www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Biblia (1)
Jose Antonio Uriarte
1858-1859, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Ubibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa  

PARALIPOMENOEN BIGARREN LIBURUA

 

LENBIZIKO KAPITULUA

        1. Salomon Dabiden semea bada, sendo gelditu zan bere erreñuan, eta bere Jaun Jaungoikoa zegoan berarekin, eta txit goratu zuen onek.

        2. Orduan Salomonek bildu zuen Israel guztia, tribunoak, eta zenturionak, eta agintariak, eta Israelko juez guztiak, eta familietako buruak.

        3. Eta joan zan talde guzti onekin Gabaongo goira, non zegoan, Moises Jaungoikoaren serbitzariak eremuan egin zuen Jaungoikoaren testamentuko tabernakuloa.

        4. Eta Dabidek eraman zuen Jaungoikoaren kutxa, prestatua zeukaion tokira, eta non jarria zeukaion tabernakulo bat, au da, Jerusalenera.

        5. Berebat Beseleel Urien, Hurren semearen semeak, egin izan zuen bronzezko aldarea, zegoan an Jaunaren tabernakuloaren aurrean, eta Salomon batzarre guztiarekin ara joan zan billatzera.

        6. Eta igo zan Salomon bronzezko aldarera, Jaunaren elkartasuneko tabernakuloaren aurrean, eta eskeñi zituen berean milla doañ.

        7. Eta ona emen non gau artan berean agertu zitzaion Jaungoikoa esaten zuela: Eskatu ezazu, nik zuri ematea nai dezuna.

        8. Eta Salomonek esan zion Jaungoikoari: Zuk egin dezu urrikaltasun andia nere aita Dabidekin, eta ni jarri nazu erregetzat bere lekuan.

        9. Orain bada, Jaun Jainkoa, kunplitu bedi, nere aita Dabidi eman ziñion itza, zeren zuk egin nazu, lurreko autsa bezela kontatu ezin lezakean erri andi bateko errege.

        10. Eman zazkidazu jakinduria eta argia, zure erri au ongi gobernatu dezadan, zeren nork diñaro gobernatu dezake zure erri au, izanik, dan bezela, ain andia?

        11. Orduan Jaungoikoak esan zion Salomoni: Au izan dan ezkero zure biotzeko gauzarik gogokoena, eta ez dituzun ezkero eskatu aberastasunak, ez atzienda, ez izen ospatsua, ez gorroto dizutenen eriotza, eztaere bizitza luzea, baizik eskatu dituzun ezkero jakinduria eta adiera, juzgatu al izateko nere erria, zeñaen gañean erregetzat jarri zaitudan.

        12. Jakinduria eta adiera emanak zazkizu, gañera emango dizkizut aberastasunak, eta atzienda, eta izen ospatsua, alako moduan non, ez zatzu izango zu berdintzekorik, ez zure aurretiko, ez zure ostetiko erregerikan batere.

        13. Itzuli zan bada Salomon Jerusalenera Gabaongo toki goratutik, testamentuko tabernakuloaren aurretik, eta erreñatu zuen Israelen gañean.

        14. Eta bildu zituen gurdiak, eta zaldizko jendea, eta iduki zituen milla, eta laureun gurdi, eta amabi milla gizon zaldizko, eta egonerazi zien gurdierrietan, eta erregearekin Jerusalenen.

        15. Eta erregeak egin zuen, urrea eta zillarra izan zitezela Jerusalenen arriak bezela, eta zedroak, kanpoetan txit ugari ernetzen diran pikoarrak bezela.

        16. Eta ekartzen ziozkaten zaldiak Egiptotik, eta Koatik erregearen tratalariak, zeñak joan oi ziran, eta erosten zituzten balio zutenean.

        17. Lau zaldizko taldea zillarrezko seireun siklotan, eta zaldi bat eun eta berrogeita amarrean: eta era berean erosten ziran Hetearren, eta Siriako erregeen erreñu guztietan.

 

BIGARREN KAPITULUA

        1. Erabaki zuen bada Salomonek egitea Eliza Jaunaren izenari, eta jauregi bat beretzat.

        2. Eta jarri zituen irurogeita amar milla gizon eramatzeko zamak bizkarrean, eta larogei milla, arriak atera eta landutzeko mendietan, eta ipiñi ziezten iru milla, eta seirun begirale.

        3. Eta bialdu zituen mandatariak esatera Hiram Tiroko erregeari, Nere aita Dabidekin egin zenduen bezela, bialtzen ziñiozkala zedrozko zurak, bera bizi izan zan etxea egiteko;

        4. Nerekin ere ala egin ezazu, egin dizaiodan etxe bat nere Jaun eta Jainkoaren izenari, eta konsagratu dizaiodan inzensoa bere aurrean erretzeko, eta aromen kea zabaltzeko, eta bere aurrean beti agirian egon ditezen proposizioko ogiak, eta goizeko eta arratsaldeko holokaustoetarako, eta larunbatetan, eta illargiberrietan, eta gure Jaun Jainkoaren jai andietan betiko, Israeli agindua dagoan bezela.

        5. Zeren egin nai dedan etxea, izango da andia, zeren andia da gure Jaungoikoa jainko guztien gañean.

        6. Zeñ bada izango da, beraren diña dan etxe bat egiteko gai? Baldin zeruak, eta zeruen zeruak ezin badute kabitu, zeñ naiz ni, berari etxe bat egin al izateko? Baña ez det beste gauzatarako egiten, baizik eskeñtzeko bertan izensoa bere aurrean.

        7. Bialdu zadazu bada gizon trebe bat, ongi dakiana lanak egiten urrean, eta zillarrean, eta bronzean, eta burnian, purpuran, eskarlatan, eta jazintoan, eta jakin dezala moldeerak otallutzen, lanean ari dedin, Judeatik eta Jerusalendik, nere aita Dabidek aututa, artu ditudan, nere langille oiekin batean.

        8. Bialdu ere zazkidazu zedrozko, eta enebrozko eta pinuzko zurak, Libanotik; zeren badakit zure serbitzariak ongi dakitela ebakitzen Libanoko zurak, eta nere serbitzariak ariko dira lanean zureakin,

        9. Zura txit ugari ornitu dezadaten. Zeren egin nai dedan etxea izango da txit andia, eta ospetsua.

        10. Eta zurak ebakitzen dituzten langille zure serbitzariak jateko, nik emango dieztet ogei milla koro gari, beste anbat koro garagar, eta ogei milla metreta ardo, baitaere ogei milla sato olio.

        11. Eta Hiram Tiroko erregeak Salomoni bialdu zion txartelean, esaten zuen onela: Jaunak bere erria maitatu duelako, argatik egin du zuk erreñatu dezazula bere gañean;

        12. Eta gañera esaten zuen: Bedeikatua Israelko Jaun Jaungoiko, zerua eta lurra egin zituena, zeñak eman dion Dabidi seme jakintsu, aditu, zentzuti, eta zur bat, egin zezan Eliza bat Jaunarentzat, eta jauregi bat beretzat.

        13. Bialtzen dizut bada gizon aditu eta txit jakintsu bat, zeñ dan Hiram, nere aita bezela honratzen dedana,

        14. Dango alabaetatiko andre baten semea, zeñaen aita izan zan Tiroarra, lanean dakiana urrean, eta zillarrean, bronzean, eta burnian, eta marmolean, eta zuretan, eta orobat purpuran, eta jazintoan, eta lino fiñean, eta eskarlatan, eta dakiana egiten otallu lan guztia, eta txit trebea asmatzen lan guztirako bear dana, eta egongo da zure langilleakin, eta zure aita nere jaun Dabidenakin.

        15. Bialdu ezazu bada, ene jauna, zure serbitzarientzat, eskeñi dezun garia, eta garagarra, eta olioa, eta ardoa.

        16. Bada guk ebakieraziko ditugu bear dituzun Libanoko zur guztiak, eta elkarri itsatsiko dieztegu zurdietan, eramateko itsasoz Joppera, eta zure kontura geldituko da, andikan Jerusalenera eramatea.

        17. Onenbesterekin Salomonek kontatuerazi zituen, Israelko lurrean zeuden gizon konbertitu berri guztiak, bere aita Dabidek artuerazi zuen listatik aurrera, eta arkitu zan zirala eun eta berrogeita amairu milla, eta seireun.

        18. Eta oietatik irurogeita amar milla berezitu zituen, sorbalda gañean kargak ekartzeko, eta larogei milla mendietan arriak atera, eta lantzeko, eta jarri zituen iru milla eta seireun jendearen lanen begirale.

 

IRUGARREN KAPITULUA

        1. Eta asi zan Salomon, Jaunaren etxea egiten Jerusalenen Moriako mendian, zeñ erakutsia izan zitzaion bere aita Dabidi, Dabidek prestatua zeukan tokian, Ornan Jebustarraren larrañean.

        2. Eta eman zion asiera etxeari bigarren illean; berak erreñatzen zuenetik laugarren urtean.

        3. Eta oiek dira, Salomonek Jaungoikoaren etxea egiteko jarri zituen zimenduak: luzeera zan irurogei besokoa anziñako neurrian; zabalera ogei besokoa.

        4. Eta aurkez zegoan elizpeak zeuzkan luzeeran, elizaren zabalerako neurriaren araura, ogei beso; altuera berriz zan eun eta ogei besokoa, eta urre txit fiñez estalierazi zuen barrendiko aldetik.

        5. Elizaren zati nagusia ere estali zuen abetozko zurezko olakin; josten zituela iltzeakin alde guztietatik urre txit garbizko plantxak, eta otallutuerazi zituen bertan palmak, eta katetxoak bezelako batzuek, itsatsiak batzuek besteakin.

        6. Eta marmol balio guziz andikozko arriakin arlosatu zuen elizako oruea txit ederki.

        7. Eta zan txit garbia urrea, zeñaren plantxakin estalierazi zituen eliza eta bere abeak, eta pillarrak, eta pareteak, eta ateak. Paretetan otallutuerazi zituen kerubiñak.

        8. Berebat, egin zuen Santuen Santuaren tokia, zeñaen luzeera zan ogei besokoa, elizaren zabalera bezela, eta orobat zabalera ogei besokoa; eta estali zuen urrezko plantxa, seireun talentu bezelatsu pisatzen zutenakin.

        9. Eginerazi ere zituen urrezko iltzeak, zeñaetatik bakoitzak pisatzen zituen berrogeita amar siklo, eta tellatuko goiaspillatuak ere urrez estali zituen.

        10. Baitaere Santuen Santuaren etxean egin zituen kerubinen bi irudi otalluzko, zeñak ere urrez estali zituen.

        11. Kerubinen egoak zabaltzen ziran ogei besoan, alako moduan non, ego batek zeuzkan bost beso, eta elizako paretari ukitzen zion, eta besteak, zeñak ere zituen bost beso, ukitzen zion beste kerubinaren egoari.

        12. Orobat beste kerubinaren egoak zeuzkan bost beso, eta paretari ukitzen zion; eta beronen beste ego, bost besokoak ukitzen zion beste kerubinaren egoari.

        13. Kerubin bataren eta bestearen egoak bada zeuden zabalduak, eta luzetzen ziran ogei besoan; berak berriz zeuden zutik zuzen, eta beren arpegiak kanpoko etxerontz itzuliak.

        14. Egin ere zuen jazintozko, purpurazko, eskarlatazko, eta lino txit fiñezko estalki bat, eta bordatuerazi zituen berean kerubinak.

        15. Baitaere elizako ateen aurrean bi abearri, zeuzkatenak alturan ogeita amabost beso, eta beren erpiñak ziran bost besokoak.

        16. Egin ere zituen katetxo batzuek, santuariokoak bezelakoak, zeñak jarri zituen abearrien erpiñen gañean, baita eun mingrana, zeñak jarri zituen kateetxoen (sic) artean.

        17. Eta ipiñi zituen abearri oiek elizako atarian, bata ezkerrera eta bestea eskuiera, eta eskuiean zegoanari deitu zion Jakin, eta ezkerrekoari Booz.

 

LAUGARREN KAPITULUA

        1. Egin ere zuen bronzezko aldare bat, ogei beso luzeerakoa, ogei beso zabalerakoa, eta ogei beso altuerakoa.

        2. Baitaere bronze urtuzko itsaso bat, ertz batetik bestera ogei besokoa, biribilla inguruan. Bost beso zeuzkan altueran, eta ogeita amar besoko kordoitxo batek jira egiten zion bere inguruari.

        3. Eta bere azpian zeuden idien irudiak, eta amar besoan kanpoko aldetik otalluera batzuek, zeñak jarririk errenkada bitan, jira egiten zuten itsasoaren zabalenetik. Eta idiak ziran bronze urtuzkoak.

        4. Eta itsasoa bera zegoan jarria amabi idien gañean, zeñatatik iruk begiratutzen zuten ifarrerontz, eta beste iruk sartalderontz, beste iruk egoerontz, eta gañerako beste iruak sortalderontz, zeukatela gañean itsasoa, zeñaen pisua zetorren beren gañera; idien atze aldeak berriz zeuden barrenerontz itsasoaren azpian.

        5. Eta itsasoaren lodiera zan arra baten neurrikoa, eta bere ertza zan kopa baten, edo azuzena idiki baten ertza bezelakoa, eta iru milla metreta kabitzen zituen.

        6. Egin ere zituen amar kontxa, eta jarri zituen bost eskuiean, eta bost ezkerrean, beretan garbitu zezaten, holokaustoan eskeñi bear zan guztia, eta apezak itsasoan garbitzen ziran.

        7. Berebat egin zituen amar kandelero urrezko, aginduta zegoan irudiaren araura, eta ipiñi zituen elizan, bost eskuiean, eta bost ezkerrean.

        8. Baita amar mai ere, eta jarri zituen elizan, bost eskuiean, eta bost ezkerrean, baitaere urrezko eun edanontzi.

        9. Egin ere zituen apaizen ataria, eta elizpe andia, eta ateak elizpean, zeñak bronzez estali zituen.

        10. Eta jarri zuen itsasoa eskuieko aldean, sortalderontz begiratzen duenaren egoerontz.

        11. Baitaere egin zituen Hiramek pertzak, eta iruortzak, eta txarroak. Eta bukatu zituen, Jaungoikoaren elizan egiteko erregeak agindu zituen obra guztiak.

        12. Au da, abe biak beren arpaindeta eta erpiñakin, eta mallak bezelako batzuek, alako mañarekin non elkartzen zituzten arpaindeten gañeko erpiñak.

        13. Berdin lareun granada eta bi malla, alako eran non, granaden bi errenkada biltzen zitzaiozkaten, arpaindetak, eta abeen erpiñak estalitzen zituzten mallaetatik bakoitzari.

        14. Egin ere zituen ondopeak eta kontxak, zeñak jarri zituen ondopeen gañean,

        15. Itsaso bat, eta amabi idi itsasoaren azpian,

        16. Eta pertzak, eta iruortzak eta txarroak. Ontzi guztiak egin ziozkan Salomoni bere aita Hiramek Jaunaren etxerako kobre txit garbizkoak.

        17. Erregeak agindu zuen urtu zitezela Jordango erriberan, lur gredatsu batean, Sokoth eta Saredatharen artean.

        18. Ontzi taldea zan kontatu ezin zezakeana, alako moduan non, etziekien iñork zenbat bronze gaztatu zan.

        19. Eta Salomonek egin zituen Jaungoikoaren etxeko ontzi guzti oiek, eta urrezko aldarea, eta maieak, zeñaen gañean jartzen ziran proposizioko ogiak.

        20. Berebat kandeleroak beren metxeroakin urre txit garbizkoak, argi egin zezaten orakuloaren aurrean, elizlegeen araura;

        21. Eta lora apaingarri batzuek, eta metxeroak, eta kurrikatxoak urrezkoak. Guztia egin zan urrerik garbienarekin.

        22. Lurrinkaien brasontzitxoak ere, eta inzensonarioak, eta edontziak, eta motrairutxoak urre txit garbizkoak. Eta zizelatuerazi zituen barrendiko elizako ateak, au da, Santuen Santuarenak, eta elizako ateak ziran urrezkoak kanpotik. Onela bukatu ziran Salomonek Jaunaren etxean egin zituen obrak.

 

BOSGARREN KAPITULUA

        1. Salomonek bada ekarrierazi eta gordeerazi zuen Jaungoikoaren etxeko gordelekuetan, bere aita Dabidek eskeñi zuen guztia: zillarra, eta urrea, eta ontzi guztiak.

        2. Onen ondoren bildu zituen Israelko zarrak, eta tribuetako prinzipe guztiak, eta Israelko semeen familietako buru guztiak, Jerusalenen, eramateko Jaunaren testamentuko kutxa, Dabiden erri, beste izen batez, Siondik.

        3. Israelko gizon guztiak bada etorri ziran erregeagana zazpigarren illaren egun andian.

        4. Eta etorririk Israelko zar guztiak, Lebitak eraman zuten kutxa.

        5. Eta sartu zuten barrunen, tabernakuloko apaingarri guztiarekin. Eta apaizak Lebitakin batean eraman zituzten, tabernakuloan zeuden santuarioko ontziak.

        6. Eta Salomon erregeak, eta Israelko batzarre guztiak, eta kutxaren aurrean bildu ziran guztiak, eskeñtzen zituzten ari, eta idi illak zenbatu ezin zezakean adiñan, ain zan andia abere illen taldea.

        7. Eta apaizak sartu zuten Jaunaren elkartasuneko kutxa bere tokian, au da, tenploko orakuloan, Santuen Santuan, kerubinen egoen azpian,

        8. Alako moduan non, kerubinak zabaltzen zituzten beren egoak, kutxa ipiñia izan zan tokiaren gañean, eta estaltzen zituzten kutxa bera, eta bere agak.

        9. Baña nola kutxa eramaten zan agak, ziran zerbait luzeagoak, agertzen ziran orakuloen aurrean, baña zerbait kanpora zegoanak ezin ikusi litzakean. Eta an egon da kutxa gaurko eguneraño.

        10. Eta etzegoan beste gauzarik kutxan. Moisesek Horeben ipiñi zituen ol biak baizik, Jaunak eman zienean legea Israelko semeai beren irteeran Ejiptotik.

        11. Eta apaizak atera ziranean santuariotik (zeren an arkitu al ziran guztiak izan ziran santutuak; denbora artan etzeundelako oraindik beren artean partituak beren elizkizunetarako txanda, eta egiteko erak).

        12. Ala Lebitak, nola kantariak, au da, Asafen agindura zeudenak, eta Emanenera zeudenak, eta Idithunenera zeudenak, beren semeak eta anaiak, lino txit fiñezko soñekoakin jantziak, jotzen zituzten zinbaloak, eta salterioak eta zitarak, jarririk zutik aldarean sortaldean, eta berakin eun eta ogei apaiz, tronpetak jotzen zituztenak.

        13. Ala bada guztiak batean kantatzen zutela tronpetakin, eta bozakin, eta zinbaloakin, eta organuakin eta soñulari mota askorekin, eta altxatzen zituztela gora bozak, urrutitikan aditzen zan otsa; eta asi ziranean kantatzen, eta esaten: Bedeikatu ezazute Jauna, zeren ona dan, zeren bere urrikaltasuna betikoa dan. Odei batez bete zan Jaungoikoaren etxea,

        14. Alako moduan, non, apaizak ezin egon al ziran, ezta ari beren lanetan illuntasunagatik. Zeren Jaunaren gloriak bete zuen Jaungoikoaren etxea.

 

SEIGARREN KAPITULUA

        1. Orduan Salomonek esan zuen, Jaunak eskeñi zuen illuntasunean biziko zala,

        2. Eta nik egin diot etxe bat bere izenari, an beti bizi zedin.

        3. Eta erregeak itzuli zuen bere arpegia, eta bedeikatu zuen Israelko talde guztia (zeren talde guztia zegoan zutik zur, eta adi) eta esan zuen:

        4. Bedeikatua izan dedilla Israelko Jaun Jaungoiko, kunplitu duena, nere aita Dabidi eskeñi ziona, esaten zuela:

        5. Nere erria Ejiptotik atera nuen egunetik, ez nuen autu erririk batere Israelko tribu guztietatik, non egin zizaion etxe bat nere izenari; eta ez nuen ere autu beste gizonik batere, gobernatu zezan Israel nere erria.

        6. Baizik autu nuen Jerusalen, berean egon zedin nere izena, eta autu nuen Dabid, ipintzeko Israel nere erriaren gañean.

        7. Eta izanik nere aita Dabiden borondatea, egitea etxea Israelko Jaun Jainkoaren izenari,

        8. Jaunak esan zion: idukitzean zuk borondate ori, egiteko etxea nere izenari, egiaz ongi egin dezu, zure guraria ona izan da.

        9. Baña etzera zu izango etxea egingo dezuna, baizik zure semea, zeñ aterako dan zure erraietatik, berak egingo dio etxea nere izenari.

        10. Jaunak bada kunplitu du, eman zuen itza: eta ni jarri naiz nere aita Dabiden lekuan, eta eseri naiz Israelko tronuaren gañean, Jaunak esan zuen bezela, eta egin diot etxea Israelko Jaun Jaungoikoaren izenari,

        11. Eta bertan jarri det kutxa, zeñaen barrenen dagoan, Israelko semeakin Jaunak egin zuen elkartasuna.

        12. Jarri zan bada zutik Jaunaren aldarearen aurrean, Israelko jende talde guztiaren aurkez, eta zabaldu zituen bere eskuak.

        13. Zeren Salomonek egin zuen bronzezko oñpeko bat, eta jarri zuen atariaren erdian, zeñak zeuzkan bost beso luzeeran, eta bost beso zabaleran, eta iru beso altueran, eta jarri zan zutik bere gañean, eta belaunikaturik gero Israelko jende talde guztiari begira, eta eskuak zerurontz altxaturik,

        14. Esan zuen: Israelko Jaun Jainkoa, ez dago zure antzeko Jainkorik zeruan ez lurrean, gordetzen dituzuna elkartasuna eta errukia zure serbitzariakin, zure bideai beren biotz guztitik jarraitzen diezteenakin,

        15. Kunplitu diozkazuna zure serbitzari, nere aita Dabidi, eman ziñiozkan itz guztiak, zeren itzez eskeñi ziñiona, obraz egin dezu, gaur erakusten dan bezela.

        16. Orain bada Israelko Jaun Jainkoa, kunplitu zaiozu nere aita Dabid zure serbitzariari itz egin ziñion guztia, esaten zenduela: Ez da faltatuko zure jatorrikorik, zeñ eseri nere aurrean Israelko tronuaren gañean, zure semeak ibiltzen badira zure bideetatik, eta gordetzen badute nere legea, zuk egin dezun bezela nere aurrean.

