Zertan datzan Giristinoaren perfekzionea;
gudukatu behar dela haren ardietsteko,
eta gudu hunetan
premiazko diren lau gauzez

LEHEN KAPITULUA

        Nahi naduzu, ene alaba IESU KRISTO baitan guziz maitea, Perfekzioneko punturik gorena ardietsi, eta gure Iainkoarekin bat egiten zarela, harekin espiritu ber-bat noizbait izan, zein bait sekulan erran, edo pensa ditekeien enseiurik handiena eta nobleena, behar duzu lehenik ezagutu zertan dagoen egiazko eta zinezko bizitze espirituala.

        Zeren hainitzek aitzinago behatu gabe Perfekzionea ezarri dute bizitze hersian, haragiaren heztean, ziliziotan, azotetan eta diziflinetan, beilla luzetan, baruretan, eta bertze halako mortifikazionetan, eta gorputzeko penaduretan.

        Bertzeek, eta beregainki emasteek uste dute perfekzionean hagitz aitzinatu direla, noiz ere hainitz ahoko othoitz erraiten baitute, hainitz Meza eta Ofizio luze enzuten, hainitz Eliza bisitatzen, eta hainitzetan Aldareko Sakramendu Saindua errezebitzen baitute.

        Hainlitz bertzek (zeinen artean zenbait aldiz kausitzen baitira fraideen habitua ekharten duten eta kalaustretan bizi diren batzu) uste izan dute Perfekzione osoa [...] bethi koroan kausitzea, ixilik egoitea, gelan egoitea, eta fraide-legeak begiratzea.

        Eta horrela, bada obra horietan, eta bada bertze horrelakoetan perfekzionea emaiten duenik.

        Ordea ezta hala; zeren, nola obra hek, batean perfekzioneko espirituaren ardietsteko bide batzu, eta bertzean espirituaren fruituak baitire, hala ezin erran diteke Giristinoaren perfekzionea eta egiazko espiritua gauza hetan xoilki datzala.

        Dudagaberik, hetaz ongi eta zuhurki baliatzen dakitenentzat xoil bide onak dira perfekzioneko espirituaren ardietsteko, bere gaixtarasunaren eta hautskortasunaren kontra bihotz eta indar hartzeko, gure egunorozko etsaien asalduren eta arteen kontra bortitzteko, eta Iainkoa serbitzatzen dutenek, beregainki ordea haren serbitzuan iarri berriak diren guziek behar ditusten laguntza espiritualen biltzeko.

        Espirituaren fruituak dire halaber presuna egiazki espiritual direnentzat, zeinek zensatzen baitute bere gorputza, zeren bere Kreatzaillea ofensatu duen, eta haren idukiteagatik hanbatenaz humillago eta Iainkoaren serbitzuan iarriago, solhasik egin gabe eta jendetarik apartaturik baitaude, Iainkoaren kontrako den ofensarik xipienari lekurik ez emaiteagatik; baitarraiste Iainkoaren serbitzuari eta debozionezko obrei, zeruetan gogoz eta bihotzez ibilteagatik: orazione eta meditazione egiten baitute gure Iaunaren bizitzearen eta Pasionearen gainean, ez kuriosez, ez eta hartan hartzen duten gozoagatik, bainan bere buruko gaixtarasunaren, eta Iainkoaren ontasunaren eta miserikordiaren hobeki ezagutzeagatik; bethi bere burua Iainkoaren amudioan eta bere alderako gaitzerizkoan geiago, eta geiago irazekitzeagatik, Iainkoaren Semeari darraizkola bere buruari ukho eginik, eta gurutzea soinean iasaiten dutela: Sakramendu sainduak maiz hartzen baitituste Iainkoaren Maiestatearen loriatan, harekin hersikiago bat egin ditezintzat, eta bere etsaien kontrako indar berririk hartzeagatik.

