www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Biblia (2)
Jose Antonio Uriarte
1858-1859, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Ubibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

JUDITHEN LIBURUA

 

LENBIZIKO KAPITULUA

        1. Arfaxad Medoen erregeak bada jarri zituen bere mendean erreñu asko; eta egin zuen erri txit sendo bat, zeñi ipiñi zion izena da Ekbatana,

        2. Zeñaen murruak egin zituen arri, eskuadran landuakin, zeñak zeuzkaten irurogei beso zabaleran, eta ogeita amar alturan, eta jaso zituen bere dorreak eun besoko alturaraño.

        3. Ziran oiek lau aurkezkoak, eta alde bakoitza zan ogei oin zabaleran, eta eman zien ateai dorreen altura.

        4. Eta, altsua bezela, alabatzen zituen bere ejerzitua, eta bere, gerrako gurdi ospatsuak.

        5. Bere erregetzaren amabigarren urtean bada, Nabukodonosor Asiriarren errege, Ninibeko erri andian erreñatzen zuena, gudatu zan Arfaxaden kontra, eta garaitu zuen

        6. Ragau deritzan zelai andian, Eufrates, eta Tigris, eta Jadasonen aldean, Eriok Elikoen erregearen zelaian.

        7. Orduan txit sendotu eta ospatsua egin zan Nabukodonosorren erreñua; eta arrotu zan bere biotza; eta bialdu ziozkaten mandatariak, Zilizian, Damaskon, eta Libanon bizi ziran guztiai,

        8. Eta Karmelon, eta Zedarren dauden guztiai, eta Galilean Esdrelongo zelai andian egotez arkitzen diranai,

        9. Eta Samarian, eta Jordango errekaren beste aldean Jerusaleneraño dauden guztiai, eta Jeseren lur guztira Etiopiako mugetaraño allegatu artean.

        10. Oiei guztioi bada bialdu ziozkaten mandatariak Nabukodonosor Asiriarren erregeak,

        11. Baña guztiak, elkar adituta, ezetz erantzun zien, eta bialdu zituzten esku utsakin, eta mezprezioz aurtiki zituzten berakgandik.

        12. Orduan aserreturik Nabukodonosor erregea lur guzti aren kontra, juramentu egin zuen bere tronuagatik, eta bere erreñuagatik, erreñu guzti oiei bengatuko zitzaiela.

 

BIGARREN KAPITULUA

        1. Nabukodonosorren erregetzako amairugarren urtean, lenbiziko illaren ogeita bigarrenean, iduki zuten batzarre bat Nabukodonosor Asiriako erregearen jauregian, erabakitzeko nola artuko zan benganza.

        2. Eta bildu zituen zar guztiak, eta bere agintari eta gerrari guztiak; eta agertu zien batzar ixillean, gogoan zeukan asmoa.

        3. Eta esan zien, bere agintaritzaren mendean lur guztia ipintzeko gogoa zeukala.

        4. Izanik guztien gogokoa adirazi zien itz au, Nabukodonosor erregeak ots egin zion Holofernes, bere ejerzituetako agintari nagusiari,

        5. Eta esan zion: Atera zaite sartaldeko erreñu guztien kontra, eta batez ere nere aginduak mezpreziatu dituzten aien kontra.

        6. Ez diozu barkatuko erreñu bati ere, eta erri sendo guztia nere mendean jarriko dezu.

        7. Orduan Holofernesek bildu zituen Asiriarren ejerzituko kapitanak, eta agintariak, eta autu zituen gerra onetarako, erregeak agindu zion bezela, eun eta ogei milla soldadu oñazko, eta amabi milla saietari zaldizko.

        8. Eta joanerazi zion gerra onetarako zeukan jende guztiari bere aurretik ezin kontatu zezakean gamelu talde batekin, ejerzituentzat asko ziran janari ugariakin, baitaere idiak, beiak, eta artaldeak ezin kontatu bestean.

        9. Agindu ere zuen biltzeko garia ugari Siria guztian, bera iragotzen zaneko.

        10. Baitaere artu zuen erregearen etxetik, urre eta zillar txit asko.

        11. Eta jarri zan bidean bera, eta ejerzitu guztia gurdiakin, eta zaldizko jendearekin, eta saietariakin, estalitzen zutela, langosten gisara, lurraren gaiña.

        12. Eta iragorik Asiriako mugak, allegatu zan Anjeko mendi andi, Ziliziaren ezkerretara daudenetara, eta sartu zan beren gaztelu guztietan, eta artu zituen erri eta toki sendotu guztiak.

        13. Eta desegin zuen Melothi erri txit ospatsua, eta arrapatu ziezten beren gauzak Tharsisko seme guztiai, eta Ismaelen seme, eremuaren aurkez, eta Zelongo lurraren egoerontz bizi ziradenai.

        14. Eta irago zuen Eufrates, eta etorri zan Mesopotamiara, eta desegin zituen an zeuden erri sendo guztiak, Manbreko errekatik itsasoraño.

        15. Eta alderri guzti aren jabe egin zan Ziliziatik Jafethen mugetaraño, zeñ dagoan Egoerontz.

        16. Eta eraman zuen Madiango jende guztia, eta ostu zituen beren ondasu guztiak, eta ezpataren puntatik irago zituen gogor egiten zioten guztiak.

        17. Eta oien ondoren jetxi zan Damaskoko zelaietara, gariak ebakitzeko denboran, eta su eman zien guztiai, eta arrasatu zituen zuaitz, eta masti guztiak.

 

IRUGARREN KAPITULUA

        1. Orduan erri eta probinzia guztietako erregeak, eta prinzipeak, au da, Siria Mesopotamiakoak, eta Siria Sobalkoak, eta Ziliziakoak, bialdu zituzten beren mandatariak, zeñak joanik Holofernesen aurrera, esan zuten:

        2. Itzali bedi zure aserrea gure kontra, zeren obe da bizirik serbitu dezagula Nabukodonosor errege andia, eta egon gaitezela zure mendean, guztiok il, eta katiberioko atsekabeak sufritu baño.

        3. Zure agindura daude gure erri guztiak, gure etxe guztiak, gure mendi eta muñatz guztiak, eta kanpoak, eta idi, eta ardi, eta auntz, eta zaldi, eta gamelu talde guztia; gure ondasun guztiak, eta gure familia guztiak,

        4. Gure gauza guztiak egon bitez zure legearen mendean.

        5. Gu eta gure semeak, zure mendekoak gera.

        6. Atoz gugana jaun paketsua bezela, eta jarri gaitzatzu zu serbitzen, nai dezun eran.

        7. Orduan jetxi zan mendietatik zaldidiarekin, eta ejerzitu andiarekin, eta gelditu zan alderdi artako erri guztien, eta beretan bizi ziradenen jabe eginik.

        8. Eta erri guztietatik artu zituen gizon sendo, eta autuak gerrarako.

        9. Ain andia izan zan probinzia aien gañera erori zan izua, non, erri guztietan bizi ziran andizkienak, eta aberatsenak, alderatzen zanean, irtetzen zitzaiozkan bidera erriakin batean,

        10. Artzen zutela koroeakin, eta argi erazekiakin, dantzan ari ziradela danbolinen, eta txilibituen otsean.

        11. Baña oiek guztiak egiten bazituzten ere, ezin izan zuten bigundu bere bularreko gogortasuna.

        12. Zeren desegin zituen beren erriak, eta arrasatu zituen beren basoak,

        13. Zergatik Nabukodonosor erregeak agindu zion, guztiz desegin zitzala lurreko jainko guztiak, Holofernesen indarrak menderatzen zituen erreñu aiek, bera bakarrik jainkotzat iduki zezaten.

        14. Eta iragorik Sobalko Siria, eta Apamea guztia, eta Mesopotamia guztia, allegatu zan Idumeoetara Gabaako lurrera.

        15. Eta artu zituen beren erriak, eta gelditu zan an ogeita amar egunean, eta denbora onetan agindu zuen, bildu zedilla bere ejerzituko indar guztia.

 

LAUGARREN KAPITULUA

        1. Aditu zituztenean bada gauza guzti oiek Israelko seme, Judeako lurrean bizi ziranak, bere etorreraren txit beldur izan ziran.

        2. Beren biotzak ikaratu eta izutu ziran, Jerusalenekin eta Jaunaren tenploarekin, beste erriakin eta beren tenploakin egin zuena bera, egingo ote zuen beldurrez.

