www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Egunoroko lan-on ta erregubak
Juan Jose Mogel
1820

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen egilea: Josu Landa Ijurko.

Iturria: Egunoroco lan-on ta erregubak Meza Santuba ondo entzuteco, Vizcaico nequezalien adiquide batec. José Basozabal-en Silluteguiyan, 1820.

 

 

aurrekoa hurrengoa

ZENBAT MESEDE DAKARREN
MEDITAZINOE EDO
GOMUNTA ONAK AGERTUTIAK;
ETA ONDO EGITEKO
ERA EDO MODUBA

 

        Jeremias Igarla santubak adierazoten dau argiro, zein mesede andiko gauzia dan meditazinoe edo gomunta oneen azterrena; bada, diño, alan ez egiña gaitik, pekatuz ondaturik daguala munduba. Onetara dator S. Buenabentura; erakusla andija, esanik, betiko egijak ez gomuntauba gaitik, sikatuten dala oneraspen edo debozinoia, otzitu arimako berotasuna, nasaitu oiturak; ta azkenik, griña edo pasiñoiak azpiratu ta goituten dabeela gizona. Baña baldin sendaro jarraituten bajake gomunta onei; guztija bestera, esan daikegu S. Teresagaz; au da, argaltasunen batzuk euki arren, aterako dabela Jangoikuak bide zuzen ta ziurrera. Orregaitik, zirautsan S. Franzisko Salesek Filoteari: arduraz egizu erregu gogo ta biotzekua batez bere Jesusen bizitza ta eriotziaren ganian, bada bere zauri edo llaga ondo aztertubak, dirausku S. Bernarddk, diriala sendagarririk egokijenak gure arimakuak osatuteko. Ez daukagu, ziñuan S. Felipe Nerik, Demoniua bildurrago jakon gauzarik, zeinda meditazinoe edo gomunta onen azterrena. Zaletu gaitian, bada, guztijok, ta ez, arren, egunik, igaro, ordu lauren edo erdi atan igaro baga. Ondo egiteko, artu laguntzat S. Jose ta S. Teresa, ta lurreko erakuslatzat, Konfesore jakitun, ta bera atan oituriko bat.

 

 

ARGITASUN BATZUK

 

        Goixian euki gura badituzu gomunta onak, al izanik, irakurriko dozu lenagoko gabian, aztertu nai dozun gei edo puntuba, ta erabilliko dozu goguan luak artu arte, goixerako ondo prestau daizun. Irakurten ez dakijanak, bardin egingo dau, arturik goguan onduen deritxon gei bat.

        Leku bakar ta ixilla da egokijena gomunta onak aztertuteko, baña atarako erarik ezpadaukazu, nun nai, ta biarrian zagozala bere egin daikezu. Gure arimia da Jaunaren etxe edo tenplu bizija, zenetan daukan imiñita bere atsegin edo glorija: alan, biotzetik eskatuten deutsenentzako, daukaz beti edegirik bere errukizko belarrijak. Adanek egin zituban erregubak atseginezko ortuban, Josek presondegijan, Job Santubak korta bazterrian, Danielek leoien artian, Jonasek Baleiaren barruban, ta S. Inesek nasaikerijarako izentauriko lekuban.

        Goixa ta gaba dira une edo denporarik onenak gogo ta biotzeko erregubak egiteko; bada, orduban oi dagoz zenzunak batu ta bake obaan: baña onetan bere, bakotxak begiratu, nos, ta ze era daukan, bada, Jaunak; nos nai entzungo dau ondo erregutu ezkero.

        Ardura andi bat imini biar da onelako erregubetan, ta egin nagitasuna kendutera; baña alegin zenzunezko edo errazoezko bat da asko. Ondo daki Jangoikuak, zeiñ argala dan gure gomuntia, ta zein laster iges egiten daben batetik bestera. Jangoikuak begiratuten dau biotzeko gurari edo intenzinoera.

        Erregubetarako gei edo punta baten aurkituten badozu biotzeko batutasun edo poza, ez bestetara igaro, ezpada, irabazi ateratera andik al dozun irabazi edo frutuba. Baña otzituten bazara, igaro zaitekez beste gei edo puntura. Orretarako, erregu aldi bakotxerako artu daikezuz gei edo puntu bi, edo iru.

        Egizu alegiña biotzeko bakia gordetako, ta ez eztututeko. Euki egizu borondate ona; ta gomuntau egizu arretaz edo sosieguz ez ibilli indarka legez buruba ausi, ta zeu nekatuten; orrelako baga emongo dau Jangoikuak biar dana, ta ez egizu billatu biar ez dana.

