www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Sermoiak
Joakin Lizarraga
1771-1800, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Unibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

Sermo in Dominica 2a
post Pascha.
De Jesu pastore bono

 

Ego sum pastor bonus. Joan.10.

 

        Zein manso, amoltsu, Jesus onak, axuri dibinoak, dion egungo ebanjelioan: Ni naiz artzai ona! Ala da egietafedea. Zer ia? Artzai onak ematen du bere bizia bere ardiengatik. Baña alokairuagatik dabilanak, ezpaita artzai, eztituenak ardiak bereak, ikusirik otsoa eldu dela, utzi ardiak ta iges iten du; ta otsoak galtzen ta urratzentu ardiak. Alokairukoak iten du iges, zeren alokairua nai duen ta etzaikon deus ardies. Ni naiz artzai ona, dio berriz ere; ta ezauntzentut nere ardiak, ta ezauntzen naute ni nereek. Nola ezaunzen nauen ni Aitak, nik ere ezauntzen dut Aita, eta ene bizia usten dut nere ardien onagatik. Baitut berze ardi batzuk ere, ezpaitaude saldo gontan; aiek ere beartut ekarri, ta aituko dute nere boza, ta inen da saldo bat, ta artzai bat. Orra egungo ebanjelioa. Entenda dezake nornaiek, Jesu Kristo dela artzai ona, ardiak kristioak, ardi-saldoa Eliza, baita kristio fiel guzien kongregazioa. Bai, ta zergatik dio, baituela berze ardi batzuk ere ekarri beartuenak saldo gontara? Zeren kristio eztirenetan oraño, baitire eskojituak zerurako, inen direnak kristio. Bai ta zergatik dio, inen dela saldo bat eta artzai bat? Zeren anitz artzai izanik ere an emenka, nola baitire obispoak ta parrokoak, paratu baitu guzien buru bat, au da, Aita Sandu Erromakoa, zeñen obedienziaren pean egon bear den kristio-gende guzia; ezperen ezlitzake saldo bat. Eta Aita Sanduaren obedienziara eztagona da zismatiko apartatua saldotik. Baña naiz Aita Sandua San Pedroren ondorekoa izanik Kristoren bikarioa lurrean, beti Kristo bera da buru lenbizikoa eztaikena falta sekulan. Animatzeko izatera ta irautera Artzai dibino gonen ardi gogotik, goazen beiratus beraren prendak ta abantallak; eskatus lenik bere Ama Santisimaren medios grazia. Abe Maria.

        Gloriako prinzipe Jauna Artzai, gauza eder ikusgarria da! Eta balitz solamente an goiti zeruan aingiruen Artzai, etze ainberze admiratzeko; baña utzirik ango saldo eder gura, jautsi da gure beitiko mundu gontara gizon pobrettoen artzai. Non du zamarra? jaintsi ze gure naturaleza pobrearen zamarra pobrea bere naturaleza dibinoaren gañetik, ta ongi erorzen zaio; ta ikusazu Jangoiko andia gutartean, gutaik bat bekala gizon eginik. Bai ta arzai-makila non du? Ori da gurutzea, zeñeki garaitzen ta botatzen duen otso infernukoa, baitare zuzenarasten ardi errebelak. Ala mostratu zekio beti arzaiaren habituan agitz arresti amolsu erreklinaturik gurutzearen paloan, ardi batzuei oiu egiten, txistu berze batzuei (ap. Santa Theresa medit. pater noster pet...e.4). Zer txistu dire itentuenak? Oriek dire inspirazio amoroso bialzentuenak biotz barnera, argitus entendamentua, inzitatus borondatea, amorostus arima suabekiro. Itentu oiuak ere? Zer oiu? Sentenzia erratentuenak bere ebanjelioan. Aizazu oiu bat: Quid prodest homini etc. Zer balio dio gizonai, iragazten badu ere mundu guzia, baldin galzen badu bere arima? Aizazu berze oiu bat: Arcta est via, qua ducit ad vitam etc. Mear ertxia da bidea daramana bizitzara, ta gutik astatzeunte. Zabala da bidea daramana perdiziora, ta anitz doaz ordik. Anitz dire deituak, baña guti eskojituak. Nauzu berze oiu bat? Nisi poenitentiam egeritis etc. Ezpaduzie egiten penitenzia, guziok galduko zarate. Nauzu berze bat? Qui ex Deo est, verba Dei audit etc. Jangoikoaren denak, aditzentu Jangoikoaren itzak. Orgatik zuek eztuzie aditzen, ezpaizarate Jangoikoaren. Nauzu berze bat? Venite ad me etc. Zatoste enegana neketan zaraten guziok, eta nik faboratuko diziet. Berze bat: nai duenak etorri ene atzetik, uka bedi bere naikundeei, ar bez bere gurutzea, ta segi benaza. Berze bat: ni gabe deus ez dezakeze. Ni naiz bidea, ni ataria, ene medios sarzen dena salbatuko da etc. Ta berze asko oiu alako, ia konbidatus, ia meatxatus, ia konsolatus, ia erreprehenditus etc.

