www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Beste zenbat itzulpen
Jose Antonio Uriarte
1857-1866, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Ubibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

SALOMONEN KANTEN KANTEA

 

LELENGO KAPITULUA

        1. Mosu emon begit bere agoko mosuagaz: zegaiti zure (ire) bularrak ardaoa baño obeak dira (dozak).

        2. Usaingozodunak ubienturik onenak legez. Orio isuria da (dok) zure (ire) uzena: orregaiti neskato gazteak maitetu zenduezan (enduen).

        3. Ekarri nagizu (nagik), zure (ire) atzean karraka joango gara (gozak) zure (ire) ubientuen usainera. Sartu nendun (najendun) erregek bere geletan: gozatuko eta poztuko gara (gozak) zugan (igan), gomutaurik zure (ire) bularrak ardaoa baño obeak: artezak maite zaitue (aue).

        4. Baltza naz, baia ederra, Jerusalengo alabak, Zedarko dendak legez, Salomonen narruak legez.

        5. Ez konsiderau baltzerana nazala, zegaiti eguzkiak deskoloretu nenduen: neure amaren semeak gudatu euden nire kontra, ifiñi nenduen mastien jagolatzat: neure mastia ez neuan jagon.

        6. Erakutsi egidazu (egidak), zuk (ik) nire arimeak maite dauenak (joanak), non larratuten dozun (doan), non eguerdierea egiten dozun (doan), asi ez nadin (najadin) orron ibilten zure (ire) lagunen aldren atzean.

        7. Ez badakizu (badakina), ó emakumeen artean guztiz ederra, urten egizu (egina) eta zoaz (oa) aldren oñatzen atzean, eta larratu egizuz (egizana) zeure (eure) aumeak artzañen txabolen ondoan.

        8. Irudierazo zindudazan (indunadana), neure adiskidea, neure zaldidiari Faraonen gurdietan.

        9. Ederrak dira (dozana) zure (ire) matrallak usatortolearenak legez: zure (ire) iduna lepandeak legez.

        10. Urregorrizko katetxuak egingo deutsuguz (deunaguz), urrezurizko artxuz marganduak.

        11. Errege bere etxun lekuan egoan artean, nire nardoak emon euan bere usaina.

        12. Mirrazko txortatxua da nire laztana niretzat, nire bularren artean geratuko da.

        13. Ziprozko mordea da nire laztana niretzako, Engadiko mastietan.

        14. Ai ze ederra zarean (azan) neure adiskidea, ai ze ederra zarean (azan)! Zure (ire) begiak usoenak dira.

        15. Ai ze ederra zarean (azan), neure maitea, eta abegi samurrekoa! Gure oea loratsua da (dok).

        16. Gure etzeen kapirioak zedrozkoak dira (dozak) goiaspillatuak zipresezkoak.

 

BIGARREN KAPITULUA

        1. Ni naz kanpoko lorea, eta ibarretako lirioa.

        2. Zelan lirioa arantzen artean, alan nire adiskidea alaben artean.

        3. Zelan sagarrondoa basoetako aretxen artean, alan nire laztana semeen artean. Gura izan neuanaren gereshearen azpian, jarri nintzan: eta aren frutua gozoa da nire samearentzako.

        4. Sartu nendun ardaoaren gelan, arteztu eban nigan karidadea.

        5. Sendotu nagizue lorakaz, inguratu nagizue sagarrez: zegaiti amodioz kordebagatuten naz.

        6. Aren ezkerra nire buruaren azpian, eta bere eskoak laztanduko nau.

        7. Erregututen deutsuet Jerusalengo alabak, kanpoetako basauntzak, eta oreinak gaiti, arren ez dagizuela erantau, ez iratzartu eragin bere laztana berak gura dauen artean.

        8. Nire laztanaren boza, ara emen non saltuka datorren mendietati, muruak igaroz:

        9. Basauntzaren, ta oreinkumearen antzekoa da nire laztana: ara emen non dagoan gure ormearen atzean, mentanetati adi, zulsareetati zorotz.

        10. Ara emen neure laztanak berba egiten deust: Jaigi zaite (adi), zabiltz (abil) arin, neure adiskidea, neure usoa, neure ederra, eta erdu (ator).

