www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Meditazioneak gei premiatsuenen gainean
Martin Duhalde
1809

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Meditacioneac gei premiatsuenan gainean, Martin Duhalde (faksimilea). Hordago, 1978.

 

 

aurrekoa hurrengoa

ANDRE DENA MARIARI OTHOITZAK

 

Andre dena Mariaren himnoa, air,
Maris Stella, hasten dena, eskaraz ezarria

 

        Agur, itsasoko izar ederra, Jainkoaren ama guziz behar bezalakoa, bethi Birjina izan zarena ta zeruko athe ta sar-bide zorionezkoa.

        Onhetsazu gure ahotik, bertze orduz aingeru san Gabrielek egin zautzun agur lorios hau, ta finka gaitzatzu egiazko bakean: ezen Ebari baino hobeki dagotzu zuri bizien amaren izena.

        Phorroska zaitzu beraz, oi! ama guziz ona! Gu ondikozko hobendunak amarratuak gauzkatziten gathe phisuak; suntsi zatzu gure ilhunbe lodiak; urrunatzu gu ganik arimako ta gorphutzeko gaitz eta ondiko guziak, eta zure seme adoragarri gure Jainkoa ganik ardiets dietzagutzu behar ditugun on guziak, eta bereziki arimari ta salbamenduari ukitzen zaizkonak.

        Erakhutsazu, arren, egiazki zarela ama; eta hel-arazatzu gure galdeak eta errekerimenduak Jesu-Kristo zure semea ganaino, zeina zu ganik sorthu nahi izan baita gu salbatzeko, eta, arren, zure othoitzen bidez ta zure amoreak gatik digula eskatzen diogun guzia.

        O! Birjina seindua, egundaino zu bezalakorik izan ezten bezalakoa, guzien artean zure eztitasunaz, aphalesguneaz eta garbitasunaz seinalatu izan zarena! Egizu, arren, zure othoitzez, gu ere, gure bekhatuetarik atherarik, izan gaiten bihotzez ezti, aphalgura ta garbi.

        Egizu, arren, zure othoitzez, bizi gaitezen seinduki ta garbiki, eta bethiere atxiki dezagun zerurat daraman bide xuxena, egun batez ukhan dezagun, Jesu-Kristo zure semea ta gure salbatzaile guziz maitea bere lorian ikhusteko, ta haren aitzinean zurekin batean sekulako bozkarioaz gozatzeko zoriona.

        Loria ta laudorio aita Jainkoari; loria ta laudorio Jesu-Kristo gure jaun guzien gainekoari; loria ta laudorio Izpiritu seinduari; Trinitate adoragarriari eman bekio ohore bera ta guzien gainekoa. Biz-hala.

 

 

Salve Regina eskaraz

 

        Agur, Erregina, urrikalmenduzko ama, gure bizia, gure gozoa ta gure esparantza, agur. Zure ganat gaude deiez, gu Ebaren ume desterratuak; zure ganat gaude hasgorapenez, guziak auhenetan eta nigarretan hondaturik nigarrezko haran huntan. Ea bada, gure abokata, itzulatzu gu ganat zure begi urrikalmendutsu horiek; eta desterru huntarik ilkhitzen garenean, erakhuts diezaguzu Jesus zure sabeleko fruitu benedikatua. O! ama guziz bihotz-samurra! o! ama guziz urrikalmendutsua! o! Birjina Maria guziz eztia ta gozoa!

        Bertsua. Othoitz egizu guretzat, o! Jainkoaren ama guziz seindua.

        Ihardeskia. Merezi dezaguntzat Jesu-Kristok agindu dauzkigun onthasun handiez gozatzea.

 

Oremus, egigun othoitz

        O! bethidanik zaren Jainko guziz botheretsua, Izpiritu Seinduaren obraz eta egintzaz aphaindu zinituen Birjina ama Maria loriosaren gorphutza eta arima, Jesu-Kristo zure semeari zegokon bezalako, egon-lekhu bat izan zedintzat: egizu, arren, haren orhoitzapena errespetu eta bozkario guziarekin ohoratzen dugunak, libratuak izan gaitezen, haren arartekotasunaz, eta oraiko gaitzetarik eta sekulako heriotzetik; galdetzen dautzugu Jesu-Kristo hartaz beraz. Halabiz.