        Goazen orai, ta nola kuidatzen ta erregalatzentuen ardi segitzen diotenak! Markatzentu bataioan, ezaunzen ta estimatzentu bereak bekala. Doaie alzinean exenplu oneki; goardatzentu bere indar ta industriaeki. Azitzentu bere lege, doktrina, errelijione ta on guzieki Elizako paraiso eskojituan. Sendatzen ta bizkorzentu bere sakramentuen balsamo preziosoeki; bada, nork erran nola konsolatzen, amorosten, animatzen ta esperanzas betetzentuen arimain barnean? Baña zer ia nauzu erran diguna baño? Bere bizia ematen duela ardiengatik? Beira gurutzean ilik artzai dibinoa guregatik. Zein arzaiek egin du alakorik bere ardiengatik, nola gure Arzai Jesus onak guregatik? Zein kario kostatu gaizkion! balio gindue ainberze guk? Eta ia ere egin du. Zer ia in zuke? Etzuke gizon sollak egin ia, baña nola baita Jangoiko ta gizon, ilaskeros erresuzitaturik bere birtute proprios, gelditu da oraño bizirik gutartean, nola artzaia ardien erdian. Emit pretiosé, custodit studiosé, pascit copiosé. Angeli Pastores, sacerdotes, ... S. Vincent. Ferrer. Solamente orai, ezpaitago agerrian, baizik altxaturik amoroso bere sakramentuan. Artzai amantea, zein maitetuen bere ardiok! Baña zergatik ala altxaturik? Ezkaitzen lotsa bere gloriak ta majestadeak. Bai, baña ez ikusteareki geienek kaso guti egiten! bizkor bezate fedea, sinesta biziro ta ikuskoute. Obeki, ordea, balego agerri. O nola eztakigun zer zaigun konbeni! Eta nola leike atrebi ellegatzera ni bekalako bekatari pobrea? Dio Santa Teresak (Camino perfecio).