        3. Argatik bialdu zuten jendea Samariako mugetara Jerikoraño, eta lendanaz artu zituzten mendien tontor guztiak.

        4. Eta murruz inguratu zituzten beren erriak, prestatzen zirala gerrarako.

        5. Baitaere Eliazim apaizak eskribatu zien Esdrelonerontz zeuden guztiai, zeñ dagoan Dothainen aldean zelai andiaren aurkez, eta irago al zitekean bideetan zeuden toki guztietakoai.

        6. Artu zitzatela mendietako igoerak, zeñatatik irago al zitekean Jerusalenera, eta jarri zitezela sendotuta, mendi artean egon zitzakean iragotzeko bide estuetan, berak zaitzeko.

        7. Eta egin zuten Israelko semeak, Eliazim Jaunaren apaizak agindu zien bezela.

        8. Eta erri guztiak ots egin zion Jaunari txit gogotik, eta umillatu zituzten beren animak barauakin, eta otoizakin, ala berak nola beren emazteak.

        9. Eta apaizak zilizioz jantzi ziran, eta aurrak jarri zituzten auzpez lurrean Jaunaren elizaren aurrean, eta Jaunaren aldarea zilizioz estali zuten.

        10. Eta guztiak ao batez ots egin, eta eskatu zioten Israeleko Jaun Jainkoari, arren ez dizaiozkateela kenduak izan beren semeak, ez ostuak beren emazteak, ez desegiñak erriak, ez profanatua santuarioa, ez berak ekarriak erreñuen burlagarriak izatera.

        11. Orduan Eliazim, Jaunaren apaiz nagusiak, inguratu zuen Israel guztia, eta itz egin zion,

        12. Esaten zuela: Jakin ezazute, Jaunak adituko dituela zuen erreguak, sendo irautzen badezute, barauak eta erreguak egiñaz Jaunaren aurrean.

        13. Oroitu zaitezte Moises Jaunaren serbitzariarekin, zeñak ez ezpataz gudatzen zala, baizik otoiz eginik erregu santuakin, garaitu zituen Amalektarrak. Zeñak itxedotzen zuten beren indarrean, eta beren sendotasunean, eta beren ejerzituan, eta beren ezkutuetan, eta beren gurdietan, eta beren zaldidian.

        14. Ala izango dirade Israelen etsai guztiak irauten badezute, asi dezuten lanbide onetan.

        15. Egiten ziezten izketa oiekin bada, irauten zuten Jaunari laguntasuna eskatzen, bere aurretik alderik egin gabetanik,

        16. Alako moduan, non, Jaunari holokaustoak eskeñtzen ziozkatenak ere, jartzen zituzten bere aurrean doañak, zilizioak gerrian zituztela, eta beren buruak autsez estalirik.

        17. Eta guztiak beren biotz guztitik erregututzen zioten Jaungoikoari, bisitatu zezala arren Israel bere erria.

 

BOSGARREN KAPITULUA

        1. Eta gaztigua emana izan zitzaion Holofernes Asiriarren ejerzituko agintari nagusiari, Israelko semeak prestatzen zirala berari gogor egiteko, eta mendietako bideak artuak zeuzkatela.

        2. Eta aserreturik, txit sumindu zan, eta ots egin zien Moabko prinzipe guztiai, eta Ammontarren agintariai,

        3. Eta esan zien: Esan zadazute, ze erri dan, mendiak itxita dauzkan ori, edo ze uri diran bereak, nolakoak, eta zeñ andiak, nolakoa ere dan beren indarra, edo zenbat diran berak, edo zeñ dan bere tropen erregea:

        4. Eta zergatik, sortaldean bizi diran guztien artean, oiek mezpreziatu gaituzte, eta ez digute bidera irten, adiskideak bezela gu artzeko?

        5. Orduan Akior Ammonen seme guztien agintariak erantzuten zuela, esan zuen: Baldin ontzat badaukazu neri aditzea, ene jauna, zure aurrean egia esango det, mendietan bizi dan erri orren gañean, eta ez du irtengo nere aotik ziertoa ez dan itzek.

        6. Erri ori Kaldeoen jatorrikoa da.

        7. Bizi izan zan lenengo Mesopotamian, etzieztelako jarraitu nai, beren gurasoen, Kaldeako lurrean zeudenen, jaungoikoai.

        8. Utzirik bada beren gurasoen, jainko asko adoratzen zituztenen zeremoniak,

        9. Adoratu zuten Zeruko Jaungoiko bakar bat, zeñak agindu ere zien andik atera zitezela, eta bizi zitezela Txaranen. Baña nola gero etorri zan alderdi guzti artara gosete andi bat, jetxi ziran Egiptora; non lareun urteko denboran alako moduan ugaritu ziran, non, ezin kontatu zitekean erri bat egin zan.

        10. Eta nola Egiptoko erregeak gogor tratatzen zituen, eta zerabiltzan indarrez lanean buztiñean eta adrilluetan bere erriak egiteko, ots egin zioten beren jaunari, zeñak zauritu zuen Egiptoko lur guztia zorigaitz andi batzuekin.

        11. Atzenean ijitoak bota zituzten berakgandik. Baña ikusirik gelditu zirala plagak, nai izan zituzten berriz menderatu, eta jarri len bezelako katiberioan.

        12. Baña berak iges egin zuten, eta zeruko Jaungoikoak idiki zien itsasoa, alako moduan, non, alde batetik eta bestetik gogortu ziran urak murru bat bezela, eta berak irago ziran zijoazela itsasoaren ondotik oin leorrez.

        13. Eta persegitzen zieztela toki beratatik ijitoen ejerzitu ezin kontatu zitekean batek, urez estalia izan zan au, alako moduan non, bat bakarra ere etzan gelditu, gerokoai gertaera kontatzeko.

        14. Aterarik Itsasgorritik, gelditu ziran Sinako mendiko eremuetan, zeñaetan gizonik iñoiz ezin bizi zitekean, ez gizonen semek iñoiz atseden ere.

        15. An iturri mingoitzak gozotu zitzaiezten edateko, eta berrogei urteko denboran, artu zuten janaria zerutik.

        16. Sartu ziran toki guztietan, uztai gabe, saeta gabe, eta ezkutu gabe, eta ezpatarik ere gabe, beren Jaungoikoa gudatu zan berakgatik, eta izan zan garailari.

        17. Eta etzan izan iñor, gaitz egin zitzakiokenik erri oni, baizik utziten zionean berak, bere Jaun Jainkoa adoratzeari.

        18. Eta zenbat alditan adoratu zuten beren Jaun Jainkoa baño besterik, anbatetan arrapatu zieten zeukatena, eta izan ziran illak, eta irainez beteak.

        19. Baña zenbat alditan damutu ziran utzi ziotelako beren Jaungoikoa adoratzeari, zeruko Jaungoikoak eman zien gogor egiteko indarra.

        20. Atzenean berak menderatu zituzten kanaango, eta Jebusko, eta Ferezko eta Heteko eta Hebeko, eta Amorko erregeak, eta Hesebongo indartsu guztiak, eta gaurko egunean dirade beren lurren eta errien jabeak.

        21. Eta beren Jaungoikoaren kontra bekaturik egin ez duten artean, ongi joan zaie, zeren beren Jaungoikoak gorrotatzen du gaiztakeria.

        22. Eta urte gutxi dala ere, alde egiñik berak Jaungoikoak erakutsi zien bidetik, bertatik ibilli zitezen, izan ziran erreñu askok desegiñak gudetan, eta beretatik txit asko izan ziran katibu eramanak erri arrotzetara.

        23. Baña atzenean, oraindikan denbora gutxi dala, itzulirik beren Jaun Jaungoikoagana, biurtu ziran barreiatuak izan ziran toki guztietatik, eta bizi dira mendi guzti oietan, eta berriz dira Jerusalenen jabeak, non dagoan beren santukarioa.

        24. Orain bada, ene Jauna, arduraz jakin ezazu, beren Jaungoikoaren kontra bekaturik egin ote duten. Eta onela bada, guazen beren kontra, zeren ziertoro beren Jaungoikoak jarriko ditu zure eskuetan, eta zure eskubidearen uztarriaren mendean geldituko dira.

        25. Baña erri onek bere Jaungoikoaren kontra bekaturik egin ez badu, beren kontra ezin gogor egingo degu; zeren beren Jaungoikoak zaituko du, eta etorriko gera mundu guztiaren iseka izatera.

        26. Eta bukatu zituenean Akiorrek itz oiek, aserretu ziran Holofornesen andizki guztiak, eta il nai zuten, esaten ziela batak besteari:

        27. Zeñ da esaten duen au, Nabukodonosor erregeari eta bere ejerzituai aurkeztu datzazkiotekela Israelko semeak, arma gabeko, indar gabeko, eta soldadutzako gauzetan jakituria gabeko gizon batzuek?

