www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Beste zenbat itzulpen
Jose Antonio Uriarte
1857-1866, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Ubibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

SALOMONEN KANTEN KANTIA

 

(Dial. Biscaina Marquinensi)

 

LELENGO KAPITULUBA

        1. Mosu emon begit bere aoko mosubagaz: zerren zure (ire) bularrak ardaua baño obak dira (dituk).

        2. Usaingozodunak ugenturik onenak legez. Orijo isurija da (dok) zure (ire) izena: orregaitik neskatilla gaztiak maitetu zindubezan (induban).

        3. Ekarri nagizu (nagik), zure (ire) ondoren arin egingo dogu (juagu) zure (ire) ugentuben usaiñera. Sartu ninduban (najinduban) erregek bere geletan: poztuko eta gozatuko gara (gaituk) zugan (igan) gomutaurik zure (ire) bularrakaz ardaua baño obak: zuzenak maite zaitube (aube).

        4. Baltza naz baña ederra, Jerusalengo alabak. Zedarko dendak legez, Salomonen narrubak legez.

        5. Ez konsiderau baltxerana nazala zerren eguzkijak deskoloretu ninduban; neure amaren semiak gudatu eben nire kontra, imiñi ninduben mastijen zain: neure mastija ez neban zaindu.

        6. Erakutsi egidazu (egidak) zuk (ik) nire arimiak maite dabenak (juanak), nun larratuten dozun (duan), nun eguberdieria egiten dozun (duan), asi ez nadin (najadin) orron ibilten zure (ire) lagunen aldren ondoren.

        7. Ez badakizu (badakin) ó emakumeen artian guztiz ederra, urten egizu (egiñan), eta zuaz (ua) aldren oñatzen ondoren, eta larratu egizuz (egizan) zeure (eure) aumak artzañen txabolen onduan.

        8. Irudierazo zindudazan (indunadan), neure adiskidia, neure zaldidijari Faraonen burdijetan.

        9. Ederrak dira (ditun) zure (ire) matrallak, usatortoliarenak legez: zure (ire) iduna lepandiak legez.

        10. Urrezko katetxubak egingo deutsuguz (deunaguz), zidarrezko artxuz margandubak.

        11. Errege bere etzintokijan eguan artian, nire narduak emon eban bere usaiña.

        12. Mirrazko sortatxuba da nire maitia niretzat, nire bularren artian geratuko da.

        13. Ziprozko mordua da nire maitia niretzat, Engadiko mastijetan.

        14. Ai ze ederra zarian (azan), neure adiskidia, ai ze ederra zarian (azan!) Zure (ire) begijak usuenak dira (ditun).

        15. Ai ze ederra zarian (azan), neure maitia, eta abegi samurrekua! Gure oia loratsuba da (dok).

        16. Gure etxeen kapirijuak zedrozkuak dira (dituk) goiaspillatubak zipresezkuak.

 

BIGARREN KAPITULUBA

        1. Ni naz kanpoko loria, eta ibarretako lirijua.

        2. Lirijua arantzen artian legez, alan nire adiskidia alaben artian.

        3. Sagarrondua basuetako zugatzen artian legez, alan nire maitia semeen artian. Nai izan nebanaren keriziaren azpijan, jarri nintzan: eta aren frutuba gozua da nire eztarrijarentzat.

        4. Sartu ninduban ardauaren gelan, zuzendu eban nigan karidadia.

        5. Sendotu nagizube lorakaz inguratu nagizube sagarrez: zerren amodijoz kordebagatuten naz.

        6. Aren ezkerra nire burubaren azpijan, eta bere eskumiak laztanduko nau.

        7. Erregututen deutsubet Jerusalengo alabak, kanpuetako basauntzak, eta oreñak gaitik, arren ez dagizubela irakori, ez esnatu eragin bere maitia berak gura daben arteraño.

        8. Nire maitiaren boza, orra emen nun saltoka datorren mendijetatik, murubak igaroz!

        9. Basauntzaren, ta oreinkumiaren antzekua da nire maitia: orra emen nun daguan gure ormiaren atzian, mentanetatik begira, zursareetatik zelatan.

        10. Orra emen neure maitiak berba egiten deust: Jagi zaite (adi), arin egizu (egiñan), neure adiskidia, neure usua, neure ederra, eta erdu (ator).

