www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Sanduen bizitzak
Joakin Lizarraga
c. 1793, 1994

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Jesukristo, Maria eta Santuen bizitzak, Joakin Lizarraga (Juan Apecherearen eta Francisco Ondarraren edizioa). Nafarroako Gobernua, 1994.

 

 

aurrekoa hurrengoa

Martxoaren 19.an
San Josef Ama Birjinaren Esposoa

 

        1. S. Josef zori onekoa, zenen debozioa alzinatu baizue S. Teresak arrazioreki, da sandu bat guziek estimatu bear dutena, nai baituzte ongi Jesus ta Maria. Ze Nazaretgo semea, zekarrana bere etorkia edo kasta erreala Belendik Dabid Erregeaganik. (Agred. Myst. Ciud. p. 1, n. 752.) Bizi ze Jerusalenen enpleaturik zurgingoan pobre lurreko ondasunes, ongi egina ta kuadrablea gorputzaren aldetik, baña arimaren aldetik guzis ona, humila, modestoa, garbia, ta sandua. Guzia dio itz batez Ebanjelioak diolaik zela justoa. Agredako Benerableak dio, amabi urtetaik ia zeukala eginik kastidadearen boto: eta zela Maria Santisimaren aide irugarrean gradoan, gizon bat Jangoikoaren ta gizonen begietan perfektoa bizi zena exenplu andiareki, ta zegona ogeitamirur urtetako adinean, noiz ta Maria Santisima tenploan azitzen zena disponitu zuten sazerdoteek paratzea Matrimomoaren estadoan. Ortako bilarazi zuzte jendaki bereko mutil aurkitzen zirenak tenplora, ezauntzeko Jangoikoaganik, nori eman bear zen esposatako donzella soberana gura. Jangoiko beraren inspirazios sazerdote sumoak an bildu ziren guziei eman omen ziote bara bana eskura, eta sazerdoteeki bateo guziak paratu omen zire orazioan. Guziek nai bide zute logratzea konpañia garren suerte ditxosoa: sollik S. Josefek kontatzen zue bere burua indigno alako ondasunaren, ta oroiturik bere boto eginas, ta guardatu naiez zego fiaturik ta utzirik Jangoikoaren eskuan. Orazioaren oben obenean ikusi ze loraturik S. Josefen bara, ta jausten zerutik uso bat elurra bezain txuri, ta argi ederra jarri zena sanduaren buruan. Zeruko señale klaro gebeki sazerkoteek desposatu zuzte esposo ta esposa izan diren ta izanen diren oben obenak sekulan.

        2. Desposaturik biak itzuli zire Nazareta, an deklaraturik elkarri bakotxak boto zuena, kontent bizi zire anai arrebak bekala santidade guzian, trabajatus S. Josefek zurgingoan, Maria Santisimak emasteki-lanetan. Andik zenbait ilabeteen buruan agitu ze Jesu Kristoren enkarnazioa, edo gizon egitea Ama Birjinaren entraña san Espiritu sanduaren birtutez, eta Jangoko andiaren milagros, jakin gabe S. Josefek. Andik berla akonpañatu zue bere esposa dibina S. Isabelen bisitatzera, zein baize S. Juan Bautistaren Ama zoeiena ia sei edo zazpi ilabeteetan. Gero bere denboran asi zelaik nabarmendus bere esposaren amatasuna, geroago ta iago ezaundus aurdun zegola S. Josefek, zekielaik beraganik etzela, eta etxakin nondik edo nola zen; ezin pensa gaizkirik alako personas, baña ezin uka begis ikusten zena: etzekie zer pensatu, ta zer egin ere ez. Aflijiturik akuditu zue Jangoikoagana: baña Jangoikoak ere etzue konsolatu berla berla deklaratus egia zena; ta bere esposari etzegokio ongi deklaratzea bere fabore zena. Sandua bitarteo bere pensamentuen errotan penas beterik, zer inen dut? zio. Utziko dut konpañia ain amablea? Nola naiko bizi ori gabe? Baña nola egon ere libratuartaño, ikusteko dakitena eztela nere humea? Azkeneko determinatu zue ausentatzea: ene esposa badakit sanda dela, baña badakit ere aurdun dagola, ta eztakit nola. Eznaike egon, argira eman arteo. Ni banoaie: Jangoikoak lagun dakiola. Determinaturik ala zegolaik gauas joateko bimon goizean, ara non Janjoikoaren Aingerua eldu zaion, ta erraten dion, Josef Dabiden semea, etzazula beldurrik izan idukitzeas zeure esposa Maria, zeren ezi berabaitan jaio dena Espiritu sanduaganik da. Emanen du argira seme bat deituko duzuna Jesus, salbatuko baitu berak bere jendea aien bekatuetaik. Ala seguraturik sandua gelditu ze kontent.