        Ondo da sarri gauza baten gañian erregubak egitia. Jesusek bere iru bidar egin eban erregu bat ortu santuban. Lelenguan ez dana, gero jadisten da. Alan Kananeiak erregu askogaz jaditxi eban bere alabiaren osasuna.

        Erregubetan asi orduko, begiraturik zeure premiñei, erabagiko dozu zer mesede edo frutu atera nai dozun: esaterako; eruapen edo pazienzijaren premiñia dozu andijena? bada, eskatu beti bera, ta gogorazinoe guztijak zuzendu mesede au ateratera. Ebanjelijuak aitatuten daben itsubak eskatuten eutsan Jesusi argija, bere ustez, aren premiñarik andijena eukalako. Gauza bat jaditsirik, eskatuko dozu beste bat, ta alan egingo zara onoidade edo birtute guztien jaube. Ez dira errazak aldabatera saill asko; banaka, guztijak landuten ditu nekezale biargiñak.

        Ez arren sinistu, ez dogula azpiratuko griña edo pasiñoeren bat; edo, ez dogula jaditxiko onelako onoidade edo birtuteren bat. Begira Jaunaren ontasunari, zeñen eskubetan dagozan ontasun guztijak. Gomuntau, zeiñ maite zaituban, ta azkortu eskatuteko. Guztija dakus, guztija dantzu, ta isten bazaitzu, nosbait, illunpian, da zure itxaropen edo esperantziak geijago irabazi daijan.

        Gogo ta biotzeko erreguben bidia, ez da guztientzat bardiña. Batzubentzat da argija, beste batzubentzat illuna, ta jarraitu egijozu pozik Jangoikuak izentau deutsunari. dalako bera oneena zuretzat. Arima asko bildurtu oi dira larregi illuntasunetan, ez ezagutuba gaitik Jangoikuak andik deituten ditubala. Jarten dira erregubetan, jatorkez esetsi edo tentazinuak, gomunta alperrak; aztuten jakez artu zituben gomunta onak, otzituten jake biotzeko samurtasuna, ezin aztertu dabe nai leuken geija, ezin samurtu dabe gogua; ta diñue euren artian: Ai, alperrak dira gure erregubak, ez dogu beste gauzarik egiten une edo denporia galdu baño. Ara emen Diabrubak arimei iminten deutseen saria erregu edo orazinuari itxi eragiteko. Ez, arren, sinisterik emon arerijo geisto ta aseo jakiñari. Aurrera, aurrera, erregubetan, bizitza labur onek dirauban artian. Jarraitu sendo; orain illun, ta gero txito argija zeruban izango dan bidiari. Orain liorra dirudijan biotza, izango da gero gozatuba. Sikubak dirudijen erregubak, sarritan, dira indartsubaguak Jangoikuaren aurrian, malko ta samurtasunez betiak baño. Baldin liortasun orreek badira zeure erruzkuak; edo konfesoriari obeidu eza gaitik, gorputzari leen baño era alper geijago emona gaiti, edo, astija eukirik, zeure guraz laburtu dituzulako erregubak, kendu laster eragozpenak. Baña, baldin obeiduten badeutsazu konfesoriari, biotzak gura badau ondo egitia, prest bazagoz gorputza eziteko aginduten jatzun giñuan, ta ezpadituzu zeure buruz laburtu erregubak; ez bildurtu; bada, sikate gustiagaz irabaziko dau asko zure arimiak.

 

 

BIOTZAK EGIN BIAR DITUBAN ERREGUBAK,
ILLUN TA SIKU ARKITUTEN DANIAN

 

        Badazaut, Jauna, erruba daukadana, ta begiratutia bere zor ez deustazuna: baña, zer dauke zer ikusi nire pekatubak Jesusen irabazi edo merezimentubakaz? Imiñi bitez, alde batetik nire geistakerijaak, ta bestetik Jesusen odol tanta bat, ta emen agertuko da, nundik jatortan niri zugana zuzenduteko indarra. Ez, bada, begiratu niri, ezpada zure Seme Jesus nigaitik kurutzian josijari.

        Jauna, zabaldu nai badozu zeure errukitasuna, ara ni eske, ta premiñaz beterik. Argaltasun, ta utsegitiak, estaldurik legez dauke nire arima geixua. O, zein azpiratuba daguan zuk ainbeste maite zendubana! Agertu zakidaz laster, ta erakutsi egizu nigan zeure biguntasuna.