        28. Ezagutu dezan bada Akiorrek nola engañatzen gaituen, igo gaitezen mendietara, eta beretatik bulardetsuenak katibu egiñak diradenean, orduan berakin batean izango da ezpataz iragoa.

        29. Mundu guztiak jakin dezan, Nabukodonosor dala lurreko erregea, eta ez dagoala bera baño besterik.

 

SEIGARREN KAPITULUA

        1. Eta bukatu zituztenean berak itz oiek, Holofernesek, txit aserreturik, Akiorri esan zion:

        2. Profetizatu digukan ezkero esaten dikala, Israelko erria bere Jaungoikoak zaitua dikala, erakutsi dikikagun ez dagokala beste Jaungoikorik, Nabukodonosor baizik,

        3. Eta ezpataren puntatik iragotzen ditzakagunean aiek guztiak, gizon bat bakarra balitzatek bezela, orduan i ere, Asiriarren ezpataz illa izango aiz, eta Israel guztia irekin izango dek arras desegiña.

        4. Eta egiteakin ikusiko dek Nabukodonosor dikala lur guztiko Jauna. Orduan nere soldaduen ezpatak iragoko zetik ire saietsak, eta iragorik batetik bestera, eroriko aiz Israelko zaurituen artean, asnasarik onezkero artu ezinik, galtzen aizala berakin.

        5. Orain bada ire profezia ziertotzat badaukak, ez bedik mudatu ire arpegiko kolorea, eta bota ezak igandik urrutira, ire arpegia estalitzen dikan ubeltasun ori, sinistzen badek nere itz oiek ez zetitekala idukiko betetasuna.

        6. Jakin dezakan bada, berakgan batean sufrituko dekala esan dan guztia, orra emen non oraindandik izango aizan erri arekin bildua. Nere ezpatak ematen dizaiekatenean berai diña ditukan kastigua, i ere nastua izan adin benganzan.

        7. Orduan Holofernesek agindu zien bere morroiai, eldu zizaiotela Akiorri, eta eraman zezatela Betuliara, eta jarri zezatela Israelko semeen eskuetan.

        8. Eta Holofernesen morroiak eldurik Akiorri, joan ziran zelaitik, baña mendietara allegatu ziranean, atera ziran beren kontra aballariak.

        9. Baña berak alde eginik mendiaren alde batera, zuaitz bati lotu zioten Akior eskuetatik eta oñetatik, eta onela sokakin lotuta utzi zuten, eta beren Jaunagana itzuli ziran.

        10. Israelko semeak berriz, joan ziran beragana eta askatutzen zutela, eraman zuten Bethuliara, eta erriaren erdian jartzen zutela, galdetu zioten, zergatik Asiriarrak lotuta utzi zuten.

        11. Denbora artan ango prinzipeak ziran Ozias Mitxaren semea Simeonen tribukoa, eta Txarmi Gothoniel ere zeritzana.

        12. Zegoala bada Akior zarren erdian, eta jende guztiaren aurrean, esan zuen Holofernesen galdeetara erantzun zuen guztia; eta nola Holofernesen jendeak il nai izan zuen, ala itz egin zuelako;

        13. Eta nola Holofernesek berak, aserreturik, agindu zuen jarri zezatela Israeltarren eskuetan, iltzeko gero pena mota askoren indarrez, Israeltarrak garaituak ziranean, esan zuelako: Zeruko Jaungoikoa da Israelko semeen gordetzallea.

        14. Akiorrek gauza guzti oiek adirazirik, erri guztia auzpeztu zan lurrean beren arpegiaren gañean, adoratzen zutela Jauna, eta guztiak zotinka eta negarrez ari zirala, egin zituzten batean beren erreguak Jaunaren aurrean,

        15. Esaten zutela: Zeruko eta lurreko Jaun Jainkoa, begiratu zaiozu arren oien arrokeriari, eta itzuli itzatzu begiak gure umillaziora, eta ikusi ezazu zure santuen arpegia; eta adirazi ezazu ez dituzula utzitzen zugan itxedotzen dutenak, eta umillatzen dituzula berakgan ustea daukatenak, eta beren indarragatik arrotzen diranak.

        16. Ixildu ziranean bada negarrak, eta bukaturik erriaren otoiza, zeñak egun guztian iraun zuen, gozatu zuten Akior,

        17. Esaten zutela: Gure gurasoen Jaungoikoak, zeñaen eskubidea predikatu dezun, berak emango dizu ordañ au, zuk lenago ikusi dezazula beren galmena.

        18. Eta gure Jaun Jaungoikoak jartzen dituenean bere serbitzariak beren aukeran, zure Jaungoikoa ere bera izan dedilla gure erdian, ongien deritzazun eran, ala bizi zaitezten gurekin zu, eta zure guztiak.

        19. Orduan Oziasek, bukaturik batzarrea, artu zuen bere etxean, eta apari eder bat eman zion.

        20. Eta otseginik zar guztiai, iragorik barau denbora, elkarrekin jan zuten.

        21. Eta gero erri guztiari ots egin zitzaion, eta gau guztian egon ziran orazioan elizaren barrunen, Israelko Jaungoikoari laguntasuna eskatzen ziotela.

 

ZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Holofernesek berriz biaramonean agindu zien bere ejerzituai, aurreratu zitezela Betuliaren kontra.

        2. Zeuzkan bada eun eta ogei milla gerrari oñazko, eta ogeita bi milla zaldizko, kontatu gabe katibuen artetik artu zituen gizon aiek, eta probinzia eta errietatik indarrez eraman zuen gazteeri (sic) guztia.

        3. Guztiak batean prestatu ziran gudatzeko Israelko semeen kontra, eta etorri ziran mendiaren ertzetik, Dothainera begira dagoan altura bateraño, Belma deritzan toki batetik, Txelmon Esdrelonen aurkez dagoaneraño.

        4. Israelko semeak berriz ikusi zutenean jende talde ain andia, auzpeztu ziran lurrean, botatzen zutela autsa beren buruen gañera, gogo batekin erregututzen ziotela Israelko Jaungoikoari, agertu zizaiola bere urrikaltasuna bere erriari,

        5. Eta arturik armak, jarri ziran bide estuko bidetxigorrera dijoazen tokietan mendien artean, eta egon ziran zaitzen egun guzti artan eta gauean.

        6. Holofernesek berriz, zebillala inguruak aztertzen, arkitu zuen, barruna ura zeraman iturri bat zijoala, erritik kanpora egoearen aldetik zeukaten ur odi batetik. Eta agindu zuen ebaki zizaiotela ur odia.

        7. Alaere gelditzen ziran murruetatik urrutian gabe iturri batzuek, zeñatatik ikusten zan artzen zutela ura ixiltxorikan, obeto egarria gutxitzeko, kentzeko baño.

        8. Baña Ammontarrak eta Moabtarrak joan ziran Holofernesgana, esaten zutela: Israelko semeak ez dute ipintzen beren itxedopena beren lanzaetan, ez beren fletxetan, baizik beren gordeleku eta gazteluak dira mendi eta muñatz aldapatsu eta latzak.

        9. Garaitu ditzazun bada eskuartera allegatu gabe, jarri itzatzu zaitzalleak iturrietan, beretatik urik artu ez dezaten, eta ezpata gabe ilko dituzu, edo gutxienez egarriak estututa, ipiñiko dute zure eskuetan beren erria, zeñ mendietan dagoalako, uste dute, iñork ezin artu lezakeala.

        10. Ongi iritzi zitzaien itz oiek Holofernesi, eta bere agintariai, eta jarri zituen eun gizon iturri bakoitzaren inguruan.

        11. Eta egonik onela zaitzalleak ogei egunean, agortu ziran putzuak, eta Betulian bizi ziran guztiak bilduta zeuzkaten urak, alako moduan non, etzeukaten erriaren barrunen, egun bakar bateko egarria iltzeko bear zan urik ere, zeren ematen zitzaion erriari ura neurtuta.

        12. Orduan guztiak nastuta joanik Oziasgana, gizasemeak, eta emakumeak, gazteak eta aurrak, guztiak ao batez

        13. Esan zuten: Jaungoikoa izan bedi testigu zure eta gure artean, zeren zu zera gaitz oiek ekarri dizkiguzuna, Asiriarrakin pakearen gañean itzik egin nai izan ez dezulako, eta argatik Jaungoikoak utzi gaitu beren eskuetan.