        Ordea bertzeez dena bezanbatean, zeinek ezarten baitute bere zimendu guzia kanpoko akzioneen gainean, batzutan bere buruaren galtzeko okasione gehiago ekhar diezekete bekhatua ageriek baino; ez zeren gauza hek gaixto diren, iakinik guziak xoil saindu direla berez, bainan hetaz usatzen dutenen falta dela kausa: zeren halako akzionei xoilki lotuz, bere bihotza utsten dute largo bere inklinazione naturaletara eta demonioaren saretara, zein demoniok ikusirik errebelatu direla bide zuzenetik, utsten baititu ez xoilki eserziza hetan plazerarekin arduratzera; bainan oraino bere pensamenduetako banaloriaren arauera Parabisuko atseginetan ibiltera eta airatzera, non zinets arazitzen baitiote zeinek bere buruari, iadanik Angeruen Koroetara eramanak direla, eta Iainkoa beree baitan sentitzen dutela. Eta halakoek batzutan bere burua ikusten dute puntu handiz, kuriosez, eta lakhetgarriz betherikako meditazionetan hondaturik, eta munduaz, bai eta munduko gauza guziez ahantsi balire bezala, uste dute heren zeruraino eramanak direla.

        Ordea errazki ezagut diteke hekin bizitzeko maneratik zenbat errebelamendutan korapillaturik dabiltzan, eta zein urrun diren bilha gabiltzan perfekzionetik.

        Zeren gauza guzietan, bai xipietan, bai handietan, lehentasuna eta abantailla nahi dute bertzeen gainean: bere buruko sentimenduari darraisko, eta nabarnenki datxeste bere borondate guziei: erneki beha dagoste berzeen hitzei eta akzionei, eta gaizki aiphatzen tuste, berak bereetan itsu direlarik.

        Baldin ukhitzen baditutzu den gutiena berek bere buruari emaiten dioten banaloriazko aiphamenean, eta atheratzen baditutzu usanza nola ahalako batez dadutzaten debozionetarik, zeinetan atsegin hartzen baitute bertzeek iduki detzaten, osoki aldaratzen dira eta neurrigabeki khexatzen eta asaldatzen.

        Eta baldin Iainkoak, hekin erakhartzeko bere buruaren egiazko ezagutzara, eta perfekzioneko bidera bihur arazitzeko, igorten baderaue aflikzionerik eta eritasuni, edo nihori emaiten badio esku hekin kontra iarteko, eta gaizki erabilteko (ezpaita sekulan halakorik egiten Iainkoak nahirik edo esku emanik baizen, iakinik gauza hek haren serbitzarien fiseltasunaren egiazko frogagarriak direla) orduan erakusten dute bere arimaren hondo barrena urgillukeriaz gaixtaturik, nahi eztutela inkontru suerte guzietan, dela onetan, dela gaitzetan, bere borondatea gogotik utsi Iainkoaren eskuaren azpian humildurik, ez eta haren iujeamenduei amor egin, bethi iustu direlarik, zenbat ere gordeak eta estaliak baitira; eta finean nahi eztutela haren Seme humilduaren, eta penatuaren exenplura bere burua beheititu kreatura guzien azpian, asdiskide maitetzat daduskatela bere gaizki egilleak, Iainkoaren ontasunaren errementak eta lankideak bezala, hekin mortifikatzeko, perfekzionatzeko eta salbatzeko.

        Handik heldu da, gertuz horrelakoak peril handitan direla; zeren nola barreneko begia baitute ilhundua, eta horrela behatzen baitiote bere buruari, eta bere kanpoko on diren akzionei, hainitz perfekzioneko gradu ere bere buruari emaiten diote, eta hala urgilluturik iarten dira bertzeen iujeatzen: eta heraz bezanbatean ezta oneran itzul detzakeienik zeruko ohiz kanpoko grazia baizen.