        11. Zerren onezkero neguba igaro zan (zonan), eurija juan zan (zonan), eta aldendu.

        12. Lorak agertu ziran (ditunan) gure lurrian, podiaren eria etorri da (don): usatortoliaren boza entzuna izan da (don) gure errijan.

        13. Pikonduak motatu zituban (jitunan) bere uztapikuak: mastijak loretan emon eben (jonen) euren usaiña. Jagi zaite (adi), neure adiskidia, neure ederra eta erdu (ator).

        14. Nire usua arkatxeko zuluetan, arriesiko utsunian, erakutsi egidazu (egidan) zure (ire) arpegija, soñu egin begi zure (ire) bozak nire belarrijetan: zerren zure (ire) boza gozua da (don), eta zure (ire) arpeguija ederra.

        15. Atrapau egiguzubez mastijak lurreratuten ditubezan azeri txikitxubak: bada gure mastija loratu da.

        16. Nire maitia niretzat, eta ni neure maitiarentzat lirijuen artian larratuten dan arentzat.

        17. Eguna zabaldu, eta kerizak jausi ditezen artian. Biurtu zaite (adi): iruditu zakijuez (akijue), neure maitia, basauntzari, eta oreinkumiari Beterko mendijen ganian.

 

IRUGARREN KAPITULUBA

        1. Neure oian billatu neban gabetan neure arimiak maite dabena: billatu neban, eta ez neban aurkitu.

        2. Jagiko naz, eta inguratuko dot errija: kaleetatik eta plazetatik billatuko dot neure arimiak maite dabena: billatu neban, eta ez neban aurkitu.

        3. Aurkitu ninduben errija zainduten daben gordetzalliak: Ikusi badozube nire arimiak maite dabena?

        4. Piskatxu bat igaro nitubanian, aurkitu neban neure arimiak maite dabena: eldu neutsan: eta ez deutsat itxiko, arik eta sartu dagidan artian neure amaren etxian, eta ni egin nindubenaren gelan.

        5. Erregututen deutsubet, Jerusalengo alabak, kanpuetako basauntzak, eta oreiñak gaitik, arren ez dagizubela irakori, ez esnatuerazo bere nire maitia, berak nai daben arteraño.

        6. Zein da igoten daben au eremutik mirrazko, eta intzentzozko, eta usaingozogilliaren auts guztiko aromen keezko zigortxuba legez?

        7. Orra emen nun inguratuten daben Salomonen oia irurogei errutsuk Israelgo errutsubenetatikuak:

        8. Guztijak daukezala ezpatak, eta gudetarako guztiz ondo ikasijak: bakotxaren ezpatia bere istarraren gañian gabetako bildurrak gaitik.

        9. Bidekoe bat egin eban beretzat Salomon erregiak Libanoko zurakaz:

        10. Bere abiak egin zituzan zidarrezkuak, etzintokija urrezkua, igoeria purpurazkua: erdikua ezkutau eban amodijoz Jerusalengo alabak gaitik:

        11. Urten egizube, eta ikusi, Siongo alabak, Salomon erregia bere amak imiñi eutsan koroiagaz, aren ezkontza berbako, eta bere bijotzaren pozeko egunian.

 

LAUGARREN KAPITULUBA

        1. Ze ederra zarian (azan), neure adiskidia, ze ederra zarian (azan)! Zure (ire) begijak usuenak dira (ditun), barruban ezkutaurik daguana (jagonana) baga. Zure (ire) uliak, Galaadko menditik igon eben (jonenen) auntz aldrak lakuak.

        2. Zure (ire) agiñak, garbilekutik igon eben (jonenen) artaldi mostubak lakuak, guztijak ume bikijakaz, eta umebagarik ez da (don) euren artian.

        3. Zure (ire) ezpanak granazko lokarrija lakuak; eta zure (ire) berbaeria, gozua Granadiaren akatsa legez, alan dira (ditun) zure (ire) matrallak, barruban ezkutaurik daguana (jagonana) baga.

        4. Dabiden torria legez zure (ire) iduna, egiñik daguana (jagonana) baluartiakaz: milla ezkutu dagoz (jagozan) dingilizka beratatik, errutsuben arma aldra guztija.