        14. Eta alan ez daukagu orain nork lagundu, beren begien aurrean gaudenean egarriz itotzen, eta premia txit andian.

        15. Orain bada bildu itzatzute errian dauden guztiak, borondatez jarri gaitezen guztiok Holofernesen ejerzituaren mendean.

        16. Zeren obe da katibu bizitea, eta Jauna bedeikatu, il, eta mundu guztiaren lotsaria izatea baño, gure emazteak eta gure aurrak, gure begien aurrean iltzen ikusi ezkero.

        17. Eskatzen dizugu bada, jarririk testigutzat zerua eta lurra, eta gure gurasoen Jaungoikoa, zeñak kastigatzen gaituen gure bekatuen araura, bereala jarri dezazutela erria Holofernesen ejerzituaren eskuetan, eta laburtu bitez laster ezpataren puntaz gure pena, luzetzen diranak geiago eta geiago egarriaren berotasun andiarekin.

        18. Eta oiek esan zituztenean, asi ziran guztiak elizan negar eta alarau andiak egiten, eta ordu askotan ao batez deadarrez ots egin zioten Jaungoikoari, esaten zutela:

        19. Bekatu egin degu gure gurasoakin, gaiztoak izan gera, gaiztakeriak egin ditugu.

        20. Zu, biotzbera zeralako, errukitu zaite gurekin, edo gutxienez zerorrek kastigatu itzatzu gure gaiztakeriak; baña ez itzatzu arren utzi ezagutzen etzaituen erri baten eskuetan, zu aitortzen zaituztenak.

        21. Esan ez dezaten erreñuak, non dago beren Jaungoikoa?

        22. Eta ainbeste deadar eta negarrekin nekatuta, ixillik gelditu ziranean,

        23. Jaikitzen zala Ozias guztia negarretan urturik, esan zuen: iduki ezazute arren pazienzia, ene anaiak, eta itxedon dezagun Jaunagandik errukia bost egun oietan,

        24. Zeren bearbada bigunduko da bere aserrea, eta argieraziko dio bere izenaren gloriari.

        25. Iragorik ordea bost egunak ez badator laguntasunik, esan dezutena egingo degu.

 

ZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Itz oiek allegatu ziran Judith andre alargunaren belarrietara, zeñ zan Merarien alaba, Merari Idoxen semea, Joseren semea, Oziasen semea, Elairen semea, Jamnorren semea, Jedeonen semea, Rafaimen semea, Akitoben semea, Melkiasen semea, Enanen semea, Nathanfasen semea, Salathielen semea, Simeonen semea, Rubenen semea,

        2. Eta bere senarra izan zan Manases, zeñ il zan garagarrak igitaitzen diran egunetan.

        3. Zeren zegoala kanpoan, arin ibillierazitzen garibalak lotzen zituztenai, denbora sargoriko aize bat etorri zan, zeñak txit berotu zion bere burua, eta il zan Bethulia bere errian, eta an obiratua izan zan bere gurasoakin.

        4. Eta iru urte, eta sei illabete ziran, Judith beragandik alargun gelditu zala.

        5. Eta bere etxeko tokirik goratuenean egin zuen beretzat bizileku berezi bat, non bakartadean egon oi zan bere neskameakin.

        6. Eta iduki oi zuen bere gerrian zilizio bat, eta barautzen zan bere bizitzako egun guztietan, ez izanenean larunbatetan, eta ilberrietan, eta Israelko etxeko jai andietan.

        7. Eta zan txit galanta, eta bere senarrak utzi ziozkan ondasunak ugari, eta familia andia, eta lur barruti, abere beiki, eta artaldez beteak.

        8. Eta zan berau guztien artean txit ospatsua, zeren Jaungoikoaren txit beldur zan, eta etzuen beragatik iñork ere itz txar bakar bat esaten.

        9. Onek bada aditu zuenean Oziasek eskeñi zuela, iragorik bost egun emango ziela Asiriarrai erria, bialdu zuen ots egitera Txabri eta Txarmi gizon zarrai.

        10. Eta etorri ziran beragana, eta esan zien: Ze eskari da au, zeñatara baietza eman duen Oziasek, jartzeko erria Asiriarren eskuetan, bost egun barru laguntasunik ez badaukazute?

        11. Eta zeñ zerate zuek, ala Jauna tentatzen dezutenok?

        12. Ez da ori bere urrikaltasuna ekartzeko bidea, baizik biztutzeko bere aserrea, eta erazekitzeko bere sumintasuna.

        13. Zuek jarri diozute epea Jaunaren urrikaltasunari, eta izendatu diozute eguna zuen burutazioen araura.

        14. Baña Jauna sufritua dan ezkero, damutu gaitezen beraugatik, eta negarretan urturik, eskatu dizaiogun berari barkazioa.

        15. Zeren Jaunak ez du keiñatzen gizonak bezela, eta ez da ere bera aserrean erazekitzen gizonen semeak bezela.

        16. Argatik umillatu dizazkiogun berari gure animak, eta jarririk umiltasuneko espirituan bere mendekoak bezela,

        17. Negarrez esan dizaiogun Jaunari, nola dan bere borondatea, ala egin dezala gurekin bere errukitasuna, eta nola etsaien arrokeriak jarri dituen nastuak gure biotzak, ala gloriatu ere gaitezen gure umiltasunaz.

        18. Ez diegun ezkero jarraitu gure gurasoen bekatuai, zeñak beren Jaungoikoa utzi zuten, eta jainko arrotzak adoratu zituzten.

        19. Eta gaiztakeria augatik izan ziran jarriak beren etsaien ezpataren mendean, berak ostu ziezten zeuzkaten gauzak, eta lotsariz bete zituzten; guk berriz ez degu ezagutzen beste Jaungoikorik bera baizik.

        20. Itxedon dezagun bada umiltasunarekin bere gozotasuna, eta bengatuko du gure odola gure etsaiak gauzkaten naigabeetatik, eta azpiratuko ditu gure kontra jaikitzen diran erreñu guztiak, eta lotsariz estaliko ditu gure Jaun Jainkoak.

        21. Eta orain, ene anaiak, zuek zeraten ezkero Jaungoikoaren erriko zarrak, eta nola zuekgandik zinzilika dagoen beren anima, sendotu itzatzute beren biotzak zuen itzakin, oroitu ditezela gure gurasoak tentatuak izan ziradela, ikusteko, egiaz onratzen ote zuten beren Jaungoikoa.

        22. Oroitu bear dira, nola gure aita Abraham tentatua izan zan, eta nola naigabe askorekin probatua izan ezkero, Jaungoikoaren adiskide izatera allegatu zan.

        23. Ala Isaak, ala Jakob, ala Moises, eta Jaungoikoaren gogokoak izan ziran guztiak, naigabe askotatik irago ziran, beti leial irautzen zutela.

        24. Baña tentazioak Jaunaren beldurrarekin artu etzituztenak, baizik agertu zutenak beren eramanik eza, eta asi ziranak Jaunaren kontra murmurazio bidegabekoak egiten,

        25. Aingeru arrasariak arrasatuak izan ziran, eta sugez galduak izan ziran.

        26. Argatik bada ez gaitezen gu ari espa, eta murmurazioka, daramazkigun nekeakgatik.

        27. Baizik uste izanik kastigu oiek gure bekatuak baño txikiagoak diradela, sinistu dezagun, Jaunaren azoteak, zeñakin mendekoak bezela kastigatuak geran, etorri zazkigula ondu gaitezen, eta ez gure galmenerako.

        28. Eta esan zioten Oziasek, eta zarrak: Egia andia da esan dezun guztia, eta ez dago zure itzetan aitzakiatzeko gauzarik.

        29. Orain bada erregutu ezazu gugatik, andre santa, eta Jaungoikoaren beldurreko bat zeran ezkero.

        30. Eta Judithek esan zien: Ezagututzen dezuten bezela Jaungoikoarena dala orain esan dedana,

        31. Ala jakingo dezute ikusiaren gañera, Jaungoikoarena dala, egitea erabakita daukadana, eta bitartean erregutu zaiozute Jaungoikoari, egiztatu dezan nere asmoa.

        32. Zuek gau onetan egongo zerate atean, eta ni aterako naiz neskamearekin, eta otoiz egin ezazute, bost egun barru, esan dezuten bezela, Jaunak begiak itzuli ditzan Israelko bere erriaganontz.

        33. Baña ez det nai ibilli zaitezela aztertzen egitera noana, eta berriz abisatu zaitzadan bitartean, ez bedi beste gauzarik egin, baizik erregutu nigatik gure Jaun Jainkoari.