        11. Zegaiti onezkero negua igaro zan (zonana), euria joan zan (zonana), eta aldendu.

        12. Lorak agertu ziran (zonazana) gure lurrean, podearen denporea etorri da (dona): usatortolearen boza entzuna izan da (dona) gure errian.

        13. Ikondoak motatu zituzan (zozanana) bere uztaikoak: mastiak loretan emon euden (joena) euren usaina. Jaigi zaite (adi), neure adiskidea, neure ederra eta erdu (ator).

        14. Nire usoa atxeko zuloetan, arriesiko utsunean, erakutsi egidazu (egidana) zure (ire) arpegia, soñu egin begi zure (ire) bozak nire belarrietan: zegaiti zure (ire) boza gozoa da (dona), eta zure (ire) arpegia ederra.

        15. Koshi egiguzuez mastiak lurreratuten dituezan luki txikertxuak: bada gure mastia loratu da.

        16. Nire laztana niretzako, eta ni neure laztanarentzako lirioen artean larratuten dan arentzako,

        17. Eguna zabaldu, eta gereshak jausi ditezan artean. Biurtu zaite (adi): iruditu zakioz (akioe), neure laztana, basauntzari, eta oreinkumeari Beterko mendien ganean.

 

IRUGARREN KAPITULUA

        1. Neure oean billatu neuan gauetan neure arimeak maite dauena: billatu neuan, eta ez neuan aurkitu.

        2. Jaigiko naz, eta inguratuko dot erria: kalleetatik eta plazetatik billatuko dot neure arimeak maite dauena: billatu neuan, eta ez neuan aurkitu.

        3. Aurkitu nenduen erria jagoten dauden jagolak: Ikusi bozue nire arimeak maite dauena?

        4. Piskatxu bat igaro nenduzanean, aurkitu neuan neure arimeak maite dauena: oratu neutsan: eta ez deutsat itxiko, arik eta sartu dagidan artean neure amaren etzean, eta neu egin nenduenaren gelan.

        5. Erregututen deutsuet, Jerusalengo alabak, kanpoetako basauntzak, eta oreinak gaiti, arren ez dagizuela erantau, ez iratzartu eragin bere maiteari, berak gura dauen artean.

        6. Nor da igoten dauen au basamortutik mirrazko, eta intzentzozko, eta usaingozogillearen auts guztiko aromen keezko zigortxua legez?

        7. Ara emen non inguratuten dauden Salomonen oea irurogei sendok Israelgo sendoenetarikoak:

        8. Guztiak daukezala ezpatak, eta gudetarako guztiz ondo ikasiak: bakotxaren ezpatea bere isterraren ganean gauetako bildurrak gaiti.

        9. Bidekoe bat egin euan beretzat Salomon erregeak Libanoko zulakaz.

        10. Bere abeak egin zituzan urrezurizkoak, etxunlekua urregorrizkoa, igoerea purpurazkoa: erdikoa ezkutau euan amodioz Jerusalengo alabak gaiti:

        11. Urten egizue, eta ikusi, Siongo alabak, Salomon erregea bere amak ifiñi eutsan koroeagaz aren ezkontza berbako, eta bere biotzaren pozeko egunean.

 

LAUGARREN KAPITULUA

        1. Ze ederra zarean (azan), neure adiskidea, ze ederra zarean (azan)! Zure (ire) begiak usoenak dira (dozana), barruan ezkutaurik dagoana (jagonana) baga. Zure (ire) ulliak Galaadko menditik igon euden (jonenan) auntz aldrak langoak.

        2. Zure (ire) agiñak garbilekutik igon euden (jonenan) artalde motsituak langoak, guztiak ume bikotxakaz, eta umebagarik ez da (dona) euren artean.

        3. Zure (ire) ezpanak, granazko estugarria langoak: eta zure (ire) berbaerea, gozoa. Granadearen akatsa legez, alan dira (dozana) zure (ire) matrallak, barruan ezkutaurik dagoana (jagonana) baga.

        4. Dabiden torrea legez zure (ire) iduna, eginik dagoana (jagonana) baluarteakaz: milla ezkutu dagoz (jagozana) dingilizka beratatik, sendoen armapillo guztia.

