www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Testamen berriko historioa
Bernard Larregi
1777

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Testamen Çaharreco eta Berrico Historioa (Bi-garren liburua). Bernard Larreguy. Fauver-Duharte, 1777.

 

 

aurrekoa hurrengoa

XXXI. KAPITULUA

Aberats gaixtoa

Luc. 16.

 

        Jesu-Kristok irakhatsten daroku arbuiatzen aberatstasunak. Huna hortakotzat ekhartzen duen exenplu bat ikharatu behar gaituena. Mintzo da bi gizonez, eta dio hetarik bat hagitz aberatsa zela, guzia bere buruaz hartua, atseginetarat emana, ederki yauntzia; eta mahain ona zadukana; ordean ondikoz! gogorra pobreen alderat. Bigarren gizona zen, dio Jesu-Kristok, zauriz guzia maldatua, aberats haren athean zatzana, eta haren mahainetik erortzen ziren ogi paphurren eske zagona: dohatsu oraino izan balu laguntza xume hura hagoan bizitzekotzat: ordean dena ere ez zitzaion ematen. Etzen aberatsaren etxean atseginik eta dostatzerik baizen; nausi bihotz gogor haren zakhurrek urrikalmendu gehiago agertu zuten pobrearen alderat; ezen noizetik-noizerat limikatzen zituzten haren zauriak.

        Horra bi gizon elkhar guti iduriak, bata, munduaren arabera, dohatsu bizi zena, eta bertzea urrikaltzeko zena. Ordean ederrets dezagun Jaunaren probidentzia saindua, eta haren zuhurtzia miragaria gerthakari guzietan. Pobre hura hil zenean gosez eta miseriaz, haren heriotzea preziatua aurkhitu zen Jainkoaren begietan: aingeruek eraman zuten haren arima bakearen eta bozkario guzien ithurburu dohatsu baterat. Aberatsa ere hil izan zen handik laster. Ala bertzelakoa izan baitzen haren heriotzea! Pobrearena zorionezkoa bezain ondikozkoa gerthatu zen harena. Aberatsaren gorputz guriki haziak harrak bazkatzen zituen denbora berean, haren arima dohakabea erretzen hari zen su lametan. Aberatsak ikhusi zuen, gogoz, Lazara, Abraham Patriarkaren aldean, deskantsu handi batean, eta gozatzen zela orduan arima yustuak mundu huntarik lekhora, gozatzen ziren dohatsutasun guziaz.

        Aberatsaren bihotz-mina eta desesperamendua emendatu baizik etziren ikhusteaz Abraham eta Lazara nahikara guzien erdian, eta bere burua tormenta izigarritan phulunpatua. Abiatu zitzaion Abrahami, nigar eta marrasketan, othoitz humil hunen egiten: aita Abraham, duzun nitaz urrikalmendu sutan natza. Egor diezadazu Lazara, guzti beza bere erria urean, eta artik beza xorta bat ene mihiaren gainerat. Balinba izan araziren diozu laguntza xume hau alde guzietarik erretzen hari den dohakabe bati! Urrun da Abraham erori baitzen Lazaraen othoitzetarat; aitzitik mintzatu zitzaion hitz min hautaz: ene semea, orrhoit zaite atseginpean eraman duzula zure bizi guzia, eta Lazarak bizitze triste eta nekhatu bat eraman duela. Orai bertzela dire gauzak, haren aldia da bozkariatzeko, eta zurea pairatzeko: ez duzu zeren iguriki arinduren darozkitzula zure tormentak; ezin ere egin dezake. Hulako moldez gare elkhar ganik hastanduak, non nihor ezin baidohake hemendik zu zaren lekhurat, ez eta ethor hortik huna.

        Bederen erran zion Abrahami aberratsak, hel-araz ezazu (errekeritzen zaitut), Lazara ene aitaren etxerat, ene bortz anaiei erraterat zer hersturetan edireten naizen, hek ere ez ditezentzat ethor enekin batean su huntan erretzerat. Abrahamek ihardetsi zion: eskutan dituzte Moisen eta Profeten liburuak; ez dute bertze deuseren beharrik: aski dute egitea nausi hek irakhatsten diotzotenak: entzun betzate, eta salbatuko dire. Ez, aita Abraham (zioen oraino aberats gaixtoak) ez da aski zuk diozuna egitea. Hel baledi hillen artetik norbait ene haurridetarat, eta erran baliozate zer zorigaitz dagon hekientzat, dudarik batere gabe, yar litezke ikharan, eta egin lezakete peitentzia. Enganioan zara (ihardetsi zion Abrahamek) Moise eta Profetak entzun nahi ez dituztenek ez lukete sinhetste gehiago hil biztu baten erranetan.

        Nor dagoke laztu eta ikharatu gabe orhoitzean badela ifernu bat; erran nahi da, su bat Jainkoak bere aserradura sainduan, eta bere bothere guziaren hedaduran biztu izan duena bekhatoreari yazarteko, eta haren punitzeko! Ala urrikaltzeko baida arima damnatua! Suzko itsaso ondorik gabeko hartan datza phulunpatua: sua dario alde guzietarik, eta haren tormentak oraino gehiago emendatzen dituena da yakitea baliatu behar bidean Jainkoak zeruratzekotzat eman zion denboraz, iragan duela denbora preziatu hura bere Salbatzaillearen ofentsatzen, eta bere burua behin bethikotzat galtzen.

        Non zen, erranen du arima damnatuak, non zen ene adimendua? Non zen ene buruari zor nioen, eta ekharri behar nion amudio zuhurra? Sinhetsten nuen bazela ifernu bat, bekhatu mortal bakhar bat aski zela harat kondemnatua izatekotzat; eta atsegin iragankhor, eta ohore zoro batzuen ondoan ibilli naiz bada! Jaunaren graziari, kontzientziako boz ixillari, abisu eta exenplu salbagarriei; hitz batez, ukho egin diotet bada zerurat hel-araz nintzaketeien laguntza guziei!

        Erre behar izatea ifernuko zolan munduan oren iragaten den bezanbat mendeez, hainitz laite, eta iraupen hunek baluke zertaz yar-araz bat bedera ikhara handienean: zer izanen da bada erre beharko denean su lametan itsasoan ur xorta, udan, haritzetan hosto, eta lurren hare izpi bezanbat milla million mendez! Zer diot? Zer dire hauk guziak eternitatearen aldean? Deusere. Urtheak, millionka, iraganen diren buruan, egundaino bezala, hasi beharko da berriz erretzen.

        O! zuek egia erdiragarri hauk irakurtzen eta entzuten ditutzuenak, sarthuko ahal zarete zuen baitan; urrunduko ahal zarete ifernurat daraman bide gaixtotik; altxaturen ahal ditutzue zuen bihotz eroriak Jainko maitea gana, gozatzekotzat, eternitate guzian, arima hautetsientzat aldaratua den zeruko zorionaz.

 

aurrekoa hurrengoa