        34. Eta Ozias Judako prinzipeak esan zion: Zoaz ordu onean, eta Jauna zurekin izan bedi, bengatu gatzakizkioten gure etsaiai. Onenbesterekin, agur eginik, joan ziran.

 

BEDERATZIGARREN KAPITULUA

        1. Oiek alde egin zutenean, Judith sartu zan bere oratorioan, eta zilizioz jantzirik, jarri zuen autsa bere buruaren gañean, eta auzpezturik Jaunaren aurrean, deadarrez erregututzen zion Jaunari, esaten zuela:

        2. Nere aita Simeonen Jaun Jaungoiko, eman ziñiona ezpata bat bengatzeko arako gizaseme arrotzez, zeñak griña zikin bat gatik, indarrez galdu eta desloratu zuten birjiña bat, lotsariz betetzen zutela.

        3. Argatik egin zenduena beren emazteak ostuak izan zitezela, eta beren alabak katiberiora eramanak; eta berai artuta gauza guztiak partitu ziñituena zure serbitzari, zure onraren zeloan erazekiak egon ziranai, lagundu zadazula arren, erregutuzen dizut, o nere Jaun Jainkoa, neri andre alargun oni.

        4. Zu zeran ezkero egin ziñituena anziña gauza aiek, eta gero beste batzuek egitea erabakita daukazuna, eta egin da zuk nai izan dezuna.

        5. Zeren zure bide guztiak prestatuak daude, eta zure probidenzian jarri dituzu zure erabakiak.

        6. Itzuli itzatzu bada orain zure begiak Asiriarren etzauntzetara, ontzat iduki zenduen bezela beste denbora batean, Egiptoarren etzauntzetara itzultzea, armakin korrika zijoazenean zure serbitzarien ondoren, itxedotzen zutela beren gurdietan, eta beren zaldidian, eta beren gerrarien ugaritasunean.

        7. Baña begiratu zenduen beren etzauntzen gañera, eta gelditu ziran illuntasunez inguratuak.

        8. Leizak geratu zituen beren oñak, eta urak estali zituzten.

        9. Ala izan bedi ere, Jauna, beren ugaritasunean itxedotzen duten, eta beren gurdietan, eta pikaetan, eta ezkutuetan, eta beren saietaetan, eta lanzaetan gloriatzen diran oiekin.

        10. Eta ezagututzen ez duten oiekin, zu zerala gure Jaungoiko, anziñatik ejerzituak desegiten dituzuna, eta izentzat daukazuna Jauna.

        11. Jaso ezazu zure besoa beste bein egin zenduen bezela, eta zure eskubidearekin desegin ezazu beren indarra. Erori bedi lurrera beren eskubidea zure aserrearen otsarekin, eskeñtzen duten ezkero zure eliza kutsutzea, eta zure izeneko tabernakuloa profanatzea, eta beren ezpatarekin botatzea zure aldarearen kantoea.

        12. Egizu, Jauna, bere ezpatarekin ebakia izan dedilla bere arrokeria.

        13. Izan bedi arrapatua nigan bere begietako txibistarekin, eta zauritu ezazu nire ezpañetako itz gozoakin.

        14. Jarri ezazu indarra nere biotzean, bera mezpreziatzeko, eta indarra, bera desegiteko.

        15. Zeren au izango da zure izenaren oroikarria, beera botatua danean emakume baten eskuz.

        16. Zeren ez dago zure eskubidea, Jauna, askotasunean, eta etzera ere gozatzen zaldidiaren indarrean, eta munduaren asieratik etziran izan zure gogokoak arroak, baizik beti izan zan zure gogokoa umillen eta otsanen eskaria.

        17. O zeruetako Jaungoikoa, uren Egillea, eta izatea daukaten gauza guztien Jauna, aditu ezazu, zuri erregututzen dizun, eta zure urrikaltasunetik guztia itxedotzen duen doakabe au.

        18. Oroitu zaite, Jauna, zure elkartasunarekin, eta jarri zazkidazu zuk itzak nere aoan, eta sendotu ezazu nere biotza lanbide onetan; zure etxeak iraun dezan zure santutasunean.

        19. Eta erreñu guztiak ezagutu dezaten, zu zerala Jaungoikoa, eta zu ez izanenean, ez dagoala besterik.

 

AMARGARREN KAPITULUA

        1. Utzi zionean Jaunari ots egiteari, jaiki zan, Jaunaren aurrean auzpeztuta zegoan tokitik.

        2. Eta ots egin zion bere neskameari, eta jetxirik bere etxera, kendu zuen beragandik zilizioa, eta eranzi zituen bere alarguntzako soñekoak.

        3. Eta garbitu zuen bere gorputza, eta igortzi zan okendu balio andiko batekin, eta txirikordatu zuen bere buruko illea, eta jarri zuen bere buruan kofia txit eder bat, eta jantzi zituen bere galako soñekoak, eta ipiñi zituen zapatak bere oñetan, eta artu zituen eskumuturretakoak, eta besoapaingarriak, eta zarzilloak, eta errastunak, eta apaindu zan bere edergarri guztiakin.

        4. Gañera Jaunak geitu zion bere edertasuna: zeren apainduria guzti onen jatorria etzan aragiaren griña, baizik birtutea. Eta argatik Jaunak geitu zuen beragan edertasuna, alako moduan, non, zirudian guztien begietan edertasun berdiñik gabekoa.

        5. Eta eramanerazi ziozkan bere neskameari botella bete ardo, eta baso bete olio, eta iriña, eta pikupasak, eta ogiak, eta gazta; eta bidean jarri zan.

        6. Eta allegatu ziranean erriko atera, arkitu zituzten Ozias, eta erriko zarrak bere zai zeudela.

        7. Zeñak, ikusi zutenean, bere edertasunarekin txit mirarituak gelditu ziran.

        8. Baña ezerere galdetu gabe utzi zioten iragotzen, esaten zutela: Gure gurasoen Jaungoikoak eman dizazula bere grazia, eta sendotu ditzala bere indarrarekin zure biotzeko asmazio guztiak, zurekin gloriatu dedin Jerusalen, eta zure izena ipiñia izan dedin santuen eta justoen artean.

        9. Eta an zeuden guztiak, ao batez esan zuten: Ala izan bedi, ala izan bedi.

        10. Judit berriz Jaunari erregututzen ziola, atera zan ateetatik kanpora bere neskamearekin.

        11. Eta jetxitzen zala menditik beera egunsentiaren aldean, irten zizkioten bidera Asiriarren zentinelak, eta gelditu zuten esaten ziotela: Nondik zatoz? Eta nora zoaz?

        12. Zeñak erantzun zuen: Hebreotarren alaba bat naiz, eta berakgandik iges egin det, dakidalako zuen eskuak arrapatuko dituztela, zuek mezpreziatzen zaituztela, ez dutelako borondatez jarri nai izan zuen eskuetan, zuen aurrean urrikaltasuna arkitzeko.

        13. Argatik gogoratu zitzadan, eta esan nuen nere artean: Joan bear naiz Holofernes Prinzipearen aurrera, adiraztera Hebreotarren ezkutuko gauzak, eta erakustera, zeñ sarreratik arrapatu ditzaken, bere ejerzituko gizon bakar bat ere galdu gabe.

        14. Eta aditu zituztenean gizon aiek bere itzak, gelditu ziran bere arpegiari kontuz begira, eta beren begietan irakurtzen zan zeñ mirarituak zeuden; ain arrituak zeuden bere edertasunarekin.

        15. Eta esan zioten: Zure bizia salbatu dezu, gure jaunaren aurrera etortzeko asmo orrekin.

        16. Iduki ezazu bada ziertotzat, bere aurrean agertzen zeranean, ongi artuko zaituela, eta irabaziko dezula bere biotza. Eta eraman zuten Holofernesen etzauntzera, adirazten ziotela nor zan.

        17. Jarri zaneko Judit bere aurrean, bereala Holofernes gelditu zan bere begiakin lotua.

        18. Eta bere agintariak esan zioten: Nork idukiko du gutxitan Hebreotarren erria, zeñak dauzkaten emakume ain ederrak? Ez al dira emakume oiek, berak iduki ditzagun, gizon aien kontra gu gudatzeko duiñak?

        19. Ikusirik bada Juditek Holofernes eltxakenlean eseria, zeñ zan purpurazkoa, urrezko ariak eotzean bitartetan jarrita zeuzkana, eta esmeralda eta arri baliotsuz apaindua zegoana:

        20. Eta zuzendurik begiak Holofernesen arpegira, agur egin zion auzpezten zala lurrean, baña Holofernesen morroiak jaikierazi zioten, beren jaunak aginduta.