        17. Eta orain Israelko Jaun Jainkoa, sendotu bedi zure serbitzari Dabidi eman ziñion itza.

        18. Sinistu bai ote lezake Jaungoikoa bizi dala gizonakin lurraren gañean? Baldin zeruak, eta zeruen zeruak ezin kabitu bazaituzte, zenbat gutxiago, nik egin dedan etxe onek?

        19. Baña onetarako bakarrik izan da egiña, zuk ene Jaun Jainkoa, itzuli ditzazun begiak zure serbitzariaren otoitzera, eta bere eskarietara, eta aditu ditzazun zure serbitzariak zure aurrean egiten dituen erreguak:

        20. Iduki ditzazun idikiak zure begiak gau ta egun etxe onen gañean, zure izenari ots egingo zizaiola eskeñi zenduen tokiaren gañean,

        21. Eta aditu zenezan, zure serbitzariak bertan egiten dizun otoiza, eta entzun ditzazun zure serbitzariaren, eta Israel zure erriaren erreguak. Toki onetan erregututzen dizun guztiari, aditu zaiozu zure bizilekutik, au da, zeruetatik, eta erakutsi zatzakio beraa.

        22. Baldin norbaitek bekatu egingo balu bere projimuaren kontra, eta etorriko balitza juramentu egiteko garrarekin bere kontra, eta lotuko balitza madarikazioarekin aldarearen aurrean etxe onetan,

        23. Zuk adituko diozu zerutik, eta egingo diezu justizia zure serbitzariai, erorierazitzen diozula gaiztoaren buruaren gañera, beraren gaiztakeriari berari, eta bengatzen zatzakiola justoari, eta ordañtzen dezula bere justiziaren araura.

        24. Baldin Israelko zure erria izango balitza bere etsaiak garaitua (zeren bekatu egingo du zure kontra) eta konbertiturik, penitenzia egingo balute, eta ots egingo baliote zure izenari, eta orazio egingo balute toki onetan;

        25. Zuk adituko dituzu zerutik, eta barkatuko diozu Israel zure erriari bere bekatua, eta itzuliko dituzu, berai eta bere gurasoai eman ziñien lurrera.

        26. Baldin itxirik zerua ez balu euririk egingo erriaren bekatuak gatik, eta erregutuko balizute toki onetan, eta aitortzen dutela zure izena, konbertituko balira beren bekatuetatik, atsekabetzen dituzunean,

        27. Aditu itzatzu, Jauna, zerutik, eta barkatu itzatzu zure serbitzarien, eta Israel zure erriaren bekatuak; eta erakutsi zaiezu bide ona, zeñatatik joan bear duten: eta eman zaiozu euria lur bati, zeñaen jabetasuna eman ziñion zure erriari.

        28. Etorriko baldin balitza gero lurrera gosetea, edo izurritea; gorriña, eta erdoia, edo langosta, edo beldarra, edo etsaiak arrasatu ezkero kanpoak, idukiko balituzte setiatuak erriko ateak, edo beste edozeñ naigabe, edo gaitzek estutuko balituzte,

        29. Israel zure erriko edozeñek, ezaguturik bere naigabe eta gaitzak, erregutuko balizu, eta altxatuko balitu zugana bere eskuak etxe onetan,

        30. Zuk adituko dezu zerutik, zure bizileku goratu orretatik, eta beraa erakutsiko zatzakio, ordañtzen dezula bakoitza diña danaren araura, eta bere biotzean ikusten dezun bezela (bada zuk bakarrik ezagutzen dituzu gizonen biotzak)

        31. Zure beldur izan ditezen eta ibilli ditezen zure bideetatik, beren gurasoai eman ziñien lurraren gañean bizi diran egun guztietan.

        32. Berebat etorriko balitza toki urrutietatik arrotzen bat, Israel zure errikoa ez dana, aditu duelako zeñ andia dan zure izena, zeñ sendoa zure eskua, eta zeñ zabala zure besoa, eta adoratuko bazindu toki onetan,

        33. Zuk adituko dezu zerutik, zure bizileku txit sendotik, eta emango diozkazu arrotzari eskatzen dizkizun gauza guztiak, zure izena izan dedin lurreko erri guztiak ezagutua, Israel zure erriak egiten duen bezela, eta ezagutu dezaten zure izenari ots egiten zaiola, egin dedan etxe onetan.

        34. Aterako balitza gudara zure erria bere etsaien kontra, zuk bialtzen dezun bidetik, eta adoratuko bazindute itzulirik toki auganontz, zeñean dagoan autu zenduen erri au, eta zure izenari egin diodan etxea,

        35. Zuk adituko dituzu zerutik beren eskari, eta erreguak, eta bengatuko zatzaie.

        36. Eta baldin bekatu egingo balute zure kontra (zeren ez dago gizonik, bekatu egiten ez duenik) eta aserretuko baziña beren kontra, eta jarriko baziñitu beren etsaien eskuetan, eta eramango balituzte katibu toki urrutikoren batera, edo aldean dagoanera,

        37. Eta katibu eramanak diran errian konbertituko balira biotzez, eta penitenzia egingo balute, eta beren katiberioko lurrean barka eskatuko balizute esaten dutela: Bekatu egin degu, gaizki egin degu, bidegabeak izan dira gure obrak,

        38. Eta biurtuko balirade zugana beren biotz guztitik, eta beren anima guztitik, eramanak izan diran beren katiberioko lurrean, eta adoratuko bazindute itzulirik beren gurasoai eman ziñien beren lurreko, eta zuk autu zenduen erriko, eta nik zure izenari egin nion etxeko biderontz.

        39. Zuk adituko dituzu zerutik, au da, zure bizileku sendotik, beren erreguak, eta jarriko zera beren alde, eta barkatuko diozu zure erriari, bekataria bederik.

        40. Zu zeran ezkero nere Jaungoikoa, erregututzen dizut, arren, iduki ditzatzula idikiak zure begiak, eta zur zure belarriak, toki onetan egingo zazkizun erregetara.

        41. Orain bada, o Jaun Jainkoa, jaiki zaite, eta atoz zure atsedenera, zu eta zure sendotasuneko kutxa, zure apaizak ikusi bezate berakgan zure laguntasuna, o Jaun Jainkoa, eta zure santuak poztu bediz zure mesedeetan.

        42. Jaun Jainkoa, ez ezazu arren apartatu zure arpegia, zure igortzi onegandik, oroitu zaite zure serbitzari Dabiden urrikaltasunakin.

 

ZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Salomonek bukatu zituenean bere erreguak, jetxi zan sua zerutik, zeñak iretsi zituen holokaustoak, eta biktimak; eta Jaunaren anditasunak bete zuen etxea.

        2. Eta apaizak ezin ziran sartu Jaunaren elizan, zergatik eze Jaunaren anditasunak bete zuen Jaunaren eliza.

        3. Eta Israelko seme guztiak ere ikusten zuten nola jetxitzen zan sua zerutik, eta Jaunaren gloria etxearen gañean, eta auzpezturik arpekiak lurreraño arlosazko bearen gañean, adoratu eta bedeikatu zuten Jauna, zeren ona dan, zeren bere urrikaltasuna betikoa dan.

        4. Eta erregeak eta erri guztiak, abereak il, eta eskeñtzen zituzten Jaunaren aurrean.

        5. Salomon erregeak eskeñi zituen doañean ogeitabi milla idi, eta eun eta ogei milla txikiro. Onela zelebratu zuen erregeak erri guztiarekin Jaungoikoaren etxearen dedikazioa.

        6. Apaizak ari ziran arretaz beren lanetan, eta Lebitak soñuakin batean, kantatzen zituzten, Dabid erregeak Jauna alabatzeko jarri zituen salmoak, esaten zutela: Zeren bere errukia betikoa dan. Oiek kantatzen zituzten Dabiden himnoak beren soñuakin batean; eta apaizak beren aurkez jotzen zituzten tronpetak; eta Israel guztia zegoan zutik.

        7. Santutu ere zuen Salomonek apaizen atariaren erdia, Jaunaren elizaren aurkez; an eskeñi zituelako holokaustoak, eta doañ paketsuen gantza. Egin zuen bronzezko aldarea etzalako gai anbeste holokausto, eta eskeñtzarentzat, eta doañ paketsuen gantzarentzat.

        8. Zelebratu zuen orduan Salomonek beste zazpi egunean tabernakuloen jai andia, eta berarekin Israel guztiak, jendetza txit andia bilduta, Emathko sarreratik Egiptoko errekaraño.

        9. Eta zortzigarren egunean izan zan jende talde guztiaren jai andia, zazpi egunean izan zalako aldarearen dedikaziokoa, eta beste zazpi egunean tabernakuloen jaia.

        10. Eta onenbesterekin zazpigarren illaren ogeita irugarren egunean, bialdu zuen jende guztia beren etxeetara pozik eta gozotasunez beterik, Jaungoikoak egin ziezten mesedeakgatik Dabidi eta Salomoni, eta Israel bere erriari.

        11. Eta Salomonek bukatu zituen Jaunaren etxea, eta erregearen etxea, eta bere biotzean erabaki zuen guztia, egitea Jaunaren etxean, eta bere etxean, eta doatsua izan zan.

        12. Eta Jauna gauaz agertu zitzaion, eta esan zion: Aditu det zure erregua, eta autu det toki au eskeñtzako etxetzat.

        13. Itxiko baldin banu nik zerua, eta ez balu euririk egingo, eta agindu eta esango banio langostari iretsi dezala lurra; izurritea nere errira bialduko banu,

        14. Eta nere erriak, zeñaren gañera ots egin zaion nere izenari, konbertiturik barka eskatuko balit, eta egingo balu alegiña ni biguñtzeko, bere bizitza gaiztoaren penitenzia egiten duela; nik ere zerutik adituko det, eta barkatuko diozkat bere bekatuak, eta libratuko det gaitzetatik bere erria.

        15. Eta nere begiak egongo dira idikiak, eta nere belarriak zurrak, toki onetan erregututzen duenaren otoitzera.

        16. Zeren toki au autu, eta santutu det, nere izena egon dedin an betiko, eta nere begiak, eta nere biotza egon ditezen josiak bere gañean denpora guztian.

        17. Zu ere, ibilliko baziña nere aurrean, zure aita Dabid ibilli zan bezela, eta egingo bazeneza nik agindu dizudan guztia, eta gordeko baziñitu nere aginteak, eta legeak,

        18. Jasoko det zure erreñuko tronua, zure aita Dabidi eskeñi diodan bezela, esaten dedala: Ez da faltatuko beñere zure jatorrian, Israelko Prinzipe izango dan gizonik.

        19. Baña baldin bizkarrak itzuliko baziñizkidate, eta jarri dizkizutedan nere legeak, eta nere aginteak utziko baziñituzke, eta joango baziñate jainko arrotzak serbitzera, eta adoratuko baziñituzke,

        20. Aterako zaituztet eman nizuten nere lurretik, eta nere izenari konsagratu diodan etxe au, botako det nere aurretik, eta egingo det izan dedilla jende guztien ipuia, eta erakutsia.

        21. Eta iragotzen diran guztiak, etxe oni farra ejingo diote, eta arrituak esango dute: Zergatik au egin dio Jaunak erri oni, eta etxe oni?

        22. Eta erantzungo diete: Utzi zutelako beren gurasoen Jaun Jaungoiko, atera zituena Egiptoko lurretik, eta artu dituztelako jainko arrotzak, eta adoratu, eta elizkizunak egin dieztelako. Argatik etorri dira beren gañera gaitz guzti oiek.

 

ZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Eta iragorik ogei urte Salomonek Jaunaren etxea, eta bere etxea egin zituen ezkero,

        2. Egin zituen, Hiramek Salomoni eman ziozkan erriak, eta Israelko semeai beretan bizituerazi zien.

        3. Joan ere zan Emath Subakora, eta artu zuen.

        4. Eta berritu zuen Palmira eremuan, eta Emathko lurrean beste erri sendo batzuek.

        5. Berebat berritu zituen Bethoron goikoa, eta Bethoron bekoa, erri murrutuak, zituztenak ateak, eta morrolloak, eta sarrallak,

        6. Baita Balaath ere, baita Salomonenak izan ziran erririk sendoen guztiak, eta gurdien erri guztiak, eta zaldizko jendearen erriak. Egin zuen Salomonek nai eta irudidetu zuen guztia, ala Jerusalenen, nola Libanon, eta berak agintzen zuen guztian.

        7. Hetearretatik, eta Amortarretatik, eta Fereztarretatik, eta Hebearretatik, eta Jebustarretatik gelditu zan jende guztia;

        8. Eta Israeltarrak biziarekin utzi zituztenen semeak eta jatorrikoak, Salomonek egin zituen kotiztari gaurko eguneraño.

        9. Baña Israelko semeak etzituen jarri erregearen lanetan, zeren berak ziran gizon gerrariak, eta lenbiziko agintariak, eta gurdidiaren eta zaldidiaren gidariak.

        10. Salomon erregearen ejerzituko agintari guztiak izan ziran berreun eta berrogeita amar, zeñak erakusten zioten erriari.

        11. Eta Faraonen alabari iragoerazi zion Dabiden etxetik, egin zion etxera. Zeren erregeak esan zuen: Ez da biziko nere emaztea, Dabid Israelko erregearen etxean, zeren santutua izan dan, bada bertan sartu da Jaunaren kutxa.

        12. Orduan Salomonek eskeñi ziozkan holokaustoak Jaunari, atariaren aurrean egin zuen Jaunaren aldarearen gañean.

        13. Egun guztietan egin zitezen eskeñtzak Moisesen aginduaren araura, larunbatetan, neomenietan, eta urteko iru jai andietan, au da, Azimoen jai andian, Astean jai andian, eta Tabernakuloen jai andian.

        14. Eta jarri zituen, bere aita Dabiden erabakien araura, apaizen eginkizunak beren lanetan, eta Lebitak egin bear zutena, kantatzen zutenean, eta apaizen aurrean serbitzen zutenean, egun bakoitzeko elizlegeen araura, eta ate bakoitzean egon bear ziran atezaiak, zeren ala agindu zuen Dabid Jaungoikoaren gizonak.

        15. Eta etziran atera erregearen agintetatik, ala apaizak nola Lebitak, agindua izan zaioten guztian, eta tesoroak gordetzearen gañean.

        16. Salomonek iduki zituen lendanaz prestatuak gastu guztiak, Jaunaren etxeko zimenduak jarri zituen egunetik, bukatu zuen arteko eguneraño.

        17. Orduan joan zan Salomon Asiongaberrera, eta Ailathera, itsaso gorriaren erriberara, zeñ dagoan Edomgo lurrean.

        18. Eta Hiram erregeak bialdu ziozkan bere serbitzarien bitartez ontziak, eta itsasgizon itsasoan adituak, eta joan ziran Salomonen serbitzariakin Ofirrera, eta andik eraman zituzten lareun eta berrogeita amar talentu urre, eta ekarri ziozkaten Salomon erregeari.

 

BEDERATZIGARREN KAPITULUA

        1. Sabako erregiña, aditurik onek ere Salomonen ospea, etorri zan Jerusalenera probatzera Salomon galde nasiakin, zekarzkiela berarekin aberastasun andiak, eta gamelu zamatuak aromaz, urre txit ugariz, eta arri baliotsuz. Eta allegatu zanean Salomonen aurrera, ipiñi ziozkan, bere biotzean zeuzkan galde nasi eta gaitz guztiak.

        2. Eta Salomonek azaldu zuen, erregiñak ipiñi zion gauza illun guztia, eta ezerere etzan gelditu argitu gabe,

        3. Ikusiirik bada Sabako erregiñak Salomonen jakinduria, eta egin zuen etxea;

        4. Eta bere maieko jakiak, eta bere jauregikoen bizilekuak, eta zeñ ederki serbitzen zuten bere morroiak; eta beren soñekoak, eta koperuak eta beren jantziak, eta Jaunaren etxean eskeñtzen zituen abere illak, gelditu zan arriturik, eta beregandik irtenda bezela.

        5. Eta esan zion erregeari: Egia da nere errian aditu nuena zure bertute eta zure jakinduriaren gañean.

        6. Ez nien sinisterik ematen kontzatzen zidatenai alik eta nerau etorri naizan artean, eta ikusi dedan artean nere begiakin, eta arkitu det egitez, ozta kontatu didatela zure jakinduriaren erdia, andiagoak dira zure bertuteak beren ospea baño.

        7. Zorionekoak zure jendeak, eta zorionekoak zure morroiak, zure aurrean denbora guztian daudenak, eta aditzen dutenak zure jakinduria.

        8. Bedeikatua izan dedilla zure Jaun Jainkoa, nai izan zinduena jarri bere tronuaren gañean, zure Jaun Jainkoaren erregetzat. Nola Jaungoikoak maitatzen duen Israel, eta nai duen beti iraun dezala, argatik jarri zaitu bere erregetzat, gobernatu dezazun, eta egin justizia.

        9. Eta eman ziozkan erregeari eun eta ogei talentu urre, eta aroma txit asko, eta arri txit baliosoak. Etzan iñoiz izan alako aromarik, Sabako erregiñak Salomon erregeari eman ziozkanak bezelakorik.

        10. Eta Hiramen serbitzariak Salomonen serbitzariakin ekarri ere zuten urrea Ofirtik, eta Thinoko zurak, eta arri txit baliotsuak.

        11. Eta Thinoko zur oiekin agindu zuen erregeak ekiteko Jaunaren etxeko, eta erregearen etxeko eskallerak, eta zitarak eta salterioak kantarientzat, etzan beñere ikusi Judako lurrean alako zurik.

        12. Eta Salomon erregeak eman zion Sabako erregiñari nai izan zuen, eta eskatu zuen guztia, eta berak ekarri zuen baño asko geiago, zeñ itzulirik joan zan bere errira bere serbitzariakin.

        13. Eta Salomoni urteoro ekartzen zien urreak, pisatzen zituen seireun eta irurogeita sei talentu,

        14. Kontuan sartu gabe ekartzen ziotena erreñu askotako mandatariak, eta merkatariak, eta Arabiako errege guztiak, eta Salomoni urrea eta zillarra ekartzen zien probinzietako agintariak.

        15. Egin ere zituen Salomon erregeak berreun pika urrezko, seireun siklo pisatzen zituztenak, bada au zan pika bakoitzari ipintzen zitzaiona.

        16. Eta berebat irureun ezkutu urrezko, irureun siklo urrezkoak, zeñakin estaltzen zan ezkutu bakoitza, eta erregeak jarri zituen, Basoko jauregian zegoan armategian.

        17. Egin ere zuen erregeak marfillezko tronu andi bat, eta urre txit garbiz estali zuen.

        18. Baitaere sei malla, zeñaetatik igotzen zan tronura, eta urrezko oinpeko bat, eta bi beso, alde bakoitzetik bat, eta bi leoi, zeñak zeuden besoen aldean.

        19. Gañera amabi leoitxo, zeudenak sei mallen gañean, alde batetik eta bestetik. Etzan beste erreñutan onelako tronurik.

        20. Orobat erregearen maieko maiontzi guztiak ziran urrezkoak, eta Libanoko basoko jauregiko maiontziak ere ziran urre txit garbizkoak, zeren zillarrak denbora artan deus etzuen balio.

        21. Zeren erregearen ontziak iru urtetik iru urtera joan oi ziran Tharsisera Hiramen serbitzariakin, eta ekartzen zituzten andik urrea, eta zillarra, eta marfilla, eta tximuak, eta antzarrak.

        22. Salomonek bada iduki zuen, lurreko errege guztiak baño aberastasun, eta gloria geiago.

        23. Eta lurreko errege guztiak ikusi nai zuten Salomonen arpegia, aditzeko, Jaungoikoak bere biotzean ipiñi zuen jakinduria.

        24. Eta eramaten ziozkaten doañak urte guztietan, zillarrezko eta urrezko ontziak, eta soñekoak, eta armak, eta aromak, zaldiak, eta mandoak.

        25. Iduki ere zituen Salomonek berrogei milla zaldi abere estalpeetan, eta amabi milla gurdi, eta amabi milla zaldizko, eta ipiñi zituen gurdien errietan, eta Jerusalenen, non zegoan erregea.

        26. Iduki ere zuen agintaritza errege guztien gañean, Eufrates ibaietik Filistintarren lurreraño, eta Egiptoko mugetaraño.

        27. Eta egin zuen, zillarra izan zedilla Jerusalenen, arria bezin ugaria, eta ain ugari zegoan zedroa, nola kanpoetan azitzen dan pikoarra.

        28. Eta ekartzen ziozkaten zaldiak Egiptotik, eta probinzia guztietatik.

        29. Salomonen gañerako egiteak, ala lendabizikoak, nola atzenekoak, eskribatuak daude Nathan profetaren liburuetan, eta Ahias silontarrarenetan, baitaere Addoren ikusketan, zeñak profetizatu zuen Jeroboam, Nabathen semearen kontra.

        30. Salomonek erreñatu zuen Jerusalenen Israel guztiaren gañean berrogei urtean.

        31. Eta joan zan atsedetera bere gurasoakin, eta obiatu zuten Dabiden errian, eta Roboam bere semeak erreñatu zuen bere lekuan.

 

AMARGARREN KAPITULUA

        1. Eta Roboam joan zan Sikemera, zeren Israel guztia bildu zan an bera errege egiteko.

        2. Aditurik au Jeroboam Nabathen seme, Ejipton zegoanak, (bada ara iges egin zuen Salomongandik) bereala itzuli zan.

        3. Eta ots egin zioten, eta etorri zan Israel guztiarekin, eta itz egin zioten Roboami, esaten zutela:

        4. Zure aitak iduki ginduen mendean uztarri txit astun batekin, gobernatu gaitzatzu, zure aitak baño biguñago, zeñak ipiñi zigun mendetasuna zan txit pisua, eta arindu zaguzu piska bat zama, eta izango gera zure serbitzariak.

        5. Berak esan zien: itzuli zaitezte nigana emendik iru egunera. Eta erria joanik,

        6. Iduki zuen batzarrea, Salomon bere aita bizi zanean oni laguntzen zien zarrakin, eta esan zien: Zer konseju ematen didazute, erriari erantzuteko?

        7. Zeñak esan zioten: Erri onek eskatzen duena egiten badezu, eta biguñtzen badituzu itz gozoakin, beti zure serbitzariak izango dira.

        8. Baña berak utzi zuen zarren konsejua, eta asi zan tratatzen, berarekin azi ziran, eta berarekin ibilli oi ziran lagun gazteakin.

