www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Jesu-Kristo, eta Birjiņa txit santaren misterioen, eta beste zenbait gauzen gaņean erakusaldiak
Juan Bautista Agirre
1817, 1850

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Eracusaldiac, Juan Bautista Agirre (faksimilea). Hordago, 1978

 

 

aurrekoa hurrengoa

AMAIRUGARREN ERAKUSALDIA

 

Zeñ gauza gaizto, eta samiña dan guk gure Jaun, eta Jaungoikoa bekatuagatik utzitzea, ederki adirazten digue Jesusek Pasioko denboran igaro zituan neke izugarriak, ala barrengo aldetik, nola kanpotik. Barrengo nekeak izango dira gaurko Erakusaldiaren gaya.

 

Dereliquisli Dominion Deum tuum...
scito, et vide quia malum, et amarurn est,
reliquisse te Dominum Deum tuum.
Jerem 2.

 

        Utzi dezu, Kristaua, utzi dezu zure Jaun, eta Jaungoikoa, eta ez dezu oraindaño aldegin nai izan bekatutik; etzera biurtu zere Jaun, eta Aita onagana. Jakizu bada, eta ekusi ezazu gauza gaizto, eta samiña dala, zuk zure Jaun, eta Jaungoikoa utzi izan dezun eran utzitzea. Scito, et vide, quia malum, et amarum est, reliquisse te Dominum Deum tuum. Ala esaten digu Jeremias Profetak. Aditu dezu len, nola gure lenengo gurasuak bekatuan erori ziran, Paradisuko arbola baten fruta debekatua jaten zuela, eta zeñ ondoren samiñak etorri ziran, eta datozen bekatu artatik. Aditu dezu, zer asmatu zuan Jaunaren Ontasun, eta Urrikimentuak, gu Zerurako bidean berriro ipintzeko, eta zan Trinidadeko bigarren Persona Aita Betikoaren Seme bakarra Zerutik lurrera jatxitzea, gizon egitea, eta Adanen, eta gure bekatuen zorra pagatzea. Eta gu bekatutik ateratzea, eta Zerurako bidean ipintzea ainbeste kosta bazitzayon Jaunari, zeñ gauza gaizto, eta samiña izango ez da bekatua? Ez dezu, bekataria, egi au ongi ezagutzen? Atoz bada nerekin, eta begiraldi bat eman degiogun, Jesus onak Pasioko denboran gure bekatuakgatik igaro zituan nekeai, bada oek argiro adirazten digue; zer dan Jauna utzitzea, edo bekatuari leku ematea. Jesusek Pasioko denboran igaro zituan nekeak batzuek dira barrengoak, besteak kanpokoak: eta barrengoak izango dira gaurko Erakusaldiaren gaya. Asi gaitezen bertatik.

 

* * *

 

        Trinidadeko bigarren Personak edo Aita Betikoaren Seme bakarrak bere gañ artu zuan Adanen, eta gure bekatuen zorra; eta denborak bete ziranean jatxi zan Zerutik, edo egin zan gizon Birjiña txit Santaren sabelean Espiritu Santuaren graziaz, azkeneko Erakusaldian aditu zenduen bezala. Arriturik geratzen da Eliz Ama Santa, begiratzen duanean, Jaungoiko Guzialduna aur biurtu, eta Birjiña txit Santaren Sabelean egon zala, jayo arteko denboran: Et tu non horruisti Virginis uterum! Jayo zan, eta ogei, ta amairu urte igaro zituan gizonen artean, Zerurako bidea erakusten, ala itzez, nola obraz. Alderatu zan, gugatik bere bizitza emateko denbora. Ostegun Santu arratsean egin zuan Apostoluakin, legeak agintzen zuan aparia: gañez egin zion naigabeak, ekusirik, bere Apostoluetako batek saldu, eta bere etsayen atzaparretan ipiñiko zuala: garbitu ziezten oñak, eta eman zien Aldareko Sakramentu miragarria. Irten zan Jerusalendik Getsemaniko baratzara, Pasioko neke izugarriai ekitera: eta guri ongi nayez igaro zituan, benikbeñ, bere biotzean; eta au da gaur ekusi bear deguna.

        Getsemaniko baratzaren sarreran esan zien Apostoluai: Zaute emen, nik nere Aitari otoiz, edo orazio egiten diodan bitartean. Sedete hic donec orem. Sartu zan aurreraxeago, S. Pedro, Santiago, eta S. Juan berekin zituala. Bereala asi zan, bere barrengo nekea arindu nayez dabillen baten eran, eta esan zien iru Apostoluai: Illuntasun, eta tristurak inguratua dago nere biotza, alako eran, non iltzeko zorian nagoala deritzadan: Tristis est anima mea usque ad mortem. Zaute zuek emen, baña zaute ernai: Sustinete hic, et vigilate.

        Badijoa barrenago, eta bere iru Apostoluetatik ez urruti jartzen da auspez lurraren gañean. Ay, nere Kristaua! Nork esan eta nork ezagutu ere, zer nekeak daramazkian Jesusen biotzak une onetatik aurrera! Ekusten ditu bere animako begien aurrean munduaren asieratik orduraño egin ziran, eta munduaren azkeneraño egingo ziran bekatu guziak. Ekusten du guzien, eta bakoitzaren itsustasuna, eta guziak bere gañean dauzkala. Nastu, eta asaldatu zion barren guzia bekatuen pilla izugarri onek, edo Dabidek deitzen dion bezala bekatuen ujolak: Torrentes iniquitatis conturbaverunt me. Ekusten du Juduen arteko Jaunak, eta Judas, gorrotoaren sua dariezala, zeñ ernai dabiltzen armadunen billa Jesus artzeko: Inguratu naue zezen sendo, edo gizenak: tauri pingues obsederunt me: Nigana datoz, beren autzarrak zabaldurik, eta leoi baten eran orroaz izutu nai ditue bazter guziak: Aperuerunt super me os suum, sicut leo... rugiens. Ekusten du, Judas doakabea, bere mayean ainbeste denboran iduki, eta bere Apostolu egin duan gizona, gogortu dala bekatuan, eta lenago urkatuko duala bere burua, ezen ez utzi bere bekatua. Ekusten du, Juduak, Salbatzallearen itxedoten, eta Jaunari oska bizitu baziran ere, banakaren batzuez kanpora, gañerakoak ez duela beren Mesias, edo Salbatzalletzat ezagutu nai izan: eta itsumen onetan iraungo duela munduaren azkeneko denboretaraño. Ekusten ditu, Birjiña txit Santaren, Martiri, eta anima onen neke, eta naigabeak. Ekusten du, gure animen onerako utziko zituan Sakramentuak biurtuko ginduala gure animen puzoi, eta Sakramentu miragarri orretan ekusi bearra zala bidegabe guziz itsusiak, ez Judu, hereje, eta fedegabeen aldetik bakarrik, baita Kristauetatik ere. Ekusten du, gu Zerurako bidean ipiñi nayez, ainbeste neke, eta gurutzeko eriotza igaro arren, gutxi Zerurako zirala: eta au zan naigabe guzien artean samiñena, eta izugarriena.