 

AMAIKAGARREN KAPITULUA

        1. Orduan Holofernesek esan zion: Zaude ardura gabe, eta kendu ezazu zure biotzetik beldur guztia, zeren nik ez diot beñere gaitzik egin, Nabukodonosor erregea serbitu nai duen gizoni.

        2. Eta zure erriak mezpreziatu ez banindu, ez nuen eskuan artuko nere lanza bere kontra.

        3. Baña orain esan zadazu arren, zergatik utzi dituzu berak, eta etorri zera gugana?

        4. Erantzun zion Juditek: Aditu itzatzu zure serbitzariaren itzak, zeren egiten badituzu zure serbitzariaren esanak, Jaunak emango dizu bukatuta lanbidea.

        5. Zeren bizi da Nabukodonosor lurreko erregea, eta bizi da bere eskubide zugan dagoena, kastigatzeko bidea uts eginda dijoazen guztiak, zeren ez bakarrik gizonak zugatik serbitzen duten, baita kanpoko abereak ere obeditzen diote.

        6. Bada zure animako prudenzia erreñu guztietan da zelebratua, eta mundu guztitik zabaldu da, zu bakarrik zerala ona, eta altsua bere erreñu guztian, eta zure soldadutzako jakinduria da alabatua probinzia guztietan.

        7. Ez daude ezjakiñean Akiorrek esan zuenaren gañean, ezta ere zuk berarekin egiteko agindu zenduenaren gañean.

        8. Zeren gauza ziertoa da, gure Jaungoikoa gure gaiztakeriak gatik dagoela aserretua, alako moduan non, bialdu duen erriari esatera bere profeten bitartez, utzitzen duela bere bekatuak gatik.

        9. Eta nola Israelko semeak dakiten beren Jaungoikoa ofenditua daukatela, zure beldurrez ikara daude.

        10. Gañera gosez amorratuak daude, eta urik ezagatik, illak bezela arkitzen dira.

        11. Atzenean erabaki dute iltzea beren abereak, beren odola edateko.

        12. Orobat beren Jaun Jaungoikoari konsagratutako gauzak, zeñai ukiturik ez egiteko agindu zuen Jaungoikoak, nola diran garia, ardoa, eta olioa, pensatu dute berak gastatzea, eta jan ta edan nai dute, eskuakin ukitu ere bear ez lioketena.

        13. Ezaguturik au nik zure serbitzari onek, iges nuen berakgandik, eta Jaunak bialdu nau auguztia (sic) zuri adiraztera.

        14. Zeren nik zure serbitzariak adoratzen det Jaungoikoa, orain zure mendean nagoanean ere; eta ala zure serbitzaria aterako da kanpora Jaungoikoari orazio egitera.

        15. Zeñak esango dit noiz kastigatu naiko dituen beren bekatuakgatik, eta ni etorriko naiz zuri adiraztera, eta ala neronek eramango zaitut Jerusalenen erditik, eta ikusiko dezu zure aurrean Israelko erri guztia, artzai gabeko ardiak bezela, txakur batek ere zure kontra zangarik egin gabe:

        16. Zeren oiek guztiak Jaungoikoaren pobidenziak esanak izan zazkit.

        17. Eta Jaungoikoa berakin aserretua dagoelako, nerau bialdua izan naiz gauza oiek zuri adiraztera.

        18. Eta itz guzti oiek izan ziran Holofernesen, eta bere morroien gogokoak, eta miraritutzen ziran bere jakinduriarekin, eta batak besteari esaten zion:

        19. Ez dago lurraren gañean au bezelako emakumerik lirañtasunean, edertasunean, eta izketa begiratuan.

        20. Eta Holofernesek esan zion: Ongi egin du Jaungoikoak bialtzea zu zure erriaren aurretik, zuk jarri dezazun gure eskuetan:

        21. Eta zure eskeñia ona dan ezkero, zure Jaungoikoak au egiten badit, bera izango da nere Jaungoikoa ere, eta zu izango zera andia Nabukodonosorren etxean, eta zure izena izango da aitatua mundu guztian.

 

AMABIGARREN KAPITULUA

        1. Orduan agindu zuen sartu zezatela bere tesoroak gordeta zeuden tokian, eta an gelditu zedilla, eta izendatu zuen bere maietik emango zitzaiona.

        2. Juditek erantzun, eta esan zion: Orain ezin jan nezake, neri emateko agintzen dezun gauza orietatik, etorri ez dedin nere gañera Jaungoikoaren aserrea.

        3. Eta Holofernesek esan zion: Eta zurekin ekarri dituzun gauza oriek aituko balitzazkizu, zer egingo dizugu?

        4. Eta Juditek esan zuen: Zure biziagatik juramentu egiten det, o nere Jauna, ez dituela gastatuko zure serbitzariak gauza guzti oiek, Jaungoikoak nere eskuz egin gabe, pensatu ditudan gauzak. Eta Holofernesen morroiak eraman zuten agindu zuen etzauntzera.

        5. Eta sartzen zanean eskatu zuen baimena, kanpora irtetzeko gauaz, eta egunsentia baño lenago orazio egitera, eta Jaunari erregututzera.

        6. Holofernesek bada agindu zien bere gelazaiai, utzi zizaiotela irtetzen, eta sartzen nai zuen bezela bere Jaungoikoa adoratzera, iru egunean.

        7. Eta irtetzen zan gauetan Betuliako ibarrera, eta garbitzen zan iturri batean.

        8. Eta igotzen zanean, erregututzen zion Israelko Jaun Jainkoari, zuzendu zezala bere bidea bere erria libratzeko.

        9. Eta biurturik bere etzauntzera garbituta, egoten zan an, aliketa, illuntzean janaria artzen zuen artean.

        10. Eta laugarren egunean Holofernesek eman zien apari bat bere etxeko serbitzariai, eta Uagao bere txikiratuari esan zion: Zoaz, eta ekarri ezazu emakume hebreotar hura, baimena ematera borondatez erabakitzera nerekin batean bizitea.

        11. Zeren gauza itsusia da Asiriarren artean, emakume batek gizon bati burla egitea, iristen duela bere eskuetatik libre irtetzea.

        12. Orduan Uagao sartu zan Judit zegoan tokira, eta esan zion: Ez bedi beldur izan, dama ederra, nere jaunaren etxera etortzen berak onratua izatera, eta berarekin batean jatera, eta pozez ardoa edatera.

        13. Erantzun zion Juditek: Nor naiz ni, nere jaunari kontra egiteko?

        14. Egingo det berak nai duen guztia, eta ongien deritzana, eta bere gogoko dan guztia, ori izango da neretzat oberena nere bizitzako egun guztietan.

        15. Jaiki zan bada, eta apaindu zan bere soñekoakin, eta sarturik, joan zan bere aurrera.

        16. Eta Holofernesen biotza txit mugitu zan; zeren aren gurarietan kiskaltzen zegoan.

        17. Eta Holofernesek esan zion: Edan ezazu orain, eta eseri zaite pozez jateko, zeren gogoan sartu zatzat.

        18. Eta Juditek esan zion: Edango det, jauna, zeren gaur artzen det nik gloria andiagoa, nere bizitzako beste egun guztietan baño.

        19. Artu zuen gero bere neskameak prestatu zionetik, eta beratatik jan eta edan zuen bere aurrean.

        20. Eta Juditgatik Holofernes txit poz zan, eta edan zuen ardoa neurrigabe, bere bizitza guztian iñoiz edan zuen baño geiago.

 

AMAIRUGARREN KAPITULUA

        1. Eta berandu egin zanean, arin joan ziran Holofernesen morroiak beren etzauntzetara, eta Uagaok itxi zuen gelako atea, eta joan zan.

        2. Zeuden berriz guztiak ardoz moskortuak.

        3. Eta Judit bakarrik zegoan gelan.

        4. Eta Holofernes zetzan oean, lo txit gogorrean moskor guztiz andi batekin.

        5. Eta Juditek esan zion bere neskameari, egon zedilla azeloan kanpoan gelako atean.

        6. Eta Judit zutik jarri zan oearen aurrean, otoiz egiten zuela negarrez, eta ezpañak ixillean mugitzen zituela,

        7. Esaten zuela: Israelko Jaun Jainkoa, indarra indazu, eta Jerusalengo zure erria goratzeko, eskeñi dezun bezela, nere eskuak egitera dijoazen lan oni ordu onetan begira zaiozu, eta egiztatu dezadan pensatu dedan lanbidea, sinisturik zure laguntasunarekin egin lezakeala.