        9. Eta esan zien: Zer deritzazute? Edo zer erantzun bear diot erri oni, etorri zadan oni, esatera: Arindu zaguzu, zure aitak gure gañean ipiñi zuen uztarri pisua?

        10. Berak berriz erantzun zioten gazteak bezela, eta gozotasunetan aziak bezela, eta esan zioten: Erri orri, zeñak esan dizun: Zure aitak ipiñi zigun uztarri pisu bat, zuk arindu zaguzu; onela itz egingo diozu, eta emango diozu erantzuera au: Nere beatzik txikiena gizenago da, nere aitaren bizkarrak baño.

        11. Nere aitak ipiñi zuen, zuen gañean uztarri pisu bat, nik ipiñiko dizutet pisu andiagoa. Nere aitak azotatu zinduzten zigorrakin, nik berriz azotatuko zaituztet lupu-ualakin.

        12. Jeroboam bada etorri zan erri guztiarekin Roboamgana irugarren egunean, berak agindu zien bezela.

        13. Eta erregeak, utzirik zarren konsejua, erantzun zien gogortasunarekin.

        14. Eta itz egin gazteen iritziaren araura: Nere aitak ipiñi zizuten gañean uztarri pisu bat, eta nik pisuago egingo det. Nere aitak azotatu zinduzten zigorrakin, nik azotatuko zaituztet lupu ugalakin.

        15. Eta etzion eman erriari erreguz eskatzen zuena, zeren Jaungoikoaren borondatea zan, kunplitu zedilla, Jeroboam Nabathen semeari, Ahias Silontarraren aoz eman zion itza.

        16. Eta erri guztiak, erregearen erantzuera garratza gatik, onela itz egin zion: Ez degu guk zer ikusirikan Dabiden etxearekin; ezta deusik zer itxedon Isairen semeagandik. Itzuli zaite, o Israel, zure bizilekuetara, eta zuk Roboam Dabiden semea, gobernatu ezazu zure etxea. Eta itzuli zan Israel bere bizilekuetara.

        17. Eta erreñatu zuen Roboamek, Judako errietan bizi ziran Israelko semeen gañean.

        18. Eta erregeak bialdu zion Roboami Aduramera kotizbiltzalleen agintaria, eta Israelko semeak arrika egin zioten, eta il zan, eta Roboam erregea agudo igo zan gurdira, eta iges egin zuen Jerusalenera.

        19. Eta berezitu zan Israel Dabiden etxegandik gaurko eguneraño.

 

AMAIKAGARREN KAPITULUA

        1. Etorri zan bada Roboam Jerusalenera, eta bildu zituen Judako, eta Benjamingo etxeetako guztiak, eun eta larogei milla gizon autuak eta gerrarakoak, Israelen kontra gudatu, eta bere mendera erakartzeko.

        2. Baña Jaunak itz egin zion Semeias Jaungoikoaren gizonari, esaten zuela:

        3. Itz egin zaiozu Roboam Salomonen seme Judako erregeari, eta Judan eta Benjaminen dagoan Israel guztiari.

        4. Oiek esaten ditu Jaunak: Etzerate igoko, eta etzerate ere gudatuko zuen anaien kontra. Itzuli bedi bakoitza bere etxera, zeren nere borondatez egiña izan da au. Berak aditu zutenean Jaunaren itza, biurtu ziran, eta etziran joan Jeroboamen kontra.

        5. Eta Roboam bizi izan zan Jerusalenen, eta egin zituen erri murrutuak Judan.

        6. Eta murrutu zituen Belen, eta Etan, eta Thekue,

        7. Baitaere Bethsur, eta Soko, eta Odolam,

        8. Berebat Jeth, eta Maresa, eta Zif.

        9. Eta gañera Aduram, eta Lakis, eta Azeka,

        10. Baita Saraa, eta Aialon, eta Hebron ere, zeñak zeuden Judan eta Benjaminen, erri txit sendoak.

        11. Eta murruz inguratuta, jarri zituen beretan agintariak gobernatzeko, eta bazka ornien azokak, au da, olioarena, eta ardoarena.

        12. Eta erri bakoitzean egin zuen ezkutuen eta piken armatoki bat, eta alegin andiak egin zituen erri aiek sendotzeko, eta erreñatu zuen Juda eta Benjaminen gañean.

        13. Eta Israel guztian zeuden apaiz eta Lebitak etorri ziran beragana, bizi ziran toki guztietatik,

        14. Utziten zituztela beren usetako bizilekuak, eta beren ondasunak, eta iragotzen zirala Judara eta Jerusalenera, zeren Jeroboamek eta bere semeak bota zituzten, ari etzitezen Jaunaren apaiztzako lanetan.

        15. Eta berak egin zituen goietako apaizak, eta demonioenak, eta egin zituen txalenak.

        16. Eta berebat Israelko tribu guztietatik, erabaki zuten guztiak beren biotzetan Israelko Jaun Jainkoa billatzea, etorri ziran Jerusalenera eskeñtzera beren doañak, beren gurasoen Jaun Jainkoaren aurrean.

        17. Eta murrutu zuten Judako erreñua, eta sendotu zuten Roboam Salomonen semearen erregetza iru urtean, zeren bakarrik iru urtean ibilli ziran Dabid eta Salomonen bideetatik.

        18. Eta Roboam ezkondu zan Mahalath, Jerimothen, Dabiden semearen alabarekin, baitaere Abihail Eliaben Isairen semearen alabarekin,

        19. Zeñagandik iduki zituen semeak Jehus, eta Somorias, eta Zoom.

        20. Onen ondoren ezkondu ere zan Maaka Absolonen alabarekin, zeñak egin ziozkan Abia, eta Ethai, eta Ziza, eta Salomith.

        21. Roboamek berriz maitatu zuen Maaka Absalonen alaba, bere emazte, eta emazte azpiko guztiak baño geiago, zeren artu zituen emezortzi emazte, eta irurogei emazte azpiko, eta izan zituen ogeita zortzi seme, eta irurogei alaba.

        22. Eta Abia Maakaren semea jarri zuen bere anaia guztien buru eta prinzipetzat, zeren errege egiteko asmoak zituen,

        23. Zeren zan bere seme guzietatik jakintsuena eta sendoena, eta onetarako barreatu zituen oiek Judako, eta Benjamingo inguru guztietan, eta erri murrutu guztietan, eta eman zien janaria ugari, eta billatu ziezten emakume asko.

 

AMABIGARREN KAPITULUA

        1. Eta Roboamek, sendotu eta aseguratu zanean erreñuan, utzi zuen Jaunaren legea, eta berarekin Israel guztiak.

        2. Eta Roboamek erreñatzen zuenetik bosgarren urtean, Sesak Ejiptoko erregea igo zan Jerusalenera (bekatu egin zutelako Jaunaren kontra).

        3. Milla eta berreun gurdi, eta irurogei milla zaldizkoakin; eta ezin kontatu zezakean berarekin etorri zan jendea Ejiptotik, au da, Libiakoak, Troglodiarrak, eta Etiopiakoak.

        4. Eta artu zituen Judako erririk sendoenak, eta eldu zan Jerusaleneraño.

        5. Orduan Semeias profeta joan zan Roboam eta Judako prinzipeen aurrera, zeñak bildu ziran Jerusalenen Sesak-en igesi, eta esan zien: Oiek esaten ditu Jaunak: Zuek utzi nazute, bada nik ere utziten zaituztet Sesaken eskuetan.

        6. Eta izuturik Israelko prinzipeak, eta erregea, esan zuten: Justoa da Jauna.

        7. Baña ikusirik Jaunak umillatu zirala, itz egin zion Semeiasi, esaten zuela: Humillatu diran ezkero, ez ditut desegingo, baizik emango diet laguntasunaren piska bat, eta ez da eroriko nere aserrea Jerusalenen gañera Sesak-en eskuz.

        8. Alaere serbituko dute, jakin dezaten nolako desberdintasuna dagoan ni serbitzetik, lurreko erregeak serbitzera.

        9. Alde egin zuen bada Sesak Ejiptoko erregeak Jerusalendik, zeramazkiala Jaunaren etxeko, eta erregearen etxeko tesoroak, eta guztia eraman zuen berarekin, baita Salomonek egin zituen urrezko ezkututxoak ere.

        10. Beren lekuan egin zituen erregeak bronzezkoak, eta eman ziezten, jauregiko ataria zaitzen zuten ezkutarien agintariari.

        11. Eta erregea sartzen zanean Jaunaren etxean, etortzen ziran ezkutariak, eta artzen zituzten, eta gero biurtzen zituzten beren armategira.

        12. Baña humillatu ziralako, Jaunak aldeerazi zion berakgandik bere aserreari, eta etziran izan osotoro desegiñak, zeren Judan ere arkitu ziran obra onak.

        13. Sendotu zan bada Roboam erregea Jerusalenen, eta erreñatu zuen. Berrogeita bat urte zituen erreñatzen asi zanean, eta amazazpi urtean erreñatu zuen Jerusalenen, Israelko tribu guztien artean Jaunak autu zuen erria, jartzeko an bere izena: eta bere amaren izena zan Naama Amontarra.

        14. Baña gaizkia egin zuen, eta etzuen prestatu bere biotza Jauna billatzeko.

        15. Eta Roboamen egiteak, lenbizikoak, eta atzenekoak eskribatuak daude Semeias profetaren, eta Addo profetaren liburuetan, zeñak adirazten dituzten txit zearo. Roboam eta Jeroboam beti egon ziran elkarrekin gerran.

        16. Eta joan zan Roboam bere gurasoakin atsedetera, eta obiatu zuten Dabiden errian. Eta Abia bere semeak erreñatu zuen bere lekuan.

 

AMAIRUGARREN KAPITULUA

        1. Jeroboamek erreñatzen zuenetik emezortzigarren urtean, erreñatu zuen Abiak Judaren gañean.

        2. Iru urtean erreñatu zuen Jerusalenen, eta bere amaren izena zan Mikaia, Uriel Gabaakoaren alaba, eta gerran zeuden Abia eta Jeroboam.

        3. Aterarik bada Abia gudatzera lareun milla gizon autu, eta sendorekin, Jeroboamek bere aldetik prestatu zituen zortzireun milla gizon, zeñak ere ziran autuak, eta indar andikoak gudarako.

        4. Gelditu zan bada Abias Semerongo mendiaren gañean, zeñ, zegoan Efraimen, eta esan zuen: Aditu ezazu zuk, Jeroboam, eta Israel guztia.

        5. Ez al dakizute, Israelko Jaun Jainkoak eman ziola betiko Israelko erreñua Dabidi, eta bere semeai betiko elkartasunarekin?

        6. Eta Jeroboam Nabathen semea, Salomon Dabiden semearen mendekoa, jaiki zan, eta jarri bere jaunaren kontra.

        7. Eta berarekin bildu zirala, zentzuaren piskarik gabeko gizon batzuek, eta Belialen semeak, eta garaitu zutela Roboam Salomonen semea, Roboamek etzekielako ezer, eta zalako beldurtia, eta ezin arpegi eman zitzaielako?

        8. Eta orain zuek esaten dezute, badaukazutela indarra Jaunaren erreñuari gogor egiteko, zeñaen jabea dan bera, Dabiden semeen bitartez; eta daukazute jende talde txit andi bat, eta Jeroboamek egin dizkizuten urrezko txalak, zuen jainkoak izan ditezen;

        9. Eta bota dituzute Jaunaren apaiz, Aaronen semeak, eta Lebitak, eta egin dituzute beste apaiz batzuek, urreko beste errien gisara, etortzen dan edozeñ, eta konsagratzen duena bere eskua iltzen dituela idisko bat, eta zazpi txikiro, gelditzen da, jainko ez diran aien apaiz eginik.

        10. Baña gure Jauna da Jaungoikoa, zeñ ez degun guk utzi, eta Aaronen jatorriko apaizak dira, Jauna serbitzen dutenak, baitaere Lebitak beren lanetan;

        11. Eta eskeñtzen diozkate holokaustoak Jaunari egun guztietan goiz eta arratsalde, eta lurrinkai, prestatuak legean aginduaren araura, eta ipintzen dira ogiak, mai txit garbi baten gañean, eta guk dauzkagu urrezko kandeleroa, eta bere metxeroak, zeñak erazekitzen diran beti arratsaldetan, zeren guk gordetzen ditugu gure Jaun Jainkoaren aginteak, zeñ zuek utzi dezuten.

        12. Eta ala gure ejerzituaren Gidaria da Jaungoikoa, eta bere apaizak dira tronpetak jotzen dituztenak, eta ots eginerazitzen diete zuen kontra. Israelko semeak, etzaite gudatu, zuen gurasoen Jaun Jainkoaren kontra, zeren ez dijoakizute ongi.

        13. Zegoala bera itz oiek esaten, Jeroboamek jartzen ziozkan zelatadak ostetik. Eta etsaien aurretik alderik egin gabe, zijoan ingurutuaz bere ejerzituarekin Juda, zeñ etzan oartzen.

        14. Zeñak begiraturik, ikusi zuen bere gañean zeukala gerra aurretik, eta ostetik, eta deadarrez ots egin zion Jaunari: eta apaizak asi ziran tronpetak jotzen.

        15. Eta Judako guztiak asi ziran deadar andiak egiten, eta ona non, berak deadarrez ari ziranean, Jaungoikoak izutu zuen Jeroboam, eta Abiaren eta Judaren aurkez zegoan Israel guztia.

        16. Eta Israelko semeak iges egin zuten Judagandik, eta Jaunak jarri zituen bere eskuan.

        17. Abiak bada, eta bere jendeak egin zuten beretan galmen andi bat: eta Israelen aldetik il ziran zaurituta bosteun milla gizon sendo.

        18. Eta Israelko semeak izan ziran humillatuak denbora artan, eta Judako semeak txit alaitu ziran, itxedon zutelako beren gurasoen Jaun Jaungoikoagan.

        19. Eta Abiak jarraitu zion Jeroboam, igesi zijoanari, eta artu ziozkan erri asko, Bethel bere erritxoakin, eta Jesana bereakin, eta Efron ere bereakin.

        20. Eta Jeroboamek ezin izan zuen berriz gogor egin, Abiaren egunetan: eta Jaunak zauritu zuen, eta il zan.

        21. Sendotu zanean Abia bere tronuan, artu zituen amalau emazte: eta izan zituen ogeita bi seme, eta amasei alaba.

        22. Abiaren gañerako egiteak, eta bere biziera, eta bere obrak, eskribatuak daude doi doi Addo profetaren liburuan.

 

AMALAUGARREN KAPITULUA

        1. Irago zan atzenean Abia atsedetera bere gurasoakin, eta obiatua izan zan Dabiden errian, eta Asa bere semeak erreñatu zuen bere lekuan, zeñaen denboran izan zan pakea lurrean amar urtean.

        2. Eta Asak egin zuen bere Jaungoikoaren begietan ona, eta gogokoa zana, eta beera bota zituen elizkizun arrotzeko aldareak, eta goiak,

        3. Eta autsi zituen talluak, eta arrasatu basoak,

        4. Eta agindu zion Judari, billatu zezala bere gurasoen Jaun Jainkoa, eta gorde zitzala legea, eta aginte guztiak.

        5. Eta kendu zituen Judako erri guztietatik aldareak eta elizak; eta erreñatu zuen pakean.

        6. Berriztu ere zituen erri sendo guztiak Judan, zeren pakean zegoan, eta etzan izan gerrarik batere bere denboran, ematen ziola Jaunak pakea.

        7. Eta esan zion Judari: Berriztu ditzagun erri oiek, eta murruz ingurutu ditzagun, eta sendotu ditzagun dorreakin, eta ateakin, eta esiakin, orain alde guztietatik gerrarik gabe gaudenean, billatu degulako gure gurasoen Jaun Jainkoa, eta berak inguru guztietatik pakea eman digulako. Ekin zioten bada lanari, berak berriz egiteko eragozketarik batere arkitu gabe, eta bukatu zituzten.

        8. Eta Asak bere ejerzituan iduki zituen irureun milla Judako, ezkutuz eta pikaz armatuak, eta berreun eta larogei milla Benjamingo ezkutari eta saietariak, oiek guztiak gizon txit alaiak.

        9. Eta oien kontra atera zan gudara Zara Etiopiako erregea bere ejerzitu, milloi bat gizonekoarekin, eta irureun gurdirekin: eta Maresaraño allegatu zan.

        10. Eta Asa bidera irten zitzaion, eta bere ejerzitua gudarako gertutu zuen Sefatako ibarrean, zeñ dagoan Maresaren aldean.

        11. Eta ots egin zion Jaun Jainkoari, eta esan zuen: Jauna, zuretzat berdin da laguntasuna ematea gutxiren, zeñ askoren bitartez: lagundu zaguzu, gure Jaun Jainkoa, zeren zugan eta zure izenian itxedopena idukirik, etorri gera jende talde onen kontra. Jauna, gure Jaungoikoa zu zera, gizonak zure kontra ez beza geiago egin.

        12. Eta onekin Jaunak izutu zituen Etiopiarrak Asaren eta Judaren aurrean, eta Etiopiarrak iges egin zuten.

        13. Eta Asa eta berarekin zegoan jendeak jarraitu zitzaien Jerararaño, eta Etiopiarrak izan ziran desegiñak, gizonik bizirik gelditu gabe, izanik Jaunak zatituak, zeñak zauritzen zituen, eta bere ejerzituak, zeñ gudan ari zan. Arrapatu ziozkaten bada ondasun andiak.

        14. Eta Jerararen inguruko erreñu guztiak desegin zituzten, zeren guztiak txit izutu ziran, eta artu zuten errietan zegoana, eta eraman zuten gauza txit asko.

        15. Eta berebat desegiñik arditegiak, eraman zuten abere, eta gamelu talde neurri gabeko bat.

 

AMABOSGARREN KAPITULUA

        1. Orduan Azarias Obeden semea, Jaungoikoaren espirituak mugiturik,

        2. Joan zan bidera irtetzera Asari, eta esan zion: Aditu nazazute zuk, o Asa, eta Juda eta Benjamingo erri guztiak. Jauna egon da zuekin, zuek berarekin egon zeratelako. Baldin zuek billatzen badezute, arkituko dezute, baña baldin utziten badezute, utziko zaituzte.

        3. Israelek denbora andia iragoko du Jaungoiko egiazko gabe, apaiz gabe, erakusle gabe, eta lege gabe.

        4. Eta beren atsekabearen erdian biurtzen diranean Israelko Jaun Jainkoagana, eta billatzen dutenean, arkituko dute.

        5. Denbora artan ez da pakerik izango irtetzen danarentzat, ez sartzen danarentzat, baizik izuak alde guztietatik lurrean bizi diran guztietan,

        6. Zeren erreñu bat jaikiko da beste baten kontra, eta erri bat beste baten kontra, bada Jaunak idukiko ditu atsedenik gabe, eta atsekabe mota guztietan.

        7. Argatik zuek alaitu zaitezte, eta zuen eskuak ez bediz lasaitu, artuko dezuten ezkero zuen lanen ordaña.

        8. Aditurik Asak, Azarias Obeden seme profetaren itzak, eta profezia, alaitu zan, eta kendu zituen, Juda eta Benjaminen erri guztietako idoloak, eta Efraimgo mendian artu zituen errietakoak, eta konsagratu zuen, Jaunaren atariaren aurrean zegoan Jaunaren aldarea.

        9. Eta bildu zuen Juda eta Benjamin guztia, eta berakin Efraimgo, eta Manasesko, eta Simeongo arrotzak; zeren Israelko asko irago ziran beragana, ikusirik bere Jaun Jainkoa berarekin zegoala.

        10. Eta etorririk Jerusalenera irugarren illean, Asak erreñatzen zuenetik amabosgarren urtean,

        11. Eskeñi ziozkaten egun artan Jaunari zazpireun idi, eta zazpi milla txikiro, ekarri zituzten gauza arrapatuetatik.

        12. Eta sartu zan, oi bezela, berriz ontzat ematera elkartasuna, beren gurasoen Jaun Jainkoa, beren biotz guztitik, eta beren anima guztitik billatuko zutela.

        13. Baldin norbaitek, esan zuen, ez balio jarraituko Israelko Jaun Jainkoari, illa izan bedi dana dalakoa, naiz txikia, naiz andia, gizasemea, edo emakumea.

        14. Eta juramentu egin zioten Jaunari boz altuan eta pozarren, eta tronpeten eta klarimen otsera,

        15. Judan zeuden guztiak birauakin, bada juramentu au beren biotz guztitik egin zuten, eta borondate osoarekin Jauna billatu zuten, eta ala arkitu zuten, eta Jaunak emanda, inguruan pakea iduki zuten.

        16. Kendu ere zion erregeak bere ama Maakari, zeukan erregearen eskubidia, baso batean Priaporen idoloa jarri zuelako; zeñ Asak autsi zuen, egiten zuela milla zati, eta Zedrongo errekan erre zuen.

        17. Alaere Israelen toki altuak gelditu ziran: baña Asaren biotza bere egun guztietan on osoa izan zan.

        18. Eta bere aitak eta hurak berak botoz eskeñi zutena, Jaunaren elizara eraman zuen, zillarra eta urrea, eta ontzi mota asko.

        19. Eta Asak erreñatzen zuenetik ogeita amabosgarren urteraño, gerrarik etzan izan.

 

AMASEIGARREN KAPITULUA

        1. Baña Asak erreñatzen zuenetik ogeita amaseigarren urtean, Baasa Israelko erregea sartu zan Judako lurrean, eta asi zan sendotutzen Rama, Asaren erreñuko batere sartu, ez irten etzedin bere aukeran.

        2. Orduan Asak atera zuen Jaunaren etxeko tesoroetatik, eta erregearen tesoroetatik zillarra eta urrea, eta bialdu ziozkan Benadab Siriako errege, Damaskon bizi zanari, esaten zuela:

        3. Zure eta nere artean elkartasuna dago, eta nere aita eta zure aita adiskideak izan ziran. Argatik bialdu dizut zillarra eta urrea, urraturik Baasa Israelko erregearekin egiña dezun elkartasuna, joanerazi dizaiozun nere erritik.

        4. Onenbesterekin Benadabek bialdu zituen bere ejerzituko agintariak Israelko errietara, zeñak desegin zituzten Ahion, eta Dan, eta Abelmaim, eta Neftaliko erri murrutu guztiak.

        5. Aditurik au Baasak, utzi zion Rama sendotzeari, eta gelditu zan lana bukatu gabe.

        6. Eta Asa erregeak artu zuen berarekin Judako jende guztia, eta eraman zituzten Ramatik, Baasak Rama egiteko bildu zituen arri, eta zur guztiak, eta berakin Gabaa eta Masfa sendotu zituen.

