www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Olerkiak
Salvat Monho
XIX. mendea

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Poèmes basques de Salvat Monho (1749-1821), Salvat Monho (Pierre Lafitteren edizioa). Ikas, 1972.

 

 

aurrekoa hurrengoa

MUNDUKO GAUZEN EZ-DEUSTASUNA

 

                (Aire huntan: Tout n'est que vanité)

 

Munduko gauzetan

Ez hunen agintzetan

Ez du nihork aurkitzen

Zorion faltsorik baizen.

    Beti da gezurti

        Ateratzen.

    Halere beti

        Edireiten

    Ditu gizonak

Fidatu nahi zaizkonak.

 

Kanpotan liliak

Nola tu iguzkiak

Goiztirian zabaltzen

Arratsalderakotz histen,

    Hala da gizona

        Ganbiatzen

    Haren adina

        Iragaiten:

    Sortu deneko,

Han du arrasta hiltzeko.

 

Mundutar arinek

Ez gazte libertinek

Ez darotet ofritzen

Atsegin, jokorik baizen.

    Ordean atsegin

        Gozo hetan

    Pulunpa nadin

        Guzietan,

    Ene bihotza

Beti gelditzen da hutsa.

 

Hiltzerat doanak

Zertako tu izanak?

Dire nekez bilduak

Urre ta zilar multzoak.

    Mundu hunen jabe

        Beher huntan

    Izanik ere,

        Haren tonban

    Ez da kausitzen

Gorputz ustelkor bat baizen.

 

Gizon aipatuak,

Handi ohoratuak

Ez metatu ohorek

Ez zuen titulu gorek

    Ez dute hiltzetik

        Begiratzen,

    Nihor hobitik

        Gibelatzen:

    Berant hiltzeko

Handi sortzea ez d'asko.

 

Gizon izantsuna,

Egun aberats dena

Inguratua pobrez

Haren amoinen beharrez,

    Biharkotz daiteke

        Eroria

    Bai eta eske

        Etorria,

    Bertzen bortara

Hekin ondarren biltzera.

 

Gaixtaginak atzo

Zedro berez gorago

Zedukan altxatua

Urguluz bere burua.

    Ni handik iragan

        Nintzeneko

    Deusik ez zen han

        Ikusteko:

    Izan zen ere

Ez zen seinale batere.

 

Zenbat gizon famos

Aintzindari kuraios

Bere armen indarrez

Hanbat garraiti-ederrez

    Itsaso-leihorren

        Soberano

    Bihurtu arren,

        Azkeneko

    Ez dire jautsi

Lurreko harren janari?

 

Zuhur famatua,

Jakintsun aipatua,

Hire jakintasuna,

Zuhurtziaren omena,

    Ez baduk sainduen

        Bertutea,

    Eta justuen

        Sinestea,

    Deusik zeruko

Ez zaizkik baliatuko.

 

Pobreak lastotik,

Erregeak tronutik,

Herioak egozten,

Bardinki ditu tratatzen.

    Guziek hobirat

        Jautsi behar

    Haren baltsarat

        Gaurtik bihar:

    Handi-xumeak

Zaharrak eta gazteak.

 

Gizonen zortea,

Biziaren epea

Jaunak bakarrik ditu

Bere eskutik gelditu:

    Hark dio manatzen

        Ozpinari,

    Eta egortzen

        Gizonari

    Erre dezala

Lurreko har bat bezala.

 

Ez gaztetasunak,

Hain guti osasunak

Ez dute nihor eman

Herioaren gerizan:

    Noiz ere bai doa

        Dostatzerat

    Atsegin-bila

        Munduperat,

    Duke betea

Jaunak markatu epea.

 

Gure funts-gabea,

Enganio tristea,

Baldin uste badugu

Munduan izan dohatsu!

    Zeruan da batzen

        Zoriona,

    Deusek gutitzen

        Ez duena:

    On eternala,

Jaun goiko bera bezala.

 

aurrekoa hurrengoa