www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Giristinoaren dotrina
Silvain Pouvreau
1656

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [faksimilea]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen egilea: Josu Landa Ijurko.

Iturria: Guiristinoaren Dotrina Eminentissimo Iaun Cardinal Duque de Richelieuk eguina, Silvain Pouvreau. Iean Roger, 1656.

 

 

aurrekoa hurrengoa

BORTZGARREN LEKZIONEA

 

KREDOAREN BORTZGARREN
ETA SEIGARREN
ARTIKULUEN GAINEAN

 

Descendit ad Inferos, tertia die
resurrexit àmortuis: ascendit ad Caelos.

Iautsi da Ifernuetara. Pitztu da
hirugarren egunean, eta Zerurat ikhan.

 

        Gure salbatzailleak hanbat desiratu du gure salbamendua, non mundu hunetan zebillala ezpaitu denbora puntu bat ere iragaitera utsi nahi izan, hari gabe haren obratzen. Hartarakotz haren gorputza, ehorsirik egotu deino, haren arima egiaz eta eginez iautsi da Ifernuetara, artikulu hunek irakasten deraukun bezala.

        Hitz hunek, Ifernua, bere lehenbiziko erran nahi naturalean, eztu deklaratzen leku behera eta barreneko bat baizen; bainan zeren halakorik hainitz baita lurraren azpian, Eskiritura Saindua hitz hunetaz serbitzatzen da hainitz lekutan, hainitz gauza suerteren aditzera emaiteko.

        Hitz hunez batzuetan serbitzatzen da, berek eginikako bekatuakgatik sekulako penetan egon behar dutenen lekua, zein baita lurrean den lekurik beherena; arrazoin dela gradu guzietarik gorenera ikhan nahi zuten Luzifer eta haren lagunak, Iainkoaren pare eta berdin iartzeko, honda ditezin leku guzietarik beherenean kreatura guzien azpian.

        Bertiz batzuetan aditzen du ethorkisko kutsu xoillaz lizundurik hil direnek egon behar duten lekua, Iainkoaren begitarteaz sekulakotz gabeturik, suko penarik gabe.

        Batzuetan ere emaiten du hitz hura, Purgatorioaren deklaratzeko, non baitaude Iainkoaren grazian hil direnak, bainan oraino purgatu beharrak, zeren Iainkoaren iustizia eztuten osoki satifatu.

        Serbitzatzen da oraino hitz hartaz, edo bizitze garbia eramanez, edo bere bekatuez bide bezalako satifazione eginez, purgatuak izaiteko beharrik etzuten ohiko jende prestuen eta sainduen arimak, bure Salbatzaillea mundura ethorri zen baino lehen, ioaiten ziren lekuaren deklaratzeko, non baitzeudezin begira, noiz zeruko athea idekiko zerauen bere Pasionearen gakhoez. Eta sensu hunetan prinzipaiki aditu behar da leku hunetan, hitz hau, Ifernua hura denaz gero gure Salbatzaillearen arima egiaski iautsi den lekua.

        Iautsi da Ifernuetara; bainan nola? ez obraz xoilki, han erakusten zuela bere botherea eta ontasuna, bainan ber-bera iautsirik, haren arima Ifernuetako lekuan egiaski sarturik.

        Iautsi da Ifernuetara; bainan zertara? ez dannatuen penaren sofritzera (oraiko heretikoek dioten bezala) baina bai haren grazian hil zirenen, eta graziaz gozatzeko Abrahamen besoetan iarririk, haren begira zeudezinen dohatsutzera.

        Gure Salbatzailleak libra zetzakeien Linboetan gathibu ziren arimak harat bera iautsi gabe: bainan nahi izan du hala egin; hekin atheratzeagatik maiestate eta loria geiagorekin, eta bere etsaiei espantu eta izialdura geiago emaiteagatik.

        Hala nahi izan du, zeren, nola baita Zeruko, Lurreko, eta Ifernuetako Iaun eta Nausi, arrazoin zen leku hetan guzietan erakuz zezan bere botherea, eta halakotz hura lurrean erakusi eta ondoan, iautz zedin Ifernuetara, zeruetara ikhan baino lehen.

        Iautsi da presondegi hetara bere borondatez eta ez bortxaz, Iaun bezala eta ez gathibu bezala; harat iautsi da, ez han egoiteko, bainan han zeudezinen atheratzeko, hango atheen idekitzeko, eta ez han serraturik gelditzeko.