        7. Denbora artan Hanani profeta jarri zitzaion aurrean Asa Judako erregeari, eta esan zion: ipiñi dezulako zure itxedopena Siriako erregeagan, eta ez zure Jaun Jaungoikoagan, argatik Siriako erregearen ejerzituak iges egin du zure eskuetatik.

        8. Etiopiakoak eta Libiakoak ez al ziran asko geiago gurdietan, zaldidian, eta jende talde ain andietan; eta alaere ez al zituen jarri Jaunak zure eskuetan, zure itxedopena beragan jarri zenduelako?

        9. Zeren Jaunaren begiak, lur guztiari begira daude, eta indarra ematen die, biotz osoarekin beragan sinistzen dutenai. Eta ala, bidegabero portatu zera; eta argatik emendik aurrera, zure kontra gerrak jaikiko dira.

        10. Eta aserreturik Asa profetaren kontra, zepo batean au sartzeko agindu zuen, zeren sutu zan gauza augatik, eta denbora artan, erriko txit asko il zituen.

        11. Asaren egiteak berriz, asieratik atzenerañokoak, eskribatuak daude Juda eta Israelko erregeen liburuan.

        12. Eritu zan gero Asa, erreñatzen asi zanetik ogeita amabosgarren urtean; bere gaitza zan oñetako miñ txit bizi bat, eta bere gaitzean ere etzuen Jauna billatu, baizik itxedon zuen geiago sendatzalleen jakindurian.

        13. Joan zan bada atsedetera bere gurasoakin, eta il zan berak erreñatzen zuenetik berrogeitabatgarren urtean.

        14. Eta lurpetu zuten, beretzat idikitzeko agindu zuen obian, Dabiden errian, eta jarri zuten bere oe, aromaz eta okendurik ederren, lurrinkaigilleak artez prestatutakoz beteriko baten gañean, eta erre zituzten bere gañean ospe geiegirekin.

 

AMAZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Eta Josafat bere semeak erreñatu zuen bere lekuan, eta Israelen kontra beti geiago izan zan.

        2. Eta murruz ingurutuak zeuden Judako erri guztietarako, izentatu zuen onenbeste, edo arenbeste soldadu. Eta ipiñi zituen egotez soldadu taldeak Judako lurrean, eta bere aita Asak artu zituen Efraimgo errietan.

        3. Eta Jauna egon zan Josafatekin, bere aita Dabiden lemdabiziko (sic) bideetatik ibilli zalako. Eta Baaletan etzuen itxedon,

        4. Baizik bere aitaren Jaungoikoagan, eta ibilli zan bere aginduetako bideetatik, eta Israelko bekatuetatik alde egiten zuela.

        5. Onenbesterekin Jaunak sendotu zuen bere erreñuaren jabetasunean, eta Juda guztiak Josafati doañak eskeñtzen ziozkan, alako moduan, non etorri zan idukitzera neurrigabeko ondasunak, eta izatera txit maitatua.

        6. Eta irazekirik bere biotza Jaunaren legeak gordetzeko zeloan, kendu zituen Judako erritik, toki goietako adoralekuak, eta basoak ere.

        7. Eta berak erreñatzen zuenetik irugarren urtean, bialdu zituen bere erreñuko andizkietatik Benhail, eta Obdias, eta Zakarias, eta Nathanael, eman zitzaten erakutsiak Judako errietan.

        8. Eta berakin batean Semeias, eta Nathanias, eta Zabadias, eta Asael, eta Semiramoth, eta Jonathan, eta Adonias, eta Thobias, eta Thobadonias, Lebitak; eta berakin Elisama eta Joran apaizak.

        9. Eta ematen ziezten erakutsiak erriari Judan, eramaten zutela berakin Jaunaren legeko liburua, eta ingurututzen zituzten Judako erri guztiak, ematen zieztela erakutsiak erriari.

        10. Onenbesterekin Judaren inguruetan zeuden lurretako erreñu guztiak artu zioten beldur andi bat Jaunari, eta etziran atrebitzen Josafaten kontra gerra egiten.

        11. Eta Filistintarrak ere Josafati eskuerakutsiak eramaten ziozkaten, eta zillar kotiz bat; eta Arabeak ere ekartzen ziozkaten abereak, zazpi milla eta zazpireun txikiro, eta beste anbeste aker.

        12. Josafat bada azi zan, eta bere anditasuna igo zan txit goira, eta egin zituen Judan etxeak dorreen gisara, eta erri murrutuak.

        13. Eta egin zituen beste obra asko Judako errietan, bazeuzkan ere Jerusalenen gizon gerrari eta sendoak,

        14. Zeñaen zenbata bakoitzaren etxe eta familietatik, zan onela, Judan ejerzituaren agintariak ziran, Ednas agintaria, zeñak zeuzkan bere agindura irureun milla gizon txit bulardetsu.

        15. Onen ondoren Johanan agintaria, zeñak zeuzkan bere mendean berreun eta larogei milla gizon.

        16. Gero zetorren Amasias Zekriren semea, Jaunari konsagratua, zeñak agintzen zien berreun milla gizon errutsuri.

        17. Oni zerraikion Eliada alai eta gerrariak, zeñak zeuzkan bere agindura berreun milla, uztaiz eta ezkutuz armatuak.

        18. Eta onen ondoren Jozabad, eta bere agindura eun eta larogei mila soldadu ibiltari.

        19. Oiek guztiak zeuden gertuak erregearen agindura; erri murrutuetan eta Juda guztian ipiñi zituenak kontatu gabe.

 

EMEZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Josafat bada guztiz aberatsa izan zan, eta ospe andikoa, eta Akabekin aidetasuna artu zuen.

        2. Eta urte batzuek iragota jatxi zan beragana Samariara, zeñaen etorreran illerazi zituen Akabek txikiro eta idi txit asko beretzat, eta berarekin joan zan jendearentzat, eta arrazoiak ipiñi ziozkan Ramoth Galaadkora igotzeko.

        3. Eta Akab Israelko erregeak, Josafat Judako erregeari esan zion: Atoz nerekin Ramoth Galaadkora. Zeñi erantzun zion Josafatek: Zu eta ni gauza bat bata gera; eta gauza bat bata zure erria eta nerea; eta ala zurekin gerrara joango gera.

        4. Eta Josafatek Israelko erregeari esan zion: Erregututzen dizut arren konsultatu zaitezela orain, zer esaten duen Jaunak.

        5. Israelko erregeak bada lareun profeta bildu zituen, eta esan zien: Atera bear ote gera Ramoth Galaadkoaren kontra gerra egitera, ala geldirik egon bear ote gera? Eta berak erantzun zioten: Atera zaite, eta Jaungoikoak erregearen eskuetan jarriko du.

        6. Eta Josafatek esan zuen: Zer bada, ez al da emen Jaunaren profetarik, ari ere galdetu dizaiogun?

        7. Eta Israelko erregeak Josafati erantzun zion: Bada emen gizon bat, zeñaen bitartez ezagutu genzakean Jaunaren borondatea, baña ni gorroto natzaio, zeren beñere gauza onik ez dit profetizatzen, baizik beti gaiztoak. Au Mikeas Jemlaren semea da. Eta Josafatek esan zion: Ez ezazu, o errege, orrela itz egin.

        8. Israelko erregeak bada ots egin zion txikiratu bati, eta esan zion: Mikeas Jemlaren semeari bereala otsegin zaiok.

        9. Eta Israelko erregea eta Josafat Judako erregea, bakoitza bere tronuan errege jantziakin zeuden eseriak, eta larrañean, Samariako atearen aldean zeuden eseriak, eta profeta guztiak beren aurrean profetizatzen ari ziran.

        10. Sedezias Kanaanaren semeak berriz burnizko adar batzuek egin zituen, eta esan zuen: Oiek esaten ditu Jaunak: Oiekin Siria aizetuko dezu, desegin dezazun bitartean.

        11. Eta profeta guztiak era berean profetizatzen zuten, eta esaten zuten: Ramoth Galaadkora igo zaite, eta txit ongi irtengo zera; Jaunak erregearen eskuan jarriko du.

        12. Argatik Mikeasi ots egitera joan zan mandatariak, berari lendanaz esan zion: Begiratu ezazu, profeta guztiak ao batez gertakari doatsuak erregeari adirazten dieztela. Argatik erregututzen dizut, zure izkuntza aien erakoa izan dedilla, eta etorkizun onak adirazi ditzatzula.

        13. Zeñi Mikeasek erantzun zion: Jauna bizi dan bezela diot, Jaungoikoak esaten didan guztia, hura esango det.

        14. Allegatu zan bada erregeagana; eta erregeak esan zion: Mikeas, Ramoth Galaadkoaren kontra gudatzera atera bear ote gera, ala geldirik egon? Mikeasek erantzun zion: Zoazte; zeren guztia txit ongi gertatuko zazute, eta etsaiak zuen eskuetan jarriak izango dirade.

        15. Eta esan zuen erregeak: Berriz, eta berriz Jaunaren izenean esaten dizut, arren egia baizik ez dizadazula esan.

        16. Berak orduan esan zuen: ikusi det Israel guztia mendietatik banatua, artzai gabeko ardiak bezela, eta esan du Jaunak: Oiek nork agindurik ez dute, bakoitza bere etxera pakean itzuli dedilla.

        17. Eta Israelko erregeak Josafati esan zion: Ez al nizun nik esan, onek gauza onik ez zidala adiraziko, baizik bakarrik zorigaitzak?

        18. Eta Mikeasek orduan esan zuen: Aditu ezazute bada Jaunaren itza. Ikusi nuen Jauna bere tronuan eseria, eta zeruko aingeru talde guztiak zeudela berari laguntzen ezker eskuitik.

        19. Eta Jaunak esan zuen: Zeñek engañatuko du Akab Israelko erregea, atera dedin gudatzera eta galdu dedin Ramoth Galaadkoan? Eta esanik batak gauza bat, besteak beste bat,

        20. Aurreratu zan espiritu bat, eta jarririk Jaunaren aurrean, esan zuen: Nik engañatuko det. Esan zion Jaunak oni: Nola engañatuko dezu?

        21. Eta berak erantzun zuen: Aterako naiz, eta izango naiz gezurraren espiritua bere profeta guztien aoan. Eta Jaunak esan zion: Engañatuko dezu, eta zurearekin irtengo zera. Atera zaite, eta ala egin ezazu.

        22. Begira bada, nola Jaunak jarri duen orain gezurraren espiritua, zure profeta guztien aoan, eta Jaunak berak adirazi ditu zuri etorriko zazkizun gaitzak.

        23. Eta Sedezias Kanaanaren semea alderatu zan, eta Mikeasi masalleko bat eman zion, eta esan zuen: Zeñ bidetatik irago dek nigandik Jaunaren Espiritua, iri itz egiteko?

        24. Eta Mikeasek esan zion: Zerorrek ikusiko dezu egun artan, zeñean joango zeran igesi gelatik gelara ezkutatzeko.

        25. Baña Israelko erregeak agindu zuen, esaten zuela: Arrapatu ezazute Mikeas, eta eraman zaiezute Amon erriko gobernariari, eta Joas Amelek-en semeari,

        26. Eta esango diezute: Au da erregeak agintzen duena: sartu ezazute presondegian, eta eman zaiozute ogi piska bat, eta ur piska bat, nire itzuliera doatsurartean.

        27. Eta Mikeasek esan zuen: Doatsua baldin bada zure itzuliera, ez da egia izango Jaunak nire aoz itz egin duela. Eta gañera esan zuen: Erri guztiak aditu ezazute.

        28. Alaere Israelko erregea, eta Josafat Judako erregea joan ziran Ramoth Galaadkoaren kontra.

        29. Eta Israelko erregeak Josafati esan zion: Nik aldatuko ditut soñekoak, eta ala sartuko naiz gudan; zuk berriz eraman itzatzu zure jantziak. Eta Israelko erregea aldaturik soñekoak gudan sartu zan.

        30. Eta Siriako erregeak agindu zien bere zaldidiko agintariai, esaten ziela: Etzaitezte gudatu txikiren kontra, ez andiren kontra, baizik bakarrik Israelko erregearen kontra.

        31. Eta ala zaldidiaren agintariak, Josafat ikusi zutenean, esaten zuten: Israelko erregea au da. Eta ingurutu zuten, erasotzen ziotela berari, baña berak deadarrez ots egin zion Jaunari, zeñak lagundu zion, eta alde erazi zien beragandik.

        32. Zeren zaldidiaren agintariak ikusirik, Israelko erregea etzala, utzi zioten.

        33. Baña gertatu zan tropako batek menturara botatzea saieta bat, eta zauritu zuen Israelko erregea lepoaren eta sorbalden artean. Orduan berak bere kotxeruari esan zion: itzuli zaite atzerontz, eta gudatik atera nazazu, zeren zauritua nago.

        34. Eta egun artan guda bukatu zan, eta Israelko erregea egon zan gurdian Siroarren aurkez arratsalderaño, eta eguzkiaren sarreran il zan.

 

EMERETZIGARREN KAPITULUA

        1. Eta Josafat Judako erregea pakean itzuli zan bere etxera Jerusalenera.

        2. Zeñi Jehu profeta, Hananiren semeak bidera irten zitzaion, eta esan zion: Zuk gaizto bati laguntasuna ematen diozu, eta Jaunari gorroto diotenakin adiskidetutzen zera. Argatik ziertoro Jaunaren aserrearen diña ziñan,

        3. Baña zugan obra onak arkitu dira, Judako lurretik basoak kendu zinduelako, eta zure biotza prestatu zinduelako zure gurasoen Jaun Jainkoa billatzeko.

        4. Josafat bada Jerusalenen bizi izan zan, eta irten zan berriz, bere erria bisitatzera, Bersabeetik Efraimgo mendiraño, eta ekarri zituen beren gurasoen Jaun Jainkoagana.

        5. Gañera Judako erri sendo guztietan, eta toki guztietan juezak jarri zituen.

        6. Eta juezai bere aginteak ematen zieztela, begiratu ezazute, esan zien, zer egiten dezuten, zeren zuen lana ez da gizon batena, baizik Jaungoikoarena, eta juzgatzen dezuten guztia, zuen gañera itzuliko da.

        7. Jaunaren beldurra zuekin egon bedi, eta arretarekin gauza guztiak egin itzatzute, zeren gure Jaun Jainkoagan ez da arkitzen bidegabeko gauzarik, ez iñorganako etsigitasunik, ez doañen gutiziarik.

        8. Jarri ere zituen Josafatek Jerusalenen lebitak, eta apaizak, eta Israelko familien prinzipeak, bertan bizi ziradenai justizia egin zizaieten, eta juzgatu zitzaten Jaunaren gauzak.

        9. Eta agindu zien, esaten zuela: Leialtasunarekin eta biotz onarekin Jaunaren beldurrean portatu bear zerate.

        10. Zuekgana datorren edozeñ auzitan, beren errietan bizi diran familiaren eta familiaren artean, baldin bada legearen gañean, aginduen gañean, zeremonien gañean, eta erabakien gañean; argitu zaiezute, Jaunaren kontra bekatu egin ez dezaten, eta zuen gañera eta zuen anaien gañera bere aserrea etorri ez dedin.

        11. Eta Amarias zuen apaiz eta pontifizea izango da buru, Jaungoikoari dagozkion gauzetan, eta Zabadias Ismahelen seme, Judako etxeko gudaria dana, izango da erregearen serbizoari dagozkion gauza guztietan, eta zuen artean dauzkazute erakuletzat lebitak: alai bada, eta izan arduratsuak, eta Jaunak onez beteko zaituzte.

 

OGEIGARREN KAPITULUA

        1. Gauza oien ondoren Moaben semeak, eta Ammonen semeak, eta berakin Ammontar batzuek bildu ziran Josafaten kontra, bere kontra gudatzeko.

        2. Eta mandatariak etorri ziran, eta gaztigatu zuten Josafat, esaten ziotela: Zure kontra dator jende talde andi bat, itsasoaren beste aldetik dauden tokietatik, eta Siriatik, eta begira, etzauntzak jarri dituztela, eta gelditu dirala Asasonthamarren, zeñ dan Engaddi.

        3. Josafatek orduan izu ikaraz beterik, bere gogo guztia jarri zuen Jaunari erregututzean, eta agindu zuen Judako erri guztiak barau bat egin zezala.

        4. Eta bildu zan Juda Jaunari laguntasuna eskatzeko, eta jende guztia zetorren beren errietatik beren erreguak eskeñtzera.

        5. Eta jarririk zutik Josafat Judako, eta Jerusalengo batzarrearen erdian, Jaunaren etxean, atari berriaren aurrean,

        6. Esan zuen: Gure gurasoen Jaun Jainkoa, zu zera zeruko Jainkoa, eta lurreko erreñu guztien jabea, zure eskuan daude indarra eta eskubidea, eta iñork ezin gogor egin lezakezu.

        7. Zuk, gure Jaungoikoa, ez al ziñituen illerazi, erri onetan bizi ziran guztiak Israel zure erriaren aurrean, eta ez al ziñion betiko eman Abraham zure adiskidearen jatorriari?

        8. Eta emen bizi izan dira, eta bertan zure izenari Eliza bat egin diote, esaten dutela:

        9. Etorriko balira gure gañera gaitzak, ezpata bengatzallea, edo izurritea, edo gosetea, jarriko gera zure aurrean etxe onetan, zeñean ots egin zaion zure izenari, eta deadarrez ots egingo dizugu gure atsekabetan, eta zuk adituko gaituzu, eta salbatuko gaituzu.

        10. Orain bada, begiratu ezazu nola datozen Ammonen semeak, eta Moabkoak, eta Seirko mendikoak, zeñaen lurretatik etziñien utzi iragotzen Israeltarrai, baizik beretatik alde egin zuten, eta etzituzten il.

        11. Berak kontrara egiten dute, eta egiten dituzte alegin guztiak, botatzeko gu erri batetik, zeñaen jabetasuna eman ziñigun.

        12. O gure Jaungoikoa, eta zuk ez al dituzu kastigatuko jende oiek? Gugan ziertoro ez dago bear degun indarrik, gogor egiteko, erasotzen digun jende talde andi orri. Baña nola ez dakigun zer egin bear degun, ez zagu gelditzen beste biderik, gure begiak zugana zuzentzea baizik.

        13. Eta Juda guztia zutik zegoan Jaunaren aurrean, beren aur, eta emazte, eta beren semeakin.

        14. Eta arkitzen zan an Jahaziel Zakariasen semea, Banaiasen semea, Jehielen semea, Mataniasen semea, Asafen semeetatiko lebita, zeñaren gañera etorri zan Jaunaren Espiritua jende taldearen erdian,

        15. Eta esan zuen: Aditu ezazute Judako guztiak, eta Jerusalenen bizi zeratenak, eta zuk, o Josafat erregea. Oiek esaten ditu Jaunak: Etzaitezte beldur izan, ez koldartu jende talde andi ori ikusiagatik, zeren guda ez da zuena, Jaungoikoarena baizik.

        16. Biar jatxiko zerate beren kontra, zeren Sis deritzan aldapatik igoko dira, eta arkituko dituzute, Jeruelko eremuaren aurkez dagoan errekaren ertzean.

        17. Etzerate zuek izango gudatuko zeratenak, baizik bakarrik, zaudete sendo itxedopenarekin, eta Jaunaren laguntasuna zuen gañean ikusiko dezute, o Juda, eta Jerusalen: etzaitezte beldur izan, ez koldartu. Biar beren kontra aterako zerate, eta Jauna zuekin egongo da.

        18. Josafat bada eta Juda, eta Jerusalenen bizi ziran guztiak auzpeztu ziran arpegiakin lurra jotzeraño Jaunaren aurrean, eta adoratu zuten.

        19. Eta Kaathen semeen eta Koreren semeen lebitak, alabatzen zuten Israelko Jaun Jainkoa zerurañoko bozakin.

        20. Eta jaikitzen ziradela goizean, Thekueko eremutik atera ziran, eta bidean jarri ziranetik laster, zutik zegoala Josafat beren erdian, esan zuen: Aditu nazazute, o Judako gizonak, eta Jerusalenen bizi zeraten guztiak. Zuen Jaun Jainkoagan itxedon ezazute, eta seguru egongo zerate. Bere profetai sinistu zaiezute, eta guztia ongi etorriko zazute.

        21. Eta erakutsiak erriari eman ziozkan, eta Jaunaren kantariak izentatu zituen, taldeetan jarrita bere alabantzak kantatu zitzaten, eta ejerzitua aurretik zijoala, guztiak batera esan zezaten: Alabatu ezazute Jauna, zeren bere urrikaltasuna betikoa dan.

        22. Eta alabanza oiek kantatzen asi ziranetik laster, Jaunak itzuli zituen beren zelatadak beren kontra, au da, Ammonen, eta Moabkoen, eta Seirko mendiko semeen kontra, zeñak etorri ziran Judaren kontra gudatzera, eta desegiñak izan ziran.

        23. Zeren Ammonen, eta Moabko semeak jaiki ziran Seirko mendian bizi ziranen kontra, il, eta akabatzeko. Eta au eginik, biurturik gero armak beren kontra, elkar zauritu eta il zuten.

        24. Judakoak, allegatu ziraneko eremua agiri dan alturara, ikusi zuten urrutitikan kanpo zabal guzti hura gorputz illez betea, eta batek bakarrak ere etzuela ilkintzatik igesik egin.

        25. Josafat bada bere ejerzitu guztiarekin, illen gauzak artzera allegatu zan; eta gorputz illen artean arkitu zituzten alaja asko, eta soñekoak, eta ontzi balio txit andikoak, eta artu zituzten; alako moduan, non, ezin guztia eraman zuten, ez iru egunean bildu gauzak, ain asko ziradelako.

        26. Eta laugarren egunean Bendizioko Ibarren bildu ziran, zeren Jauna an bedeikatu zutelako, toki ari gaurko eguneraño, Bendizioko Ibarra deitu zioten.

        27. Eta Judako guztiak, eta Jerusalenen bizi ziranak, eta Josafat beren aurrean, poz andiarekin Jerusalenera itzuli ziran, Jaunaren laguntasunarekin beren etsaietatik garai atera ziradelako.

        28. Eta Jerusalenen sartu ziran salterioakin, eta zitarakin, eta tronpetakin Jaunaren etxean.

        29. Eta Jaunaren izua inguruetako erreñu guztien gañera erori zan, aditu zutenean Israelko etsaien kontra Jauna gudatu zala.

        30. Eta Josafaten erreñua atsedenean gelditu zan, eta Jaungoikoak inguruetan pakea eman zion.

        31. Josafatek bada Judaren gañean erreñatu zuen, eta ogeita amabost urte zituen erreñatzen asi zanean, eta ogeita bost urtean Jerusalenen erreñatu zuen, eta bere amaren izena zan Azuba Selahiren alaba.

