|
PELOTA-PARTIDUAREN BERTSOAK
(1862)
Milla zortzireun eta
irurogei ta bian,
bertso berriak jartzen
orain naiz abian;
pelotariak izan
dira Donostian,
fama zabaldu bear det
España guztian.
Zazpi españolekin
Mateo frantzesa,
partiduba orretan
izan da trabesa;
arrixkatua bada
zenbait interesa,
irabazi duanak
aprobetxa beza.
Irutatik bi bazan
frantzesaren bando,
trabesa doblatuban
asi ziran sendo;
azpeitiarra dago
jo gabia fondo,
orren fabore zana
atera da ondo.
Mateo ta Urtxale
irundar batekin,
laugarrena Arrasko
or zuten berekin;
Bautista ta Zirilo,
Ezkerra eta Joakin,
orra zein diran esan
nai dubenak jakin.
Pelota aidian artzen
frantzesaren maña,
indarraz artzen dio
nai duan tamaña,
badakiela nago
diabruak aña,
oraingua galdu du
abilla da baña.
Manuel Urtxaleko
ez dago tontua,
plazara joan liteke
jaun orren kontua,
ezaguera ona ta
joera prontua,
zartuagatik dauka
gorputz sueltua.
Irundar sakalari
oriyekin zanak
listo egiten ditu
pelotaren lanak;
artarako apropos
egiña du amak,
merezi ditu eta
artu ditzan famak.
Oiek onak ziran da
bestiak obiak,
guztiak dira gizon
kupira gabiak;
bertsuak jarritzeko
badira bidiak;
arritu gaituzte oien
abillidadiak.
Azpeitiar ori da
berez trinketista,
luze eta errebota
ona da Batista;
ez det esan biarrik,
begira egon naiz-ta,
ez daduzka galduak
besua ta bista.
Zirilok jokatu du
egoki ta fuerte,
baduela derizkiot
batek ainbat parte;
pelota argandikan
etzebillan aparte,
alegiña egin du
partida dan arte.
Ezker orrek daduka
golpe egokia,
argana dijoana
dago errukia;
izaten badu ondo
artzeko tokia,
kintze arrek izaten du
deskantsu txikia.
Joakin sakalaria
pelotari fiña,
badauka malizia
gizon baten diña;
arek neurritu ezkero
kintzia jakiña,
zenbaiti egin dio
sabeleko miña.
Biba azpeitiarra,
portatu da oso,
graduetan geitxoro
biar degu jaso,
partida irabaziya
ari dala kaso,
berriz jokatzeko ere
daude animoso.
Askok espero zuten
frantzesa nagusi,
bañan azpeitiarrak
dio irabazi;
oriyek desonratzen
ez edozein asi,
tamaña artako asko
nik ez det ikusi.
Oiek pelotariyak
zaizkigu etorri,
badakite plazako
zirkilluen berri;
orren goien-barrenak
ongi dira neurri,
txiripa asko pasa
ziyoten alkarri.
Guztiak egin dira
ogei ta bost joko,
bitartean izan da
luzapena pranko;
cuarenta a dos'ara
bajatzen zan bapo;
nun billatzeko beste
zortzi orrelako?
Kintze batez plazako
oien ibillera,
bost biraje pelotak
gora eta bera,
azkenian Batistak
baztar-bazterrera,
bistan gauden guziok
ikaratu gera.
Oiek eman dituzten
gusto arrituak,
arraiskatuak dira
gizon korrituak;
batzuek ez dirade
galtzak berrituak,
beste asko badira
ondo geldituak.
Jaun oieiri graziyak
euskera klaruan
eman biar zaiztela
gendukan gaguan,
komeni ere bazan
nola emen naguan...
Udarreiren sermoia
orra nun daguan.
|
|