        Harat iautsi da penen gainean garaia izaiteko, ez hekin menean iartzeko; hala ere ezin paira zetzakeien dannatuen penak, Kalbinok hala irakazten duelarik blasfemio madarikatzeko batez.

        Han ezin sofri zetzakeien dannatuen penak, ikusirik haren arima konzebitu izan zen bezain sarri, gozatzen zela Iainkoaren begitarteaz. Eta handik erakuzten da klarki ezin sofritu zituela dannatuen penak, halaz eta hetarik handiena, eta prinzipalena bertzerik eztenaz gero, lekhat Iainkoaren begitartea ez ikustea baizen.

        Ifernuetara iautsiz gero pitstu da hillen arterik; hala irakazten deraukute Apostoluek hitz hautaz, Pitstu da hirurgarren egunean.

        Zer erran nahi da hillen artetik pitstea? erran nahi da, bizitzea berriz hartzea.

        Zergatik pitstu da? Iakin behar duzue munduko Salbatzaillea iar zitekeiela zeruan Errege doatsu bere arimarekin xoilki, bere gorputza berriz hartu gabe, eta salba ginitzakeiela ere pitstu gabe: bainan misterio hau guziz premiaskoa etzelarik ere, ez IESUS Kristorentzat, ez eta guretzat, halarik ere, on zen hagitz, egin zedin, bai baitaren, bai bertzearengatik. Ezen konsideratzen badugu haren abantailla, edirenen dugu arrazoin zela, bere burua merezi etzuen heriotzeko desohoreraino humildu zuena, Iainko delarik, goiti zedin zor zitzaion bizitzearen triunfaraino.

        Eta gero, begiak itzultzen baditugu ukitzen zaiskigun gauzetara, ezagutuko dugu behar bezala zela, Iainkoaren Semeak bere urratzez seinala zezan guk iduki behar dugun bidea, eta ideki ziazagun bizitze hunen ondoko bizitzearen athea. Eta bagenduela mengoa esperanzan finkatuak izaiteko, orai garen bezala, konsideratzen dugula Iondone Paulorekin, baldin gure burua pitstu bada, pitstu behar garela gu ere, haren mienbroak garenaz gerostik.

        Horra zergazik pitstu den: Orai ikusi behar dugu nola pitstu den, ea bere bizia berriz hartu duen naturalezaren indarrez edo bertzela.

        Naturalezari iarraikiz, heriora doazinak eztira naturalezaren indarrez pitsten: bere izaitea galdu duen gauza ezin hartara bihur diteke naturalki. Eta halatan gure Salbatzaillearen pitstea da naturaleza gainekoa.

        Pitstu da mirakuilluski: bainan noiz? Hillez gerostiko hirur egunen buruan. Zergatik hillez gerostiko hirur egunen buruan?

        Heriotzeak gure Salbatzailleari begiak serratu ziotzan bezain sarri, berriz hartuko zuen zor zitzaion bizitzea, perillik izan ezpaliz munduak estima zezan haren heriotzea izan zela itxuraskoa eta disimulatua. Bainan egon zen tunban hirur egunez, zeren gauza bat egia delako froganza bien edo hiruren erranean baitatza, eta zeren nahi baitzeraukun ezagut arazi egiaski hil zela guregatik.

        Pitstuz gero, egon da berrogoi egunez mundu hunetan, guri ezagut arazitzeko, egiaski berriz hartu zuela bizia, eta ez iduriz xoilki, batzuek uzte zuten bezala.

        Gero ikhan da zeruetara, eta hori da Apostoluez Kredoaren seigarren artikuluaz irakasten deraukutena, arrazoin handirekin; nola ezpaita ezagutzen eztuenik, gure obra guzien xedea denaz gero zerurat ikhaitea, premia zela gure fedeak iduki zezan artikulu berariasko bat gure firmatzeko Zeruratzeko esperanzan, eta hala egiten gaitu gure Salbatzaillearen zeruratzeak, hark seinalatzen baiterauskigu, gure burua nola baita, iduki behar ditugun bide guziak.

        Ikhan da zeruetara, arren, han lekua, gizon bezala, beretzat hartuz gero, guzioi ere bana prepara ziazagun amoreagatik: arrazoin dela, gizonaren naturalezak Iainkoa behititu zuenaz gero lurreraino, zein baita gizonari dagokan lekua, Iainkoak ere gizonaren naturaleza altxa zezan zeruraino, zein baita Iainkotasunaren egiasko iar-lekua.