        5. Zure (ire) bular bijak, lirijuen artian larratuten diran (ditunan) basauntzkume biki bijak lakuak.

        6. Eguna argitu, eta kerizak alde dagijen (jagijen) artian, juango naz (non) mirrako mendira, eta intzentzuaren murura.

        7. Guztijori zara (az) ederra, neure adiskidia, eta orbanik ez dago (jagon) zugan (igan).

        8. Erdu (ator) Libanotik, neure ezkongeija, erdu (ator) Libanotik, erdu (ator): izango zara (az) koronauba Amanako burubagaz, Sanir eta Ermongo tontorragaz, leoien kobauakaz, eta leoiarreen mendijakaz.

        9. Zauritu dozu (don) nire bijotza, neure arreba ezkongeija, zauritu dozu (don) nire bijotza zure (ire) begijetatik bategaz, eta zure iduneko ule bategaz.

        10. Ze ederrak diran (ditunan) zure (ire) bularrak, neure arreba ezkongeija! Ederraguak dira (ditun) zure (ire) titijak ardaua baño, eta zure (ire) ugentuben usaiña aroma guztijen gañetikua.

        11. Zure (ire) ezpanak, ezkongeija, abau erijua daukenak (jaukenak): eztija eta eznia zure (ire) miñaren azpijan: eta zure (ire) soñekuen usaiña intzentzuaren usaiña lakua.

        12. Ortu itxija zara (az), neure arreba ezkongeija, ortu itxija, iturri sillutuba.

        13. Zure (ire) motiak granadazko berjela sagarren frutubakaz. Zipruak narduagaz.

        14. Nardua eta azafraia, kañabera usaintsuba, eta kanelia, Libanoko zur guztijakin, mirria eta zabila ugenturik onen guztijakin.

        15. Ortubetako iturrija: Libanotik bultzadaka duazan (juazanan) ur bizijen pozuba.

        16. Jagi zaite (adi) Ifarra, eta erdu (ator) Egoia, zabiltz (abil) nire ortutik, eta erijo beitez beraren aromak.

 

BOSTGARREN KAPITULUBA.

        1. Betor nire maitia bere ortura, ta jan begi bere sagarren frutuba. Etorri naz (non) neure ortura, neure arreba ezkongeija, igitaitu dot (jonat) neure mirria neure aromakaz: jan dot (jonat) abaua neure eztijagaz; edan dot (jonat) neure ardaua neure ezniagaz: jan egizube, adiskidiak, eta edan egizube, eta orditu zaiteze, guztiz maitiak.

        2. Ni lotan nago, eta nire bijotza esna dago: nire maite ots egiten dabenaren boza. Idigi egidazu (egidan), neure arrebia, neure adiskidia, neure usua, neure orbanbagia: zerren nire buruba dago (jagon) iruntzez beterik, eta nire kartzetak gabetako tantaz.

        3. Erantzi dot (juat) neure tunikia, zelan jantziko dot (juat)? Garbitu ditut (jitubat) neure oñak, zelan zikinduko ditut (jitubat)?

        4. Nire maitiak sartu eban bere eskuba zulotik, eta nire erraijak ikaratu ziran bere ukutubagaz.

        5. Jagi nintzan, idigitera neure maitiari: nire eskubai erijen mirria, eta nire atzak mirra guztiz autuz betiak dagoz.

        6. Idigi neutsan neure maitiari neure atiaren txingeta: baña berak alde egin eban, eta igaro zan. Nire arimia urtu zan, berba egin ebaneko: billatu neban, eta ez neban aurkitu: deitu neutsan, eta ez eustan erantzun.

        7. Aurkitu ninduben errija inguratuten daben gordetzallak: jo ninduben, eta zauritu ninduben: eruan eusten neure mantuba murallen gordetzallak.

        8. Erregututen deutsubet, Jerusalengo alabak, aurkituten badozube nire maitia, arren adierazo dagijozubela amodijoz kordebagatuten nazala.

        9. Zelakua da (don) zure (ire) maitetuben maitia, ó emakumeen artian ederrena? zelakua da (don) zure (ire) maitetuben maitia, alako arrenakaz guri erregututeko?