        5. Zure (ire) bular biak, lirioen artean larratuten diran (dozanan) basauntzkume bikotxa biak langoak.

        6. Eguna argitu, eta gereshak alde dagien (jagien) artean, joango naz (nona) mirrako mendira, eta intzentzoaren murura.

        7. Guztiori zara ederra neure adiskidea, eta orbanik ez dago (etxagona) zugan (igan).

        8. Erdu (ator) Libanotik, neure ezkongeia, erdu (ator) Libanotik, erdu (ator): izango zara (az) koronaua Amanako buruagaz, Samir eta Hormongo tontorragaz, leoen kobakaz, eta leoearreen mendiakaz.

        9. Zauritu dozu (dona) nire biotza, neure arreba ezkongeia, zauritu dozu (dona) nire biotza zure (ire) begietarik bategaz, eta zure (ire) iduneko ulle bategaz.

        10. Ze ederrak direan (dozanan) zure (ire) bularrak, neure arreba ezkongeia! Ederragoak dira (dozana) zure (ire) titiak ardaoa baño, eta zure (ire) ubientuen usaina aroma guztien ganetikoa.

        11. Zure (ire) ezpanak ezkongeia abau erioa daukenak (jaukenak), eztia eta eznea zure (ire) miiñaren azpian: eta zure (ire) soñekoen usaina intzentzoaren usaina langoa.

        12. Ortu itxia zara (az), neure arreba ezkongeia, ortu itxia, iturri sillutua.

        13. Zure (ire) moteak granadazko berjela sagarren frutuakaz. Ziproak nardoagaz,

        14. Nardoa eta azafraia, kañabera usaintsua, eta kanelea, Libanoko zul guztiakaz, mirrea eta zabila ubienturik onen guztiakaz.

        15. Ortuetako iturria: Libanotik bultzadaka doazan (joazanan) ur bizien pozoa.

        16. Jaigi zaite (adi), Ifarra, eta erdu (ator) Egoea zabiltz (abil) nire ortutik, eta erio beitez beraren aromak.

 

BOSTGARREN KAPITULUA

        1. Betor nire laztana bere ortura, ta jan begi bere sagarren frutua. Etorri naz (nona) neure ortura, neure arreba ezkongeia, igeteitu dot (jonat) neure mirrea neure aromakaz: jan dot (jonat) abaoa neure eztiagaz, edan dot (jonat) neure ardaoa neure ezneagaz: jan egizue, adiskideak, eta edan egizue, eta orditu zaiteze, guztiz laztanak.

        2. Ni lo nago, eta nire biotza iratzarturik dago: nire laztan ots egiten dauenaren boza: Idigi egidazu (egidan) neure arrebea, neure adiskidea, neure usoa, neure orbanbagea: zegaiti nire burua dago (jagon) iñontzez beterik, eta nire griñak gauetako tangaz.

        3. Erantzi dot (joat) neure tunikea, zelan jantziko dot (joat)? Garbitu dodaz (joadaz) neure oñak, zelan loituko dodaz (joadaz)?

        4. Nire laztanak sartu euan bere eskua zulotik, eta nire erraiak ikaratu ziran bere ukutuagaz.

        5. Jaigi nintzan, idigiteko neure laztanari: nire eskuai erien mirrea, eta nire atzamarrak mirra guztiz autuz beteak.

        6. Idigi neutsan neure laztanari neure atearen txingeta: baia berak alde egin euan, eta igaro zan. Nire arimea urtu zan, berba egin euaneko: billatu neuan, eta ez neuan aurkitu: deitu neutsan, eta ez eustan erantzun.

        7. Aurkitu nenduen erria inguratuten dauden jagolak: jo nenduen, eta zauritu nenduen: eroan eusten neure mantua murallen jagolak.

        8. Erregututen deutsuet Jerusalengo alabak, aurkituten badozue nire laztana, arren adierazo dagiozuela amudioz kordebagatuten nazala.

        9. Zelangoa da (dona) zure (ire) laztanen laztana, ó emakumeen artean ederrena? Zelangoa da (dona) zure (ire) laztanen laztana alango arrenakaz guri erregututeko?

