www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Lekukotasuna
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Lekukotasuna, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

«MANEZAUNDI» JAUNARI

 

        Orai duela zenbeit illabete, euskar idazkera zela bide, asarre edo samurtu zinetelarik, oartu nintzaion norbaiti, erraten zizula, zure idazkera mordoltzeko edo: nekazaria euskar-itzaren ordez, laboraria erabiltzen zinuela.

        Nik uste dut laborari izena euskar-itza dela eta orgatik, lerro oketan barna, argitasun zerbeit egin nai nuke. Leen, nik uste nuen laborari aidego edo zerbeit ikusteko bazuela latin laborare eta frantzes laboureur delakoekin.

        Baño gero, nik ikasi dutanaren arabera, euskaldun utsek darabilaten labore, ogia edo artopila, adiarazteko bedere, badela; eta laborari, labore egilea dela.

        Ni, euskaraz ikasten asi berria nintzenean, etxeko andere batekin eleka nindagola, erran zidan «gaur laboreak ditugu»; zer zion ez nakiela gelditu nintzen.

        Baño ondoko solasak argitu ninduten, «labeko lanaldia» egun artan zutela jakin nuelarik.

        Orduan nik, nere baitan; itz ori ongi dago: labe (horno), ore (masa), labore (masada).

        Ordutik orai artio, gai untarik ez nuen gogoetarik egin.

        Orai aldiz, Azkue jaunaren euskar-iztian ikusi dut nola labore itzarekin cosecha eta trigo berexten duen. Ongi dago ori; baño gaur goizean epaillaren 28garreneko meza sainduko Ebanjelioa irakurtzen nindagola, «Araneder» zenaren gutun ederrean, una zer dion, apostuluak igortzen dituela predikatzera:

        «Erran zaroen: eztezazuela deusik eraman bidekotzat; ez zigor, ez zarpa, ez labore, ez diru, eta eztezazuela izan bira aldagarri».

        Argi dago emen, labore ogia dela.

        Laburdin, Benabarran, Zuberon, laborari itza erabiltzen dutelarik, ez dabiltza nik uste euskar-bidea uts eginik.

        Untaz landara, Laburdi itzak, ez ote du zerbeit ikusteko labore itzarekin?

        Laboredi-labordi-laburdi.

        Badakizu zure irakurgaiak, eder eta gozo zaizkitala.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa