www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Aurrekoetxea, G. eta Videgain, X.: Haur prodigoaren parabola Ipar Euskal Herriko 150 bertsiotan. 2004

 

aurrekoa hurrengoa

[1325]

Canton de St Etienne de Baïgorry

Commune d'Urepel

Haür prodigoa

 

        1. Guiçon batec etçouen bi sémé baïcic. Gasténac erran cion béré aïtari: «Ordu da içan nadin neuré nagoussi, éta içan déçadan dirou. Béhar dout hémendic youan ahal içan éta baster ikhoussi. Çathi çaçou çouré ontassouna éta émaçout cer éré ukhan béhar baïtout». Baï éné séméa, dio aïtac, nahi doucan béçala. Gachto bat hiz, éta gastïgatia içanen hiz. Guéro çabaltcen douélaric tiran-t bat çathitou cian béré ontassouna éta éguin citian hartaz bi pharté bardinac.

        2. Handic égoun gouti, sémé gachtoa yoan cen herritic fierraen éguinez éta erran gabé adio néhori. Trébésatou cian hanitz larré, oïhan, uhaïtz, éta yin cen hiri handi batéra non despendiatou baïtçuen béré dirou goucia. Cembaït hilabétéren bourouan béhar oukhan citian saldou béré arropac émasté çahar bati éta béré bouroua arkhilatou mouthil içatéco: igorri çouten alhorrétarat han astoen éta idien çaïntcéco.

        3. Ordouan içan cen arras dohacabé. Etçouén guéhiago ohantcéric gaüas lo éguitéco ez éta souric bérotcéco hotz éguiten couélaric. Bacian batçouétan haïn gossé handia non gogotic yanen baïtçouen assa osto eta fruitou ustel cerriec yaten ditousténétaric, baïnan néhorc etçacon émaïten déoussic.

        4. Gaü batez tripa hutsa, outzi cian béré bouroua érortcéra yar alkhi baten gaïnéra béhatcen çouélaric leihotic ahinki hégaldatcen cien chorier. Guéro ikhoussi citian aguertcen cérouan ilharguia eta içarrac, eta erran çouén béré bourouari nigarrez: Han éné aïtaren etchéa béthéa da mouthilez çoïnec baïtuté ogui eta ardo, arraütce eta gazna nahouten béçaïn bat. Dembora béréan ni gossès hiltcen niz hémen.

        5. Eh bién! alchatuco niz, yoanen niz aïtaren édiéïtéra éta erranen dacot: Eguin nian békhatu bat nahi içan cintudanian quitatou. Hoben handia içan nian éta béhar naüçou gastigatou; badakit hori ongui. Ez néçaçula deitha guéhiago çouré séméa; ékhar néçaçou çouré cerbitchari ménosséna béçala. Hobendóun nintçan, baïnan hiratcen nintçan çouré ganic hourróun.

        6. Aïta béré baratcian cen béré loren hourstatcia acabatcen çouéla; biyitatcen citouen sagartciac éta mahatxac. Noïz eta éré ikhoussi baïtçuen bidéaren gaïnéan heldou céla béré séméa déna icerdis éta erhaütsès estalia, isterra herrestaca doïdoïya sinhetsi ahal içan çouen. Galdéguin çouen béré bourouari béhar çuénez gastigatu ala barkhatou. Azkénéan, nigarrac béguiétan hédatou çascon bessoac, eta béré bouroua botatcen çouélaric haren léphora éman çacon moussou handi bat.

        7. Guéro yar araci çuen béré séméa; deithatou citian béré yendéac éta aüçouac: «Nahi dout maïthatou léhen béçala haür gaïchoa, erran céren bildiac içan ciren béçaïn laster. Aski gastigatia içan da: Néhorc eztéçacola éguin orai erréprotchu bat éré. Çatosté ikhoustéra. Ekharrocoué fité bestiment poïllit bat; écarrocoué éhastun bat éhian éta çapéta berriac oïnétan. Hartcen ahal ditousketçoue éré oïllar ahatiac éta ékhartcen hilcéco hon den aretché bat: Edanen dougou, yanen elgarrékin éta éguinen besta handi bat».

        8. Çerbitchariec obéditu cioten béren nagoussiari éta éçarri çuten tafaïlla éder bat mahaïnaren gaïnéan. Dembora béréan sémé guéhiéna itçoultcen cen ihicitic béré tchacurrékin. «Cer da béraz açans haü? oïhou éguin çouen youramendourékin. Ousté dout khantatcen douçouen hémen ezda goïzégui hel nadin. Ehoua ciréa éné aïta?».

        9. Ez éné séméa, ez nouc hala erresponditou cian çaharrac. Hori éguiten badout douc boscarioz béthia naïcela. Canthatcen diagou éta ourous guituc, céren badiagou ongui certaz éré. Nahi içan déçacan ala ez béharco douc canthatou hic éré éta alégueratou gourekin, céren hiré anéa hila céna itçouli baïta bicitara. Oraï sorthou baliz béçala duc; atço galdia cia, horra égún harrapatia.

 

Joseph Uhalt

 

aurrekoa hurrengoa