        32. Eta Asa bere aitaren bidetik ibilli zan, eta etzuen beratatik alderik egin, egiten zuela Jaunaren aurrean bere gogoko zana.

        33. Baña goiak etzituen kendu, eta erriak oraindik etzuen bere biotza zuzendu gurasoen Jaun Jainkoagana.

        34. Josafaten gañerako egiteak asieratik atzeneraño daude eskribatuak Jehu Hananiren semearen liburuan, zeñak jarri zituen Israelko erregeen liburuan.

        35. Gauza oien ondoren Josafat Judako erregea adiskidetu zan Okozias Israelko erregearekin, zeñaen obrak txit gaiztoak ziran.

        36. Eta elkartu zan berakin egiteko ontzi, Tharsisera joango ziranak, eta egin zuten gerrako ontzidi bat Asion-gaborren.

        37. Baña Eliezer, Dodau Maresakoaren semeak profetizatu zion Josafati, esaten zuela: Okoziasekin elkartu zeralako, Jaunak desegin ditu zure obrak, eta ontziak zatituak izan ziran, eta Tharsisera ezin joan izan ziran.

 

OGEITA BATGARREN KAPITULUA

        1. Eta Josafat joan zan bere gurasoakin atsedetera, eta izan zan obiatua berakin Dabiden errian, eta bere seme Joramek erreñatu zuen bere lekuan.

        2. Eta bere anaiak, Josafaten semeak, izan ziran Azarias, eta Jehiel, eta Zakarias, eta Azarias, eta Mikael, eta Safatias. Oiek guztiak Josafat Judako erregearen semeak.

        3. Eta bere aitak eman zien urre eta zillar txit asko, eta gauza balio txit andikoak, eta erri, ongi sendotuak Judan; baña erreñua Jorami eman zion, lenbizisortua zalako.

        4. Egin zan bada Joram bere aitaren erreñuaren jabe, eta berean sendotu zanean, bere anaiak eta Israelko nagusienetatiko batzuek ezpataz irago zituen.

        5. Ogeitabi urte zituen Joramek erreñatzen asi zanean, eta zortzi urtean Jerusalenen agindu zuen.

        6. Eta Israelko erregeen bideetatik ibilli zan, Akaben etxeak egin zuen bezela; zeren bere emaztea Akaben alaba zan, eta egin zuen gaizkia Jaunaren aurrean.

        7. Eta Jaunak etzuen nai izan desegin Dabiden etxea, berarekin egin zuen elkartasunagatik; eta eskeñi zuelako itxiko ziela berari eta bere semeai lanpara bat, denbora guztian.

        8. Egun aietan Idumea jaiki zan, etzuelako egon nai Judaren mendean, eta egin zuen errege bat beretzat.

        9. Eta iragorik bertara Joram bere agintariakin, eta berarekin zeukan zaldidi guztiarekin, gauaz atera zan, eta desegin zituen Idumearrak, eta bere zaldidiko agintari guztiak, zeñak ingurutu zuten.

        10. Alaere Idumeak gogor iraun zuen, Judaren mendean egon nai etzuela gaurko eguneraño. Denbora artan Lobna ere berezitu zan, bere mendean egon nai etzuela, Joramek bere gurasoen Jaun Jainkoa utzi zuelako.

        11. Gañera egin zituen adoratokiak Judako errietako leku goratuetan, eta idoloak adoratuerazi ziezten Jerusalenen bizi ziranai, eta Judari fedea autsierazi.

        12. Eta ekarria izan zitzaion Elias profetaren txartel bat, zeñean zegoan eskribatua: Zure aita Dabiden Jainkoak oiek esaten ditu: Etzeralako ibilli zure aita Josafaten bideetatik, ez Asa Judako erregearen bideetatik,

        13. Baizik joan zeralako Israelko erregeen bidetik, eta Judari eta Jerusalenen bizi diranai idoloak adoratuerazi dieztezulako, jarraiturik Akaben etxeko gaiztakeriari, gañera il dituzulako zure anaiak; zure aitaren jatorria, zeñak zu baño obeak ziran;

        14. Jaunak azote ikaragarri batekin zaurituko zaituzte zu, eta zure semeak, eta emazteak, eta zure gauza guztiak.

        15. Zuk berriz izango dezu zure sabelean gaitz bat ain gaiztoa, non, geldika geldika, egunetik egunera botaeraziko dizkizu erraiak.

        16. Jaunak bada jarri zituen Joramen kontra Filistintarrak, eta Etiopiaren mugetako Arabeak.

        17. Eta Judako lurrera igo ziran, eta arrasatu zuten, eta arrapatu zuten erregearen etxean arkitu zuten guztia, eta gañera bere seme eta emazteak ere eraman zituzten, eta etzizaion beste semerik gelditu, baizik Joakaz, zeñ zan guztien artean gazteena.

        18. Eta gañera Jaunak zauritu zuen, ezin sendatu zatekean gaitz batekin sabelean.

        19. Onela eguna joan, eguna etorri, denbora joan denbora etorri, irago ziran bi urte; eta geldika geldika ezererezera biurturik usteltasunarekin, bere erraiak botatzeraño, bere penak eta bizia batean bukatu zituen. Eta gaitz txit gaiztoarekin il zan, eta erriak etzion egin progua, oi bezela, lurrinkaiak erretzen ziozkala, bere asabakin egin zuen bezela.

        20. Ogeita amabi urte zituen, asi zanean erreñatzen, eta zortzi urtean erreñatu zuen Jerusalenen. Eta etzan zuzen ibilli, eta Dabiden errian obiatu zuten, baña ez erregeen obian.

 

OGEITA BIGARREN KAPITULUA

        1. Eta Jerusalenen bizi ziranak jarri zuten erregetzat Okozias bere seme txikiena bere lekuan, zeren bera baño lenagoko, edade andiko guztiak izan ziran, Arabiako lapur, etzauntzetan sartu ziranak illak, eta Okozias, Joram Judako erregearen semeak erreñatu zuen.

        2. Okoziazek erreñatzen asi zanean berrogeita bi urte zituen, eta urte betean erreñatu zuen Jerusalenen, eta bere amaren izena zan Athalia Amrien alaba.

        3. Eta onek ere Akaben etxeko bideai jarraitu zien, zeren bere amak eraman zuen gaitzera.

        4. Egin zuen bada gaizkia Jaunaren aurrean, Akaben etxeak bezela, zeren etxe onetakoak ziran bere konsejariak bere aita il ezkero, bere galmenerako.

        5. Eta beren konsejuai jarraitu zien. Eta Joram, Akab Israelko erregearen semearekin atera zan gerrara Hazael Siriako erregearen kontra Ramoth Galaadkoan, eta Siroarrak zauritu zuten Joram.

        6. Zeñ itzuli zan Jezrahelera sendatzera, zeren aitatu dan erasoan zauri asko artu zituen. Okozias bada, Joram Judako erregearen semea jatxi zan bisitatzera Joram Akaben semea, zeñ zegoan eririk Jezrahelen.

        7. Zeren Jaungoikoaren, Okoziasen kontra aserretuaren, borondatea izan zan, au joatea Joram bisitatzera, eta allegatuta laster, atera zedilla berarekin, Jehu Namsiren semearen kontra, zeñ igortzi zuen Jaunak Akaben etxea arras desegiteko.

        8. Eta Jehuk desegiten zuenean Akaben etxea, arkitu zituen Judako prinzipeak, eta Okoziasen anaien semeak, bere serbizoan zeudela, eta il zituen.

        9. Eta ibillirik Okoziasen billa, zeñ zegoan Samarian ezkutatua, eldu zion, eta bere aurrera eramanerazirik, il zuen, eta obiatu zuten; Josafaten, bere biotz guztitik Jauna billatu zuenaren semea zalako. Eta etzan onezkero gelditzen Okoziasen jatorrikoa erreñatu zezakean itxedopenik.

        10. Zeren Athalia bere ama, ikusirik bere semea il zala, jaiki zan, eta Joramen etxeko errege jatorri guztia il zuen.

        11. Baña Josabeth erregearen alabak, artu zuen Joas Okoziasen semea, eta ostu zuen erregearen semeen erditik iltzen zituztenean, eta ezkutatu zuen bere iñudearekin batean lotokiko egonlekuan. Eta Josabeth ezkutatu zuena, zan Joram erregearen alaba, Joiada apaiz nagusiaren emaztea, Okoziasen arreba, eta argatik Ataliak etzuen il.

        12. Egon zan bada berakin ezkutatua Jaunaren etxean, Ataliak lurrean erreñatu zuen sei urteetan.

 

OGEITA IRUGARREN KAPITULUA

        1. Eta zazpigarren urtean alaiturik Joiada, artu zituen berarekin zenturionak, au da, Azarias Jerohamen semea, eta Ismael Johananen semea, eta Azarias Obeden semea, eta Maasias Adaiaren semea, eta Elisafat Zekriren semea. Eta egin zuen berakin elkartasuna.

        2. Zeñak inguruturik Juda, bildu zituzten Judako erri guztietako lebitak, eta Israelko familietako prinzipeak, eta etorri ziran Jerusalenera.

        3. Eta jende talde guzti onek Jaungoikoaren etxean erregearekin egin zuen elkartasuna, eta Joiadak esan zien: Ona emen erregearen seme erreñatuko duena, Jaunak Dabiden semeakgatik esan zuen bezela.

        4. Au da bada zuek egin bear dezutena:

        5. Zuetatik irugarren parte, asteko sartzen dana, apezak, lebitak, eta atezaiak, egongo da ateetan, eta beste irugarren parte bat, erregearen etxean, eta beste irugarren partea Fundamentukoa deitzen zaion atean. Eta erriaren gañerako jende guztia, Jaunaren etxeko atarietan egongo da.

        6. Eta ez da besterik batere Jaunaren etxean sartuko, serbizoan dauden apaiz eta lebitak baizik, oiek bakarrik sartuko dira, zeren santutuak daude: eta gañerako erri guztiak Jaunari bella egingo dio.

        7. Lebitak berriz erregearen inguruan egongo dirade, bakoitzak bere armak dauzkala (eta baldin besterik elizan sartuko balitza, il:) eta erregeari lagundu bizaiote sartzen danean, edo ateratzen danean.

        8. Lebitak bada eta Juda guztiak egin zuten, Joiada apaiz nagusiak eman ziezten aginteen araura, eta artu zituen bakoitzak bere agindura zeuzkanak, eta txandaz asteko sartzen ziranak, kunplitua zeukaten, eta irten bear ziradenakin. Zeren Joiada apaiz nagusiak, etzuen utzi alde egin zezatela, aste guztietan batzuek irten, eta besteak sartzen ziran taldeak.

        9. Eta Joiada apaizak eman ziezten zenturionai, Dabid erregearen lanzak, ezkutuak, eta errodelak, zeñak Jaunaren etxean konsagratu zituen.

        10. Eta jarri zuen jende guztia puñalakin, elizaren eskuiko aldean, elizaren ezkerreko alderaño, aldarearen eta elizaren aurrean, erregearen inguruan.

        11. Eta atera zuten erregearen semea, eta jarri ziozkaten buruan koroea, eta testimonioa, eta eman zioten legea, eskuan iduki zezan, eta jarri zuten erregetzat; eta Joiada apaiz nagusiak bere semeakin igortzi zuen, eta erregetzat ezagutuaz deadar egin zuten, esaten zutela: Bizi bedi erregea.

        12. Aditurik au Ataliak, au da, korrika zijoazenen, eta deadarrez erregetzat ezagutzen zutenen arazoa, joan zan erriaren aurrera Jaunaren elizan;

        13. Eta ikusirik sartu zanean, erregea zegoala tronuaren gañean, eta prinzipeak eta soldaduak ingurutzen zutela, eta lurreko erri guztia jostatzen, eta tronpetak jotzen, eta kantatzen soñu mota askoren otsean, eta erregetzat ezagutzen zutenen bozak, urratu zituen bere soñekoak, eta esan zuen: Saldukeria, saldukeria.

        14. Baña Joiada apaiznagusiak ateratzen zala Zenturionak eta ejerzituko agintariak zeuden tokira, esan zien: Atera ezazute elizaren barrendik, eta an kanpoan ezpataz il ezazute. Eta apaiz nagusiak agindu zuen etzedilla izan illa Jaunaren etxean.

        15. Eta eldu zioten lepotik, eta sartu zanean erregearen etxeko zaldien atetik, an il zuten.

        16. Eta Joiadak egin zuen elkartasuna, bere, eta erri guztiaren, eta erregearen artean, Jaunaren erria izango zirala.

        17. Onen ondoren erri guztia sartu zan Baalen etxean, eta desegin zuten, eta bere aldareak eta talluak zatitu zituzten, eta Matan Baalen apaiza ere il zuten aldareen aurrean.

        18. Eta Joiadak izentatu zituen agintariak Jaunaren etxean, apaizen eta lebiten agindura egoteko, Dabidek Jaunaren etxean berezituta jarri zituen bezela, Jaunari holokaustoak eskeñi zizaiezteen, Moisesen legean eskribatuak dagoen bezela, pozarekin eta kantakin, Dabidek erabaki zuen bezela.

        19. Berebat jarri zituen atezaiak Jaunaren etxeko ateetan, etzedin berean sartu, edozeñere gauzagatik kutsutua zegoena.

        20. Eta bildurik berarekin zenturionak, eta soldadurik sendoenak, eta erriko prinzipeak, eta lurreko jende guztia, erabaki zuten jetxi zedilla erregea Jaunaren etxetik, eta sartu zuten goiko atetik erregearen jauregian, eta jarri zuten erregearen tronuan.

        21. Eta lurreko erri guztia poztu zan, eta erria pakean gelditu zan, Athalia ezpataz illa izanik.

 

OGEITA LAUGARREN KAPITULUA

        1. Zazpi urtekoa zan Joas asi zanean erreñatzen, eta berrogei urtean erreñatu zuen Jerusalenen. Bere amaren izena zan Sebia Bersabeekoa.

        2. Eta egin zuen Jaunaren aurrean ona dana, Joiada apez nagusiaren egun guztietan.

        3. Eta Joiadak artu zituen beretzat bi emazte, zeñagandik izan zituen semeak, eta alabak.

        4. Onen ondoren nai izan zuen Joasek Jaunaren etxea berritu.

        5. Eta bildu zituen apaizak eta lebitak, eta esan zien: Atera zaitezte Judako errietara, eta bildu ezazute Israel guztitik dirua zuen Jaungoikoaren etxea berritzeko, urte guztietan; eta agudo egin ezazute. Baña lebitak ajola gabe egin zuten.

        6. Eta erregeak otsegin zion Joiada Prinzipeari, eta esan zion: Zergatik ez dezu iduki arreta, ekarrierazitzeko lebitai Juda eta Jerusalendik, Moises Jaunaren serbitzariak izendatu zuen dirua, zeñ eman bear zuen Israelko jende talde guziak, elkartasuneko tabernakulorako?

        7. Zeren Atalia txit gaiztoak, eta bere semeak desegin zuten Jaungoikoaren etxea, eta Jaunaren elizan bildua izan zan guztiarekin, Baalen eliza apaindu zuten.

        8. Erregeak bada agindu zuen, eta kutxa bat egin zuten, eta Jaunaren etxeko atean kanpoko aldetik jarri zuten.

        9. Eta adirazi zan Judan eta Jerusalenen, bakoitzak ekarri zizaiola Jaunari, Moises Jaungoikoaren serbitzariak Israel guztiari eremuan izendatu ziona.

        10. Eta prinzipe guztiak, eta erri guztia poztu ziran, eta joan ziran eramatera dirua Jaunaren kutxara, eta anbeste bota zuten, non, bete zuten.

        11. Eta denbora zanean lebiten eskuz erregearen aurrera kutxa eramateko (zeren ikusten zuten diru asko zegoala) erregearen sekretarioa sartzen zan, eta apaiznagusiak jarrita zegoana, eta utsitutzen zuten kutxan zegoan dirua, eta berriz kutxa bere tokira eramaten zuten: eta egun guztietan ala egiten zuten, eta neurrigabeko diru talde bat bildu zan.

        12. Zeñ erregeak eta Joiadak eman zieten Jaunaren etxeko lanen begirale nagusiri, eta oiek berarekin pagatzen zien argiñai, eta Jaunaren etxea berritzen ari ziran obra bakoitzaren langilleai, eta erortzeko zorian zegoana sendotzeko, burnizko eta bronzezko lanetan ari ziradenai.

        13. Eta lanean ari ziranak txit ongi egin zuten, eta beren eskuakin itxiten zituzten paretetako zirrituak, eta Jaunaren etxea bere anziñako egoerara itzuli zuten, eta sendo jarri zuten.

        14. Eta lan guztiak bukatu zituztenean, erregeari eta Joiadari eraman zieten gelditu zan dirua. Zeñarekin egin ziran ontziak elizako serbizorako, eta holokaustoetarako, eta edontziak, eta urrezko eta zillarrezko gañerako ontziak, eta eskeñtzen ziran aspertu gabe holokaustoak Jaunaren etxean Joiadaren egun guztietan.

        15. Baña Joiada zarturik, eta egunez beterik, il zan, eun eta ogeita amar urte zituela.

        16. Eta obiatu zuten Dabiden errian erregeakin, Israeli eta bere etxeari ongi egin ziolako.

        17. Baña Joiada il ezkero, sartu ziran Judako prinzipeak erregearen oñetan auzpeztzera, eta beren losentxakin lilluraturik, ekarri zuten berai jarraitzera.

        18. Eta beren gurasoen Jaun Jainkoaren eliza utzi zuten, eta serbitu zituzten basoak eta otalluak, eta bekatu augatik etorri zan aserrea Judaren gañera, eta Jerusalenen gañera.

        19. Bitartean Jaunak bialtzen ziezten profetak, beragana biurtu zitezen, zeñak Jaungoikoaren izenean itz egiten bazien ere, etzituzten aditu nai.

        20. Atzenean Jaungoikoak bere espirituz bete zuen Zakarias apaiz nagusi, Joiadaren semea, eta erriaren aurrean jarririk, onela itz egin zuen: Oiek esaten ditu Jaun Jainkoak: Zergatik billatzen dezute zuen galmena, autsirik Jaunaren aginteak, eta utzi dezute, berak utziak izan zaitezen?

        21. Berak bere kontra bilduta, arrika egin zioten erregearen aginduz, Jaunaren etxeko atarian.

        22. Eta etzan oroitu Joas, Zakarias Joiadaren aitak berarekin iduki zuen errukimenduarekin, baizik bere semea il zuen. Zeñak iltzen zegoala, esan zuen: Jaunak ikusi beza, eta egin beza justizia.

        23. Eta iragorik urte bete, Siriako ejerzitua igo zan bere kontra; eta Judara eta Jerusalenera etorri zan, eta erriko prinzipe guziai bizia kendu zien, eta arrapatu zuten guztia, erregeari Damaskora bidaldu zioten.

        24. Eta egiaz, txit gutxi baziran ere joan ziran Siroarrak, Jaunak beren eskuetan jarri zuen jende talde neurrigabeko bat, beren gurasoen Jaun Jainkoa utzi zutelako. Joas ere izan zan berak gaizki tratatua era lotsagarri batean;

        25. Eta alde egiten zutela, pena andietan utzi zuten. Atzenean, bere morroiak jaiki ziran bere kontra, Joiadaren seme apaiz nagusiaren odola bengatzeko, eta zauritu zuten bere oean, eta il zan. Eta Dabiden errian obiatu zuten, baña ez erregeen obietan.

        26. Bere kontra jaiki ziranak izan ziran Zabad Semmaath Ammontarraren semea, eta Jozabad Semarith Moabtarraren semea.

        27. Eta iduki zituen semeak, eta zenbat zan bere erregetzan batu zan dirua, eta Jaungoikoaren etxearen berriztazioa, zearoago daude eskribatuak erregeen liburuan. Eta Amasias bere semeak erreñatu zuen bere lekuan.

 

OGEITA BOSGARREN KAPITULUA

        1. Ogeita bost urtekoa zan Amasias erreñatzen asi zanean, eta ogeita bederatzi urtean erreñatu zuen Jerusalenen. Bere amaren izena zan Joadan Jerusalengoa.

        2. Eta egin zuen ona dana Jaunaren aurrean; baña ez biotz oso batekin.

        3. Eta ikusi zuenean bere erreñua sendotua, illerazi zituen, bere aita erregeari bizia kendu zioten morroiak.

        4. Baña oien semeak etzituen il, Moisesen legeko liburuan eskribatua dagoan bezela, non, Jaunak agindu zuen, esaten zuela: Ez dirade illak izango gurasoak semeagatik, ez semeak gurasoakgatik, baizik bakoitza bere bekatuagatik ilko da.

        5. Amasiasek bada bildu zuen Juda, eta jarri zituen beren taldetan familietatik, tribunoetatik, eta zenturionetatik Juda eta Benjamin guztian, eta ogeita bost urtez gorakoak kontatu zituen, eta arkitu zituen irureun milla gazte, gudatzera atera litezkenak, eta pika eta ezkutua eraman litzaketenak.

        6. Artu ere zituen bere kontura eun milla sendo Israelko, eun talentu zillarrezkogatik.

        7. Baña etorri zan beragana Jaungoikoaren gizon bat, eta esan zion: O erregea, Israelko ejerzitua ez bedi zurekin atera; zeren Jauna ez dago Israelekin, ez Efraimgo semeetatik batekin ere:

        8. Eta uste baldin badezu gerretan guztia dagoela ejerzituaren indarrean, Jaungoikoak egingo du, etsaiak garaituak izan zaitezela, zeren Jaungoikoaren eskuan dago laguntasuna ematea, edo igesi jartzea.

        9. Eta Amasiasek erantzun zion Jaungoikoaren gizonari: Eta zer izango da Israelko soldaduai eman dieztedan eun talentuakin? Eta Jaungoikoaren gizonak erantzun zion: Badu Jaunak nondik eman zuri, ori baño asko geiago.

        10. Amasiasek bada berezitu zuen Efraimdik etorri zitzaion ejerzitua, bere errira itzuli zedin, baña berak biurtu ziran beren errira, Judaren kontra txit aserretuak.

        11. Eta Amasiasek itxedopen andi batekin, atera zuen bere jendea, eta joan zan Gatzagen ibarrera, non desegin zituen amar milla Seirren seme.

        12. Eta Judako semeak katibu artu zituzten beste amar milla gizon, eta eraman zituzten aitaz baten amiltokira, eta goitik beera bota zituzten, eta guztiak eztanda egin zuten.