        3. Gero atra zelarik Augusto Enperadoreaganik manamendua, litstatzeko guziak, nor bere etorkiaren lekuan, igan ze Josef Nazaretdik Betlena bere esposareki, zegolaik ia erditzeko egunetan. An izan zuen pena sanduak jendetzearen utses ezin aurkitus bear bekalako ostaturik bere esposaren, naiz izanik aideak an, nork pondera? Baña izan ze Jangoikoaren probidenzia. Gero erretiraturik etxola pobre gartan, ikusi zuelaik jaiorik aur dibinoa, nork explika sanduaren gozo gozoa? Eta ematen ziolaik bere besoetara Jesus ona, eta artzen zuelaik besarka ain amable amoroso Errege guzien Erregea eginik ain txipittoa, zer biotzaren saltoak, zer negar gozoak, zer antsiak ta anheloak sentitzen zituen, nork entenda? gero bisitatu zutelaik Artzai on gaiek, geroxago irur errege gaiek, ta gañarako misterioetan, zein ditxoso kontatzen bide ze Jangoikoaren graziaz? Berrogeigarren egunenan akonpañatu zitue presentatzera Jerusalengo tenploan. An berritu zekio gozoa, aitu zuelarik Simeon zar beneragarria besotan arturik aur dibinoa bedeikatzen zuela Jangoikoa, ta konfesatzen Jesus guzien salbazale. Baña bereala segitu ze pena amorosoa, erran ziolaik Ama Birjinai, askok persegituko zutela aur gura, ta beraren arima herituko zuela dolorezko ezpatak. Gero aumentatu zekio pena, noiz ta udioen Errege Herodesek aiturik jaio zela Judioen Errege berri bat, nai zuelaik ilarazi aur dibinoa, manatu zion Aingiruak S. Josefi, artzeko aurra ta Ama, ta joateko iges Ejiptora, ta egoteko an, abisatu arteo berriz. Eraman zitue bada, ta akonpañatu zitue bide luzegartako nekeetan, ta Ejipton egon ziren denboran, eginala egines gogotik ere mantenitzeko familia sagratua. Gero abisu berriareki itzuli zire Nazareta, non nola bizitu ziren elkarren konpañian Jesus, Maria, ta Josef, nola portatu zen gizon sandu gau bere esposa amableareki, ta seme admirableareki, ilartaño, eztu deus aipatzen Ebanjelioak, baizik nola urteoro joaten ziren Jerusalena bazkoan, ta bein ia zelarik amabi urtetako mutikoa, gelditu zekiotela an ustekabean, ta egun bateko bidea pasaturik ustez eldu zen jendearen ertean, etzelarik ageri, itzuli zirela Maria eta Josef billa, ta irur egunen buruan aurkitu zutela tenploan Maestruen erdian aditzen ta galdegiten, guziak arriturik zeuzkiela bere prudenzia ta errespuestaeki, eta gero itzuli zela Nazareta bieki, ta aien eskupean zegola, ta aien manura obediente. Au sollik dio Ebanjehoak S. Josefes, eta gero ogeitamar urtetakoa zelarik ia Jesus, zeukatela Josefen semetako beren ustez. Luc. 3. Baña notagarri dire itz erran zitionak Amak aurkitu ondoan: Seme, nola egin duzu alai? Orra zure Aita ta ni penas beterik ibili gara zure billa. Aita deitzen du Josef, zekielaik etzela errealidadean, bai ordea afektoan, piedadean, ta jendeen opinionean. Egiada errespondatu ziotela Jesus onak, etzekite bear nai zela ni enpleatu ene Aitaren itekoetan? adiarazis ala munduari, bere Aita proprio egiaskoa dela Jangoiko Aita guzis poderosoa. Ezta aipatzen Ebanjelioan, ta eztute Aita Sanduek ere seguratzen, noiz iltzen S. Josef, suponitzen bai iltzela Jesusen pasioa baño len, baita bere predikazioa asi baño len ere. Noiznai izan zen, ditxosoa izan ze sanduaren iltzea Jesus ta Mariaren presenzian, asistitus alde batetik batak, berzeak berzetik. Ditxosoa alde alde guzietaik izan ze sandu glorioso gau eskojitua Jangoikoaganik, izateko Jangoikoaren Amaren esposo proprio egiaskoa, Jesusen Aita uste zena, bien konpañian bizi ta iltzena. Uste da zeruan dagola gorputz ta arimareki bizturik Jesusen erresurrekzio egunean berze askoreki, multa corpora sanctorum surrexerunt. Mat. 27.

 

aurrekoa hurrengoa