www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Ipuinak
Juan Antonio Mogel
XVIII.mendea, 1995

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen egilea: Xabier Altzibar

Iturria: Ipuinak, Juan Antonio Mogel (Xabier Altzibarren edizio kritikoa). Labayru, 1995

 

 

aurrekoa hurrengoa

        66.

Txakur-katubak

 

                        (Ensayo de la Poesia bascongada en algunas Fábulas. 6)

                        (Ibañez de la Renteria, Fábulas en verso castellano. 3)

 

Txakur-katubak nok sinistu?

Egozan erretillu baten

alkarregaz bakez jaten;

eta ez zirian irritu.

Ugazabak laster deitu

eutsan gizon bati:

—«Erdu —dirautsa—, zegaiti

oneek gorroto izanik

alkarri, eta eukirik

jatorriz aserria,

zelan orain bakia

deuskube agertuten?

Ete deutsazu igarten

ipuin onek dinuana?

—«Bai, ene gizon laztana

—esaten deutsa deitubak—,

zer ezin leike ekandubak?

Biaztun bera eztitu,

gizon sutsuba otzitu,

aser erraza bigundu

eta okerrena zuzendu.

Au lei benetan oituriak

ta onian jardun guriak».

 

 

Txakurra ta katua

 

                        (Bizenta Mogel, Ipui Onac, 5)

 

Txakur-katuak, nork sinistu?

Zeuden bein erretillu batean

alkarrekin jaten pakean,

ta ez ziran batere tximistu.

Etxeko jaunak bertatik

auzokoai, erakusteko zergatik,

deiturik, abiatzen zaie esaten:

—«Nola ez dituzute ekusten

etsai gogor bi paketurik,

eta mai batean alkarturik?

Txakur ta katua adiskide,

balira bezela senide?

Zer egin ez lezake ekanduak,

eta gauza batera oituak?

Beazuna bera eztitu:

gizon sutsua otzitu:

Aserre erraza bigundu:

okerrena ere zuzendu».

 

 

Txakur-katu adiskideak

 

                        (J.M. Zabala, Fábulas en dialecto Vizcaino)

 

Txakur-katuak —nok sinistu?—

egozan bein erretillu baten

alkarren bakean jaten,

ta etzirean ezer kiskitu.

Etseko jauna bertatik

auzokoai esateko zegaitik,

deiturik, asten jake esaten:

—«Ta, ez dozuez ikusten

arerio bi baketurik,

eta mai baten alkarturik?

txakur katuak, ta adiskide,

balira legetxe senide?

Zer egin ez leike ekanduak,

eta gauza batera oituak?

Beaztuna bera eztitu:

gizon sutsua otzitu:

aserre erraza bigundu:

okerrena bere zuzendu.

 

 

Txakurra ta katua

 

                        (J.A. Uriarte, Poesia bascongada, 8)

 

Txakurra ta katua, nok sinistu?

Egozan bein erretillu baten,

alkarregaz bakian jaten,

eta ez zirian bat bere aserratu.

Etxeko jaunak beriala deitu

eutsan ikusteko auzoko bati.

—«Erdu ona —dirautsa—, zergaiti,

oneek alkar ikusi ezinik,

txakur ta katu izanik,

ta jaten ontzi batetik?

Ez ete deutsazu zuk igarten,

ipuin onetan zer dan adituten?».

—«Bai, bai, neure gizona

—esaten deutsa deituak—,

zer egin ez leike ekanduak?

Biaztuna bera eztitu:

Gizonik sutsuena otzitu;

aserratuten erraza bigundu:

ta okerrena bere zuzendu.

Au egin leike egijaz oituriak

Eta gauza oneetan jardutiak».

 

aurrekoa hurrengoa