        13. Baña Amasiasek bialdu zuen ejerzitua, berarekin gerrara joan etzedin, zabaldu zan Judako errietatik, Samariatik Bethoroneraño, eta iru milla lagun ezpataz iragorik, gauza asko arrapatu zituen.

        14. Baña Amasiasek Idumeoak desegin, eta Seirren semeen Jaungoikoak ekarri ezkero, bere Jaungoikotzat artu zituen, eta adoratzen zituen, eta inzensoa eskeñtzen zien.

        15. Argatik aserreturik Jauna Amasiasen kontra, bialdu zion profeta bat, esan zizaion: Zergatik adoratu dituzu, zure eskutik beren erria libratu ezin izan duten jainko batzuek?

        16. Eta profetak au esan zionean, erantzun zion: Erregearen konsejariren bat al zera zu? Zaude ixillik, ez badezu nai bizia kenduerazi dizazudan. Eta profetak alde egitean, esan zuen: Badakit Jaunak erabaki duela zu iltzea, gaitz au egin dezulako, eta nik bere gañean eman dizudan konsejua, ez dezulako nai izan aditu.

        17. Eta Amasias Judako erregeak erabaki txit gaizto bat artu zuen, eta bialdu zituen esatera Joas, Joakasen seme, Jehu Israelko erregearen semeari: Atoz, eta elkar ikusi dezagun.

        18. Baña onek bialdu ziozkan atzera mandatariak, esaten zutela: Libanon azitzen dan kardaberak bialdu zion esatera Libanoko zedroari: Eman zaiozu ene semeari emaztetzat zure alaba, eta ona non Libanoko basoetan zeuden abereak irago ziran, eta kardabera zapaldu zuten.

        19. Zuk esan dezu: Nik desegin ditut Idumearrak, eta argatik urgulleriaz arrotzen da zure biotza: zaude geldirik zure etxean, zergatik deitzen diozu gaitzari zure kontra, zu eta zurekin Juda galdu zaitezen?

        20. Etzuen aditu nai izan Amasiasek, zeren Jaunaren borondatea zan, etsaien eskuetan jarria izan zedilla, Edomgo jainkoakgatik.

        21. Onenbesterekin atera zan gudara Joas Israelko erregea, eta jarri ziran bata bestearen aurkez. Eta Amasias Judako erregea zegoan Bethsames Judakoan.

        22. Eta beldurtu zan Juda Israelen aurrean, eta bere egolekuetara iges egin zuen.

        23. Eta Amasias Judako errege, Joasen Joakasen semearen semea, izan zan Joas Israelko erregeak arrapatua Bethsamesen, eta eraman zuen Jerusalenera. Eta erriko murrua bota zuen Efraimgo atetik kantoeko ateraño lareun besoan.

        24. Eta Samariara eraman zuen urre eta zillar guztia, eta Jaungoikoaren etxean, eta Obededonenean, eta erregearen etxeko tesoruetan arkitu zituen ontzi guztiak, eta berebat fianzan zeudenen semeak.

        25. Eta Amasias, Joas Judako erregearen semea, bizi izan zan amabost urtean, Joas Joakaz Israeleko erregearen semea il ezkero.

        26. Amasiasen gañerako egiteak asieratik bukaerarañokoak, eskribatuak daude Judako, eta Israelko erregeen liburuan.

        27. Jaunagandik alde egin ezkero, elkartu ziran batzuek Jerusalenen bere kontra; eta Lakisera iges eginik, bialdu zituzten mandatariak, an il zezaten.

        28. Eta zaldiz ekarririk, obiatu zuten bere gurasoakin Dabiden errian.

 

OGEITA SEIGARREN KAPITULUA

        1. Eta Judako erri guztiak jarri zuen erregetzat Ozias Amasiasen semea bere aitaren lekuan, amasei urte zituenean.

        2. Onek berriro egin zuen Ailath, biurturik Judaren mendera, Amasias erregea bere gurasoakin atsedetera joan ezkero.

        3. Amasei urte zituen Oziasek, erreñatzen asi zanean, eta berrogeita amabi urtean erreñatu zuen Jerusalenen. Bere amaren izena zan Jekelia Jerusalengoa.

        4. Eta egin zuen, Jaunaren begietan zuzena zana, jarraiturik gauza guztietan bere aita Amasiasi.

        5. Eta billatu zuen Jauna, Zakarias gizon zentzutu, eta Jaungoikoaren profeta bizitu izan zan artean, eta nola berak Jauna billatzen zuen, gauza guztietan Jaunak ere ongi zuzendu zuen.

        6. Atzenean atera zan Filistintarren kontra gudatzera, eta beera bota zituen Jethko murruak, eta Jabniako murruak, eta Azotoko murruak, berebat, egin zituen erriak Azoton, eta Filistintarren lurrean.

        7. Eta Jaungoikoak lagundu zion Filistintarren kontra, eta Gurbaalen bizi ziran Arabeen kontra, eta Ammontarren kontra.

        8. Eta Ammontarrak Oziasi kotiza pagatzen zioten, eta bere izenaren ospea zabaldu zan Egiptoko sarreraraño bere garaipen ugariakgatik.

        9. Eta egin zituen Oziasek dorreak Jerusalenen, kantoeko atearen gañean, eta ibarreko atearen gañean, eta beste batzuek murruaren aldean, eta sendotu zituen.

        10. Jaso ere zituen dorreak eremuan, eta egin zituen aitzututa pozu toki txit asko, zeren abere asko zeukan, ala landaetan, nola eremuko zabaleran. Iduki ere zituen mastiak eta mastilantzalleak mendietan, eta Karmelon: zeren zan lurlantzera emaniko gizona.

        11. Eta bere gerrari, gudatzera ateratzen ziradenen ejerzitua, zegoan Jehiel sekretarioaren, eta Maasias legejakintsuaren aginduaren bean, eta Hananiasen agindura, zeñ zan erregearen agintari nagusietatik bat.

        12. Eta familietako prinzipe guztiak, gizon sendoak, ziran bi milla, eta seireun.

        13. Eta beren agindura zegoan ejerzitu guztia zan, irureun eta zazpi milla, eta bost eun gizon, zeñak ziran gerrarako onak, eta gudatzen ziran erregeagatik etsaien kontra.

        14. Eta ejerzitu guzti oni eman ziozkan Oziasek ezkutuak, eta pikak, eta soldadu kapelak, eta loarikak, eta uztaiak, eta aballak arriak botatzeko.

        15. Eta egin zituen Jerusalenen makina mota asko, zeñak jarri zituen dorreetan, eta murruen egietan, botatzeko saietak, eta arri andiak. Eta bere izena urrutiraño zabaldu zan; zeren Jaunak laguntzen zion, eta ematen ziozkan indarrak.

        16. Baña altsu ikusi zanean, bere biotza arrotu zan bere galmenerako, eta bere Jaun Jainkoa mezpreziatu zuen. Eta sarturik Jaunaren elizan, erre nai zuen inzensoa lurrinkaien aldarearen gañean.

        17. Eta sarturik bereala bere ondoren Azarias apaiz nagusia, eta berarekin larogei Jaunaren apaiz, sendotasunik andieneko gizonak,

        18. Aurkeztu zitzaiozkan erregeari, eta esan zioten: O Ozias, ez dagokizu zuri, Jaunari inzensoa erretzea; baizik apaizai, au da, Aaronen seme, lan onetarako konsagratuak izan diranai. Atera zaite santuariotik; ez ezazu mezpreziatu gure esana; zeren egite au ez da izango zuretzat mesedegarria Jaun Jainkoaren aurrean.

        19. Baña aserreturik Ozias, inzensoa erretzeko inzensonarioa eskuan zuela, keñatzen zituen apaizak. Eta batbatean agertu zitzaion legenarra bere kopetan, apaizen aurrean, Jaunaren etxean, lurrinkaien aldarearen gañean.

        20. Eta begiraturik Azarias apaiznagusiak, eta beste apaiz guztiak, ikusi zuten legenarra bere kopetan, eta bereala irtenerazi zitzaioten. Eta bera ere arriturik, arin irten nai zan, zeren laster ezagutu zuen Jaunak bialdu zion kastigua.

        21. Okozias erregea bada izan zan legenartia illarteraño, eta bizi izan zan etxe banakatu batean, legenarrez beterik, zeñagaitik izan zan botatua Jaunaren etxetik.

        22. Oziasen gañerako egiteak asieratik bukaerarañokoak eskribatu zituen Isaias profeta Amosen semeak.

        23. Eta Ozias joan zan bere gurasoakin atsedetera, eta obiatu zuten erregeen obien kanpoan, legenartia zalako. Eta Joathan bere semeak erreñatu zuen bere lekuan.

 

OGEITA ZAZPIGARREN KAPITULUA

        1. Ogeita bost urtekoa zan Joatham erreñatzen asi zanean, eta amasei urtean erreñatu zuen Jerusalenen. Bere amaren izena zan Jerusa Sadoken alaba.

        2. Eta egin zuen zuzena dana Jaunaren aurrean, Ozias bere aitak egin zuen guztiaren araura, salbu etzala sartu Jaunaren elizan, baña erriak oraindik bekatu egiten zuen.

        3. Onek egin zuen Jaunaren etxeko goiko atea, eta egin zuen obra asko Ofelko murruetan.

        4. Orobat, egin zituen erriak Judako mendietan, eta gazteluak, eta dorreak basoetan.

        5. Onek gerra egin zion Ammonen semeen erregeari, eta garaitu zituen, eta Ammonen semeak eman zioten denbora artan, eun talentu zillar; eta amar milla koro gari, eta beste anbeste garagar. Au bera eman zioten Ammontarrak bigarren, eta irugarren urtean.

        6. Eta txit sendotu zan Joatham, zuzen ibilli zalako bere Jaun Jainkoaren begietan.

        7. Joathamen beste egiteak berriz, eta bere guda guztiak, eta obrak, eskribatuak daude Israel eta Judako erregeen liburuan.

        8. Ogeita bost urte zituen erreñatzen asi zanean, eta amasei urtean erreñatu zuen Jerusalenen.

        9. Eta Joatham joan zan atsedetera bere gurasoakin, eta obiatu zuten Dabiden errian. Akaz bere semeak erreñatu zuen bere lekuan.

 

OGEITA ZORTZIGARREN KAPITULUA

        1. Ogei urtekoa zan Akaz erreñatzen asi zanean, eta amasei urtean erreñatu zuen Jerusalenen. Etzan ongi portatu Jaunaren aurrean, bere aita Dabid bezela,

        2. Baizik ibilli zan Israelko erregeen bideetatik, eta egin ziezten Baalai menast urtuzko otalluak.

        3. Au da Benennomgo ibarrean inzensoa erre zuena, eta bere semeai sutatik iragoerazi ziena, Jaunak Israelko semeen allegatueran desegin zituen erreñuetako elizkizunen araura.

        4. Berebat eskeñtzen zituen ofrendak, eta erretzen zituen lurrinkaiak goietan, eta muñoetan, eta zuaitz ostotsu guztien azpian.

        5. Eta bere Jaun Jainkoak jarri zuen Siriako erregearen eskuetan, zeñak desegin zuen, eta gauza txit asko arrapatu ziezten bere mendekoai, eta Damaskora eraman zituen. Izan ere zan jarria Israelko erregearen eskuetan, eta ilkintza andi batekin zauritua.

        6. Eta Fazek, Romeliaren semeak il zituen egun batean, eun eta ogei milla Judatar, guztiak gizon sendoak, beren gurasoen Jaun Jainkoa utzi zutelako.

        7. Denbora berean zekri, Efraimgo gizon almentsu batek, il zituen Maasias erregearen semea, eta Ezrika bere otsein nagusia, eta Elkana, zeñak zeukan bigarren tokia erregearen aldean.

        8. Eta Israelko semeak artu zituzten katibu beren anaia, emazte, aurseme, eta aurralabetatik berreun milla, baitaere arrapatu ziezten gauza txit asko, eta Samariara eraman zituzten.

        9. Bazegoan an garai artan Jaunaren profeta bat, Oded zeritzana, zeñ aterarik bidera Samariara zetorren ejerzituari, esan zien: Begiratu ezazute, aserreturik zuen gurasoen Jaun Jainkoa Judaren kontra, zuen eskuetan jarri dituela, zuek berriz il dituzute portizkiro, alako moduan non, zuen odolgirotasuna igo da zeruraño.

        10. Gañera jarri nai dituzute zuen azpian, Judako eta Jerusalengo semeak, zuen mendeko gizaseme eta emakume batzuek bezela, gauza bat iñolaere egin bear ez dezutena: bada onetan zuen Jaun Jainkoaren kontra bekatu egin dezute.

        11. Aditu ezazute bada orain nere konsejua: Bialdu itzatzute zuen anaia, katibu ekarri dituzutenak, zeren Jaunaren aserre andia zuen gañean dago.

        12. Onenbesterekin Efraimgo semeetatiko Prinzipe batzuek, Azarias Johananen semea, Barakbias Mosolamothen semea, Ezekias Selumen semea, eta Amasa Adaliren semea, jarri ziran gudatik zetoztenen aurkez.

        13. Eta esan zieten: Ez dituzute sartuko onara barruna katibuak, Jaunaren kontra bekatu egin ez dezagun. Zergatik geitu nai dituzute gure bekatuak, eta bete anziñako gaiztakerien neurria, ori bekatu andi bat dan ezkero, eta Jauna botatzera dijoan ezkero Israelen gañera, bere aserre ikaragarria?

        14. Eta gizon gerrari aiek utzi zuten arrapatu zutena, eta artu zuten guztia, Prinzipeen eta jende talde guztiaren aurrean.

        15. Eta len aitatu ditugun gizonak, artzen zituztela katibuak, eta billosik zeuden guztiak, jantzi zituzten arrapatuta ekarri zutenetik; eta eman ezkero soñekoak eta oñetakoak, eta sendotu janariarekin eta edariarekin, eta igortzi nekea arintzeko, eta arreta andi batekin berakgatik begiratu ezkero; ezin ibilli ziran, eta gorputz erbalak zeuzkaten guztiai, zamarietan igoerazi zieten, eta Jerikora, palmen errira, eraman zituzten, beren anaiakgana, eta berak Samariara itzuli ziran.

        16. Denbora artan Akaz erregeak bialdu zituen Asiriarren erregeagana laguntasuna eskatzera.

        17. Eta etorri ziran Idumearrak, eta Judako asko ezpataz irago zituzten, eta gauza asko arrapatu zuten.

        18. Filistintarrak ere zabaldu ziran kanpoetako errietatik, eta Judako egoerontz, eta artu zituzten Bethsames, eta Aialon, eta Gaderoth, eta Soko, eta Thamnan, eta Gamzo beren erritxarrakin, eta beretan bizi izan ziran.

        19. Zeren Jaunak humillatu zuen Juda, Akaz Judako erregeagatik, zeñ utzi zuen laguntasunik batere gabe, Jauna mezpreziatu zuelako.

        20. Eta ekarri zuen berarekin Thelgathfalnasar Asiriako erregea, zeñak ere atsekabetu zuen, eta soildu erria, iñork gogor egin gabe.

        21. Akazek bada arturik Jaunaren etxean, eta erregeen etxean, eta prinzipeen etxean zegoana, eskeñi ziozkan doañak Asiriako erregeari, baña alaere etzion ezerere balio izan.

        22. Gañera bere atsekabeko denbora berean, geitu zituen Jaunaren ofensak; alako moduan non, Akaz erregeak berak bere eskuz,

        23. Egin ziezten eskeñtzak Damaskoko jainkoai, zeñak atsekabetzen zuten, eta esan zuen: Siriako erregearen jainkoa laguntzen diete oiei; nik bigunduko ditut eskeñtzakin, eta lagunduko didate, kontrara, beretatik zetorrenean bere, eta Israel guztiaren galmena.

        24. Akazek bada, kendurik Jaungoikoaren etxeko ontzi guztiak, eta zatiturik, Jaungoikoaren elizako ateak itxi zituen, eta Jerusalengo kantoe guztietan aldareak egin zituen.

        25. Orobat egin zituen aldareak, Judako erri guztietan, inzensoa erretzeko, eta bere gurasoen Jaun Jainkoaren aserrea biztu zuen.

        26. Bere egiteen gañerakoa berriz, eta bere obra guztiak lenbizikoak, eta atzenekoak, eskribatuak daude guztiak Judako eta Israelko erregeen liburuan.

        27. Eta irago zan Akaz bere gurasoakin atsedetera, eta Jerusalengo errian obiatu zuten; zeren etzioten eman lekurik Israelko erregeen obietan. Eta Ezekias bere semeak erreñatu zuen bere lekuan.

 

OGEITA BEDERATZIGARREN KAPITULUA

        1. Ezekias bada sartu zan erreñatzen, ogeita bost urte zituenean, eta erreñatu zuen ogeita bederatzi urtean Jerusalenen. Bere amaren izena zan Abia Zakariasen alaba.

        2. Eta egin zuen Jaunaren aurrean bere gogokoa zana, guztian bere aita Dabidek egin zuenaren araura.

        3. Onek bere erregetzaren lenbiziko urtean eta illean, Jaunaren etxeko ateak idiki zituen, eta berritu.

        4. Eta apaizai eta lebitai itzulierazi zien, eta sortaldeko plazan bildu zituen.

        5. Eta esan zien: Lebitak, aditu nazazute, eta santutu zaitezte, zuen gurasoen Jaun Jainkoaren etxea garbitu ezazute, eta zikinkeria guztia elizatik kendu ezazute.

        6. Gure gurasoak bekatu egin zuten, eta gaizkia egin zuten gure Jaun Jainkoaren aurrean, utziten zutela. Apartatu zituzten beren arpegiak Jaunaren tabernakulotik, eta sorbaldak itzuli ziozkaten.

        7. Atarian zeuden ateak itxi zituzten; eta lanparak itzali zituzten, eta etzuten erre inzensoa, ezta eskeñi ere holokaustoak santuarioan Israelko Jaungoikoari.

        8. Argatik Jaunaren aserrea erazeki da Judaren, eta Jerusalenen kontra, eta utzi ditu genasi, galmen eta lotsarian, zerok zuen begiakin ikusten dezuten bezela.

        9. Ikusi ezazute nola gure gurasoak ezpataz illak izan diran, gure semeak, eta gure alabak, eta emazteak, gaiztakeria augatik, izan dira katibu eramanak.

        10. Orain bada ongi deritzat, egin dezagula elkartasuna Israelko Jaun Jainkoarekin, eta bere aserrearen sumintasuna gugandik apartatuko du.

        11. Ene semeak, etzaitezte nagiak izan. Jaunak autu zaituzte egon zaitezen bere aurrean, eta serbitu dezazuten, eta eman dizazkiozuten elizkizunak, eta erre dizaiozuten inzensoa.

        12. Orduan lebitak jaiki ziran, Mahath Amasairen semea, eta Joel Azariasen semea Kaathen semeetatik. Eta Merariren semeetatik, Zis Abdiren semea, eta Azarias Jalaleelen semea. Eta Jersomen semeetatik, Joah Semmaren semea, eta Eden Joahen semea.

        13. Eta Elisafanen semeetatik, Samri, eta Jahiel. Eta Asafen semeetatik, Zakarias eta Matanias,

        14. Berebat, Hemanen semeetatik Jahiel eta Semei, eta Idithunen semeetatik, Semeias eta Oziel.

        15. Eta ots egin zieten beren anaiai, eta santutu ziran, eta sartu ziran erregearen agintearen eta Jaunaren mandamentuaren araura, Jaungoikoaren etxea garbitzera.

        16. Apaizak ere sarturik Jaunaren elizan, santututzeko, atera zituzten Jaunaren etxeko atarira, barrunen arkitu zituzten loikeria guztiak, eta artu zituzten an dik lebitak, eta eraman zituzten kanpora zedrongo errekara.

        17. Eta asi ziran garbitzen lenbiziko illaren lenbiziko egunean, eta il berean zortzigarren egunean sartu ziran Jaunaren elizako atarian, eta zortzi egunean egon ziran eliza garbitzen, eta aitatu dan illaren amaseigarren egunean bukatu zuten, asi zuten lana.

        18. Sartu ere ziran Ezekias erregeari itz egitera, eta esan zioten: Santutu degu, Jaunaren etxe guztia, eta holokaustoaren aldarea, eta bere ontziak, baitaere proposizioko maiea bere ontzi guztiakin,

        19. Eta elizako tresna guztiak, zeñak profanatu zituen Akaz erregeak erreñatu zuen denboran, fedea autsi ezkero. Eta ona emen non guztia dagoan ipiñirik Jaunaren aldarearen aurrean.

        20. Eta jaikitzen zala goizean goiz Ezekias erregea, erriko Prinzipe guztiak bildu zituen, eta Jaunaren etxera igo zan.

        21. Eta guztiak batean eskeñi zituzten zazpi zezen, eta zazpi txikiro, zazpi arkume, eta zazpi aker, bekatuagatik, erreñuagatik, santuarioagatik, Judagatik, eta esan zien Aaronen seme apaizai, eskeñi zitzatela Jaunaren aldarearen gañean.

        22. Il zituzten bada zezenak, eta apaizak odola bildu zuten, eta aldarearen gañean isuri zuten; il zituzten txikiroak ere, eta isuri zuten beren odola aldarearen gañean, eta il zituzten arkumeak, eta isuri zuten odola aldarearen gañean.

        23. Bekatuagatik eskiñitako akerrren gañean berriz, eraman zituzten, eta alderatu erregearen, eta erri guztiaren aurrera, eta beren eskuak beren gañean jarri zituzten.

        24. Eta apaizak il zituzten abereak, eta beren odolarekin intzatu zuten aldarea, Israel guztia Jainkoarekin paketu zedin, zeren erregeak agindu zuen, eskeñi zedilla holokaustoa Israel guztiagatik, eta bekatuagatik.

        25. Jarri ere zituen Lebitak Jaunaren etxean zinbaloetarako, eta salterioetarako, eta zitaretarako, Dabid erregearen, eta Gad profetaren, eta Natan profetaren erabakiaren araura, zeren au Jaunaren agindu, profeten bitartez adirazi bat zan.

        26. Eta Lebitak jarri ziran zutik, eskuan zeuzkatela Dabiden erremienta, soñua jotzekoak, eta apaizak tronpetak.

        27. Eta agindu zuen Ezekiasek, eskeñi zitzatela holokaustoak aldarearen gañean, eta holokaustoak eskeñtzen ziran bitartean, asi ziran Jaunari alabanzak kantatzen, eta tronpetak jotzen, eta laguntzen kantari, Dabid Israelko erregeak jarri zituzten musikako erremienta batzuekin.