 

 

Andre dena Mariari othoitza

 

        Maria seindua, Jainkoaren ama benedikatua ta bethi Birjina, nik egun hartzen zaitut bihotz guziaz eta nere bizi guzikotzat nere patrointzat, nere abokatzat, zere Jainkoaren aldeko ararteko berezitzat, eta nere Jainkoaren ondoko jabetzat: hartzen dut xede ta gogo zinena, sekulan ez urruntzeko zure ganik, sekulan deusik ez errateko, deusik ez egiteko, zuri damu ditekezunik, ta bertzeak ere nere ahalaz urruntzeko zure ohorearen eta nahiaren kontra dohazken guzietarik. Har nazazu beraz, o! ama maite-maitea ta guziz ona! Har nazazu, othoi, ta bethiere iduk nazazu zure umetzat eta zerbitzaritzat; hel zakizkit eta lagun nazazu nere urhats guzietan, ta gerthatuko zaizkidan parada, hirrisku, tentamendu ta behar-ordu guzietan; eta beregainki eznazazula utz nere heriotzeko orenean. Halabiz.

 

 

Andre dena Mariari bertze othoitza

 

        Orhoit zaite, o! Birjina Maria, guziz ona ta urrikalmendutsua eztela egundaino aditu, zure geriza seindurat laster egin duenik, zure laguntza galdetu duenik, eta harentzat ararteko balia zinitezen eta othoitz egin zenezan bihotz onez ta behar bezala errekeritu zaituenik nihor izan dela arbujatua, ta bere esperantzan ta galdetan enganatua. Ni ere, o! Birjina guziz seindua, Birjina guzien ama loriosa, fidantzia hortaz betherik, barren ta gogo guzia ondurik, zure ganat nathor, zure ganat egiten dut laster, zure oinetarat ahuspez erortzen naiz, nere bekhatuen karga phisuaren azpian marraskaz nagoela. Ea bada, o! Berbo adoragarriaren ama loriosa, eztezazula, arren, nere othoitza arbuja ta mespreza: aitzitik urrikal bekit zure bihotz samurra ta garbia; adizatzu ta entzun nere deiak eta errekerimenduak; erakheitsazu egiazki gure ama zarela, eta Jesu-Kristo, gure jaun, gu salbatzea gatik zure ganik sorthu nahi izan denak, zure bidez ongi har eta entzun betza gure othoitzak. Den-hala.

 

 

Andre dena Mariaren bihotz sakratuari othoitza

 

        O! Maria, bethi Birjinaren, eta bere amaren sabelean ere bekhatuaren notha guzietarik beiratua izan denaren bihotz sakratua! zu zare, Jesu-Kristorenaz landan, Jainkoaren esku guziz botheretsuak egundaino egin duen egin izan duen bihotzik seinduena, garbiena, osoena, handiena, alde guziz ohoragarriena: zu zare graziazko, ontasunezko, eztitasunezko, garbitasunezko, urrikalmenduzko ta maithagunezko ithurri ezin agortuzko bat: zu zare prestugune guzien modela eskasik gabea, eta Jesusen bihotz adoragarriaren iduririk ederrena ta osoena: zu bethi erretzen egon zare maithagunerik khartsuenaz ta garbienaz, eta zuk bakharrik maithatu duzu Jainkoa, serafin, aingeru ta seindu guziek elkharrekin emanik ere baino gehiago: zuk loria gehiago eman diozu Trinitate adoragarriari zure itzuli xemenaz, diren bertze guziek bere eginkunde handienez eman dioten edo eman ahal diozoketen baino.

        Zure aitzinean ahuspez jarririk beraz, o! urrikalmenduzko amaren bihotz sakratua, bihurtzen dauzkitzut ahal dagizkidan errespeturik handienak; eskerrik hedatuenak ematen dauzkitzut, nere beharren gainean ukhan ditutzun eta oraino ere dauzkatzun urrikalmenduzko ta maithagunezko sentimenduez, eta zure amazko ontasunetik errezebitu ditudan ongi guziez.

        Zu izanen zare geroroz, oi! bihotz guziz maithagarria, zu izanen zare geroroz, zure seme maitearen bihotz adoragarriaren ondoan, ni gehienik behaturen natzajona; zuretzat izanen dire nere errespeturik handienak, nere maithagune suharrena, nere debozione samurrena; zure ganat ethorriko naiz, zure bidez nere salbatzaile adoragarria ganat heltzeko; zure bidez jautsiko dire ni ganat haren graziak eta urrikalmenduak; zu izanen zare nere ihes-lekhua, nere atsekabetan, nere gozoa nere nahigabetan, ta nere laguntza nere behar guzietan.

