www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Mendekoste gereziak
Jean Etxepare Landerretxe
1962, 1991

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen egilea: Inazio Mujika Iraola.

Iturria: Mendekoste gereziak, Jean Etchepare (Inazio Mujika Iraolaren edizioa). Erein, 1991

 

aurrekoa hurrengoa

ESKUAL LITERATURAREN
BATASUNARI BURUZ X LETRAZ BI SOLAS

 

        Geroa gazten eskuetan da. Lur huntako alde guzietan hitz hori daukate. Ezetz erran lezakenak ez luke kopeta xarra!

        Egia erran, mundu hau, egundainotik, buru beroen eskuetan izan da. Epelak eta uzkurrak beti jarraiki zaizkote. Beren izaitea beti ontsa kausitzen dutenek ez dute gauza handirik egiten aintzinatzeko.

        Beraz Eskual literaturari nahi badugu bizi berri bat eman, eta horren medioz eskuara, gure mintzaira, xutik atxiki, ez dugu lokartu behar edo gibelerat so egon.

        Ez du horrek erran nahi gure aintzinekoak bazterrerat utziko ditugula. Ez. Ez ditugu zahar gazten arteko lokarriak hautsi nahi ezdeus batentzat. Elgarren laguntzaren beharra badugu.

        Haatik, ez otoi erran x traba bat dela haurrentzat. Zeren haurrari x erakusten bazaio, haste-hastetik, ch letren ordain, haurrak onartuko du, amaren bularra bezain gogotik!

        Eskual literaturaren batasunari buruz lehen-lehen lana: ortografiaren berdintzea. Eskualtzaindiaren nahieri errexki jarraik gitazke. Gure aintzinekoak berdin: borondate on poxi batekin.

        Eskuararen batasuna ez badugu egiten, xahu gure eskuara maitea!

        Batasuna! Batasuna!

        Ez dugu uste ukan behar, bakarrik girela gu Frantzia aldean.

        Eskual mundu handiago bat bada. Orok bat egiten dugula? Mintzaira da gure lokarri bakarra.

        Horiek guziak politika usainik gabe. Ez ditugu literatura eta politika nahasi behar.

        Eskuara bat da bere erroan. Bat bere izaitean. Sortzez bat.

        Zerk hautsi du hastapeneko batasun hori? Ez dugulakotz egundaino batek bertzearen ezagutza ontsa egin? Bakotxa bere hezketan egonez? Sobera gurekoi girelakotz? Ez dakit. Eta ez niz gauza horren argitaratzen ariko hemen. Ez da ene lana.

        Bainan eskuara bat da bere dialekta guziengatik. Bat bere funtsean, bat bere izaitean, bat bere izpirituan.

        Zer dira letrak berenez? Deus signes conventionnels batzu baizik. Mintzo girelarik ez dugu pentsatzen hea holako hitzak zoin letra galdatzen dituen. Hitza hitz. Izkiriatzen ez dakienak ez du letren axola pikorrik. Alta mintzaira garbiz mintzo da. Beraz ez du izkiriatzeko moldeak hizkuntza baten funtsa edo izaitea aldatuko.

        Eskuara eskuara izanen da beti, zeren mintzaira bat baita, mintzaira bat bere funtsarekin, bere izaitearekin.

        Mintzaira bat ez da letra baten esklabo.

        Ez du x letrak eskuara itzulipurdikatuko.

        Makurrago dena, hitzen funtsaren galtzea, hala nola: Laborarisa-jauna, bi hitz horien harrigarriki elgarretaratzea!

        Ez gira Conventionen esklabo.

        Eskuara nahi dugu bizi dadin.

        Horra zertako erabiltzen dugun x letra.

        Pan-Pin eskuararen geroa!

        Gazte eskuararen geroa!

        Hau da x letraz ene lehen eta azken ateraldia. Funtsean ez dut holako haurkerietan galtzeko denborarik.

 

aurrekoa hurrengoa