www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Ipuinak
Juan Antonio Mogel
XVIII.mendea, 1995

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen egilea: Xabier Altzibar

Iturria: Ipuinak, Juan Antonio Mogel (Xabier Altzibarren edizio kritikoa). Labayru, 1995

 

 

aurrekoa hurrengoa

        70.

Astua ta otsua

 

                        (Ensayo de la Poesia bascongada en algunas Fábulas. 10)

 

Astua, bizkar azurrian

eukala zori txarrez zauri andija,

zan benetan ikuskizun negargarrija

beliak bertan esetsi eutsanian.

Alperra zan ostikadia

eta arrantza gogorrak emotia.

Astazaña dago begira barrez

ta belatzar gosestua atsegiñez.

Gauza entero txito errukarrija

astuari inok ez eukitia errukija.

Ekusan larpeti otsuak

zelango atsakabiak eukazan astuak;

astazañak beriaz ez errukirik

ez bela-txarra urristetarik

—«Zori gaistuan jaijua ni

bere eskupian banagi ipini!».

Au zinuan otsuak, ta ez dongaro.

Bada ondo aztertu ezkero

gizon gaistagin otsotubak

dagoz ipuin onetan sartubak.

Beti oneek bizi biar dabe ikaraz,

ez olganza, pozez, ez algaraz.

 

 

Astoa eta otsoa

 

                        (Bizenta Mogel, Ipui Onac, 8)

 

Astoak bizkarrezurrean

zeukan zori txarrez zauria:

zan ikuskizun negargarria

belatzarrak ekinzionean:

alperra ostikadea,

eta arrantza gogorrak egitea.

Astazaia begira dago farraz,

ta belea jaten aukeraz.

Gauza errukarria

astoaren ez egotea errukia!.

Ekusten zegoan larpetik otsoa

zein larri zerabilten astoa:

astazaiak bereaz ez errukirik,

ez belatxarrari iges erazoterik.

—«Zori gaiztokoa ni,

Bere eskupean banagi ipiñi».

Au zion otsoak, ta ez gaizki;

Bada ondo aztertu badidi

Gizon gaiztagiñ otsotuak

daude ipui onetan sartuak.

Beti bizi bear dute oek ikaraz;

ez jolasetan, ta algaraz..

 

 

Astua eta Otsua

 

                        (J.A. Uriarte, Poesia bascongada, 7)

 

Astuak bizkar azurrian

eukan zori txarrez zaurija.

Zan ikuskizun guztiz negargarrija

beliak bertan ekin eutsanian.

Alperra zan ostikadia

eta arrantza gogorrak egitia.

Astazaiña dagoka begira barrez

ta belatzar gosetija atsegiñez.

Gauza errukarrija

astuarentzat ez egotia errukija!.

Ikusten eguan larpetik otsua:

zelako estutasunian eguan astua.

Astazañak beriagaz ez errukirik,

ez bela zatarra lepotik kenduterik.

—«Zorigaiztokua ni,

bere eskupian banagi imiñi!».

Au ziñuan otsuak, ta ez gaizki.

Bada ondo aztertu badidi:

 

Gizon gaizkilla otsotubac

dagoz ipuin onetan sartubak.

Beti oneek bizi biar dabe ikaraz;

ez pozez, olguraz ta algaraz.

 

 

Bela gaiskin txikia, otso gaiskilla andia ta gizona

 

                        (J.M. Zabala, Fábulas en dialecto vizcaino, 22)

 

Astoak bizkar azurrean

eukan zori txarrez zauria.

Gauza zan, bai, negargarria

beleak ekin eutsanean.

Alper ostikadea

ta arrantza tzarrak egitea.

Asta-zaina (barrez) gozozko

ta belea yaten gogozko.

Asto errukarria!

Non jagok eure errukia?

Ikusten egoan otsoa

ze larri ebilen astoa:

astazainak errukirik ez

ta belea uxatu nai ez.

—«Zorionekoa ni

eskupean artu banagi!».

Au diño otsoak ez deungero

ze ondo ausnartu ezkero.

Gizon gaistagin otsotuak

dagoz ipuiñean sartuak;

beti bizi bear ikaraz,

ez gozoz ta bai bake txarraz.

 

aurrekoa hurrengoa