 

 

Induljentzia batzu,
nor-nahik, noiz-nahi ta nahi bezenbat aldiz
irabaz detzakenak

 

Abisua

        Eztugu zeren dudatu, Jainkoaren zuzentasunaren alderat zor handiz kargatuak garela. Iragan denboran egin ditugun bekhatuak gatik; eta nola egun oroz ere zenbait hutsetan erortzen baikare, egun oroz zor berriak egiten ditugu, zeren ezpaita bekhaturik batere, zeinarentzat ezpaitiogu Jainkoaren zuzentasunari satisfakzione egin behar. Zor batzu dire horiek, mundu huntan edo bertzean baitezpada pagatu behar ditugunak. Bada zor horietarik atheratzeko baliatzen zaiku induljentziak. Ontsa ez-axolatuak genetazke beraz gure arimen alderat, ezpagine arthoski baliatzen, Elizako tresoretan kausitzen dugun, hanbat zor phisutarik atheratzeko bide erretx huntaz. Bainan orhoit gaiten, induljentziak irabazteko seinalatuak diren othoitzak eta bertze eginkunde onak, giristinozko sentimenduekin egin behar direla, ta bereziki bekhatuezko urriki egiazko ta bizi batekin. Ezen induljentzia, bekhatu jadan barkhatuei zor zajen denborako penaren barkhamendua da; eta ezta bekhaturik batere barkhatzen egiazko urrikia gabe. Batez ere induljentzia irabazteko egiten den azken othoitza, edo bertze eginkunde ona, baitezpada egin behar da Jainkoaren grazien delarik.

        Aita seindu batzuk eta bertzek eman dute asko induljentzia. Bainan gehienak, edo zenbait konfardiei, edo zenbait besta-buruei iratxikiak dire, eta hetaz kanpoan ezin irabaz ditezke. Bainan hemen ezarriak direnak nor-nahik ta noiz-nahi irabaz detzake. Horren gatik ere hemen ezarri ditut.

        1. Induljentzia plenaria edo osoa irabazten dute. Fedezko, esperantzazko ta maithagunezko aktak, hilabethe batez egun oroz egiten dituztenek, hilabethe haren akhabantzan ongi kofesaturik komuniatzen dutelarik, eta othoitz egiten dutelarik denbora berean Eliza seinduaren goramenduarentzat, heresien eta xismen ezeztamenduarentzat, eta errege giristinoen bakearentzat. Bizpahirur gure aita eta agur Maria erran ditezke xede hortarat. Induljentzia hau irabaz diteke arima joanentzat ere, eta erreberri diteke hilabete guziez, batean defuntu batentzat, bertzean bertze batentzat, eta arima joana ezpada beharretan, nork beretzat.

        2. Bada zazpi urthe ta zazpi berrogoi egunen induljentzia, fedezko, esperantzazko ta maithagunezko aktak egiten diren aldi bakhotxeko. Induljentzia hau ere irabaz diteke arima joanentzat.

        3. Ehun egunen induljentzia irabazten dute, angelus belhauniko, ezkilak jotzean, erraten dutenek, eta hori aldi bakhotxean: eta hala, goizean, eguerdian, eta arratsean erraten duenak, irabazten du hirur ehunena. Angelus xutik erraten da larunbat arratsetik igande arratseraino, baieta bazko-denborako egun guzietan ere, eta bazko-denbora doha bazko-larunbatetik Trinitateko iganderaino.

        Regina coeli dakitenek, hura erran behar dute bazko-denboran, bere bertsuarekin eta othoitzarekin, angelusen orde ta lekhuan. Bainan Regina coeli eztakienak, orobat erran dezake angelus.

        4. Bada hirur ehun egunen induljentzia, Jesusen izen seinduaren Letaniak erraten diren aldi bakhotxeko, eta berrehun egunena Andre dena Mariarenak erraten diren aldi bakhotxeko. Jesusen izen seinduarenak Espainian erraten badire, begiratu beharko da hekien aitzinean iskribu huntan ezarria den abisua.

        5. Bada ehun egunen induljentzia, oren laurden bat bederen meditazione egiten den aldi bakhotxeko, edo bertzei meditazionea nola egin irakhasten diotenentzat.

 

aurrekoa hurrengoa