        28. Eta erri guztia adoratzen zegoan artean, kantariak eta tronpetak zeuzkatenak, kunplitzen zuten beren lana, holokaustoa bukatu zedin artean.

        29. Eta bukatu zanean ofrenda, makurtu zan erregea, eta berarekin zeuden guztiak, eta Jauna adoratu zuten.

        30. Eta Ezekiasek eta Prinzipeak agindu zieten Lebitai, Jauna alabatu zezatela Dabiden, eta Asaf profetaren itzakin, zeñak alabatu zuten poz andiarekin, eta belaunikaturik lurrean, Jauna adoratu zuten.

        31. Gañera, esan zuen Ezekiasek: Zuek izan zerate Jaunari konsagratuak. Atozte bada, eta eskeñi itzatzute doañak, eta alabanzak Jaunaren etxean. Eta jende talde guziak eskeñi zituen doañak, eta alabanzak eta holokaustoak biotz debotoarekin.

        32. Eta jende taldeak eskeñi zituen holokaustoen zenbata, au da, irurogeita amar zezen, eun txikiro, berreun arkume.

        33. Eta seireun idi, eta iru milla ardi Jaunari konsagratu ziozkaten.

        34. Baña apaizak gutxi ziran, eta berak bakarrik etziran, holokaustoetako abereai larruak kentzeko adiña; argatik beren anaia lebitak lagundu zieten, lana bukatu zan artean, eta apaizak santutu ziran artean; zeren lebitak zeremonia gutxiagorekin santututzen dira, apaizak baño.

        35. Izan zan bada holokaustoen talde andia, eta paketsuen gantzarena, eta holokaustoen libazioena, eta gelditu ziran berriz ipiñirik Jaunaren tenpluko elizkizunak.

        36. Eta poztu zan Ezekias, eta erri guztia, ikusirik berriz jarria, Jauna alabatzeko era. Zeren erabaki au izan zan batbatean egiña.

 

OGEITA AMARGARREN KAPITULUA

        1. Bialdu ere zituen Ezekiasek Israel eta Juda guztitik, eta txartelak eskribatu zituen Efraim eta Manasesera, etorri zitezen Jaunaren etxera Jerusalenera, eta zelebratu zezaten Israelko Jaun Jainkoaren Paskoa.

        2. Idukirik bada batzarrea erregeak Prinzipeakin eta erri guztiarekin Jerusalenen, bigarren illean Paskoa zelebratzea erabaki zuten.

        3. Zeren ezin izan zuten bere denboran zelebratu, etziralako santutu bear izan litezkean apaizak, eta etzan oraindikan erri guztia Jerusalenen bildu.

        4. Eta erregeari eta jende talde guztiari ongi iritzi zitzaion erabakia.

        5. Eta erabaki zuten bidaltzea mandatariak Israel guztira Bersabeetik Daneraño, etorri zitezen Paskoa zelebratzera Israelko Jaun Jainkoari Jerusalenen, zeren askok etzuten zelebratu, legeak agindua dagoen bezela.

        6. Eta erregearen eta bere Prinzipeen aginduz, joan ziran mandatariak txartelakin Israel eta Juda guztiarentzat, erregeak agindu zuenaren araura, esaten zuela: Israelko semeak, itzuli zaitezte Abrahamen, eta Isaaken, eta Israelen Jaun Jainkoagana, eta bera itzuliko da, Asiriako erregearen eskutik iges egin duten piskakgana.

        7. Etzaitezte izan zuen guraso eta anaiak bezela, zeñak alde egin zuten beren gurasoen Jaun Jainkoagandik, eta Jaunak utzi zituen eriotzaren eskuan, zerok ikusten dezuten bezela.

        8. Ez itzatzute gogortu zuen biotzak, zuen gurasoak bezela. Jarri zaitezte Jaunaren mendean, eta etorri zaitezte, betiko santutu zuen santuariora. Zuen gurasoen Jaun Jainkoa serbitu ezazute, eta alde egingo du zuekgandik bere sumintasunaren aserreak.

        9. Zeren zuek biurtzen bazerate Jaunagana, zuen anaiak, eta semeak arkituko dute urrukimendua, katibu eraman zituzten beren nagusien aurrean, eta itzuliko dira lur onetara, zeren zuen Jaun Jainkoa biguña eta beraa da, eta bere aurpegia ez du zuekgandik apartatuko, beragana itzultzen bazerate.

        10. Mandatariak bada bazebiltzan arin erritik erri Efraim eta Manasesen lurretik Zabuloneraño, aiek farra egiten zutela, eta iseka egiten zietela.

        11. Alaere Aser, eta Manases, eta Zabulongo gizon batzuek, arturik konsejua, Jerusalenera etorri ziran.

        12. Judaren gañean ibilli zan Jaunaren eskua, biotz bakar bat ematen ziela, Jaunaren itza kunplitzeko erregearen eta prinzipeen agintearen araura.

        13. Eta erri asko bildu zan Jerusalenen, legamigabekoen jaia zelebratzera bigarren illean.

        14. Eta jaikitzen ziradela, desegin zituzten Jerusalenen zeuden aldareak, eta botarik toki guztiak, zeñatan idoloai inzensoa erretzen zitzaien, Zedrongo errekara aurtiki zuten guztia.

        15. Eta il, eta eskeñi zuten paskoako bildotsa, bigarren illaren amalaugarren egunean. Eta apaiz eta Lebita, atzenean ere santutu ziranak, eskeñi zituzten holokaustoak Jaunaren etxean.

        16. Eta kunplitu zituzten beren lanak, Moises Jaungoikoaren gizonak adirazi zuen bezela, eta apaizak artzen zuten Lebiten eskutik odola, isuritzeko,

        17. Zeren jende talde andi bat etzan oraindik santutu, argatik lebitak il zuten paskoako bildotsa, Jaunaren aurrean, garbitzera denboraz etorri etziranakgatik.

        18. Eta Efraimgo, eta Manasesko, eta Isakargo, eta Zabulongo errien zati andi batek, garbitu gabe zegoanak, jan zuten bildotsa, ez eskribatua dagoanaren araura: eta Ezekiasek erregutu zuen Berakgatik esaten zuela: Jauna, zein dan neurrigabe ona, errukituko da

        19. Beren gurasoen Jaun Jainkoa biotz guztitik billatzen duten guzti aiekin; eta bekatutzat ez die artuko, ongi garbituak ez egotearen utsegitea.

        20. Zeñ aditu zuen Jaunak, eta erriarekin errukitu zan.

        21. Eta Jerusalenen arkitu ziran Israelko semeak zelebratu zuten legamigabeen jaia, zazpi egunean, poz andiakin, egun guztietan Jauna alabatzen zutela, baita Lebitak, eta Apaizak ere, beren lanari zegozkioten musika soñuzko erremientakin.

        22. Ezekiasek bere aldetik eskerrak eman ziezten lebitai, zeñak ezagera andia zeukaten Jaunaren gauzetan; eta jaiak iraun zuen zapi egunetan jan zuten, iltzen zituztela doañ paketsuak, eta beren gurasoen Jaun Jainkoa alabatzen zutela.

        23. Eta jende talde guziak erabaki zuen, oraindikan beste zazpi egunean ere zelebratzea, eta poz txit andiarekin au ere egin zuten.

        24. Zeren Ezekias Judako erregeak eman ziozkan jende taldeari milla zezen, eta zazpi milla ardi, eta prinzipeak eman ziozkaten erriari, milla zezen eta amar milla ardi; argatik apaiz txit asko santutu zan.

        25. Ala bada, pozez gañez eginda zegoan Judako jende guztia, apaiz eta lebitakin, eta ez gutxiago Israeltik etorri zan jende guztia, baita ere Juduetara biurtu ziranak, ala Israelko errikoak, nola Judako lurrean bizi ziradenak.

        26. Eta andia izan zan, Jerusalenen zelebratu zan jai au, eta erri artan bere antzekorik ikusi ez zan bezelakoa, Salomon Dabiden seme, Israelko erregearen denboratik.

        27. Eta apaizak eta lebitak jaiki ziran, erria bedeikatzeko, eta beren boza izan zan aditua, eta beren otoiza zeruko bizileku santuraño allegatu zan.

 

OGEITA AMAIKAGARREN KAPITULUA

        1. Eta zelebratu ezkero gauza oiek, aginduta dagoanaren araura, Judako errietan zegoan Israel guztia atera zan, eta zatitu zituen tajuak, eta arrasatu basoak, bota altuak, eta desegin aldareak, ez bakarrik Juda eta Benjamin guztian, baitaere Efraim eta Manasesen, guztia soilldu artean. Eta gero Israelko seme guztiak itzuli ziran beren etxe eta errietara.

        2. Eta Ezekiasek berriz jarri zituen apaizen eta Lebiten txandak, beren berezieren araura, jartzen zuela bakoitza, ala apaizetatikoa, nola lebitetatikoa bakoitzari zegokion lanean, eskeñi zitzaten holokaustoak eta doañ paketsuak, Jaungoikoa serbitu eta alabatu zezaten, Jaunaren etzauntzeko atetan.

        3. Eta erregearen kontura zegoan ematea bear zana, goiz ta arratsalde, beti eskeñtzen dan holokaustorako; baitaere eskeñtzen diranetako larunbatetan, eta kalendetan, eta beste jai andietan, Moisesen legean eskribatua dagoan bezela.

        4. Agindu ere zion Jerusalenen bizi zan erriari, eman zizaieztela apaizai eta lebitai beren tokamenak, Jaunaren legeko gauzetan ari al zitezen.

        5. Allegatu zanean au jende taldearen belarrietara, Israelko semeak eskeñi zuten gariaren, ardoaren, eta olioaren, baita eztiaren ere primizia txit asko. Eta eskeñi zituzten lurrak ematen dituen gauza guztien amarrenak.

        6. Eta Israelko eta Judako seme, Judako errietan bizi ziranak ere, eskeñi zituzten idien, eta ardien amarrenak, eta gauza santutu, beren Jaun Jainkoari botoz eskeñi ziozkatenen amarrenak. Eta eramanik guztia, egin zituzten muntoi txit andiak.

        7. Irugarren illean asi ziran orni oiek egiten, eta zapigarrenean bukatu zituzten.

        8. Eta sartzen ziradela Ezekias eta bere jauregikoak, ikusi zituzten muntoiak, eta bedeikatu zuten Jauna, eta Israelko erria.

        9. Eta Ezekiasek galdetu zien apaizai eta lebitai, zergatik zeuden ala lurrean muntoiak.

        10. Azarias lenbiziko apaiz Sadok-en jatorrikoak, erantzun zion: Asi ziran ezkero primiziak eskeñtzen Jaunaren etxean, jan degu, eta ase gera, eta txit asko gelditu da, zeren Jaunak bere erriari bendizioa eman dio, eta sobratu zanetikoa da, ikusten dezun ugaritasuna.

        11. Agindu zuen bada Ezekiasek, ipiñi zitzatela aletokiak Jaunaren etxean. Eta eginik au

        12. Sartu zituzten barrunen leialki, ala primiziak, nola amarrenak, eta botoz eskeñi zuten guztia. Eta onen agintaritza nagusia eman zitzaion Konenias lebitari, eta Semei bere anaiari,zeñ zan bigarrena,

        13. Eta onen ondoren Jahieli, eta Azariasi, eta Nahathi, eta Asaeli, eta Jerimothi, eta Jozabadi, eta Elieli, eta Jesmakiasi, eta Mahathi, eta Banaiasi, zeñaen kontura zegoan au, Komeniasen eta bere anaia Semeiren aginteen bean; Ezekias erregearen, eta Azarias Jaungoikoaren etxeko apaiz nagusiaren aginduz, zeñai zegokien guztia.

        14. Kore berriz Jemna lebitaren semearen, eta sortaldeko atearen atezaiaren kontura zegoan Jaunari borondatez eskeñtzen zitzaiona, eta txit santuak izateko konsagratuak zeuden gauzak eta primiziak.

        15. Eta beren aginduetara Eden, eta Benjamin, eta Semeias, eta Amarias, eta Sekenias apaizen errietan, emateko fielki tokamenak beren anaiai, ala txikiai, nola andiai.

        16. Eta iru urtetik gorako aursemeez gañera, Jaunaren elizan sartzen ziran guztiak, eta egunoro bear zan guztia lan eta ofizio guztietarako beren berezituereen erara,

        17. Apaizak beren familietatik, eta ogei urtetik eta gorako lebitak beren errenkada eta taldeetatik

        18. Eta jende talde guztiari, ala emakumeai, nola beren semeai, naiz aursemeai, naiz aur alabai, ematen zitzaien fielkiro janaria, eskeñiak izan ziran gauza aietatik.

        19. Eta Aaronen semeetatik erri bakoitzaren kanpoetan eta erriaurreetan, zeuden izendatuta gizonak, eman zitzaiezten tokamenak, apaizetatikoak eta lebitetatikoak ziran gizaseme guztiai.

        20. Egin zituen bada Ezekiasek, esan ditugun gauza guztiak, Juda guztian. Eta egin zuen bere Jaun Jainkoaren aurrean ona, zuzena eta egiazkoa zana

        21. Jaunaren etxeko lanak eskatzen zuten guztian, legearen eta zeremonien araura, bere biotz guztiarekin bere Jaungoikoa billatzeko borondatearekin, ala egin zuen, eta guztiak ederki irten zitzaion.

 

OGEITA AMABIGARREN KAPITULUA

        1. Gauza oien, eta Ezekiasen leialtasun ain andiaren buruan, Sennakerib Asiriako erregea etorri zan, eta sarturik Judan, setiatu zituen erri sendoak, berak artzeko asmoz.

        2. Ikusirik au Ezekiasek, au da, Sennakerib alderatzen zala, eta gerraren indar guztia Jerusalanen kontra zuzentzen zala.

        3. Idukirik batzarrea andizkiakin, eta gizonik sendoenakin, eta izanik guztien iritzia itxi bear ziradela, erritik kanpora zeuden iturrien jatorriak,

        4. Jende txit asko bildu zuen, eta itxi zituzten iturri guztiak, eta lurraren erditik zijoan erreka, esaten zutela: Etorri ez ditezen Asiriako erregeak, eta arkitu ez dezaten ura ugari.

        5. Eta ipiñirik ardurarik andiena, sendotu zuen, desegiña izan zan murru guztia, eta egin zituen dorreak gañean, eta beste murru bat kanporago. Eta berriztu zuen Melo Dabiden errian, eta egin zituen arma eta ezkutu mota guztiak.

        6. Eta izendatu zituen ejerzituaren agintariak, eta bildu zituen guztiak erriko ateko plazan, eta itz egin zien biotzera, esaten zuela:

        7. Gizonkiro portatu zaitezte, eta auzute biotz on. Ez beldurtu, ez ikaratu Asiriako erregeagatik, ez berarekin dagoan jende talde guztiagatik, zeren asko geiago daude gurekin, berarekin baño.

        8. Zeren berak dauka berarekin aragizko beso bat, gurekin dago gure Jaun Jaungoikoa, zeñ dan gure laguntzallea, eta gudatzen da gugatik. Eta Ezekias Judako erregearen itz oiekin erria alaitu zan.

        9. Iragorik gauza oiek, Sennakerib Asiriarren erregeak bialdu zituen bere mandatariak Jerusalenera, (zeren bera bere ejerzitu guztiarekin zegoan Lakis setiatzen) esaten zietela Ezekias Judako erregeari, eta errian zegoan jende guztiari:

        10. Oiek esaten ditu Senakerib Asiriarren erregeak: Zeñgan jartzen dezute zuen itxedopena, egoteko orrela setiatuak Jerusalenen?

        11. Engañatzen al zaituzte Ezekiasek, gosez eta egarriz illerazitzeko, esaten dizutela, zuen Jaun Jainkoak libratuko zaituztela Asiriarren erregearen eskuetatik?

        12. Ezekias ori ez al da desegin zituena bere goiak, eta aldareak, eta agindu ziona Judari eta Jerusaleni, esaten zuela: Aldare bakar baten aurrean adoratuko dezute, eta an berean inzensoa erreko dezute?

        13. Ez al dakizute nik eta nire gurasoak egin deguna lurreko erri guztiakin? iduki al zuten eskubiderik jendeen, eta lur guztiko Jainkoak, beren erriak nere eskutik libratzeko?

        14. Zeñ jainko da, nere gurasoak desegin zituzten jendeen guztien artean, nere eskutik bere erria libratu al izan duenik, zuen Jainkoak ere salbatu al zaitzaten nere eskutik?

        15. Etzaitzatela bada Ezekiasek engañatu, etzaitzatela ere burlatu arrazoe utsakin, ez dizaiozute ere sinistu. Zeren jende eta erreñu guztietako jainko batek ere ezin izan bazuen libratu bere erria nere eskutik, eta nere gurasoen eskutik, emendik dator, zuen Jainkoak ere nere eskutik ezin libratuko zaituztela.

        16. Beste gauza asko ere oraindikan esan zituzten Sennakeriben morroiak Jaun Jainkoaren kontra, eta bere serbitzari Ezekiasen kontra.

        17. Berebat eskribitu zituen txartel batzuek blasfemiaz beteak, Israelko Jaun Jainkoaren kontra, eta bere kontra esan zuen: Nola beste jendeen jainkoak ezin izan zuten libratu beren erria nere eskutik, Ezekiasen Jaungoikoak ere ezin salbatuko du bere erria esku onetatik.

        18. Eta gañera boz txit altuarekin, Hebreoko izkuntzan, deadar egiten zion, Jerusalengo murruen gañean zegoan jendetzari, ikaratuerazi nairik, eta erria arrapatu.

        19. Eta Jerusalengo Jaungoikoaren kontra itz egin zuen, lurreko errietako Jaungoiko, gizonen eskuen lanen kontra bezela.

        20. Ezekias erregeak bada, eta Isaias Amos profetaren semeak, otoiz egin zuten blasfemia onen kontra, eta deadarra zeruraño altxatu zuten.

        21. Eta bialdu zuen Jaungoikoak aingeru bat, zeñak il zuen gizon sendo eta bulardetsu guztia, eta Asiriarren erregeren ejerzituko agintari nagusia, eta itzuli zan bere errira lotsariz betea. Eta sarturik bere jainkoaren etxean, bere erraietatik ateratako semeak ezpataz il zuten.

        22. Eta Jaunak salbatu zituen Ezekias, eta Jerusalenen bizi ziranak Sennakerib Asiriako erregearen eskutik, eta guztien eskutik, eta inguruan pakea eman zien.

        23. Eta askok eskeñtzen ere zituzten ofrendak Jaunaren doañetarako Jerusalenen, eta opariak Ezekias Judako erregearentzat, zeñ onen ondoren txit anditzat zeukaten erreñu guztiak.

        24. Egun aietan eritu zan Ezekias eriotzako gaitzarekin, eta Jaunari erregutu zion, eta aditu zuen, eta siñale bat eman zion.

        25. Baña etzien erantzun esker onarekin, artu zituen mesedeai; zeren bere biotza arrotu zan, eta etorri zan aserrea bere kontra, eta Judaren kontra, eta Jerusalenen kontra.

        26. Baña gero humillatu zan, bere biotza arrotu zalako, ala bera, nola Jerusalenen bizi ziranak. Eta argatik Jaunaren aserrea etzan etorri beren gañera Ezekiasen egunetan.

        27. Eta Ezekias izan zan aberatsa, eta argitsua, eta bildu zuen zillar eta urre txit asko, eta arri baliotsuak, eta aromak, eta arma mota guztiak, eta balio andiko gauzak.

        28. Egin ere zituen gariarentzat aletokiak; ardo, eta olioarentzat azokak, eta estalpeak zamari mota guztientzat, eta abeletxeak abereentzat.

        29. Eta egin ere zituen erriak beretzat; zeren zeuzkan ardi, eta ele taldeak neurri gabe, zeren Jaunak eman ziozkan ondasunak txit ugari.

        30. Au da arako Ezekias, itxi zuena Jihongo uren goiko iturria, eta zuzendu zituena lurraren azpitik Dabiden erriaren sartalderontz. Asi zituen lan guztiak ongi irten zitzaiozkan, berak nai zuen eran.

        31. Egia da, bialduak izan zitzaiozkalako Babiloniatik andizki mandatariak, jakin zezaten, nolakoa izan zan beragatik lurrean gertatu zan miraria, Jaunak bere eskutik utzi zuela; probatzeko, eta agertu zezan bere biotzen zeukan guztia

        32. Eta Ezekiasen beste egitateak, eta bere errukizko obrak, eskribatuak daude Isaias Amos profetaren semearen ikusketan, eta Judako eta Israelko erregeen liburuan.

        33. Eta joan zan Ezekias atsedetera bere gurasoakin, eta obiratu zuten Dabiden semeen obien gañean. Eta egin zioten progua Juda guztiak, eta Jerusalenen bizi ziran guztiak. Eta bere seme Manasesek bere lekuan erreñatu zuen.

 

OGEITA AMAIRUGARREN KAPITULUA

        1. Amabi urtekoa zan Manases erreñatzen asi zanean, eta berrogeita amabost urtean erreñatu zuen Jerusalenen.

        2. Baña Jaunaren aurrean gaizkia egin zuen, Israelko semeen aurrean Jaunak desegin zituen jendeen nazkagarrien araura.

        3. Eta berriz jarri zituen, bere aita Ezekiasek bota zituen altuak. Eta altxatu ziozkaten aldareak Baalai, eta ipiñi zituen basoak, eta adoratu zuen zeruko milizia guztia, eta egin ziozkan elizkizunak.

        4. Egin ere zituen aldareak Jaunaren etxean, zeñagatik Jaunak esan izan zuen: Nere izena beti egongo da Jerusalenen.

        5. Eta egin ziozkan zeruko ejerzitu guztiari Jaunaren etxeko bi atarietan.

        6. Eta bere semeai iragoerazi zien sutatik Benennomgo ibarrean. Zan amets asmatzallea, jarraitzen zien aztiai, zan sorginkerietara emana, zeuzkan berarekin mirarikinde beltzak, eta sorgiñak, eta Jaunaren aurrean gaitz andiak egin zituen, aserretu erazitzen ziola.

        7. Orobat, jarri zuen idolo bat, eta menasturtuzko tallua Jaunaren etxean, zeñagatik Jaungoikoak Dabidi itz egin zion, eta bere seme Salomoni, esaten zuela: Etxe onetan eta Jerusalenen, zeñ Israelko tribu guztien artean autu dedan, jarriko det nere izena betiko.

        8. Eta egingo det, Israelen oña ez dedilla mugitua izan, bere gurasoai eman nien lurretik, saiatzen badirade kunplitzen, aginduta diezteedan gauzak, eta Moisesen bitartez adirazitako lege guztia, eta zeremoniak, eta erabakiak.