        10. Nire maitia da zurija, eta gorrija, millen artian autuba.

        11. Bere buruba urre guztiz ona: bere uliak palmen motak legez, baltzak belia legez.

        12. Bere begijak usuak ur errekatxuben gañian legez, zeintzubek dagozan ezniagaz garbituta, eta egoten diran ur ugari arin duazanen onduan.

        13. Bere matrallak aromen larrintxu, usaingozogillak imiñitakuak legez. Bere ezpanak, lirijo mirrarik garbijena darijenak.

        14. Bere eskubak urrezkuak tornutubak, jazintoz betiak. Bere sabela marfillezkua, zafiroz apainduba.

        15. Bere ankak marmolezko abiak, imiñirik dagozanak urrezko ondopeen gañian. Bere edertasuna Libanorena, autuba zedruak legez.

        16. Bere estarrija guztiz gozua, eta guztija deseagarrija: alakua da nire maitia, eta bera da nire adiskidia, Jerusalengo alabak.

        17. Nora juan da (don) zure (ire) maitia, emakumeen artian ederrena? nora alde egin dau (jon) zure (ire) maitiak, eta billatuko dogu (jonagu) zeugaz (eugaz)?

 

SEIGARREN KAPITULUBA.

        1. Nire maitia jatsi zan bere ortura usain gozozko larrintxura, ortubetan larratutera, eta lirijuak artutera.

        2. Ni neure maitiarentzat, eta nire maitia lirijuen artian larratuten dabena, niretzat.

        3. Ederra zara (az), nire adiskidia, biguna, eta abegi gozokua Jerusalen legez: ikaragarrija ejerzitu gertuba legez.

        4. Aldendu egizuz (egizan) zure (ire) begijak ni gandik, zerren eurak egan eragin eusten (jeusten). Zure (ire) uliak dira (ditun) Galaadtik agertu ziran (jitunan) auntzen aldria legez.

        5. Zure (ire) agiñak garbilekutik igon eben (jonenen) ardijen aldria legez, guztijak ume bikijakaz, eta umebagarik ez da (don) euren artian.

        6. Granadiaren azala legez, alan zure (ire) matrallak zure (ire) ezkutukuak baga.

        7. Irurogei dira (ditun) erregiñak, eta larogei oe lagunak, eta neskatilla gazteen zenbatik ez da (don).

        8. Bat bakarrik da nire usua, nire onosua, bakarra da bere amarena, egin ebanarentzat autuba. Ikusi eben alabak, eta guztiz zorijonekua predikau eben: erregiñak eta oe lagunak bere alabau eben.

        9. Zein da doian au, egunsentija jagiten dan legez, ederra illargija legez, autuba eguzkija legez, ikaragarrija ejerzitu gertuba legez?

        10. Jatsi nintzan intxaurren ortura, ibarretako sagarrak ikustera, eta loratu ete zan mastija, eta motak urten ete eutsen granadai begiratutera.

        11. Ez neban jakin: nire arimiak ikaratu ninduban Aminadaben burdijak gaitik.

        12. Biurtu zaite (adi), biurtu zaite (adi), Sulamitia: biurtu zaite (adi), biurtu zaite (adi), begiratu dagizugun (daigunan).

 

ZAZPIGARREN KAPITULUBA.

        1. Zer ikusiko dozu Sulamitiagan, gudarijen aldrak baño? Ze ederrak diran (ditunan) zure (ire) pausubak oñetakuetan, Prinzipiaren alabia! Zure (ire) isterren giltzak, langilliaren eskuz egiñak izan diran (ditunan) eskuturrekuak legez.

        2. Zure (ire) zila uraska tornuban egiña, edari baga iñoz ez daguana (jagonana). Zure (ire) sabela gari muntoia lakua, lirijoz inguratuba.

        3. Zure (ire) bular bijak, basauntzkume biki bi lakuak.

        4. Zure (ire) iduna marfillezko torria lakua. Zure (ire) begijak Esebonen arrantzategijak legez, zeintzuk dagozan (jagozanan) aldriaren alabiaren atian. Zure (ire) surra Libanoko torre, Damaskoruntz begira daguana (jagonana) legez.

