IRAKURLEARI

        Bein baño geiagotan adirazia daduka gure Jesus maitagarriak, Jesus beraren Konpañiakoak ari bear dutela, beste anitzen artean, beraren Biotz humil mansoaren debozionea lurrekoei agertzen, ta ar-erazten.

        Nik, alegiña ezpada ere, egin dut zerbait joan diran ogei urte ta geiagotan gure lan au nolerebait egiteagatik. Onetan aritu naz ni, artarako itzbidea izandu dudan aldietan, naiz zela konfesionetako denboran, naiz bestela: ta noiz ere baño astiroago nere Misioneetan.

        Eta orduan guziei erraten niena geldi zedin aditzen nindutenen gogoan, utzi izandu diet, artarako ziran errietan, Jesusen Biotzaren izeneko Kofradia, edo Kongregazionea, artan sartzen diranak egin bear dituzten zenbaitgana bereisten nleztela; ta besteen artean,elkarrekin elizan, Jesus agerturik eta begira dagotela, egin bear diranak. Orietatik dira: Jesusi dagozkan gauzak liburutik aditzea, ta aditzen dutena gogoan arturik, otoitz egitea.

        Aldi orietarako bear zutela erran izandu didate anitz eliz-gizonek, berariazko liburuen bat edo bertze; ta egia ziotela ezaguturik, zenbait illabeteko astia izandu nuen batean, euskarara nuen debozione beraren berrizko aita Croiseten laburtxo bat; eta adirazi nien, ura agertzean, emain niela alik lenena otoitzgaiez beterikako beste bat ere.

        Andik laster asi nintzan ni onen moldatzen; baña ezin utz nintzakeen egitekoak eraman didate gerozko denbora, egiteko berri batek, nengoen lekutik atera ta, artarako etzela zirudien beste batera eraman ninduen artean. An, nuen astia artarako artuz, bukatu ditut, Jesusi eskerrak, asiak zeuden otoitzgaiak; eta gogo-osoz, ta biotzez bidaltzen dieztet orain nere adiskide maiteei,ta gañerako euskaldunei.

        Otoitzgaiak dira, Jesus maite dutenei eragiteko, era orretako maitatzalleak egin bear dutena, edo Jesusen Biotzaren debozioneak eskatzen duena.

        Debozione onek eskatzen duena da, Jesusi zor diogun amore andiari amorez erantzutea; ta gugatik Jesusek eraman zituen neke-tormentu guzien, ta egungo egunetan ere ekusten dituen bidegabeen damuz, geren biotzak betetzea: damu-amore oriek eskatzen dituzten gauzak Jesus beraren izenean zuzen egiteko.

        Ez da erraz, ez, guk au egitea, ongi ezagutzen ezpadugu norañokoak diran gure orretarako zorrak: ez-eta zor au ezagutzea ere, lenik ezagutzen ezpadugu guk nor den Jesus, ta nor garan gu; zer den Jesusek gugatik egin, ta eraman duena; ta zeri dagokala, edo zergatik, izandu den au guzia.

        Au adirazteagatik nik, gauzak nastu bage, ta agertuz aldian aldikoa, lenbiziko libruko otoitzgaietan agertzen dizut zere txarkeri galdua, ta Jesusen Jangoikotasun andi on maitagarria.

        Bigarrenean, Jesus beraren guganako urrikaltasuna; ta gure urrikariz gizatasuna artu zuenetik anditu artean gugatik egin zuena.

        Irugarrenean, bere Bataiotik egin ta erakutsl zituen gauzak.

        Laugarrenean, bere Pasioneko denboran gure zorren alde eraman zuen bizitza ta iltze gogorra, ta azkenekoan, gerozko denbora guzian Aldarean zor diogun amore bazterrik bagekoa.

