www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Bertsoak
Xenpelar
(-1869)

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Xenpelar bertsolaria, Xenpelar (Antonio Zavalaren edizioa). Auspoa, 1969

 

aurrekoa hurrengoa

BERTSO BERRIAK
SENPELARREK JARRIAK

 

Esplikatzera nua

asunto guziya,

kantuz jakin dezaten

Patxiren graziya;

estimaziyo txarra

nago ikusiya,

bañan ez orrengandik

ala mereziya.

 

Bertso bi paratzeko

artu det ordena,

Manuel Artasoro,

zuretzat aurrena:

kantuz eman didazu

makiña bat pena,

ordañak bialtzia

gauzarik onena.

 

Arrazoi gabetandik

esan dezun itza,

sinistatu duena

etzeguen gaitza;

oraindik ez naiz izan

zure aprendiza,

oriek inprentatzen

zertako zabiltza?

 

Deban jokatutzeko

giñan lendabizi,

gizon prudente oiek

dute eragotiz;

biyok alkar artuta,

maizter ta nagusi,

nere partetik eztu

iñork galerazi.

 

Obia zan orrela

jarri ezpazendu,

Motrikuko jendiak

kolera artzen du;

gaizki nai duen batek

gezurra esan du,

ezta gure musika

Markinan izandu.

 

Bat edo bi ziraden

ekustera jaunak,

erriyan geldituak

gañerako danak;

goguan daukazkite

kantuzko esanak,

kulparik gabe autan

ebilli diranak.

 

A pecho ta a media

bentaja neurtua,

oriyetan ninduzun

mendian artua;

zanbakera dezula

indar sobratua,

bañan ezta faltako

zeñek jokatua.

 

Zu Manuel Artasoro

ni naiz Olabarri,

orra errespuesta

bertsuetan jarri;

zanbake omen zaude

ona izugarri,

badakizu non naizen

nai banazu neurri.

 

Berrogei ta launa oñ

iru aziyotan,

arruako palanka

tira dezu ortan;

nik ere zuk bezela

aukera baneukan,

galdu nuen ainbeste

allegatu faltan.

 

Ogei ta zazpi ontza

gutxi gora-bera,

diferentzi onetan

ebilliyak gera;

zuk irabazi eta

neretzat galera,

bañan kantak jartziak

eman dit kolera.

 

Okela libre dezu,

ardua ere bai,

sozio orrek zuri

eztizu gutxi nai;

indarrian jarrita

kontrariyuen zai,

fortuna egin dezu

bizitzeko lasai.

 

Elgoibartar oriyek

aurtengo urtian

gustora irten dira

askoren artian;

motrikoarrak galdu

gerentzat kaltian,

zuen txanda izango da

urrengo batian.

 

Plazan alkarren kontra

jokatutzen asi,

arriskua zijuan

galdu irabazi;

Manuel Artasoro

orduan nagusi,

bañan kantak jartzia

ez nuen merezi.

 

Zerbait esanagatik

izketan elkarri,

nork jakin biar zuen

kantuz gure berri?

pasatu ez diranak

bertsuetan jarri,

ordañak aditzeko

denbora da sarri.

 

Bertsolariyak eztu

faltarik izandu,

agindu diyotena

kantuan esan du;

bati graziyak eman,

bestiari kendu,

utsa litzake ala

merezi bagendu.

 

Debatik asi eta

etxera bitarte,

diruz desafiyoka

asi zaizkit fuerte;

zure lagunak ziran

erregularmente,

injuria aundiyak

egin dizkidate.

 

Au da nere koleran

esaten dedana:

artzekorik al dauka

iñork guregana?

galdu nuen ta nago

diruak emana,

ondo bizi dedilla

aberastu dana.

 

Gizon bat atsegin da

beti ondragarri,

Manuelek badaki

palenkaren berri;

orra emezortzi bertso

amodiyoz jarri,

graziyak Artasoro

eta Elgoibarri.

 

aurrekoa hurrengoa