienbat erantzupen au egiñarazten dit.

        «Larreko»ren iritziak maiz txorrotxegiak iruditzen zaizkidan arren, gizonez maite det; idazlez, ederresten; abertzalez, goratzarre dagiot. Bikaintasun oiez nere eskuek ez ukitzeko diñan goitua ez balego ere, ille urdiñarenganako itzal samurra bear nuke aski. Aren aurrean bai, atera dezakegu txapela biok, eta beste zenbaitek ere.

        Itz oietxek zor nizkizun, aiton buru-xuri, begikoa; ta artaratu nauen abagunea atsegiña ez izanda ere, ongi etorria bedi, biotza lasatuaren ordañez.

        Besterik ez, «Urli» zolia. Gaiiontzean, nere lanak nornairen etsipean daudeke, besteenak bezela. Zuzenez ari ezkero, orrek ez du langillea xuxperrarazten baizik. Okerragoa da ixilpea. Alde ortatik eskarrik-asko, beraz.

        Ta yarrui ezazu euskel-salla orrein txukunki lantzen. Beldur naiz, azkenerako yendeak, zure zaar-zale goriari axola gutxi izanik, ez ote zaituan gure kofradian sartuko. Baña, ez estutu. Zaude beti orretan, zere edermenaren aginduetara.

        Elerti-gaietan, ori da nik guzientzat eskatzen dedan askatasuna.

 

aurrekoa hurrengoa