        Otoitzgaiak moldatu ditut euskaldunen onerako; ta orregatik, oi den baño geiseago gauzak zeetzen, ta agertzen ditudala. Aditu, ta ekusi dudanak eman dit ekualdun guzienen berria; ta ez dut uste, guzien artean arkitzen den amarretatik bat, gogozko ta biotzeko otoitzera oitua dagoenik. Artara oituak daudenentzat aski, ta geiegi litzake otoitzgai bakoitzean dakardanaren laurdena; baña ez dakit askiko den gañerakoentzat, diodan guzia ere. Gertatzen zaie alabaña otoitz egitean, otoitz onetara oituak daudenei, ta oitu gabeei, aurrei, ta andiei ogiarekin ta jakiarekin gertatzen zaiena.

        Andiak, bear bezala jateko, ez du, maira janaria ateratzea, besterik bear. Ara dakioneko, austen du edo zerratzen du ogia, zatitzen du jakia, txikitzen dita biak bere ortz aginekin, ta igortzen du guzia, odol, aragi, ezur, zain, ta bear den gauza egiñen zaion, bazterretara, edo bere barrenera. Baña, Amaren esnea, ta aia baizik, artzen ez dakien aurrari berebat egiten badiozu, gosez ta negarrez au laster illen zaitzu. Onek artuko badu zerbait, apur eginik eman bearko diozu, edo ongi zeetua ta prestatua, jan bear duen ogia edo edozein gauza.

        Era berean gogozko otoitzera oitua dagoenak, aditu orduko odolez izerditurik egondu zela bein gure Jesus maitagarria, beste batean urratu zutela borreroak bost milla ta azot-ukaldl geiagorekin; edo, iltzez josirik, ill-erazi zutela gurutze batean, edo zerbait orrelako, gogoa orretan geldi erazten badu, dezakenak bezala, ekusten du nor den Jesus ta nor den bera; ekusten du beraren bekatuakgatik dirala, ta sekula guzian erretzen egon ez dedin, gure Jesusen neke guziak: ekusten du ezin andiagoa dela Jesusek dion amorea; ta amore onek ar-erazi diozkala Jesusi, eraman dituen neke guziak; eta au, ta onelako gauza zenbait ekusi ezkero, beratzen zaio bere biotza; damutzen zaio gaizki egiñaz; eskatzen dio Jesusi egiñaren barkamentua; ematen dio gaizkirik berriz ez egiteko, ta gaitzbidetik kentzeko, itz osoa. Eskatzen dio artarako bear den bere laguntza ta grazia. Ematen diozka, bere neke tormentuekin egin dion onagatik, al dituen esker guziak, eta erraten dio egiñen duela ordañez al duen on guzia.

        Eta orra non egiten duen bere jate guzia, edo gogozko otoitz eder bat, gaia ukituz bezala, erakuste batekin.

        Baña animako jate, edo otoitz bera eragiteko, orretara oitua ez dagoen euskaldun bati, ogi edo gai bera, edo beste edozein ongi-ongi erakutsi bearko diozu; ta erakutsi bearko diozu nola ebaki ere, ta nola jan; edo eman bearko diozkatzu moldatuak, edo egiñak bekatuen damua, barkamentuaren ta laguntzaren eskaera, eskerren emanera, gaizkirik ez egiteko ta gauz onetan zuzen ibiltzeko asmoa, ta gañerako gauzak.

        Orregatik, bada agertu dut, ekusiko dezun adiña, otoitz bakoiztzerako gaia; ta ori agertzean, noizean bein, ta luzaroago bukatzean, ereiñ ditut otoitz onak ekarri oi dituen asmo, itz, eta gauza zenbait; ar ditzatzun, biotzez emateko zere Jaun on maitagarriari, edo ikas dezazun nola itz egin zere Jaungoikoari, ta otoitz onetik atera bear dezuna.