        10. Nire laztana da zuria, eta gorria, millen artean autua.

        11. Bere burua urregorri guztiz ona: bere ulleak palmen moteak legez, baltzak belea legez.

        12. Bere begiak, usoak ur errekatxuen ganean legez, zeintzuk dagozan ezneagaz garbituta, eta egoten direan ur ugari arin doazanen ondoan.

        13. Bere matrallak aromen larrintxu, usaingozogilleak imiñirikoak legez. Bere ezpanak lirio mirrarik garbiena darienak.

        14. Bere eskuak urregorrizkoak tornutuak, jazintoz beteak. Bere sabela marfillezkoa, zafiroz apaindua.

        15. Bere kaderak marmolezko abeak, ifinirik dagozanak urregorrizko ondopeen ganean. Bere edertasuna Libanorena, autua zedroak legez.

        16. Bere samea guztiz gozoa, eta guztia deseagarria. Alangoa da nire laztana, eta bera da nire adiskidea, Jerusalengo alabak.

        17. Nora joan da (dona) zure (ire) laztana, ó emakumeen artean ederrena? nora alde egin dau (jona) zure (ire) laztanak, eta billatuko dogu (jonagu) zeugaz?

 

SEIGARREN KAPITULUA

        1. Nire laztana jatsi zan bere ortura, usain gozozko larrintxura, ortuetan larratuteko, eta lirioak ikusteko.

        2. Ni neure laztanarentzako, eta nire laztana, lirioen artean larratuten dauena, niretzako.

        3. Ederra zara (az), nire adiskidea, biguna, eta abegi gozokoa Jerusalen legez: ikaragarria ejerzitu gertua legez.

        4. Aldendu egizuz (egizana) zure (ire) begiak ni gandik, zerren eurak egaz eragin eusten (jeustena). Zure (ire) ulliak dira (dozana) Galaadtik agertu ziran (zonazanan) auntzen aldrea legez.

        5. Zure (ire) agiñak garbilekutik igon euden (jonenan) ardien aldrea legez, guztiak ume bikotxakaz, eta umebagakorik ez da (dona) euren artean.

        6. Granadearen azala legez, alan zure (ire) matrallak zure (ire) ezkutukoak bagarik.

        7. Irurogei dira (dozana) erregiñak, eta laurogei oelagunak, eta neskato gazteen zenbatik ez da (dona).

        8. Bat bakarrik da nire usoa, nire onosoa, bakarra da bere amarena, egin euanarentzako autua. Ikusi euden alabak, eta guztiz zorionekoa predikau euden: erreginak eta oelagunak bere alabau euden.

        9. Nor da doean au, egunsentia jagiten dan legez, ederra irargia legez, autua eguzkia legez, ikaragarria ejerzitu gertua legez?

        10. Jatsi nintzan intxaurren ortura, ibarretako sagarrak ikusteko, eta loratu ete zan mastia, eta moteak urten ete eutsen granadai begiratuteko.

        11. Ez neuan jakin: nire arimeak ikaratu nendun Aminadaben gurdiak gaiti.

        12. Biurtu zaite (adi), biurtu zaite (adi), Sulamitea: biurtu zaite (adi), biurtu zaite (adi), begiratu dagizugun (daigunan).

 

ZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Zer ikusiko dozu Sulamiteagan, gudarien aldrak baño? Ze ederrak direan (dozanan) zure (ire) pausuak oñetakoetan, Prinzipearen alabea! Zure (ire) isterren giltzak, langillearen eskuz egiñak izan diran (dozanan) eskubitorrekoak legez.

        2. Zure (ire) zilla urraska tornuan egiña, edari baga iñoz ez dagoana (jagonana). Zure (ire) sabela gari montoia langoa, lirioz inguratua.

        3. Zure (ire) bular biak basauntzkume bikotxa bi langoak.

        4. Zure (ire) iduna marfilezko torrea langoa. Zure (ire) begiak Esebonen arrantzategiak legez, zeintzuk dagozan (jagozanan) aldrearen alabearen atean. Zure (ire) surra Libanoko torre Damaskorantza adi dagoana (jagonana) legez.