        5. Zure (ire) buruba Karmelo lakua: eta zure (ire) buruko uliak, erregeren purpura erreketan lotuba legez.

        6. Ze ederra zarian (azan), eta ze abegi gozokua, guztiz maitia, atsegiñetan!

        7. Zure (ire) luzeeria irudituten jako (jakon) palmiarenari, eta zure (ire) bularrak morduai.

        8. Esan neban (najonan): Igongo dot (jonat) palmara, eta artuko ditut (jitunat) beraren frutubak: eta izango dira (ditun) zure (ire) bularrak mastiko morduak legez: eta zure (ire) aoko usaiña sagarrena lakua.

        9. Zure (ire) estarrija ardaorik onena lakua, nire maitiak edateko, eta beraren ezpan eta agiñakaz miazketako duiña.

        10. Ni neure maitiarena, eta bere biurreria ni ganuntz.

        11. Erdu (ator) neure maitia, urten dagigun (jagijagun) kanpora, bizi gaitian (gajaitian) baserrijetan.

        12. Jagi gaitian (gajaitian) gosh mastijetarako, ikusi dagigun (jagijagun) mastija loratu ete dan (duan), lorak garautu, granadak loratu badira (badituk): an emongo deutsudaz (deuadaz) neure bularrak.

        13. Urriluak emon eben (juen) usaiña. Gure ateetan fruta guztijak dagoz (jagozak): barrijak eta zarrak, neure maitia, gorde deutsudaz (deuadaz).

 

ZORTZIGARREN KAPITULUBA.

        1. Nok emon ziñaike (einke) niri neure nebia neure amaren bularrak artuten, aurkitu zaidazala (aidala) kanpuan, eta mosu emon dagizudala (aijadala), eta onezkero ez naijala (najaijala) iñok desprezijau?

        2. Elduko deutsut (deuat), eta eruango zaitut (aut) neure amaren etxera; an irakatsiko deustazu (deustak), eta emongo deutsut (deuat) ardao ondubaren edarija, eta neure granaden mostua.

        3. Beraren ezkerra nire burubaren azpijan, eta aren eskumiak laztanduko nau.

        4. Erregututen deutsubet, Jerusalengo alabak, arren ez dagizubela irakori, ez esnatuerazo bere maitia, berak gura daben arteraño.

        5. Zein da igoten daben au eremutik, gozotasunez beterik, bere maitiari itsatsirik? Sagarrondo baten azpijan esnatu zindudazan (indunadan): an izan zan (zonan) galduba zure (ire) ama: an izan zan (zonan) indarrez galduba egin zinduzana (indunanana) (sic).

        6. Imiñi nagizu (nagin) silluba legez zure (ire) bijotzaren gañian, silluba legez zure (ire) besuaren gañian: zerren sendua da (don) amodijua erijotzia legez, gogorra zelua inpernuba legez: bere lanparak dira (ditun) suzkuak eta garrezkuak.

        7. Ur askok ezin eben (jonen) amatau karidadia, eta ibaijak bere ez dabe (jone) urpetuko: emongo baleu (balajon) bere gizonak bere etxeko izate guztija amodijua gaitik, utsa legez desprezijauko dau (jon).

        8. Gure aiztia txikija da (dok), eta ez dauka (jaukak) bularrik. Zer egingo deutsagu (jeutsagu) gure aiztiari berba egingo jakon (jakuan) egunian?

        9. Murallia bada (badon), egin dagiguzan (jagigunazan) bere gañian zidarrezko torretxubak: atia bada (badon) apaindu dagigun (jagigunan) zedrozko olakaz.

        10. Ni naz (nok) murallia: eta nire bularrak dira (dituk) torria legez, izan nazan (nuan) ezkero bere aurrian bakia aurkitu dabena (juana) legez.

        11. Baketsubak euki eban (juan) mastija, errijak daukazan (jaukazan) aregan: emon eutsen (jeutsen) gordetzallai; gizonak dakaz (jakazak) beraren frutuba gaitik milla diru zidarrezko.

        12. Nire mastija nire aurrian dago (jagok). Zure (ire) millak baketsubarenak, eta berreun beraren frutubak gordetan ditubezanentzat (jitubezanentzat).

        13. O zu (i) ortubetan bizi zariana (azana) adiskidiak aituten dabe (jone): entzun eragidazu (eragidan) zure (ire) boza.

        14. Iges egizu (egik) neure maitia, eta iruditu zakijuez (akijue) basauntzari, eta oreinkumetxubari usain gozuen mendijen gañian.

 

aurrekoa hurrengoa