        Kongregazionean asi ta utzi bage irakurtzen da otoitzgai guzia. Baña nola errazki barraiatzen diran gogotik, bein baizik aditzen ez diran gauzak, edo zeren gogoak aisa iges egin oi duen, aditzen dituen gauzak utzirik, naiago dituenetara, irakurleak lagundu bear die kongreganteei beren gogoan erabiltzen irakurri diena, erraten diela noizean bein beren otoitz denboran zer, edo zer, len irakurrietatik, edo era bereko beste zerbait.

        Orretarako dira, otoitzgai bakoitzaren ondoren arkitzen diran Eskriturako itzkuntzak edo sententziak, eta oriei ditxezkon itzak; bada oriek, ekusiko dezun bezala, otoitzgai berari dagozkanak dira, ta len errana berritzen ta sendotzen duten gauzak.

        Otoitz denboran, bada, irakurriko ditu irakurleak, zein bere aldian, edo aldirako artuko du bakoitzetik ongien deritzan zatia, edo orren ordez errain du irur aldiz zerbait orrelako.

        Irakurleak ez dira guziak mii batekoak: batzuek bear dute ordu-erdi bat, besteak laurden batez irakurriko dutenerako: ta bakoitzak irakurri bear du bere eran, baña geiegi luzatu bage. Orregatik bada, bere zatietan berezia dago otoitzgai bakoitza; ta bakoitzean buka ditekeen bezala, utsik egin bage; ta, artara baño len, ekusiko du irakurleak aldi artan irakurri bear duena.

        Eta, obeki elizan irakurtzeko, irakur beza lenik bere etxean; ta ekus beza, irakurtzean, aldatu bear duen itzen baten edo bestearen bukaera; bada librua bazter guzietarako egiña da, ta itz guziak ez dituzte era batean bukatzen euskaldun guziak. Egia da, dauden eran irakurtzen baditu ere (ongi irakurtzen dituela, ta dagokana dagokanarekin) ez dutela adilleak galduko erraten zaiena; bada libru onetako euskara, len egin nuenarena baño errazagoa da; ta angoa ere aditzen dute, dagoen bezala, diodan eran irakurtzen bazaie, berak erraten dutenaz. Eta bein, edo berriz zerbait galduagatik, laster oituko dira, aditzen dituzten itzetara; ta erdarazkoak, eta beste bear ez diranak utzirik, artuko dituzte beren itzkuntzetarako Itz euskaidun garbi-leunak.

        Kongregazioneak eman dute bidea libru au era onetan moldatzeko: baña kongregazioetarako ez ezlk bestetarako ere egin da librua; bada egin da, euskaldun biotz onezkoak gogozko otoitzera oiterazteagatik; otoitza da alabaña animaren janaria; ta janari, bekatuz ez iltzeko, noizean bein bada ere artu bearra.

        Lagun artean bezain ongi ar dezake bakoitzak bakarrik bere janari on indarsu au; edo bakoitzak berez, ta libruz bere buruari laguntzen diola, egin dezake jaiegunetan, Mezakoan, ta. astia duen aldioro edozein tokitan, gogozko bere otoitza: ta nai duenari, nai duenean, onetan laguntzeko ere egin da librua.

        Eta aisago lagun dezan, ta erraz orretarako noranai eraman dedin, arkituko dezu amaika zatitan, edo libru txikitan berezia. Baita irur zati anditan ere.

        Laguntzen badizu nik nai adiña, izain zara zu zorionean jaioa, ta Jesusen Biotzekoa. Emen zu ala izatera, izain zara gero Zerukoa. Au dakusagula biok elkar eternidade guzian. Bai arren, bai.

        Obispo Jaunak, eta Erregeren Konsejuak eman dute beren baimena, edo lizenzia, libru au agertzeko; baita Jesusen Konpañiako Nagusiak ere. Erdarazkoak dira orien baimenak, eta nere baitan gelditzen dira, ekusi nai dituenari erakusteko. Obispo jaun D. Gaspar Mirandak ematen die berrogei eguneko barkazio, edo induljenzia, otoitzgai bakoitza irakurtzen, leitzen, edo aditzen dutenei, ori egiten duten aldioroko.