        8. Eta oiek esanik, alderatu zan Holofernesen oearen oapuruan zegoan abera, eta beratatik zinzilika zegoan ezpata askatu zuen.

        9. Eta aterarik ezpata zorrotik, bere buruko illeetatik eldu zion, eta esan zuen: Nere Jaun Jaungoikoa, sendotu nazazu ordu onetan.

        10. Eta bi ots eman ziozkan lepoan, eta burua ebaki zion, eta abeetatik eltxakentzallea kendu zuen, eta bota zuen zorura bere gorputz moztua.

        11. Eta andik denbora gutxi barru irten zan, eta bere neskameari Holofernesen burua eman zion, eta agindu zion bere zakuan sartzeko.

        12. Eta atera ziran biak kanpora beren oituraren araura, oraziora joateko bezela, eta irago zituzten etzauntzak, eta inguruturik ibarra, allegatu ziran erriko atera.

        13. Eta Juditek urrutitik deadarrez esan zien murruetako bealariai: Ateak idiki itzatzute, zeren Jaungoikoa gurekin da, eta Israelen mirari bat egin du.

        14. Eta bealariak bere boza ezagutu zutenean, ots egin zieten erriko zarrai.

        15. Eta guztiak txikienetik andieneraño beragana korrika etorri ziran, zeren onezkero etzuten itxedotzen bera itzuliko zanik.

        16. Eta bizturik zuzi argiak bere inguruan guztiak jarri ziran, eta igorik bera toki goratuago batera, agindu zuen ixiltzeko. Eta guztiak ixildu ziranean,

        17. Onela itz egin zuen: Alabatu ezazute zuen Jaun Jainko, beragan itxedotzen dutenak, utzi ez dituena,

        18. Eta nere, bere mendeko onen bitartez egiztatu du bere urrikaltasun, Israeleko etxeari eskeñi ziona, eta nere eskuz gaurko arratsean bere erriaren etsaia il du.

        19. Eta Holofernesen burua zakutik aterarik, erakutsi zien, esaten zuela: Ara emen Holofernes Asiriarren ejerzituko agintari nagusiaren burua, eta ona emen bere eltxakentzallea, zeñaen barrunen zetzan dana moskortua, non gure Jaun Jainkoak emakume baten eskuz lepoa ebaki dion.

        20. Eta Jauna beragatik juramentu egiten dizutet, bere aingeruak gorde nauela, ala emendikan joaneran, nola an nengoala, baitaere andik onara itzulieran, eta ez duela permititu Jaunak ni bere serbitzaria kutsutua izan nendilla, baizik itzulierazi didala zuekgana bekatuaren mantxa gabetanik, pozez beteta, ikusirik nere Jaungoikoa garaipenarekin gelditzen dala, nik iges egin dedala, eta zuek libratuak gelditzen zeratela.

        21. Guztiok alabatu ezazute bere ontasunagatik, eta bere urrikaltasuna betikoa dalako.

        22. Orduan guztiak Jauna adoratzen zutela, esan zuten: Jaunak bere birtutearekin bedeikatu zinduen, zeren zure bitartez desegin dituen gure etsaiak.

        23. Eta Ozias Israelko erriko buruak esan zion: Jaun Jaungoiko goratuak bedeikatua zera zu, o alaba, lurreko andre guztiez gañetik.

        24. Bedeikatua, zerua eta lurra egin zituen Jauna, zeñak zuzendu zuen zure eskua, gure etsaien gidaren burua ebakitzeko,

        25. Zeren gaur zure izena ain ospatsua egin du, non, ez dioten utziko zure alabantzak adirazteari, geroko gizaldietan Jaunaren mirariakin oroitzen diran gizonak; zeren etzeran beldur izan, zure erriagatik zure bizia irriskuan ipintzen, ikusirik zure jendearen antsiak eta naigabeak, baizik gure Jaungoikoagana zuzendu zeralako, bere galmena galerazitzeko.

        26. Eta erri guztiak erantzun zuen: Ala izan bedi, ala izan bedi.

        27. Gero Akior, izanik deitua, etorri zan, eta Juditek esan zion: Israelko Jaungoiko, bere etsaiai bengatuko zitzaiela zuk esan zenduen ark, berak gaur arratsean nere eskuz sinist gogor guztien gidariari burua ebaki dio.

        28. Eta ezagutu dezazun ala dala, ona emen Holofernesen burua, zeñak bere arrokeriako mezprezioarekin Israelko Jaungoikoa mezpreziatu zuen, eta zu eriotzeaz keñatzen zinduen, esaten zuela: Israelko erria katibu egiña danean, aginduko det zure saietsak ezpataz iragoak izan ditezela.

        29. Eta ikusirik Akiorrek Holofernesen burua, beldurrez antsiatuta, lurrean erori zan bere arpegiaren gañean, eta kordegabetu zan.

        30. Baña berriz asnasa etorri zitzaionean eta beregandu zanean, auzpeztu zan Juditen oñetan, eta adoratu zuen, eta esan:

        31. Zure Jaungoikoak bedeikatua zera zu Jakoben tabernakulo guztietan, zeren zure izena aditua dan erreñu guztietan, Israelko Jaungoikoa zugatik izango da gloriatua.

 

AMALAUGARREN KAPITULUA

        1. Eta esan zion Juditek erri guztiari: Aditu nazazute anaiak, buru au gure murruen gañean zinzilika jarri ezazute.

        2. Eta eguzkia irtetzen danean, artu bitza bakoitzak bere armak, eta ots andiarekin atera zaitezte, ez beera jatxitzeko, baizik berai erasotzera joango baziñate bezela.

        3. Orduan abanzadak korrika joan bearko dute beren agintari nagusia esnatzera gudarako.

        4. Eta beren kapitanak dijoazenean Holofernesen etzauntzera, eta buru gabe arkitzen dutenean, bere odoltzan sartu eta bustirik, geldituko dira izututa.

        5. Eta ezagutzen dezutenean igesi dijoazela, korrika joan zaitezte beren ondoren beldurrikan gabe, zeren Jaunaren laguntasunarekin puskatuko dituzute zuen oñen azpian.

        6. Orduan Akiorrek ikusirik Jaungoikoak Israelen alde egin zuen miraria, utzirik jentillen elizkizunak, Jaungoikoagan sinistu zuen, eta zirkunzidatu zan, eta gelditu zan Israelko erriaganatua, bere jatorri guztia gaurko eguneraño dagoen bezela.

        7. Eta eguna zabaldu zuenetik laster, Holofernesen burua murruen gañean zinzilika jarri zuten, eta bakoitzak bere armak artu zituzten, eta atera ziran kanpora ots eta deadar andiakin.

        8. Ikusirik au bealariak, Holofernesen etzauntzera korrika joan ziran.

        9. Eta etzauntzean zeudenak, alderaturik, eta otsak egiten zituztela gelaren sarreran, nai zioten berariaz loa galerazi, deitu gabe berari, otsarekin esnatu zedin.

        10. Zeren etzan iñor atrebitzen jotzen, ez idikitzen Asiriarren agintari nagusiaren gelako atea barrunen sartzeko.

        11. Baña etorririk ara kapitanak, eta tribunoak, eta Asiriako erregearen ejerzituko agintari andi guztiak, esan zieten gelazaiai:

        12. Sartu zaitezte, eta esnatu ezazute, zeren saguak beren zuloetatik atera dira, eta atrebitzen dira guri gudarako aup egiten.

        13. Orduan Uagao, sarturik gelan, gelditu zan zutik kortinaren aurrean, eta egin zituen txaloak bere eskuakin, zeren uste zuen Holofernes Juditekin lo zegoala.

        14. Baña nola belarriarekin azeloan jarrita ere etzuen aditzen mugimenturik txikienikan, lo dagoanak egiten duen bezela, alderatu zan geiago kortinara, eta au altxaturik, eta ikusirik Holofernesen gorputza buru gabe, lurrean zetzala, eta bere odolez dana bustita, asi zan egiten deadar eta negar andiak, eta bere soñekoak urratu zituen.

        15. Eta sarturik Juditen etzauntzean, etzuen arkitu, eta korrika atera zan kanpora jendeagana,

        16. Eta esan zuen: Hebreotar emakume batek lotsariz bete du Nabukodonosor erregearen etxea, zeren ona non datzan lurrean Holofernes buru gabe.

        17. Asiriako ejerzituaren prinzipeak au aditu zutenean, guztiak beren soñekoak urratu zituzten, eta guztiz beldurtu, eta ikaratu ziran, eta beren gogoak txit nastuak gelditu ziran.