        Baña ain errealki nola zeruan dago Jesus ona sakramentuan: Zer nai du? Segitu oraño ere bere arzaingoan, daudelaik eri bere ardiak, bizkortu; daudelaik triste, konsolatu; daudelaik beartsu, erremediatu; daudelaik beldurrak, animatu; ta itz bates errateko, nola baita Jesus Salbazalea, salbatu. Zer nai du? Nola ezpaizeike il bein baizik errealki, nai du sakrifikatu egunoro mezan misteriosoki presentatus bere odol, eriotze ta llagak gure amores. Zer nai du? Sartu gure barnean janari-gisa, komunikatu, besarkatu, erregalatu gure arima. O Jesus, aixtean artzai, ta orai axuri, nola dateke? Amorearen milagroak dire. Du podore ta du amore, nai duena in dezake, ta nai du in dezaken guzia gure onagatik. O ezaun balezate kristioek duten ondasuna sakramentuan! Ezaunzeuntenak gozatzen dute. Nork? Ilik bekala daudenek mundurako, beren bizia baitago altxaturik Kristoreki Jangoikoan. Mortui enim estis, et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo. Eztute munduko gustorik, ez nai ere, eta emen gozatzentute gusto soberano zoragarriak. Eztute munduko alegranziarik, ez nai ere, eta emen alegratzen dire gloriosoki. Eztute munduko afizioneik ta gauzaik nai, ta emen zoratzen dire amores Jesus onareki; berek maite Jesus, Jesusek maite berak; zer naute ia? Emen logratzentute bizitzako bear direnak ere, aski dute aipatzea bear orduan: o Jesus, nai badu, banazake erremedia ontan edo artan; nai badu emandezadake au ta berzea, ta berzea. Eta guzia ematen diote konbeni bada. Guzien gañetik bizitza bat deseagarria zerukoaren bezpera bekala, esperanza sano alegres betea. O Jesus, diote, ez nazala utzi galtzera, Arzai ona. Errespondatzen du: ez nazaziela utzi, ta etzaistet utziko. Maite nautenak maite tut. Ezta nior galduko nere faltas, ezpadire berak galdu nai beren kulpas. O ene artzai ona, beira, otoi, arditto goni.

        ikusi dugu zein Artzai ona den bere ardi oneki Jesus, ain ona, ezi eben amores utzi da iltzera, ta usten da jatera onaren utses; baña eztaien pensa solamente oneki dela ona, baizik galdueki ere bai; konparatzen da bera artzai bateki (Luc.15), zeñek galdu zekiolaik egun ardietaik bat, utzi berzeak, ta artu zue nekea billazeko galdu gura; ta arkiturik, paratu zue bere sonetan (sic) ta itzuli ze alegre, ziola: Idazie enhorabuena aurkitu baitut ene ardi galdua. Ardi galdua da kristio gaixtoa, atzendua Jangoikoas. Billatzen du; ia oius, au da, prediku ta konseju onen medios; ia txistus, au da, inspirazio onak emanes biotz barnera; ia meatxus, au da, sartus bere iraren ta infernuaren izidura. Ia ere tiratus makila; zer da au? Makila dela gurutzea, ta gurutze da edozein trabaju. Ia, beras, tiratzea makilas arzai onak ardi galduai da bialtzea trabajua, desgrazia, eritasuna kristio gaixtoai akorri daien. Oh zenbat aldis datozin trabajuak bekatuen kasos! Eta dire ala nola artzai onaren makilukaldiak goardazeko bere ardia, eta dire protxal ia ezi asko prediku, ezi ezta alako predikurik nola eritasun bat, ta sentitzea eriotzeain atzaparrak, ta infernuain ikaradurak. Iten dio mertxede ala ere artzai onak, itzularazis beregana ardi galdua arrapatuko zuena ezperen otso infernukoak. Eta zer da itzulzea soñetan arturik alegre? Salbatzea bere kostus kristio bekataria. O artzai ona, ardi gau ere salba otoi edozein gisas.

        Salbatzekos, ardiak ere in bear duena badio ebanjelioan. Lenik ezaunzea bere arzaia, et cognoscunt me meae. Ezaun ze gau iten da sinestatus fedesko egiak, ta amatus gure Jauna. Ezaunzen da fede ta karidadeareki. Bigarrenik aditzea beraren boza, vocem meam audiunt. Aditzen da obeditus ta kunplitus beraren mandamentuak. Inzagun ala, ta segi gure artzai onai, ta infernuko otsoaren kontra eutxi beraren makilai, virga tua et baculus tuus ipsa me consolata sunt. Beti dabila ingur ingur deabrua gure galdu naies, baña espezialki azken pausu ertxi gartan. Klama artzai onari, eutxi bere makilari, eztugula berze esperanzarik, ezpada berabaitan. Ikusi da bere Majestadea asistitzen berzei ilzerakoan. Ditxosoa nor den artzai on gonen ardi ona. Ama bez, ta izain da amatua; logratuko du emen bizitzea beraren grazian, ta an glorian.

 

aurrekoa hurrengoa