        Ikhan da zeruetara, zeren Lurraren eta Ifernuen Iabe eta Iaun iarriz gero, arrazoin zen zeruetara ere ikhan zedin, erakuzteagatik leku haren iabea eta iauna ere dela bertze biena bezala.

        Ikhan da zerura, bai eta zeruetarik gorenera: zeren leku hura, nola baita guzietarik nobleena, zor zaio haren loriari: eta konbeni zen Tentatzaillea benzutu zuen hura bera, alxa zedin miserable hura erori zen lekuaren parterik gorenera.

        Ikhaiten da zerura; bainan nola, handik ilki eztenaz geroz? han izan da egundainotik Iainko bezala, eta harat ikhan da gizon bezala.

        Ikhaiten da zerura, eta hori ez xoilki doatsu izanez, haren arimak eta gorputzak loriatik hartzen duten indarraz, bainan oraino bere Iainkotasunaren bertutez, zeinak emaiten baitio bothere hura bere naturalezaz.

        Ikhaiten da zerura, ez nihork heldurik, bainan Angeru guziek inguraturik.

        Ikhaiten da zerura: bainan nondik? Olibeteko mendi gainetik, non bere Apostoluak eta diszipuluak bil arazirik, hei bere eginbidea irakasi eta gomendatu ondoan, benedikatu baititu, eta airean gora eraman izan baita, berek ikusten zutela.

        Ikhaiten da zerura, bainan zer hari da han? iarririk dago bere Aitaren eskuineko aldean, Apostoluek irakasten deraukuten bezala.

        Zer erran nahi dute hitz hauk, iarririk dago bere Aitaren eskuineko aldean? Eztute erran nahi gure Salbatzaillea iarririk dagoela, gizonak komunski iartzen diren bezala, zeren iarririk egoitea, den bezala erraitera, seinale da nihor unhatua dela: Eta hargatik nola ezpaita zeruan unhatzerik, ezta ere iartzerik, bainan xutik daude guziak, nola xutik egoitea gizonaren egiteko antze naturala baita. Bainan erraiten da iarririk dagoela, zeren hala egoiteko manerak erakuzten du Zeruan gozatzen eta sekulakotz gozatuko duen errepausu osoa.

        Erraiten da iarririk dagoela, zeren munduan diren guzien iujea baita, eta zeren iartzeko kadira eta thronua iujeen botherearen seinaleak bairira.

        Erraiten da bere Aitaren eskuineko aldean dagoela iarririk, ez emaiteagatik aditzera Aita bere Semearen eskerreko aldean ere dagoela, edo Semearen eta Espiritu Sainduaren erdian, izuturik hirur presuna hek, eztirenaz gero Iainkotasun bat baizen, zein Iainkotasuna hedatua baita leku guzietara, infinitua izanez, ezin ere diratekeiela bata alde batetan eta bertzea bertzean; bainan erraiten da eskuinean dela, aditzera emaiteagatik Aitaren berdin eta pare dela, eta guziak sustanzia edo izaite bat direla.

        Horra bortzgarren eta seigarren, artikuluen deklarazionea. Lekzione hunetarik izanen duzuen lehenbiziko probetxua, da, enseiatzea IESU Kristoren amoreagatik obra ezdeuzenei eta mendreenei agudoki iarraikitzera, konsideratzen duzuela, iautsi nahi izan duela guregatik leku beherenetara, eta nork ere humiltzen baitu bere burua, hura goitituren dela, eta zeruraino goitituren, humiltzen bada, gure Salbatzaillea Iainko bere Aitaren borondatearen arauera humildu den bezala.

        Bigarren probetxua izanen da, penitenziaren gogotik besarkatzea; halaz eta pausu hunen bidez behiti iautsi behar dugunaz gero, bekatutik graziara bihurtzeko, IESU KRISTO Ifernuetara iautsi zen, eta gero heriotzetik bizitzera pitstu zen bezala.

        Hirurgarrena izanen da, borondate hartzea gure bihotzen zeruetaraino alxatzeko, IESU Kristoren Zeruratzea gogoan erabiltzen dugula meditazione sainduez, arren harat eraman gaitezin espirituz, bizitze hunetan gaudeino, eta gorputzez eta arimaz hil gaitezinean.

        Othoitzez nagotzue konsiderazione haukin idukitzeaz zuen bihotzetan eskiribarurik, eta Iainkoari othoitz egiteaz Dotrina hunen egilleagatik.

 

aurrekoa hurrengoa