        9. Manasesek bada engañatu zituen Juda eta Jerusalenen bizi ziranak, egin zezaten gaizki geiago, Israelko semeen aurrean Jaunak desegin zituen jende guztiak baño.

        10. Eta Jaunak berari, eta bere erriari itz egin zien, eta etzuten aditu nai.

        11. Argatik egin zuen etorri zitezela beren gañera Asiriako erregearen ejerzituko agintariak. Eta Manases katibu artu zuten, eta kateez eta girgilluz lotuta, Babiloniara eraman zuten.

        12. Zeñak ikusirik bere burua antsiatua, erregutu zion bere Jaun Jaungoikoari, eta penitenzia andia egin zuen, bere gurasoen Jaungoikoaren aurrean

        13. Eta eskatu eta erregutu zion txit gogotikan, eta bere otoiza aditu zuen, eta Jerusalenera bere erreñura itzulierazi zion, eta Manasesek ezagutu zuen, Jauna bera dala Jaungoikoa.

        14. Oiek iragota, Dabiden erriko kanpoko murrua egin zuen, Jihonen sartaldean ibarrean, arraien atearen sarreratik, inguruan, Ofeleraño, eta altxatu zuen txit goira, eta Judako gaztelu erri guztietan, ejerzituko agintariak jarri zituen.

        15. Eta Jainko arrotzak kendu zituen, eta Jaunaren etxeko tajua, eta Jaunaren etxeko mendian, eta Jerusalenen egin zituen aldareak, eta guztia erritik kanpora botaerazi zuen.

        16. Eta berriz jarri zuen Jaunaren aldarea, eta eskeñi ziozkan bere gañean abere illak, eta doañ paketsuak, eta alabanzazkoak, eta agindu zion Judari, Israelko Jaun Jaungoikoa serbitu zezala.

        17. Baña alaere erriak oraindik egiten ziozkan eskeñtzak bere Jaun Jainkoari goietan.

        18. Manasesen gañerako egiteak, eta bere Jaungoikoari egin zion otoiza, baita ere Israelko Jaun Jaungoikoaren izenean itz egiten zioten profeten itzak, Israelko erregeen liburuetan arkitzen dira.

        19. Berak egin zuen otoiza, eta nola izan zan aditua, eta bere bekatu guztiak, eta fedearen ukamena, goiak egin zituen tokiak ere, eta ipiñi zituen basoak eta otalluak, penitenzia egin baño lenago, Hozairen liburuetan daude eskribatuak.

        20. Irago zan bada Manases bere gurasoakin atsedetera, eta bere etxean obiratu zuten, eta Amon bere semeak erreñatu zuen bere lekuan.

        21. Ogeita bi urtekoa zan Amon erreñatzen asi zanean, eta bi urtean erreñatu zuen Jerusalenen.

        22. Eta Jaunaren aurrean gaizkia egin zuen, bere aita Manasesek egin zuen bezela. Eta egin ziozkaten eskeñtzak, eta serbitu zituen, Manasesek egin zituen idolo guztiak.

        23. Eta etzan humillatu Jaunaren aurrean, bere aita Manasesek egin zuen bezela, eta egin zituen gaiztakeria asko andiagoak.

        24. Eta jaikirik bere kontra bere morroiak, bere etxean il zuten.

        25. Baña erriaren gañerakoak, bizia kenduerazirik Amon il zutenai, jarri zuen erregetzat Josias bere semea.

 

OGEITA AMALAUGARREN KAPITULUA

        1. Zortzi urtekoa zan Josias erreñatzen asi zanean, eta ogeita amaika urtean erreñatu zuen Jerusalenen.

        2. Eta egin zuen zuzena zana Jaunaren aurrean, eta bere aita Dabiden bidetik ibilli zan. Etzan zeartu ez eskuiera, ez ezkerrera.

        3. Eta bere erregetzatik zortzigarren urtean, oraindikan gaztetxoa zala, asi zan bere aita Dabiden Jaungoikoa billatzen, eta erreñatzen asi zanetik amabigarren urtean, garbitu zituen Juda eta Jerusalen goietatik, eta basoetatik, eta idolo eta tajuetatik.

        4. Eta bere aurrean desegin zituzten Baalen aldareak, eta zatitu zituzten gañean zeuden idoloak. Eta arrasatu zituen basoak, eta puskatu jainko irudiak; Eta bota zituen zatiak, doañak eskeñtzeko oitura iduki zutenen obien gañera.

        5. Gañera erre zituen apaizen ezurrak idoloen aldaretan, eta garbitu zituen Juda eta Jerusalen.

        6. Baitaere Manases, eta Efraim, eta Simeonen errietan Neptaliraño, desegin zuen au guztia.

        7. Eta desegin ezkero aldareak, eta basoak, eta zatitu ezkero jainko irudiak, eta beera bota ezkero Israelko lur guztiko eliza guztiak, jerusalenera itzuli zan.

        8. Bere erregetzatik emezortzigarren urtean bada, garbiturik onezkero lurra, eta Jaunaren eliza, bialdu zituen Safan Ezeliasen semea, eta Maasias erriko andizkia, eta Joha Joakazen seme kanzillera, leengo moduan ipiñi zezaten beren Jaun Jainkoaren eliza.

        9. Zeñak etorri ziran Helzias apaiz nagusiagana, eta arturik beragandik Jaunaren etxean gordeta zegoan dirua, eta zeñ lebitak, eta atezaiak bildu zuten Manases eta Efraimgo tribuetan, eta gañerako Israel guztian, baita Juda guztian ere, eta Benjaminen, eta Jerusalenen bizi ziranen artean;

        10. Jarri zuten, Jaunaren etxean lanean ari ziradenen begiraleen eskuetan, eliza berriztatzeko, eta bere arraka guztiak ongitzeko.

        11. Eta berak eman zieten langilleai eta kisuariai, erosi zitzaten arlanduak, eta zurak lanaren itsatsieretako, eta zureztatzeko, Judako erregeak desegin zituzten etxeak.

        12. Berak fielkiro guztia egiten zuten. Eta langilleen begiraleak ziran Johath, eta Abdias, Merariren semeak; Zakarias, eta Mosolam Kaathen semeetatikoak, zeñak arin egin nai zuten obra, guztiak lebitak, trebeak soñuak jotzen.

        13. Gauza batzuetarako bear zana ekartzen zutenen begiraleak ziran eskribak, eta lebiten arteko atezai nagusiak.

        14. Eta Jaunaren etxean ipiñia izan zan dirua ateratzeko denboran, arkitu zuen Helzias apaizak, Moisesen eskuz eskribatua izan zan Jaunaren legeko liburua.

        15. Eta esan zion Safan eskribauari: Arkitu det legeko liburua Jaunaren etxean. Eta eman zion.

        16. Onek eraman zion liburua erregeari, eta kontu ematen ziola, esan zuen: Zure serbitzarien kontura jarri dezun guztia, bukatuaz dijoa.

        17. Jaunaren etxean arkitu dan zillarra bildu dute, eta eman zaie langilleen begiraleai, eta beste lan batzuetan ari diradenai.

        18. Gañera Helzias apaizak eman dit liburu au. Eta irakurrik berak erregearen aurrean,

        19. Eta aditurik onek legeko itzak, urratu zituen bere soñekoak,

        20. Eta agindu zien Helziasi, eta Ahikam Safanen semeari, eta Abdon Mikaren semeari, eta Safan sekretarioari, eta Asaas erregearen morroiari, esaten zuela:

        21. Zoazte, eta erregutu zaiozute Jaunari nigatik, eta Israelko eta Judako erlikiakgatik, arkitu dan liburu onetako itz guztien gañean, zeren andia da Jaunaren sumintasun, gure gañera ezarri bear duena; gure gurasoak ez dituztelako gorde Jaunaren itzak, ezta ere kunplitu, liburu onetan eskribatua dagoan guztia.

        22. Joan ziran bada Helzias, eta berarekin erregeak bialduak izan ziranak Olda emakume profeta, Selum Theakathen semearen, Hasra soñeko gordetzallearen semearen emazteagana; zeñ bizi zan Jerusalenen Bigarrenean, eta adirazi ziezten, goian aitatu ditugun itzak.

        23. Eta berak erantzun zien: Oiek esaten ditu Israelko Jaun Jainkoak: Esan zaiozute, nigana bialdu zaituzten gizonari;

        24. Oiek esaten ditu Jaunak: Ona emen non nik bialduko ditudan toki onen gañera, eta bertan bizi diranen gañera, Judako erregearen aurrean irakurri zuten liburu onetan eskribatuak dauden doakabe eta madarikazio guztiak:

        25. Utzi nindutelako, eta egin zieztelako eskeñtzak jainko arrotzai, aserretu erazitzen zidatela beren eskuen obra guztiakin, argatik nere aserrea joango da eroriaz tantoka toki onen gañera, eta ez da itzaliko.

        26. Baña Judako errege, bialdu zaituztenari, Jaunari nik erregutu dizaiodan, esango diozute: Oiek esaten ditu Israelko Jaun Jainkoak: Liburuko itzak aditu dituzulako,

        27. Eta zure biotza samurtu dalako, eta Jaungoikoaren aurrean humillatu zeralako, berean eskribatua dagoanaren gañean toki onen kontra, eta Jerusalenen bizi diradenen kontra, eta nere anditasunarekin beldurturik, zure soñekoak urratu dituzulako, eta negar egin dezulako nere aurrean, nik ere aditu zaitut, esaten du Jaunak.

        28. Zeren laster zure gurasoakin bilduko zaitut, eta izango zera zure obian pakean jarria. Eta zure begiak ez dituzte ikusiko, toki onen gañera eta bertan bizi diranen gañera ekartzera noan gaitz guztiak. Itzuli ziran bada, emakumeak esan zien guztiaren kontua erregeari ematera.

        29. Eta bera, otsegiñik Juda eta Jerusalengo zar guztiai,

        30. Igo zan Jaunaren etxera, eta berarekin Judako gizaseme guztiak, eta Jerusalenen bizi ziranak, eta apaizak eta lebitak, eta erri guztia txikienetik andienera. Eta Jaunaren etxean berak aditzen zutela, liburuko itz guztiak erregeak leitu zituen.

        31. Eta zutik jarririk bere tronuan, eskeñi zuen Jaunaren aurrean, jarraitzea berari, eta gordetzea bere aginduak, eta legeak, eta zeremoniak, bere biotz guztitik, eta bere anima guztitik, eta kunplitzea, orduanxe irakurri zuen liburuan eskribatuak zeuden gauza guztiak.

        32. Eta juramentuerazi zien gauza onen gañean Jerusalenen eta Benjaminen arkitu ziran guztiai, eta Jerusalenen bizi ziranak, kunplitu zuten, beren gurasoen Jaun Jainkoarekin egindako elkartasunaren araura.

        33. Josiasek bada kendu zituen Israelko semeen lur guztietako nazkagarriak, eta egin zuen Israelen gelditu ziran guztiak, serbitu zezatela beren Jaun Jainkoa. Bera bizi izan zan denbora guztian, beren gurasoen Jaun Jainkoagandik etzuten alderik egin.

 

OGEITA AMABOSGARREN KAPITULUA

        1. Zelebratu ere zuen Josiasek Jerusalenen Jaunaren Paskua, zeñ izan zan eskeñia lenbiziko illaren amalaugarren egunean,

        2. Eta jarri zituen apaizak beren lanetan, eta itz egin zien, Jaunaren etxean serbituerazitzeko.

        3. Esan ere zien Lebitai, zeñaen erakutsiakin Israel guztia santututzen zan Jaunarentzat: Jarri ezazute kutxa, Salomon Dabiden seme, Israelko erregeak egin zuen elizako santuarioan, zeren onezkero emendik aurrera ez dezute eramango; orain bada zuen Jaun Jainkoa, eta Israel bere erria serbitu ezazute.

        4. Eta zaudete gertuak zuen etxe eta familietatik bakoitzaren berezieretan, Dabid Israelko erregeak agindu, eta Salomon bere semeak eskribatuta utzi zuen bezela.

        5. Eta serbitu ezazute santuarioan familien eta lebiten taldeen berezieraren araura.

        6. Eta zuek santutu ezkero, eskeñi ezazute Paskua, gertutu itzatzute ere zuen anaiak, zelebratu dezaten, Jaunak Moisesen bitartez egitea agindu zuen bezela.

        7. Gañera eman ziozkan Josiasek, Paskoako jai andian an arkitu zan erri guztiari, arkumeak eta antxumeak taldeetatik, eta beste abere batzuek, ogeita amar millaraño, baitaere iru milla idi. Au guztia erregearen atziendatik.

        8. Bere andizkiak ere ekarri zuten borondatez eskeñi zutena, ala erriarentzat, nola apaiz eta lebitentzat. Eta Helziasek, eta Zakariasek, eta Jahielek, Jaunaren etxeko Prinzipeak, eman ziezten apaizai Paskoa zelebratzeko, batzuen eta besteen artean bi milla eta seireun abere txiki, eta irureun idi.

        9. Komeniasek berriz, eta Semeias, eta Natanael bere anaiak, eta berebat Asabias, eta Jehiel, eta Jozabad Lebiten Prinzipeak, eman ziezten beste Lebitai Paskoa zelebratzeko, bost milla abere txiki, eta bosteun idi.

        10. Gertutu zan bada bear zan guztia funziorako, eta apaizak prestatuak zeuden beren lanerako, eta orobat lebitak beren taldetan, erregearen aginduaren araura.

        11. Eta eskeñia izan zan Paskoa, eta apaizak beren eskuz isuri zuten odola, eta lebitak kentzen ziozkaten larruak, eskeñiak izango ziran abereai.

        12. Eta berezitu zituzten partitzeko bakoitzaren etxe eta familietatik, eta Jaunari eskeñtzeko, Moisesen liburuan eskribatua dagoen bezela, eta orobat egin zuten idiakin.

        13. Eta sutan erre zuten Paskoa, legean eskribatua dagoanaren araura, eta doañ paketsuak egosi zituzten pertzetan, eta tupietan, eta eltzeetan, eta bereala partitu zioten jende guztiari.

        14. Eta berentzat, eta apaizentzat gero prestatu zituzten, zeren apaizak ari ziran lanean gabera artean, holokaustoen eta gantzen ofrendan. Argatik lebitak prestatu zuten atzenean berentzat, eta Aaronen seme apaizentzat.

        15. Eta Asafen seme kantariak, zeuden beren tokian, Dabiden, eta Asafen, eta Hemanen, eta Idithun erregearen profeten aginduaren araura. Eta atezaiak zeuden bellan ate bakoitzean, alako moduan non, etzuten alderik egiten ezta une bakar batean ere beren lanetik. Argatik beren anaia lebitak prestatu zieten ere jatekoa.

        16. Kunplituak izan ziran bada egun artan Jaunaren elizkizunak, aginduaren araura, Paskoa zelebratzean, eta eskeñtzean holokaustoak Jaunaren aldarearen gañean, Josias erregearen agintearen araura.

        17. Eta an arkitu ziran Israelko semeak, zelebratu zuten Paskoa denbora artan, eta legamigabeen jai andia zazpi egunean.

        18. Etzan izan Israelen, onen irudiko Paskoarik Samuel profetaren denboratik. Eta Israelko errege guztietatik batek ere etzuen zelebratu Paskoa, Josiasek bezela apaizakin, eta lebitakin, eta Juda guztiarekin, eta arkitu zan Israelekin, eta Jerusalenen bizi ziranakin.

        19. Josiasen erregetzaren emezortzigarren urtean zelebratu zan Paskoa au.

        20. Josiasek eliza berriztu ezkero, Nekao Egiptoko erregea atera zan gudara Karkamis Eufratesen aldekoa setiatzera; eta Josias bere kontra joan zan.

        21. Baña ark, bialdurik bere mandatariak esan zion: Zer dago gure artean, o Judako erregea? Ez nator gaur zure kontra, baizik noa gudatzera beste etxe baten kontra, zeñaen kontra luzapenik gabe joateko, Jaungoikoak agindu didan. Ez zatzakio aurkeztu nerekin dagoan jaungoikoari, bizia kendu ez dizazun.

        22. Josiasek etzuen itzuli nai izan, baizik prestatu zan bere kontra gudatzeko, aditu gabe Nekaoren itz, Jaungoikoagandik zetoztenak, baizik joan zan erasotzera Majeddoko kanpoan.

        23. Eta izanik an fletxariak zauritua, bere morroiai esan zien: Atera nazazute gudatik, zeren zauri andi batekin arkitzen naiz.

        24. Berak irago zuten gurdi batetik beste gurdi, erregeai oi bezela jarraitzen zionera, eta Jerusalenera eraman zuten, eta il zan, eta obiatua izan zan bere gurasoen obian. Eta Juda eta Jerusalen guztiak negar egin zioten,

        25. Batezere Jeremiasek, zeñaen lamentazioak Josiasen gañean kantatzen dituzten gizaseme eta emakume kantari guztiak gaurko eguneraño, alako moduan non, oitura au etorri da Israelen lege bat bezela izatera. Gauza oiek eskribatuak daude lamentazioen artean

        26. Josiasen gañerako egiteak, eta bere errukizko obrak, Jaunak bere legean aginduta daukanaren araura.

        27. Bere egitateak lenbizikoak eta atzenekoak, eskribatuak daude Judako eta Israelko erregeen liburuan.

 

OGEITA AMASEIGARREN KAPITULUA

        1. Artu zuen bada lurreko erriak Joakaz Josiasen semea, eta jarri zuen erregetzat bere aitaren lekuan Jerusalenen.

        2. Ogeita iru urtekoa zan Joakaz erreñatzen asi zanean, eta iru illabetean erreñatu zuen Jerusalenen.

        3. Baña etorririk Jerusalenera Egiptoko erregea, kendu zuen, eta bota zion erriari eun talentu zillarrezko; eta urrezko talentu baten multa.

        4. Eta bere lekuan jarri zuen erregetzat Judaren gañean, eta Jerusalenen gañean Eliakim bere anaia, ipintzen ziola izena Joakin. Eta Joakaz berarekin artu zuen, eta Egiptora eraman zuen.

        5. Ogeita bost urtekoa zan Joakin erreñatzen asi zanean, eta amaika urtean erreñatu zuen Jerusalenen. Eta egin zuen gaizkia bere Jaun Jaungoikoaren aurrean.

        6. Onen kontra igo zan Nabukodonosor Kaldearren erregea, eta kateakin lotuta, Babiloniara eraman zuen;

        7. Ara eraman zituen Jaunaren ontziak ere, eta bere elizan jarri zituen.

        8. Joakinen gañerako egiteak berriz, eta egin zituen gauza nazkagarriak, eta beragan arkitu ziran gaiztakeriak, Judako eta Israelko erregeen liburuan arkitzen dira. Eta Joakin bere semeak erreñatu zuen bere lekuan.

        9. Zortzi urtekoa zan Joakin erreñatzen asi zanean, eta iru illabete eta amar egunean erreñatu zuen Jerusalenen, eta egin zuen gaizkia Jaunaren aurrean.

        10. Eta urte bete barru, Nabukodonosor erregeak bialdu zuen jendea, zeñak babiloniara eraman zuen, zeramazkiala batean Jaunaren etxeko ontzirik baliotsuenak. Eta jarri zuen erregetzat Juda eta Jerusalenen gañean Sedezias aitaren aldeko bere osaba.

        11. Ogei urtekoa zan Sedezias erreñatzen asi zanean, eta amaika urtean erreñatu zuen Jerusalenen.

        12. Eta egin zuen gaizkia bere Jaun Jainko begi begietan; eta etzion aditu, ez arpegira begiratu ere Josias profetak Jaungoikoaren izenean itz egiten zionari.

        13. Jaiki ere zan Nabukodonosor erregearen kontra, zeñak juramentuerazi zion Jaungoikoagatik, eta gogortu zituen bere lepoa eta bere biotza, ez biurtzeko Israelko Jaun Jainkoagana.

        14. Baita apaizen prinzepe (sic) guztiak, eta erriak ere alde egin zuten txit gaizkiro beren fedetik jarraitzen zietela jendeen nazkagarri guztiai, eta profanatu zuten Jaunaren etxe, beretzat Jerusalenen santutu zuena.

        15. Bitartean beren gurasoen Jaun Jainkoak itz egiten zien, berak bialtzen ziezten profeten bitartez, erasotzen zietela aspertu gabe gau ta egun; bada barkatu nai zion bere erriari, eta bere bizilekuari.

        16. Baña berak iseka egiten zien Jaunaren mandatariai, etzituzten aditu nai beren itzak, eta profetai erasotzen zien, alik eta igo zan artean Jaunaren aserrea, eta onezkero ez zegoan sendagarririk.

        17. Zeren ekarri zuen beren gañera Kaldearren erregea, zeñak ezpataz irago zituen bere gazteak santuarioko etxean, etzuen iduki ez mutil gaztearen, ez donzellaren, ez zarraren errukirik, ezta atso agurenik ere, baizik guztiak jarri zituen bere eskuetan.

        18. Eta Babiloniara eraman zituen Jaunaren etxeko ontzi guztiak, ala andiak, nola txikiak, eta elizako, eta erregearen, eta prinzipeen tesoroak.

        19. Etsaiak Jaunaren etxeari su eman zioten, eta Jerusalengo murrua bota zuten, dorre guztiak erre zituzten, eta desegin zuten zegoan gauza baliotsu guztia.

        20. Iñork ezpatari iges egin bazion, izanik Babiloniara eramana, izan zan erregearen eta bere semeen mendekoa, Persiako erregeak agintaritza iduki zuen artean.

        21. Eta kunplitu zan Jaunak Jeremiasen aoz esandako itza, eta lurrak zelebratu zituen bere larunbatak, zeren bere antsiako egun guztietan zelebratu zuen larunbata, irurogeita amar urteak kunplitu ziran artean.

        22. Baña Ziro Persiako erregearen lenbiziko urtean, Jeremiasen aoz Jaunak eman zuen itza kunplitu zedin, mugitu zuen Jaunak Ziro Persiako erregearen biotza, zeñak agindu zuen bere erreñuan publikatzeko, eskribuz ere, esaten zuela:

        23. Oiek esaten ditu Ziro Persiako erregeak: Zeruko Jaun Jainkoak eman dizkit lurreko erreñu guztiak, eta berak agindu dit, egin dizaiodala etxe bat, Judean dagoan Jerusalenen. Zeñ dago zuen artean bere erriari dagokiona? Bere Jaun Jainkoa berarekin izan bedi, eta bere errirako bidean jarri bedi.

 

aurrekoa