www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Marijaren illa
Jose Antonio Uriarte
1850

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Marijaren illa, edo Maijatzeco illa, Juan Antonio Uriarte. Delmas, 1850

 

aurrekoa hurrengoa

LAUGARREN EGUNA

Gorputzaren salbazinoiaren ganian.

 

        Zergaitik pekatu egiten dozu? Zeure erigijaren gurarijak betetia gitik. Errua! Ez dazauzu berari gatx, eta kalterik andijena egiten deutsazula? Arimia kondenetan, bada, salbauko ak da gorputza? Ez. Edo bijak zorijonekuak, edo bijak zorigaiztokuak. Estu eta artega zaukaz buruko mun batek, oe gogorrak, janari urrijak, eta erara ez jatortzun egoera batek: eta infernuan barriz, infernuan zer izango da?

        Zelako gurari ta garra daukazun orain ikusteko zeure burua eskubide ta agintaritza andijakaz! Illgo zara, ta zure gorputza geratuko da azurruts biurturik; zure burua ule ta narru bagarik, begi bagarik, ezpan bagarik, miin bagarik, esku ta oñak aragi bagarik; eta enparaua usteltasun eta arrez beterik. Baña onezaz ganera, kondenetan bazara, zure arpegija egongo da ikatza baño baltzago, zure miiñak argi egingo dau bibora batek legez, zure begijak baten, geratuko zara demonio bat eginik. Ay au ikuskizun bildurgarrija!

        Zeure aragijak pekatu eragin gura deutsunian, esan biar deutsazu: Ah aragi uzu, ezibagia! ire gurari zitalai obe egiten bejeutseet, erretan egon biarko juagu bijok betiko garretan. Eta, emongo deuadaz atsegin labur batzuk, gero ainbeste pena bijok igaroteko? Ez orrelakorik: Neure arimia: maitetu gura badozu gorputza, maitetu egizu ordu onian; baña opa egijozu onera egijazko bat, edertasun egijazko bat; onera bat, eta edertasun bat, betiko zorijontasunian.

 

 

EJENPLUA

 

        Marijak libretan ditu bere serbitzarijak, ez bakarrik arimako gatxetatik baita gorputzekuetatik bere. Sarritan ikusi dabee kristinauak ziurtaurik egija au, baña batez bere zortzigarren gizaldijaren asieran. Moro ta Sarrazenuak arroturik Egipto eta Numidijako irabazi ta garaitzakaz, sartu ziran Españako Erreiñu onetan bertako gizon donga bategaz aditu ta alkarturik. Zabalduten dira bazter guztijetatik, batez bere Andaluzija ta Estremaduratik, eta eurakaz batera darue sua, garra erretia, lapurretia, Eleixako ontzirañokuak ostutia, negarra, garrasija, ulua, osola, erijotzia, triskantzia ta ondamendija. Ah! España España! Nogaz bardinduko zaitut? Dirugosiak geituten, dau Sarrazenuen gaiztakerija ta gogortasuna. Dabiltz inguruetan itxasoz jira ta bira. Usterik gitxijen dabeenian sartuten dira erri, uri, ta probinzijetan, osturik eldabena, atrapetau ditue gizon ta emakume aldraak: aita geratuten da seme baga, semiak aita baga, senar emaztiak bizialargun eginik, aberatza ezar bagarik, ez deutse parkatuten Eleisgizonai bere, an daruez Afrikara. Nok adierazo ango presondegijetan igaroten dituezan penaak, gorputzeko ta erimako bizitzia galduteko arriskurik andijenian? Baña katigu errukarrijak: ixildu bitez zuen negarrak: poztu zaiteze: eldu dira zuen eskarijen diadarrak Marijaren belarrijetara. Berbera jatziten da zerutik lurrera zuek askatuteko neurrijak artutera; eta, o zelako anditasun arrigarrijagaz! Aingeru batek emon eutsazan Moisesi amar aginduak; Aingeru batek adierazo eban Jesusen beraren etorreria zerutik luurrera: baña katiguak askatutera, onetarako Merzedeko Erlijiñoia Elexa Santaan imintera, dator gizon ta Aingeruen Erregiña bera. Edegiten dira zeruak, jasten da argitasunez beterik: agertuten jako Pedro Nolaskori, ta adierazoten deutsa, zein bere gogoko izango dan, imintia Eleixa Santan Erlijiño bat katiguak askatutia bere lanik nagusikena izango dabena. Berak erakusten deutse zelako soñekua jantziko dabeen: berbera jarten da euren buru, gordetzalla, ta gijari egiñik, eta artu eragiten deutsee Merzedeko izen samurra. Nolasko ta bere semiak batuten ditue diruak, duazAfrikako presondegijetara, askatuten ditue katiguak, diruak amaitzen jakeezanian, eurak geratuten dira katigu, ta bialduten ditue Españara kristinau aldraak, gorputzeko ta arimako bizitzia galduteko arriskurik andijenian egozanak. Nori zor jako mesede au? A! jakiña da: Marijari: bai, zuria da Marija, zuria da Afrikako presondegi illunetako Egiptotik atera dozun erri au. Orra zelan dakijan lagunduten Marijak, ez bakarrik arimako premiñetan, baita gorputzekuetan bere. Zuzendu gaitian bada guztijetan beragan uste bete ta itxaropen osuagaz.

 

 

BIJARKO LORIA

 

        Emon daikijozu zeure gorputzari laztasun ta nekegarriren bat, len emon deutsazuzan pekatuzko atsegiñen ordez.

        Sarri esateko erregu laburra.

        Munda cor et corpus meum Sancta Maria.

        Santa Marija, garbitu egizuz nire gorputza ta bijotza.

 

aurrekoa hurrengoa