        18. Eta etzauntzetako guztiak deadar ikaragarriak egiten asi ziran.

 

AMABOSGARREN KAPITULUA

        1. Jakin zuenean ejerzitu guztiak Holofernes illa izan zala, gelditu ziran zoratuta, eta zer egin etziekitela, eta izu eta ikara bakarrarekin nastuta, etzuten arkitu biziarekin gelditzeko beste biderik, baizik iges egitea,

        2. Alako moduan non etzuen iñork bere aldekoarekin itzik egiten, baizik burua makurtuta, utzirik guztia, arin zebilzan iges egiteko Hebreotarrakgandik, zeñak beren kontra armatuak zetozela aditzen zuten, iges egiten zutela kanpoetako bideetatik, eta muñoetako bidetxigorretatik.

        3. Israeltarrak bada ikusirik igesi zijoazela, ondoren jarraitu zieten. Eta jetxi ziran tronpetak jotzen zituztela, eta deadar andiak egiten zituztela beren billa.

        4. Eta nola Asiriarrak barreiatuta zijoazen arin igesi, Israeleko semeak elkartuta jarraitzen zietela, zauritzen zituzten arkitu al zituzten guztiak.

        5. Eta Oziasek bialdu zituen mandatariak Israelko erri, eta probinzia guztietara.

        6. Onekin probinzia eta erri guztietako gazteri autatu guztia armakin atera zan etsaien ondoren, eta persegitu zieten ezpataz iragotzen zituztela erriaren atzeneko mugetara allegatu artean.

        7. Eta Betulian gelditu ziranak berriz, Asiriarren etzauntzetan sartu ziran, eta artu zuten aiek utzi zuten guztia, eta ongi zamatuak itzuli ziran.

        8. Berebat etsaia garaituta Betuliara itzuli ziranak, ekarri zuten berakin Asiriarrai artu zieten guztia, alako ugaritasunarekin, non, ezin zitezkean kontatu abereak, eta zamariak, eta trasteak. Eta ala, arrapatu ziotenarekin, guztiak txikienetik andieneraño gelditu ziran aberastuta.

        9. Eta Joakin apaiz nagusia, bere gizon zar guztiakin etorri zan Jerusalendik Betuliara, Judit ikustera.

        10. Eta aterarik Judit berari bidera, guztiak ao batez bedeikatu zuten esaten zutela: Zu zera Jerusalengo gloria, zu Israelko poza, zu gure erriaren onra,

        11. Gizonkiro portatu zeralako, eta biotz sendoa iduki dezulako, kastidadea maitatu dezulako, eta zure senarra baño beste gizonik ezagutu ez dezulako. Argatik Jaunaren eskuak ere sendotu zaitu, eta argatik beti bedeikatua izango zera.

        12. Eta erri guztiak erantzun zuen: Ala izan bedi, ala izan bedi.

        13. Eta ogeita amar egun ozta asko izan ziran Israelko erriarentzat, biltzeko Asiriarrak utzi zituzten gauzak.

        14. Holofernesenak bereak zirala ezagutu zan gauza guztiak, ala urrean, nola zillarrean, eta arri baliotsuetan, eta traste mota guztietan, Juditi eman zizkioten, guztia eman zion erriak.

        15. Eta guztiak, ala gizasemeak, nola emakumeak, neskatxak, eta mutillak, poztzen ziran organu eta zitara soñuetan.

 

AMASEIGARREN KAPITULUA

        1. Orduan Juditek Jaunari kantatxo au kantatu zion, esaten zuela:

        2. Asi zaitezte Jauna alabatzen panderoakin, kantatu zaiozute Jaunari zinbaloakin, zuzendu zaiozute himno berri bat, goratu ezazute, eta ots egin zaiozute bere izenari.

        3. Jauna da ejerzituak desegiten dituena. Bere izena da Jauna.

        4. Berak jarri zituen bere etzauntzak bere erriaren erdian, gure etsai guztien eskuetatik gu libratzeko.

        5. Asiriarra mendietatik etorri zan, ifarraren aldetik, bere indar ugariakin, zeñaen ugaritasunak leortu zituen errekak, eta bere zaldidiak estali zituen ibarrak.

        6. Juramentu egin zuen, nere erria erreko zuela, eta nere gazteera ezpataz iragoko zuela, ostuko zizkidala nere aurrak, eta katibu eraman birjiñak.

        7. Baña Jaungoiko txit altsuak zauritu zuen; eta jarri zuen emakume baten eskuetan, zeñak ebaki zion burua.

        8. Zeren beren arteko almentsua etzan izan mutil gazteen eskuz ezarria, eta etziran Titanen semeak ere izan zauritu zutenak, eta ain gutxi zentoi gorputz andikoak aurkeztu zitzaiozkanak, baizik Judit Merarien alaba da, bota duena bere arpegiko edertasunarekin.

        9. Zeren bere alarguntzako soñekoa kendu zuen, eta pozezko egunetako jantzia artu zuen, Israelko semeak pozez saltoka ari zitezen.

        10. Igortzi zuen bere arpegia okenduarekin, eta beren tokian jarri zituen bere kizkurrak kofiarekin, soñeko berriak artu zituen bera engañatzeko.

        11. Bere zapatak llilluratu zizkioten begiak; bere arpegiko edertasunarekin katibutu zion biotza; eta bere ezpatarekin ebaki zion burua.

        12. Izutu ziran persiarrak bere sendotasunarekin, eta medoarrak bere ausardiarekin.

        13. Orduan Asiriarren etzauntzak asi ziran alarauka; nere erritar umill, egarriz leortuak, agertu ziranean.

        14. Andre gazteen semeak ezpataz irago zituzten, eta il zituzten, igesi dijoazen mutill aurrak bezela: galduak izan ziran gudan, nere Jaun Jainkoaren aurrean.

        15. Kantatu dizaiogun himno bat Jaunari, himno berri bat kantatu dizaiogun gure Jaungoikoari.

        16. Adonai Jauna andia zera zu, eta txitez argitua zure eskubidean, eta iñork garaitua izan ezin zaitekeana.

        17. Serbitu zaitzala kreatura guztiak, zeren zuk esan zenduen, eta izan ziran egiñak, bialdu ziñien zure espiritua, eta artu zuten izatea, eta ez dago zure bozari aurkeztu dakiokenik.

        18. Mendiak urakin mugituko dira zimenduetatik, arriak urtuko dira argizaia bezela zure aurrean.

        19. Baña zure beldur diradenak, andiak izango dira zure aurrean gauza guztietan.

        20. Nere jatorriaren kontra jaikitzen dan erriaren doakabea! Zeren Jaungoiko txit altsua bengatuko zaie, eta bisitatuko ditu juizioko egunean.

        21. Bialduko ditu sua eta arrak beren aragien gañera, kiskaldu ditezen, eta irago ditzaten betiko penak.

        22. Oien ondoan irago zan erri guztia, irabazirik garaitza, Jerusalenera, Jauna adoratzera, eta garbituak izan ziranetik laster, guztiak eskeñi zituzten holokaustoak, eta kunplitu boto eta promesak.

        23. Eta Juditek eskeñi zituen aztuak izatearen anateman, erriak eman ziozkan, Holofernesen gerra tresna guztiak, eta berak aren oetik artu zuen eltxakentzallea.

        24. Eta erria poztzen zan santuarioari begiraturik, eta iru illabetean Juditekin zelebratu zan garaitza onen poza.

        25. Eta egun aiek iragorik, bakoitza bere etxera itzuli zan, eta Judit Betulian ospatsua izan zan, eta zan Israelko lur guztiko argitsuena.

        26. Bere balorearekin biltzen zuen kastidadea, alako moduan non, bere bizitzako egun guztietan etzuen gizonik ezagutu, Manases bere senarra il ezkero.

        27. Jai egunetan ateratzen zan agirira, gloriaz beteta.

        28. Eta bere senarraren etxean egon zan eun eta bost urtean, eta bere neskamea bere aukeran ipiñi zuen, eta il zan, eta Betulian bere senarrarekin izan zan obiratua.

        29. Eta beragatik erriak zazpi egunean negar egin zuen.

        30. Eta bere bizitzako denbora guztian, eta bera ilda urte asko iragota, etzan izan Israeli pake eta atsedena galduerazi zizaionik.

        31. Garaitza onen jaiaren eguna da Hebreoak señalatua egun santuen artean, eta Juduak denbora artatik gaurko eguneraño onratzen dute.

 

aurrekoa hurrengoa