        Jauna; zuk egin daikezu nai dozun guztija. Nik egin al baneu nai dodana, oraindixek guztijau zuria izango ninzate. Pozik emongo neuskezuz neure biotz, arimia, ta nasan guztia. Artu egizuz, bada, nire gurarijak, ta edegi niretzat zure ontasunaren iturri ugarijak.

        Neure Errege ta Jaubia; ez deutsut zor deustazulako eskatuten, ezpada ona ta emollia zarialako. Zure ondasun neurri bagaak ez dira gitxituko niri emon arren eske nasana. Mesede billa nas, ta ez daukat zegaz erantzun, zeure ontasunagaz beragaz baño.

        Ai ene! Zer da neure ariman igaroten dana? Nun dira nire leengo poz, argi ta samurtasunak? Adiña illun, biotza lior, ta neure Jaubia agiri ez! O, ze bakartadia! Bete nau garraztasunez ta asenzijuaren mingoxtasunak sartu dira nire arima barruban. Diadarrez nago, ta ez nozu entzun gura. Nos artian egongo da negarrez nire arima geixua, gau illun onetan, ta zu gogorturik beretzat?

        Gozatu zaite neure arimia; gozatu zaite. Atseen egizu Jesusen kurutzian. Zenbat ta geijago igaroten dozun erbeste onetan, ainbat atsegin geijago izango dozu Jerusalen betikuan. Begira, ze kaliza garratza edan eban Jesusek zugaitik. Ta, zegaitik edango ez dozu zuk puska bat bere izenian? Ea; artu indarra. Igaroko da gaba, ta: urtengo dau eguzki argijak. Guztija da emen laburra, ta laster dator Zeruko ezteguben unia.

        Egizu, bada Jesus, nai dozun guztija nijaz. Badakit maite nozuna, ta zure eskuban isten dot neure borondatia. Zure arantzak, ultze, ortu santuko illuntasunak, etc. izango dira neure naibagiak igaroteko artuko ditudan pozgarrijak. Bada, zu alan ikusirik, zelan billatu nei atseginik? Baña sendatu egizu nire argaltasuna.

 

 

ZER DAN, TA ZELAN EGINGO DAN
GOMUNTA ONEN AZTERREN,
EDO MEDITAZIÑOIA,
EDO BIOTZEKO ERREGUBA

 

        Gomunta oneen azterren edo meditaziñoiak ez dau eskatuten berba ta azaleko gauzarik, ta egiten da arimako almenakaz, zeintsuk diran, gomunta edo memorija, adin edo entendimentuba, ta borondatia. Erregu au da, diño S. Franzisko Salesek, Biotzetik biotzera, Jangoiko ta gizonaren arteko berbakunztza bat, bere agindupian bizi, ta maitetutiaren gañian.

 

 

ZELAN EGITEN DAN

 

        Jakiñik Jangoikuagaz berba egitera zuazala, bizturik fede edo sinistia, gomunta zaite bere anditasun, edertasun etc. ta izan arren zeu aiñ argala, aurkituten zariala bere aurrian, ta azpiratu edo umilldurik esan egizu.

 

ERREGUBA

        O , Jangoiko altsu ta neurri guztiez gañetikua! Zu, niri bejira, entzuten, ta mesediak eskintzen! Izanik ni sarri Infernuba irabazi dodana, zelan jarriko nas zure aurrian? Aingerubak ikaraz; Aitaleen edo Patriarka santubak auzpazturik, ta orregaitik deituten nozu zeugana? Indartu egizu, bada, nire biotza, ta entzun egizuz bere zizpurubak, ta leleengo, pekatuben damubak erasoten deutsazan berba oneek: Neure Jesu-Kristo Jauna etc.

 

ARGITASUNEN ESKABIDIA

        O, Jangoiko, Espiritu Santubaren argitasunagaz dontsutu dituzuzana zeure menpeko edo serbitzarijen biotzak; bete egizu bere doez nire arimia: argitu egidazuz neure gomunta ta adina, ta ixiotu nire biotza maitetasun edo amodijo bizijaren subagaz. Egizu, azkenik, Jesus zeure Seme laztana gaitik, entzunak izan ditiala nire erregubak, ta Espiritu a bera izan dedilla beti nire argija, indarra, ta atsegiña.

 

aurrekoa hurrengoa