42
IHIZIAK IZURRIAZ ERI

                Min tzar bat, izigarria,

                Zeru-khexuk igorria,

        Lurreko gaiztokerien zehatzeko,

        Izurria (bere izenaz deitzeko)

        Aberaxzale Iferniaren,

        Ihizier gherla ari zen eghiten.

        Hilzen etziren ez guziak;

        Bainan oro ziren honkitiak

                Bat etzen agheririk

                Bizi nahi zuenik;

                Etzen ez, jaki honik

                Haiek gutiziaturik.

        Oxoak, haxeriak etziren

        Janhari beha nihon egoiten;

        Urzo-aphalak hegaletan

        Elgar ganik hurrun zoatzan.

                Adio amodioak

                Eta boztarioak.

        Lehoak konseilua bildurik

        Erran zeion: egun uste dut nik,

                Adixkide maitiak,

                Min hau honat zeruak

                Utzi duela jitera

                Gure oghenen ikhuztera.

        Gaixtoena gutan denik hil dadila

        Zeruaren emarazteko behala.

                Heldu bada gu guziak

                Ordin ghirate sendotiak.

Zaharrek diote, izurri denboran,

Besterenzat norbait hil dela batzutan.

        Ezkitiren gu beraz engana,

        Soghin dezagun bihotzin barna.

        Gossiaren nik ja hilzeko

        Xikiro hanitz dizit erho.

        Eni zer oghen eghin zeiten!

                Oghenik batere.

                Zenbait alditan ere

Arzain araghi ari izan niz jaten.

                Behar bada arren

                Besterenzat ni niz hilen.

        Bena, nik uste dut, behala

        Bakoitxak behar lukiela

                Bere bihotza ikhertu,

                Nik eghin dudan bezala.

        Bakoitxak nahi izan behar du

                Xuxenki hil dadila

                Oghenxuenik nor dena.

                —Jauna, dio haxeriak,

                Erreghe honeghi zira;

                Zure erreligioniak

        Eghiten zitu xuxen sobera.

                Zer! ahari jatea,

                Gente gaixto eta astotik,

                Oghen handia deia?

        Ez, ez, eghin zinuzten, jauna

                Ohorerik handiena

                Haien karraskatzian

                Zure hortzen artian.

Arzaiñak aldiz, ahal diot erran,

Gaizki handienak merexi zutian,

        Zeren beitzen gente hoietarik

        Ihizietan botere duenetarik.

        Hola zen haxeria minzatu.

        Lauzenkariek zuten laidatu.

        Loxak etzutien utzi hartzaren,

                Tigroaren eta ghehienen

                Oghen handien ikhertzera.

                Bakoitxaren erranera,

                Aharrari guziak,

                Baita ere txakurrak

                Ziren saintuñoak.

        Astoa jin zen bere thornian

                Eta erran zian:

        Orhoit niz aphez-sorho batetik

        Urhaxez urhax nindoelarik,

        Gossiak, belhar freskak,

        Eta arauz debru arimak

                Nahierazirik,

        Sorho hartako belharetik

        Mihitaño bat muztu nuela nik.

        Enuen dretxorik hortako,

        Eghiaren hemen erraiteko.

        Hitz hoietan guziak astoari

        Oghen emaiten dirade ari.

        Oxoak elhestan ikhassirik

        Animale madarikatutik,

        Ilhe menx, hasteridun hortarik

        Min guziak ziretzela jiten,

                Hasten da erraiten;

                Eta gheroz hilari

                Behar zutela igori.

                Astoaren oghenñiak

        Merexitu zituen urkabiak.

                Oi, besteren

                Belhararen

        Jatea, zer gaizki handia!

        Hilziak berak gaixtokeria

        Ziokan phaka doidoia.

                Astoari onghi

                Zioten erakutxi.

Azkhar edo flaku hizaten bezala

                Jakinzak, adixkidia,

                Hau duk gure izatia,

Khortian xuri edo beltz eghinen hutela.