        5. Zure (ire) burua Karmelo langoa: eta zure (ire) buruko ulleak, erregeren purpura erreketan estua legez.

        6. Ze ederra zarean (azan) eta ze abegi gozokoa, guztiz laztana atseginetan!

        7. Zure (ire) luzeerea irudituten jako (jakona) palmearenari, eta zure (ire) bularrak mordai.

        8. Esan neuan (naionan): Igongo dot (jonat) palmara, eta artuko dodaz (jonadaz) beraren frutuak: eta izango dira (dozana) zure (ire) bularrak mastiko mordak legez: eta zure agoko usaina sagarrena langoa.

        9. Zure (ire) samea ardaorik onena langoa, nire laztanak edateko, eta beraren ezpan eta agiñakaz txupetako duiña.

        10. Ni neure laztanarena, eta bere biarrerea niganantz.

        11. Erdu (ator) neure laztana, urten daigun (jaiagun) kanpora, bizi gaitezan (gaiadizan) baserrietan.

        12. Jaigi gaitezan (gaiadizan) gosheti mastietarako, ikusi daigun (jaiagun) mastia loratu ete dan (doan), lorak garautu, granadak loratu badira (badozak): an emongo deutsudaz (deuadaz) neure bularrak.

        13. Urriloak emon euden (joen) usaina. Gure ateetan fruta guztiak dagoz (jagozak): barriak eta zarrak, neure laztana, gorde deutsudaz (deuadaz).

 

ZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Nok emon ziñaike (eunke) niri neure nebea, neure amaren bularrak artuten, aurkitu zaidazala (aidala) eta kanpoan, mosu emon dagizudala (aiadala), eta onezkero ez naiala (najaiala) iñok despreziau?

        2. Oratuko deutsut (deuat), eta eroango zaitut (aut) neure amaren etzera: an irakatsiko deustazu (deustak), eta emongo deutsut (deuat) ardao onduaren edaria, eta neure granaden mostoa.

        3. Beraren ezkerra nire buruaren azpian, eta aren eskoeak laztanduko nau.

        4. Erregututen deutsuet, Jerusalengo alabak, arren ez dagizuela erantau, eta ez iratzartu eragin bere laztana, berak gura dauen artean.

        5. Nor da igoten dauen au basamortutik gozotasunez beterik, bere laztanari oraturik? Sagarrondo baten azpian iratzartu zendudazan (indunadana): an izan zan (zonana) galdua zure (ire) ama: an izan zan (zonana) indarrez galdua egin zenduzana (indunanana).

        6. Ifiñi nagizu (nagina) sillua legez zure (ire) biotzaren ganean: sillua legez zure (ire) besoaren ganean: zegaiti sendoa da (dona) amodioa eriotzea legez, gogorra zeloa infernua legez: bere lanparak dira (dozana) suzkoak eta garrezkoak.

        7. Ur askok ezin euden (jonena) amatau karidadea, eta ibaiak bere ez daude (joena) urpetuko: emongo baleu (balajona) bere gizonak bere etzeko izate guztia amodioa gaiti, arean ez legez despreziauko dau (jona).

        8. Gure aiztea txikerra da (dok), eta ez dauko (jaukak) bularrik. Zer egingo deutsagu (jeutsagu) gure aizteari berba egingo jakon (jakoan) egunean?

        9. Murallea bada (badona), egin daiguzan (jaigunazan) bere ganean urrezko torretxuak: atea bada (badona) apaindu daigun (jaigunan) zedrozko olakaz.

        10. Ni naz (nok) murallea: eta nire bularrak dira (dozak) torrea legez izan nazan (noan) ezkero bere aurrean bakea aurkitu dauena (joana) legez.

        11. Baketsuak euki euan (joan) mastia, erriak daukazan (jaukazan) agan: emon eutsen (jeutsen) jagolai; gizonak dakaz (jakazak) beraren frutua gaiti milla diru urrezurizko.

        12. Nire mastia nire aurrean dago (jagok). Zure (ire) millak baketsuarenak, eta berreun beraren frutuak gordetan dituezanentzat (jituezanentzako).

        13. O zu (i) ortuetan bizi zareana (azana), adiskideak entzuten daude (ioena): entzun eragidazu (eragidan) zure (ire) boza.

        14. Iñes egizu (egik), neure laztana, eta iruditu zakioz (akioe) basauntzari eta oreinkumetxuari usain gozoen mendien ganean.

 

aurrekoa hurrengoa