        Nola geratuko zan Jesusen biotza, ainbeste gauz izugarri ikusi ondoan? Ay! Jaungoiko guzialduna bazan ere, gizona zan bezanbat ikaratu zan: Caepit pavere. Inguratu zuan berriro illuntasun, edo tristura andi batek: Caepit contristari. Len Pasioko neke, eta oñaze guziak egarri andi batekin nai zituan eta atsegin andia artu zuan alderatu zanean denbora: Desiderio desideravi; baña oraiñ ezin gogoan sartu zayo Pasioko kaliza: Caepit taedere. Neke izugarri onetan nori deituko dio? Deituko ote dio bere Jaungoikotasunari? Baña Jaungoikotasunak utziko du bere nekean, zeren bere gañ artu zuan gure bekatuen zorra, eta oni eranzun bear dion. Onetan egin zuan Jaungoikotasunak mirari andi bat; Jesusen gizatasunak alabaña, Jainkotasunarekin bat egiña zegoanak bezala, berez ezin ekusi zezakean onelako beldur, illuntasun, eta nekerik, baña neke oen artean utzi zuan Jainkotasunak gure bekatuen zorra atera zezan. Nori deituko dio bada Jesus onak, neke oek arintzeko? Deituko ote die Apostoluai? Deitu zien beñ, ta berriz, baña lo zeuden, eta esnatuta ere arriturik, eta zer esan etziakiela geratu ziran. Begiratu nuan, dio Dabiden autik; begiratu nuan alde guzietara, eta etzan neretzat laguntzallerik: Circunspexi, et non erat auxiliator: ez nuan arkitu nere nekea arindu nai zuanik: Sustinui, qui consolaretur, et non inveni.

        Ekusirik Jesus onak bere burua estutasun onetan,asi zan bere Aitari otoiz edo orazio egiten, eta egin zuan iru aldiz. Nere Aita, esaten dio; Pater: al bada igaro bedi Pasioko kaliz samiñ au nik edan gabe: Si posibile est, transeat a me calix iste: baña egin bedi, ez nere gizatasunak berez nai lukean eran, baizik zuk nai dezuna, eta zuk nai dezun bezala: Verumtamen non sicut ego volo, sed sicut tu. Etzion Aitak bere erregua aditu, pasioko kaliza ez igarotzea eskatzen zuan aldetik. Jarri zan bigarren aldian lengo erregua bera egiten; estutzen, eta nekatzen zuan alabaña bere biotzeko illuntasun, eta tristura izugarriak; baña etzion Aitak aditu bigarren erregua ere. Jarri zan irugarren aldian, eta luzaro egon zan Aitari erregutzen. Aita nerea, esaten dio: Pater: al bada, igaro bedi Pasioko kaliza samiñ au, nik edangabe: baña egin bedi, ez nik nai dedan eran, baizik zuk nai dezun bezala. Ainbesteraño erazeki zitzayon Jesusen biotzari Jaunaren, eta guganako amorioan, non geratu zan argizagi urtua bezala, Dabidek dionez: Factum est cor meum tanquam cera liquescens. Zer geyago? burutik oñetaraño jarri zan odolezko izerditan: Et factus est sudor ejus, sicut guttae sanguinis decurrentis in terram (Lucae 22). Iltzeko zori, edo agonian jarri zan; orduan Aitak bidaldu zion Aingeru bat, arindu zion bere nekea, eta alaitu zuan Pasioko neke izugarriak igarotzeko.

        Ekusten dezu, Kritaua, zer nekeak igaro zituan Jesusen biotzak Adanen, eta gure bekatuen zorrak ateratzeko? biotzetik joyotzen dira bekatu-mota guziak: eta Jesusek bere biotzean igaro nai izan zituan lenengo lekuan bekatu-mota guziai dagozten nekeak: eta esan diteke, Jesusen barrengo nekeak andagoak, eta geyago izan zirala kanpotik igaro zituanak baño.

        Atozea oraiñ bekataria: au onela izanik, zeñ gauza gaizto, eta samiña izango ez da guk gure Jauna utzitzea, eta beraren kontra bekatu egitea? Eta ez ote zera oraiñ ere biurtuko zure Aita onagana? Ea, erabaki dezagun noizbait benaz, bekatutik betiko aldegitea, eta bizi gaitezen Jesusen lege Santak erakusten digun eran. Onela iristsiko degu betiko bizitza. Amen.

 

aurrekoa hurrengoa