        Zeren hagitz errazkiago onera bihurtzen da bekhatore ageria, ezen ez idurizko bertuteen mantuaz estalirik dabillana.

        Ikusen duzu bada klarki aski, ene alaba, bizitze espirituala eztatzala gauza hetan, orai erran dudan maneran.

        Ordea iakin behar duzu bizitze espirituala dela Iainkoaren ontasuna eta handitasuna ezagutzea, eta gu ez garela deus ere, eta gaizkira emanak garela: espiritualki bizitzea dela, Iainkoa maite izaitea, eta gure burua gaitzetstea: iarten garela ez xoilki haren menean, bainan oraino kreatura guzien azpian haren amorioagatik: billusten garela gure desir guzietarik, eta haren borondate sainduei osoki garraistela, eta geiago, hori guzia nahi, eta egin behar dugula, hutsik Iainkoaren loriagatik, hari xoilki plazer egiteko nahiarekin, eta zeren nahi eta mereziduen hura hala maita eta serbitza dezagun.

        Hori da amoriozko legea, Iainko beraren eskuz bere serbitzari fidelen bihotzetan eskiribatua.

        Hori da gureganik desiratzen duen gure buruari egin diozogun ukhoa.

        Hori da haren uztarri eztia, eta haren karga arina.

        Hori da, zeintara gure Salbatzailleak eta nausiak bere exenpluz eta hitzez deitzen gaituen obedienzia.

        Eta zeren, baldin gogorik eta borondaterik baduzu hain perfekzioneko gradu gora batetara heltzeko, zure buruari bortxa ardurako bat egin behar baitiozu zure afekzione handi eta xipi guzien garaitzeko eta hiltzeko, osoki behar zara bihotz guziaz gudu hunetara preparatu, khoroa emaiten etzaienaz gerostik azkarki gudukatu dutenei baizen.

        Bada nola gudu hura gaitzago baita, zein ere nahi den bertze baino (zeren gure buruaren kontra hari garenean gure burua ere zure kontra hari da) hala ardietsiko dugun biktoria eta garaia loriosago izanen da eta Iainkoaren gogarago, zein ere nahi den bertze baino.

        Ezen enseiatzen bazare zure apetitu desordenatu, desir, eta guthizia xipienen ostikatzera eta hiltzera, plazer eta serbitzu geiago eginen diozu Iainkoari, ezen ez hetatik bat utsten duzula bizirik, disziflina bazindez odoleraino, eta barurtzenago bazine lehenagoko Ermitauak eta Anakorerak baino, edo hamar milla arima federa itzul bazenetza baino.

        Zeren arima baten federatzea berenez Iainkoaren gogarago delarik desir xipi baten mortifikatzea baino; guziarekin ere eztuzu beregainkiago nahi, ez eta egin behar, Iainkoak berak zureganik hersikiago desiratzen duena, eta nahi duena baino.

        Eta duda gabe Iainkoak plazerago du ikusteaz hari zarela zure pasioneen mortifikatzen, eta hekin hiltzeko gogo duzula, ezen ez, hetarik bat berariaz eta borondatez bizirik utsirik, hura serbitza bazeneza zenbait bertze gauzetan, handiagoak eta kontuzkoagoak lirelarik.

        Bada ikusten duzunaz gerostik, ene alaba, zertan datzan Giristinoaren perfekzionea, eta haren ardietstekotzat gerla ardurako eta xoil garratz bat hartu behar duzula zure buruaren kontra, lau gauzaz egin behar duzu errekaitu, lau arma segurez eta guziz premiazkoez bezala garaiaren eramaiteko, eta biktorios gelditzeko gudu espiritual hunetan. Lau gauza hek dira.

        Gure buruaz ez fida izaitea.

        Iainkoa baitako fidanza.

        Eserziza, edo hariketa.

        Eta Orazionea.

        Zeinetaz guziez minzatuko baigara, Iainkoarekin batean, hitz laburrez eta aditzeko errazez.