www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Maria birjinaren hilabetia
Emanuel Intxauspe
1894

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Maria Birjinaren hilabetia, Michel Inchauspe. Pauen Vignancou, 1894

 

 

aurrekoa hurrengoa

HOGEIETABOSTEGERREN EGÜNA

 

Maria Khürütziaren hoinetan

 

Venite et videte si est dolor sicut dolor meus..

Hüllant ziteie eta ikhus azie badenez
dolorerik enia bezalakorik.
(Jerem. thr. 1. 12)

 

        Ezta amarik bere semia maite ükhen dianik, Maria Birjinak Jesüs bere Seme dibinoa maite ükhen dian bezala; ezpeita semerik Jesüs bezain hunik, Jesüs bezain maithagarririk eta perfeitik, ez eta amarik Birjina Maria bezain bihotzberarik. Eta Ama harek ikhusi dü bere Semia, bere büria beno maitiago diana, gizonen salbatzera jin zen Jinko Seme, haren sabelian gizon egina; ikhusi dü khürützian hedatürik; eta han, haren eskiak eta zankhoak itze handi batzüz krüdelki zilatürik. Ikhusi dü khürützen gainen, itze hetarik xilinxan, haren khorpitza altxatürik zeliaren eta lürraren artian. Ama bihotzbera harek senditü dütü bihotzian bere Seme Dibinoak khorpitzian sifritü dütian oiñhaze güziak; aski handi beiziratekian haren milatan hilerazteko. Haren bihotza ürratürik zen, xehekatürik, marrüskatürik; bena nahi zian sofritü; nahi zen jüntatü bere Seme Salbazaliari; harekin eskentü nahi zen bitima bezala Jinko Aita zelükoari, gure bekhatien arraparatzeko, guri zelüko gloriala heltziaren merezitzeko. Eta holan gure arrerostia harek ere merezitü dü kreatürak merezitzen ahal dian bezainbat; eta hartakoz ere deithürik da gizon-kentiaren Arrerosliaren khidia edo arrerosle-lagüna, (corredemptrix). Hartakoz ere bere Semiak ordian eman zeikün Amatzat; harekin han bizitze berriala, bizitze bethierekoala sorthü beikütü. Dolore gabe sorthü zian Jinko Salbazalia; bena gützaz, gü bekhatoriak beikinen, gützaz amatü da dolore handienen sofritzez. — Geroztik, o Maria Birjina, deitzen ahal zütügü gure Ama, zure Semiak erran beiteizü, Jondane Johaneren personan, gü oro erakusten gintzeitzülarik: horra zure semia; eta guri: horra zure Ama.

        Arren Ama zütügü, o Maria Birjina; bena dolorezko haurrak gütüzü, sofrimentü handienetan gützaz amatü beitzira. O Maria, othoi, egon zite gure Ama, eta hortako egizü egon gitian gü bethi zure haur. Zure haur egonen gütüzü, bekhatiari ihes egitez; — bekhatiak khentzen beiteikü Jinkoaren haur kalitatia eta debriaren haur egiten beikütü. Arren, o Ama maitia, begira gitzatzü bekhatialat arraerortzetik; egon gitian bethi Jinkoaren haur eta zure haur; eta dei ahal zitzagün bethi: gure Ama maitia; eta zük zure aldetik, dei ahal gitzatzün: ene haur maitiak.

 

 

Istoria edo gerthaldia

 

        Maria Birjina gure Ama da, eta egün oroz erakusten dü zonbat handi den haren amurioa, khiristi fidel haren haurren eretzian. Maria Birjinaren zerbützari eta maithazale handienetarik izan da Alphonsa Rodriguez dohatsia, Jesuiten konpañakoa. Ezpeitzian ükhen hatsarretik eskola handirik, lanetako frera edo aneietarik zen, eta lüzaz bortha zaingoa egin zian. Hanitz maite zian Maria eta Arrosarioaren üngüratzia zen haren siratsik handiena. Maria Birjina hanitz aldiz agertü zeion sokhorritzera eta konsolatzera. Demonioak haren bekhaitz beitziren, eta Jinkoak üzten beitütü zonbait aldiz bere zerbützari handienen garrazki therritatzera, egün batez eskaler bat behera arthiki zien; oihü egin zian Maria Birjinari eta ez-zian batere minik hartü. — Bestaldi batez gogoan ezari zeion debriak, egün batez bide xüxena ütziko ziala eta izanen zela bethikoz damnatürik. Lotseria handi batek hartü zian, eta ez-ziokian irax bere gogotik damnatürik izan behar zialako phensamentia. Bena bere etsimentü lazgarrian oihü egin zeion Mariari: O Maria, o Ama Maitia, othoi, hel zakitzat! Maria agertü zeion, argi eder batez üngüratürik eta erran zeion: heben nük, Alphonsa, ene semia, eta eztük deusen lotsarik ükhen behar, ni hirekin naikeiano. — Eta hainbesterekin izidürak oro ohiltü ziren haren gogotik eta bake handi bat haren bihotzian sarthü zen.

        Beste egün batez arima tristeziaz eta erreusdüra handi batez betherik, egotxirik eta ezintürik beitzagon, Demonioak erran zeion: non dük orai, hire Maria? bena hainbesterekin argi handi batek bethe zian haren khanbara, eta demonioak eta Alfonsaren tristürak algarrekin ezabatü ziren.

        Zahartürik zen eta bere Aitzindariak igorri zian egün batez, hürrün eta lekhü gora batetan zen gaztelü batetara. Ezin heltüz izerdi oro hur zen; eta ezinago nekez zebilan. Jin zeion Maria; txükatü zeitzon bere izerdiak ama batek bere seme maitiari bezala; eta memento hartarik, bere zankhoak azkartürik eta zalhetürik ediren zütian; eta ehiki ürhentü zian bere bidajia.

        Behin bere debozioniaren berotarzünian Alfonsak erran zeion Maria Birjinari: bazakit, o Ama hona, maite naizüla; bena uste dit nik zü maiye zütüdan, zük ni maite naizün beno haboro; — Maria Birjinak ihardetsi nahi ükhen zeion eta erran: Alfonsa, ene semia, jakin ezak hik enetako duian amurioa, nik hiretako düdanari konparatürik, eztala hur txorta bat beno haboro itxasoaren althian.

 

 

aurrekoa hurrengoa