www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

1930

 

        Aro gaitza ari du; noiznai ortoska eta erauntsika; berriz ere ugaldeak bulartu dire.

        Aro auta bazka ateratzeko eta landak zikiner nagusitzeko.

        Goizueta delako errian, mutilak bi taldetan emanak, liskarra izan dute zein taldetan dauden pilotari oberenak. Liskarra lekura, agertu zen erriko-mutila eta unek bakearen ordez, mindu zituen eta mutil batek jo zuen eta arek auzi eman mutil guztieri.

        Etzaizue iduri erraz dela eztabai orren xuritzea?

        Talde bakotxaren oberenak buruz buru jokatuez geroz... bano, iluna izanen zen eta ezin egon biaramun artio.

        Katalandarrak, diotenez, zilegi dute beren bandera eta izkuntza, gisa guztietara: eta guk, orañik nik uste, euskararekin batio aren itzulikatzea bearrezkoa dugu argitaltzeko.

        Donostian; jokua erdietsi bearrez dabiltza eta iragan ortzegunean iskanbilla franko izan omen zen guardiak tiroka. Primo de Rivera gobernuan egon deno, ez da alakorik izan eta orai, zergatik?

        Orduan zilegi etzena? zerk zilegitu du?

        Iruñako gobernadore jauna eta Barbarin delako alkate jauna elkar asarraturik, itz gordinegiak esan bide zituzten. Ez dakigu zergatik.

        Baldorban, agertu omen dira ainitz basurde ango landetan.

        Nafarroako bost errialdeko alkateak, errialdeko erriburuan bildurik «Consejo foral» delakoarentzat izendatu dituzte ordelariak.

        Ogia merkatu; kiloko ogi bakotxean sei zentimo merkeago eta kilo erdiko ogia aldiz lau zentimo: ots, orai, kilokoa 58 zentimo eta kilo erdikoa 31 zentimo.

        Iragan igandean ateri arte batean, lau zezen il zituzten; salbatore eguneko zaudenak eta euriarengatik utziak.

        Iragan igandean Errenterin olerki jaia eta euskalzaleen bilkura.

        Euskararen aldezko euskaldun sutsuenak an bildu ziren eta agertu zuten guztien aitzinean, olerki saritua eta aren egilea: Lauaxeta jaun bizkaitarra.

        Bertsolarien jaia zelakoz, bersolari multzo bat bildu zen eta eman zuten poliki. Txori batek erran didanez, eder-ederki egon omen zen Enbeita, Muxikakoa.

        Orai duela bi urte, Iruñako erotegiko mediku nagusia berexteko, etzuten kontuan iduki, eta iñork etzuen itzik erran, aal bazen euskalduna bear zela.

        Euskaldunen artean ero ainitz omen dago eta erotegian ageri omen da, ala bada, sendaginak zerbeit erdiesteko ero batenganik beste osagaien artetik ez ote da nagusiena, delako psikoterapia, ots: itzez eta arrazoinez egiten den osagarrikoa.

        Iruñakoan bearrezkoa ez pada sendakin euskalduna Gipuzkoako Santa Agedan? ez ote?

        Ango ere, bi sendakin izendatu dituzte eta biek euskar itzik ez omen dakite.

        Gaixo euskaldun utsak!

        Urbilen aldi artio, Jainkoak ala nai duelarik.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa